PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 24

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available The impact of a Neogene basalt intrusion on the optical properties and internal structure of the dispersed organic matter in Carboniferous strata (SW-part USCB)
Adamczyk Z., Kokowska-Pawłowska M., Komorek J., Klupa A., Lewandowska M., Nowak J.
Acta Geologica Polonica
|
2018
|
Vol. 68, no. 2
249--262
EN
The S-7 borehole log from the Sumina area (USCB Poland) revealed the presence of three basaltic veins originating from a basalt dyke. Coal interlayers in the rocks surrounding the basaltic veins have been coked to form natural coke. Photometric measurements revealed that the optical properties of the studied natural coke samples are characteristic of semi-graphite (Rmax > 9%). The natural coke matrix of all of the analyzed samples has a biaxial negative optical character. Vitrinite in the examined natural coke samples is characterized by a lower optical anisotropy than that of the natural matrix and it has a biaxial positive optical character. Vitrinite in almost all samples taken at locations more distant from the intrusion has a biaxial positive optical character. A reversal of the changes of the true maximum vitrinite reflectance and bireflectance with changing distance from the second basaltic vein has been observed. The temperature regime that acted upon the dispersed organic matter located in the immediate vicinity of the intrusion, estimated on the basis of the selected experimental data, is suggested to be higher than 750°C.
2
Content available Zmienność zawartości siarki oraz stopień mineralizacji siarczkami składników petrograficznych węgla w wybranych pokładach z warstw porębskich (620) i załęskich (405)
Kokowska-Pawłowska M.
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
|
2017
|
Vol. 6, iss. 3
101--110
PL
W opracowaniu przedstawiono wyniki badań zmienności zawartości siarki (całkowitej, pirytowej, siarczanowej i organicznej) w próbkach węgla z pokładów 620 i 405 (KWK „Sośnica-Makoszowy”). Określono formy mineralizacji siarczkowej (piryt) składników mikropetrograficznych: mikrolitotypów, karbominerytów i minerytów w próbkach bruzdowych oraz wyliczono procentowy udział tych form w próbkach kawałkowych litotypów. Stwierdzono zróżnicowany stopień mineralizacji składników mikropetrograficznych siarczkami pochodzenia syn- i diagenetycznego oraz epigenetycznego. W próbkach litotypów węgla z obu pokładów, wśród badanych składników mikropetrograficznych, najwyższy udział wykazywały ziarna mikrolitotypów z siarczkami w formie rozproszonej, co stanowić będzie problem w procesie mechanicznego wzbogacania.
EN
The paper presents the results of investigations on variability of sulphur (total, pirytic, sulfatic, organic) content in coal samples of the 620 and 405 seams (”Sośnica-Makoszowy” coal mine). Varied degree of sulphide mineralization (piryte) of the investigated constituents: microlithotypes, carbominerites and minerites were observed. The percentage content of these forms in lump samples lithotypes was calculated. Varying degrees of sulphides mineralization of micropetrographic constituents syngenetic, diagenetic and epigenetic in origin were found. In lithotype samples from both coal seams, the highest quantities of microlithotypes grain with sulphides dispersed forms were observed in the analyzed micropetrographic constituents. These compoments could be a problem during the mechanical processes of coal enriching.
3
Content available Charakterystyka geochemiczna poziomów z fauną słodkowodną formacji z Lublina z Lubelskiego Zagłębia Węglowego
Krzeszowska E., Kokowska-Pawłowska M.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2017
|
T. 33, z. 1
151--162
PL
Formacja z Lublina zaliczana do górnego westfalu A i westfalu B stanowi główną formację węglonośną Lubelskiego Zagłębia Węglowego (LZW). Osady westfalu B należą do serii limnicznej, w obrębie której występują nieregularnie wykształcone poziomy z fauną słodkowodną. W artykule przedstawiono charakterystykę poziomów zawierających szczątki fauny słodkowodnej z otworów wiertniczych: Borowo, Syczyn 7, Kulik, Kopina 1 (LZW). Poziomy te budują iłowce z wkładkami lub konkrecjami syderytu ilastego. Dla analizowanych poziomów oznaczono zawartości pierwiastków śladowych: U, Th, V, Cr, Rb, K (ICP-MS) oraz tlenki: Al2O3, SiO2, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, MnO, TiO2, Cr2O3 (XRF), a następnie obliczono wskaźniki geochemiczne stosowane do identyfikacji paleośrodowiska sedymentacji (Th/U, Th/K2O, V/Cr, P2O5/Al2O3, Rb/K). Stwierdzono, że zawartość pierwiastków U, Th, V, Cr, Rb, K wykazała bardzo podobne wartości dla iłowców z otworów wiertniczych : Borowo, Syczyn 7, Kulik, natomiast w próbce z otworu Kopina 1 obserwowano wyraźnie niższe ich wartości. Analiza wartości wskaźników geochemicznych dla wszystkich próbek wykazała, że wskaźniki takie jak: U, Th, Th/U, P2O5/Al2O3, V/Cr, Rb/K mogą być stosowane do identyfikacji środowisk sedymentacyjnych i korelacji geochemicznych sekwencji skalnych LZW.
EN
The most important part of the coal-bearing Carboniferous series is the Lublin formation (Lublin beds) (Westphalian A and B), where the main multi-seam coal deposits occur. Westphalian B is represented by a limnic series with are irregularly formed horizons of freshwater faunal. The paper presents the characteristics of horizons containing the remains of freshwater faunal from the boreholes: Borowo, Syczyn 7, Kulik, Kopina 1 (LCB). These horizons build claystones with layers or clay siderite concretions. For the analyzed horizons the content of the following elements: U, Th, V, Cr, Rb, K (ICP-MS) and oxides: Al2O3, SiO2, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, MnO, TiO2, Cr2O3 (XRF) were determined. The most commonly ratios used in the identification of palaeoenvironment sedimentary were calculated (Th/U, Th/K2O, V/Cr, P2O5/Al2O3, Rb/K). It was found that the content of elements U, Th, V, Cr, Rb K showed very similar values for claystones from borehole: Borowo, Syczyn 7, Kulik, while the sample from borehole Kopina 1 clearly lower value was observed. The research for all samples showed that those ratios such as: U, Th, Th/U, P2O5/Al2O3, V/Cr, Rb/K may be used to identify sedimentary environment and to geochemical correlations of the sedimentary rock sequences in the LCB.
4
Content available Changes in the concentration of some rare earth elements in coal waste
Nowak J., Kokowska-Pawłowska M.
Archives of Mining Sciences
|
2017
|
Vol. 62, no. 3
495--507
EN
Coal waste is formed during coal mining and processing operations. That waste comprises mainly sedimentary rocks that occur in roofs and floors of underground workings and in partings in coal seams. It contains numerous trace elements, including rare earth elements (REEs). Hypergenic processes that take place in coal waste piles may lead to endogenous fires. Thermal transformations of waste have an effect on changes in its phase and chemical composition, including the concentration of trace elements. The paper presents changes in the content of selected rare earth elements (Sc, Y, La, Ce, Nd, Sm, Eu, Tb, Yb, Lu) in wastes of varying degree of thermal transformation. The results of REE content determination in lump samples were subjected to statistical analysis and coefficients of correlation between the studied rare earth elements and the main chemical constituents were determined. The primary carriers of REEs in coal waste are clay minerals. Phase transformations that take place at high temperatures (including dehydroxylation of clay minerals and formation of minerals characteristic of contact metamorphism) cause changes in the concentration of rare earth elements.
PL
Odpady powęglowe powstają w wyniku eksploatacji oraz przeróbki węgla kamiennego. Są to głównie skały osadowe występujące w stropach i spągach oraz przerostach pokładów węgla. Odpady te zawierają liczne pierwiastki śladowe, w tym pierwiastki ziem rzadkich (REEs). Procesy hipergeniczne zachodzące na zwałowiskach odpadów powęglowych mogą prowadzić do powstawania pożarów endogenicznych. Przeobrażenia termiczne odpadów wpływają na zmiany ich składu fazowego i chemicznego, w tym koncentracji pierwiastków śladowych. W artykule przedstawiono zmiany zawartości wybranych pierwiastków ziem rzadkich (Sc, Y, La, Ce, Nd, Sm, Eu, Tb, Yb, Lu ) w odpadach o różnym stopniu termicznego przeobrażenia. Wyniki oznaczeń zawartości REEs w próbkach kawałkowych poddano analizie statystycznej i wyznaczono współczynniki korelacji pomiędzy badanymi pierwiastkami ziem rzadkich a głównymi składnikami chemicznymi. Pierwotnym nośnikiem REEs w odpadach powęglowych są minerały ilaste. Przeobrażenia fazowe zachodzące pod wpływem wysokiej temperatury (w tym dehydroksylacja minerałów ilastych i tworzenia się minerałów charakterystycznych dla metamorfizmu kontaktowego) powodują zmiany koncentracji pierwiastków ziem rzadkich.
5
Content available Assessment of possible application of geochemistry to distinguish limnic and paralic coal-bearing parts of the carboniferous in the Upper Silesian Coal Basin
Kokowska-Pawłowska M., Krzeszowska E.
Archives of Mining Sciences
|
2017
|
Vol. 62, no. 4
717--730
EN
The paper presents the results of geochemical analyses of samples from the Poruba Beds of the paralic series and from the Zaleskie Beds of the limnic series Upper Silesian Coal Basin (USCB). The contents of the following trace elements and oxides were evaluated using spectrometric method: Cr, Th, U, V, AL2O3, MgO, K2O, P2O5. The following indicators, most commonly used in chemostratigraphy and in the identification of the marine and non-marine sediments ratios, were analyzed: U, Th, Th/U, K2O, Th/K2O, P2O5, Al2O3, P2O5/ Al2O3, V, Cr, V/Cr, and (K2O/Al2O3) / (MgO/Al2O3). The research showed that those ratios may be used to identify sedimentary environments and geochemical correlations of the sedimentary rock sequences in the USCB. Geochemical ratios discussed in the paper allowed distinguishing two populations of samples representing paralic and limnic series.
PL
W artykule zaprezentowano wyniki badań geochemicznych próbek z warstw Porębskich z serii paralicznej i z warstw Załęskich z serii limnicznej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Metodą spektrometryczną oznaczono zawartość następujących pierwiastków śladowych i tlenków: Cr, Th, U, V, AL2O3, MgO, K2O, P2O5. Analizowano najczęściej stosowane, w chemostratygrafii i identyfikacji osadów morskich i niemorskich, wskaźniki: U, Th, Th/U, K2O, Th/K2O, P2O5, Al2O3, P2O5/Al2O3, V, Cr, V/Cr, (K2O/Al2O3) / (MgO/Al2O3). Badania wykazały, że wskaźniki te z powodzeniem mogą być stosowane do identyfikacji środowisk sedymentacyjnych i korelacji sekwencji skał osadowych w GZW. Geochemiczne wskaźniki zastosowane w pracy pozwoliły wyróżnić dwie populacje próbek reprezentujących serię paraliczną i limniczną.
6
Content available Sposoby zagospodarowania niektórych odpadów poprodukcyjnych z punktu widzenia strategii firmy w ochronie środowiska
Kokowska-Pawłowska M.
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
|
2016
|
z. 88
151--164
PL
Przedstawiono strategię polskiego Zakładu Usługowo-Produkcyjnego „X” w Gliwicach, który zajmuje się gospodarką odpadami. Działalność ta jest zgodna z ustawodawstwem unijnym, które opiera się na racjonalnej gospodarce odpadami. Zakład łączy strategię ofensywną z innowacyjną. Zwrócono szczególną uwagę na odpady takie jak tworzywa sztuczne. Składowane odpady niejednokrotnie mają duże gabaryty i zajmują duże powierzchnie. Ich uciążliwość dla środowiska może wzrosnąć przy zapożarowaniu. Wiąże się to z powstawaniem dioksyn (związków szczególnie toksycznych), które mogą odkładać się w środowisku wodno-gruntowym i powietrzu. Zwrócono uwagę na składowane odpady, które mogą powodować zanieczyszczenie gruntów metalami ciężkimi, co może skutkować poważnym zanieczyszczeniem środowiska.
EN
It outlines the strategy of the Polish Company in Gliwice, which operates in accordance with EU legislation based on a rational waste management. The Company combines offensive strategy and innowation strategy. Attention was paid to waste such as plastics. The deposited waste often have a large dimensions and take up large areas. Nuisance waste for the environment increases during combustion. This involves the formation of dioxins (especially toxic compounds), which can accumulate in the ground and water environment and air. Attention was paid to the deposited waste, which can cause pollution soil with heavy metals, which can result in serious environmental pollution.
7
Content available Związek zawartości pierwiastków śladowych z substancją mineralną i organiczną w litotypach z pokładu węgla 308 (warstwy orzeskie) GZW
Kokowska-Pawłowska M.
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
|
2016
|
z. 5 (17)
109--120
PL
Zbadano zróżnicowanie zawartości wybranych pierwiastków śladowych (Hg, Cd, Be, As, Zn, Pb, Cu, Cr, Co, Mo, Mn) w próbkach litotypów węgla i ich popiołach pochodzących z pokładu 308 (warstwy orzeskie). Wyliczono współczynnik wzbogacenia (W) w popiołach litotypów, jako stosunek zawartości pierwiastka w popiele do zawartości w litotypie. Stwierdzono, że wartość współczynnika W jest tym większa im większa jest zawartość pierwiastka związana z substancją organiczną.
EN
Variability of the content of the selected trace elements (Hg, Cd, Be, As, Zn, Pb, Cu, Cr, Co, Mo, Mn) from the coal lithotypes and their ashes from 308 coal seam (Orzesze beds) were investigated. The enrichment coefficient value (W) have been calculated for the ashes of the lithotypes as a ratio of an element’ s content in the ash to its content in the lithotype. The assumption was that coefficient value W increase with increasing content of an element related to the organic matter of the coal.
8
Content available Charakterystyka mineralogiczno-geochemiczna osadów westfalu Lubelskiego Zagłębia Węglowego wzbogaconych w mangan
Kokowska-Pawłowska M., Krzeszowska E.
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
|
2016
|
z. 5 (17)
121--133
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań petrograficznych i geochemicznych iłowców i mułowców z serii paralicznej i limnicznej (westfal A i B) Lubelskiego Zagłębia Węglowego zawierających podwyższone zawartości manganu. Analizy geochemiczne obejmowały oznaczenie zawartości Fe, V, Ca, Mg i Ni oraz ich korelacje z zawartością Mn. Badania wykazały, że we wszystkich próbkach wyraźnie wzbogaconych w Mn zawartość Fe jest również podwyższona, a pomiędzy wartościami wskaźników wzbogacenia EfMn i EfFe występuje silna korelacja. Stwierdzono ponadto, że podwyższonej zawartości Mn czasami towarzyszy podwyższona zawartość V, Ni lub Mg.
EN
The paper presents the results of petrographic and geochemical researches of the claystones and mudstones with high content of Mn from paralic and limnic series (Westphalian A and B) of the Lublin Coal Basin. Geochemical analysis included the content of Fe, V, Ca, Mg and Ni and their correlation with the content of Mn. Studies have shown that, for all samples significantly enriched in Mn concentration of Fe is also high and the correlation between the values of the enrichment factor EfMn and EfFe is very strong. It was also found that the increased content of Mn sometimes is accompanied by increased content of V, Ni or Mg.
9
Content available Nowoczesne metody chemokorelacji i możliwości ich wykorzystania w dokumentowaniu złóż
Krzeszowska E., Kokowska-Pawłowska M.
Górnictwo Odkrywkowe
|
2016
|
R. 57, nr 5
58--63
PL
Chemostratygrafia (stratygrafia chemiczna) zajmuje się charakterystyką geochemiczną osadów, wykorzystując zawartość pierwiastków w skałach do korelacji sekwencji skał osadowych. W ostatnich latach ze względu na dostępność nowych technik analitycznych tego typu badania mają coraz większe zastosowanie w geologii górniczej. Chemostratygrafia korzysta z zapisu geochemicznego osadów i skał osadowych, czyli udziału pierwiastków głównych i śladowych lub izotopów do celów korelacyjnych i stanowi doskonałe narzędzie szczególnie w połączeniu z lito- bio- i magnetostratygrafią. Badania geochemiczne znajdują szerokie zastosowanie w identyfikacji i korelacji horyzontów morskich, szczególnie tworzących się w warunkach anoksycznych. W artykule przedstawiono wstępne wyniki badań chemokorelacyjnych morskiego poziomu korelcyjnego Dunbarella (najwyższa część westfalu A) z otworów wiertniczych Lubelskiego Zagłębia Węglowego
EN
Chemostratigraphy, or chemical stratigraphy, uses major element and trace element geochemistry to characterize and correlate sedimentary sequences. Due to the availability of new analytical techniques such research are becoming increasingly applied in mining geology in the recent years. Chemostratygrafia uses geochemical record of sediments and sedimentary rocks, that is concentration of major and trace elements or isotopes for correlation and it is an excellent tool especially when combined with litho- , bio- and magnetostratigraphy. Geochemical studies are widely used in the identification and correlation marine horizons, especially formed under anoxic conditions. The paper presents preliminary results of chemocorrelation studies of the marine horizon Dunbarella (the highest part of the Westphalian A) of the boreholes from Lublin Coal Basin.
10
Content available Pierwiastki ziem rzadkich (REE) w iłowcach z wybranych pokładów węgla kamiennego serii mułowcowej i piaskowcowej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
Kokowska-Pawłowska M.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2016
|
T. 32, z. 3
39--66
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań zróżnicowania zawartości pierwiastków ziem rzadkich (REE ) w iłowcach towarzyszących wybranym pokładom węgla z warstw załęskich i rudzkich z zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Analizowano 75 próbek skał ilastych współwystępujących z pokładami węgla 405 i 408 pobranych w GZW. Zawartość wybranych REE oznaczona została za pomocą Instrumental Neutron Activation Analysis (INAA). Z uwagi na ograniczone możliwości oznaczono: skand (Sc), lantan (La), cer (Ce), neodym (Nd), samar (Sm), europ (Eu), terb (Tb), yterb (Yb) oraz lutet (Lu), zaś zawartość itru (Y) badano metodą Fusion-Inductively-Coupled Plasma (FUS-ICP). [...]
EN
In this paper results of investigation on the variability of REE contents in the clayey rocks accompanying selected coal seams from Zaleskie and Ruda beds of western part of Upper Silesia Coal Basin (USCB) have been presented. 75 samples have been analysed from the claystones coexisting with coal seams 405 and 408 collected from the USCB area. Contents of selected REE have been assessed with a use of the Instrumental Neutron Activation Analysis (INAA). In regard to the constraints of this method following elements underwent evaluation: scandium (Sc), lanthanum (La), cerium (Ce), neodymium (Nd), samarium (Sm), Europium (Eu), terbium (Tb), ytterbium (Yb), and lutetium (Lu). Contents of yttrium (Y) was determined with a use of the Fusion-Inductively-Coupled Plasma (FUSICP) method. [...]
11
Content available Petrographic and mineral variability of the rocks accompanying selected coal seams of the Poruba beds and their influence of the trace elements content
Kokowska-Pawłowska M.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2015
|
T. 31, z. 2
73--92
EN
The rocks accomanying with coal in selected Poruba beds (610, 620, 630 coal seams) showed the diversification of mineralogical and petrographic composition. Most often there are claystones (including syderitic claystones), rarely mudstones (including syderitic mudstones) and sporadically sandstones. The presence of tonstein was also found. In the rocks was found variability of trace elements content (Ba, Zn, Mn, V, Cr, Cu, Ni, Pb, As, Ga, B, Co, Ge, Be, Li, Cd, Ag, Sr – in order of decreasing participation) dependent on rocks petrographic variety. Large part of elements showed high and often dominant participation in claystones. Correlation analysis between trace elements concentration and main minerals content confirmed the affinity of many trace elements with clay minerals, carbonates and organic substance. Noteworthy, the correlation of many elements with mica in syderitic claystones.
PL
Skały współwystępujące z węglem w wybranych pokładach warstw porębskich (610, 620, 630) reprezentowane są najczęściej przez iłowce oraz iłowce syderytyczne, a rzadziej przez mułowce i mułowce syderytyczne. Sporadycznie występują piaskowce. Stwierdzono także występowanie przerostu z tonsteinem. Zależnie od odmiany petrograficznej skał stwierdzono w nich zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych (Ba, Zn, Mn, V, Cr, Cu, Ni, Pb, As, Ga, B, Co, Ge, Be, Li, Cd, Ag, Sr – w kolejności malejącego udziału). Znaczna część pierwiastków wykazała wysoki i często dominujący udział w iłowcach. Stwierdzono także regionalne zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w skałach. Badania korelacji pomiędzy zawartością pierwiastków śladowych a zawartością głównych minerałów w skałach potwierdziły powinowactwo wielu pierwiastków śladowych z substancją organiczną, minerałami ilastymi i węglanami. Zwraca uwagę występowanie korelacji licznych pierwiastków śladowych z substancją organiczną (węglem) przy stosunkowo niewielkiej liczbie pierwiastków korelujących z minerałami ilastymi.
12
Content available Zależność pomiędzy zawartością pierwiastków szkodliwych w litotypach węgla i ich popiołach (pokład 405, GZW)
Kokowska-Pawłowska M.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2014
|
T. 30, z. 2
51--66
PL
Zbadano zróżnicowanie zawartości wybranych pierwiastków szkodliwych (Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn, Mn, Be, Li, V, As, Ga) w próbkach litotypów i ich popiołach pochodzących z pokładu 405 (warstwy załęskie). Wykazano znaczną zmienność zawartości pierwiastków w badanych próbkach, zależną od rodzaju litotypu, a przede wszystkim od zawartości popiołu. We wszystkich litotypach najwyższe zawartości wykazały pierwiastki Ba i Mn. Pozostałe oznaczone pierwiastki ze względu na średni udział w litotypach można uszeregować w następującejkolejności: Zn < Pb < V < Cu < Ni < Cr < Ga < Co < Be < Li < As < Cd. Podobną tendencję udziału pierwiastków obserwowano w popiołach litotypów. Wyliczono współczynnik wzbogacenia (W) w popiołach litotypów, jako stosunek zawartości pierwiastka w popiele do zawartości w litotypie. Założono, że wartości współczynnika W są tym wyższe im wyższa jest zawartość pierwiastka związana z substancją organiczną węgla. Na zawartość pierwiastków śladowych w litotypach duży wpływ ma ich powinowactwo geochemiczne do substancji organicznej bądź mineralnej węgla, które określono na podstawie wielkości współczynnika wzbogacenia popiołów litotypów w te pierwiastki. Najwyższymi wartościami tych współczynników (od 5 do 7) charakteryzują się pierwiastki, takie jak Cr, Be, Cd i Cu, natomiast pozostałe pierwiastki wykazują niższe wartości (od ok. 2 do ok. 3). Najniższe wartości współczynnika wzbogacenia najczęściej obserwowano w przypadku: Co, Li i Mn. Na podstawie wyliczonych wartości współczynników wzbogacenia w popiele stwierdzono, że pierwiastki, takie jak Ba, Mn, Li, As, Co, Ga, Ni, Pb i Zn charakteryzowały się dużym powinowactwem do substancji mineralnej (niski współczynnik wzbogacenia w popiele). Maksymalna ich koncentracja przypadała na litotypy silnie mineralizowane – węgiel matowy bądź półbłyszczący. Natomiast nieliczne pierwiastki, jak: Cr, Be, Cd i Cu wykazały duże powinowactwo do substancji organicznej węgla (wysoki współczynnik wzbogacenia w popiele) i tendencję do maksymalnej koncentracji w litotypie błyszczącym. Na podstawie wykazanych istotnych korelacji pierwiastków śladowych w litotypach z zawartością popiołu można uznać, że pierwiastki te są głównie obecne w substancji mineralnej węgla.
EN
This study analyzed the variability in the content of selected hazardous trace elements (Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn, Mn, Be, Li, V, As, Ga) from the 405 (Załęże beds) coal seams’ coal lithotypes and their ashes. The significant variability in the content of the trace elements from the examined samples depends partly on the type of lithotype, and mainly on the ash content. Within all distinguished lithotypes, the highest concentrations were of the elements Ba and Mn. Other evaluated elements could be categorized by average content in the lithotypes in following order: Zn < Pb < V < Cu < Ni < Cr < Ga < Co < Be < Li < As < Cd. A similar trend in elemental content has been observed in the ashes from the lithotypes. The enrichment coefficient (W) values have been calculated for the ashes of the lithotypes as a ratio of an element’s content in the ash to its content in the lithotype. The assumption was that coefficient W values increase with increasing content of an element related to the organic matter of the coal. The highest values of these coefficients (from 5 to 7) were shown by Cr, Be, Cd, and Cu. The other elements exhibited lower values (from about 2 to about 3), and the lowest values of the enrichment coefficient were most frequently observed in the case of Co, Li, and Mn. On the basis of the calculated enrichment coefficient values in the ashes, it has been found that elements such as Ba, Mn, Li, As, Co, Ga, Ni, Pb, and Zn demonstrated high correlation with to the mineral substance (low enrichment coefficient in the ash). Their maximum concentrations decreased for the strongly mineralised lithotypes – dull coal or semi-vitreous coal. However, a small number of elements such as Cr, Be, Cd, and Cu demonstrated high correlation with the organic matter of coal (high enrichment coefficient in the ash) and tended to be most heavily concentrated in vitreous lithotype. The trace elements’ content in the lithotypes is connected with their affinity toward organic matter or mineral matter. This was determined based on the value of the coefficient of enrichment in the ashes of these elements. On the basis of the volume of the coefficient of correlation, a significant correlation was established between trace elements in lithotypes and content of ash and mineral matter in coal.
13
Content available Phosphorus minerals in tonstein; coal seam 405 at Sośnica-Makoszowy coal mine, Upper Silesia, southern Poland
Kokowska-Pawłowska M., Nowak J.
Acta Geologica Polonica
|
2013
|
Vol. 63, no. 2
271--281
EN
The paper presents results of research on tonstein, which constitutes an interburden in coal seam 405 at the Sośnica - Makoszowy coal mine, Makoszowy field (mining level 600 m), Upper Silesia, southern Poland. The mineral and chemical compositions of the tonstein differ from the typical compositions described earlier for tonsteins from Upper Silesia Coal Basin area. Additionally, minerals present in the tonsteins include kaolinite, quartz, kaolinitised biotite and feldspars. The presence of the phosphatic minerals apatite and goyazite has been recognized. The presence of gorceixite and crandallite is also possible. The contents of CaO (5.66 wt%) and P2O5 (6.2 wt%) are remarkably high. Analysis of selected trace elements demonstrated high contents of Sr (4937 ppm) and Ba (4300 ppm), related to the phosphatic minerals. On the basis of mineral composition the tonstein has been identified as a crystalline tonstein, transitional to a multiplied one.
14
Content available remote Wykorzystanie roślin dziko rosnących do celów energetycznych
Patrzałek A., Kokowska-Pawłowska M., Nowińska K.
Górnictwo i Geologia
|
2012
|
T. 7, z. 2
177-185
PL
Na nieużytkach poprzemysłowych utworzyły się zbiorowiska roślin dziko rosnących. Rośliny te ze względu na swoje wartości energetyczne mogą stanowić potencjalną biomasę energetyczną. W pracy przedstawiono wymagania energetyczne stawiane zbiorowiskom roślinnym nawłoci i trzcinnika piaskowego.
EN
The phytocoenoses of wildly growing plants formed on the post-industrial wastelands and degraded lands. These due to their energy value could be a potential energetic biomass. The paper presents energy requirementes of plant communities of Solidago Sp. and Calamagrostis Epigejos.
15
Content available remote Pierwiastki śladowe w łupkach węglowych z pokładu 405
Hanak B., Kokowska-Pawłowska M., Nowak J.
Górnictwo i Geologia
|
2011
|
T. 6, z. 4
27-38
PL
Skały współ występujące z pokładem węgla 405, pochodzące ze stropów, spągów oraz przerostów, wykazują zróżnicowaną genezę i skład mineralny. Często w pokładach węgla jako skały towarzyszące spotyka się łupki węglowe. W pokładzie 405 pochodziły one głównie z przerostów, a ich miąższość wynosiła od 0,05 do 0,30 m. Skład petrograficzny węgla pokazuje, że łupki tworzyły się głównie w środowisku leśnym - telmatycznym (bagiennym). Łupki węglowe z pokładu 405 wykazały zróżnicowaną zawartość i zmienność lateralną koncentracji pierwiastków śladowych. Stwierdzono, że w łupkach węglowych występujących w obszarze niecki chwałowickiej zawartość pierwiastków: As, Co, Ni i Rb i częściowo Pb jest znacznie wyższa niż w łupkach z obszaru niecki głównej. Najwyższą zawartość Zn, V, Cr, Zr i Ce stwierdzono w obszarze niecki głównej.
EN
The associated rocks taken from the roof, base and bands of coal seam 405 are present different genesis and mineralogical composition. The rocks which often associated coal seam are coal shales. Coal shales of 405 coal seam form usually bands. Their thickness hesitates from 0,05 to 0,30m. Pétrographie composition of coal shows that the coal shales were formed in forest - telmatic (swamp) environment. The coal shales of 405 coal seam are different in concentration of trace elements. They also present lateral variability of trace elements. The coal shales of Chwatowice Trough present higher content of As, Co, Ni, Rb and Pb elements than the coal shales of Main Syncline. The higher content of : Zn, V, Cr, Zr and Ce elements was observed in coal shales of Main Syncline.
16
Content available remote Geotouristic qualities of 'Chełm' hummock triassic limestone
Stanienda K., Kokowska-Pawłowska M., Marcisz M.
Górnictwo i Geologia
|
2011
|
T. 6, z. 3
169-181
EN
The area of Chełm Hummock has a lot of potential for geotourism, due to the great variety of objects and sites of historical, geological, landscape, cultural and natural qualities. The paper is focused on the geological qualities of Triassic limestone that which constitute a part of inanimate nature. Natural outcrops of limestone in the area of Chełm Hummock are discussed and their use as construction materials.
PL
Rejon Garbu Chełma może być wykorzystany w celach geoturystycznych, ze względu na dużą różnorodność obiektów znajdujących się w tym obszarze i ich znaczące walory geologiczne, a także historyczne, krajoznawcze, kulturowe i przyrodnicze. W niniejszym artykule skupiono się głównie na walorach geologicznych wapieni triasowych, jako obiektów przyrody nieożywionej. Zaprezentowano naturalne odsłonięcia wapieni, występujące w obszarze Garbu Chełma, oraz ich wykorzystanie jako materiału budowlanego.
17
Content available remote Geotouristic qualities of Chełm Hummock basalts
Kokowska-Pawłowska M., Marcisz M., Stanienda K.
Górnictwo i Geologia
|
2008
|
T. 3, z. 1
17-28
EN
The area of Chełm Hummock has a lot of potential for geo-tourism, due to the great variety of objects and sites of historical, geological, landscape, cultural and natural qualities. The paper is focused on the geological qualities of basalts that which constitute a part of inanimate nature. Natural outcrops of basalts in the area of Chełm Hummock are discussed and their use as construction materials.
PL
Rejon Garbu Chełma może być wykorzystany w celach geoturystycznych ze względu na dużą różnorodność obiektów znajdujących się w tym obszarze i ich znaczące walory geologiczne, a także historyczne, krajoznawcze, kulturowe i przyrodnicze. W niniejszym opracowaniu skupiono się głównie na walorach geologicznych bazaltów jako obiektów przyrody nieożywionej. Zaprezentowano naturalne odsłonięcia bazaltów występujące w obszarze Garbu Chełma oraz ich wykorzystanie jako materiału budowlanego.
18
Content available remote Wpływ substancji mineralnej na zawartość wybranych pierwiastków śladowych w lito-typach węgla z pokładu 308 (KWK Ziemowit)
Hanak B., Kokowska-Pawłowska M.
Górnictwo i Geologia
|
2007
|
T. 2, z. 3
31-41
PL
Zbadano zróżnicowanie zawartości wybranych pierwiastków śladowych (Cu, Pb, Zn, Cd, Ba, Co, Ga, Cr, V i As) w próbkach litotypów pochodzących z dwóch profilii pokładu 308. Wykazano znaczną zmienność zawartości pierwiastków w badanych próbkach, zależną od rodzaju litotypu, a przede wszystkim od zawartości popiołu. Stwierdzono duże powinowactwo pierwiastków śladowych w litotypach do zawartości popiołu i substancji mineralnej węgla, które określono na podstawie wielkości współczynników korelacji.
EN
Variability of the content of the selected trace elements (Cu, Pb, Zn, Cd, Ba, Co, Ga, Cr, V i As) from the coal lithotypes from the 308 coal seams of two profiles were investigated. The significant variability of the content of the trace elements from the examinated samples depends partly on the type of lithotype but mainly of the ash content. The variability of the trace elements content in the lithotypes is connected with their affinity to the ash content and mineral matter. It wast was determined on the base of the value of the correlation coefficients.
19
Zróżnicowanie petrograficzno-mineralogiczne oraz zmienność zawartości pierwiastków śladowych w tonsteinie z pokładu 610
Hanak B., Kokowska-Pawłowska M.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2005
|
z. 269
109-118
PL
W opracowaniu przedstawiono wyniki badań wpływu struktury, składu mineralnego i chemicznego na zawartość pierwiastków śladowych w tonsteinie z pokładu 610. W wyniku badań stwierdzono, że na znaczną zmienność udziału pierwiastków śladowych ma przede wszystkim wpływ - charakter regionalny. Przyczyną tego były odmienne warunki geochemiczne występujące w środowiskach obszarów badań. Ponadto zauważono wyraźny wpływ typu struktury, a także stopnia wykrystalizowania kaolinitu w tonsteinie na zawartość pierwiastków śladowych w próbkach pochodzących z jednej kopalni.
EN
The results of the influence of structure, mineral and chemical composition of the trace elements of the tonstein of the 610 coal seam were presented in this article. The results of the investigations indicate that the significant variability of the trace elements are determined mainly by regional character. It was connected with different geochemical conditions of the environment of the investigated areas. Moreover, the content of the trace elements from the samples come from the same coal mine is connected with the type of the tonstein structure and the type of the kaolinite crystal structure.
20
Zmienność zawartości pierwiastków śladowych i podrzędnych w linotypach węgla i ich popiołach z wybranych pokładów warstw porębskich
Hanak B., Kokowska-Pawłowska M., Zajusz-Zubek E.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2005
|
z. 268
67-76
PL
Zbadano zróżnicowanie zawartości wybranych pierwiastków śladowych (B, Ba, Cu, Ni, Pb, Zn, Mn, Ga) i podrzędnych (Cl, Na, K, Mg, Ca) w próbkach litotypów i ich popiołach pochodzących z pokładów 610 i 620. Wykazano znaczną zmienność zawartości pierwiastków w badanych próbkach, zależną częściowo od rodzaju litotypu, jak i od ich położenia w profilu pokładu. Zauważono, ze im wyższa zawartość pierwiastków w próbkach litotypu węgla, tym zazwyczaj wyższa była także ich zawartość w popiele tego samego litotypu.
EN
Variability of the content of the selected trace elements (B, Ba, Cu, Ni, Pb, Zn, Mn, Ga, Cl, Na, K, Mg, Ca) from the coal lithotypes and their ashes from the 610 and 620 coal seams were investigated. The significant variability of the content of the trace elements from the examinated samples depends partly on the type of lithotype and its position in the coal seams profile. The higher is the trace elements content in the coal lithotype, the higher is it in the ash of this lithotype.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.