Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Uziarnienie podłoża jako czynnik różnicujący zbiorowiska roślinne występujące na zwałowiskach karbońskiej skały płonnej

Ryś Karolina, Radosz Łukasz, Kompała-Bąba Agnieszka, Błońska Agnieszka, Hutniczak Agnieszka, Woźniak Gabriela

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 4

29--36

PL

W pracy podjęto próbę ukazania różnorodności roślinności zwałowisk karbońskiej skały płonnej z dominującym udziałem traw i roślin zielnych, a także rozpoznanie preferencji uziarnienia podłoża wraz z biomasą powstającą w płatach roślinności zdominowanych przez różne gatunki traw i roślin zielnych. Skład florystyczny zbiorowisk opiera się głównie na dominacji jednego gatunku czy współdominacji gatunków rodzimych zielnych tj.: Chamaenerion palustre, Daucus carota, Centaurea stoebe, Lotus corniculatus, Tussilago farfara, Melilotus alba lub obcych: Erigeron annuus, Matricaria maritima subsp. inodora, Solidago gigantea oraz gatunków traw tj.: Calamagrostis epigejos, Solidago gigantea, Poa compressa, Festuca arundinacea, Festuca rubra, Phragmites australis. W poszczególnych zbiorowiskach odnotowano od 23 do 55 gatunków roślin. Do najbardziej różnorodnych gatunkowo należą zbiorowiska z wysokim pokryciem takich gatunków jak: Poa compressa (H'–1,89), Daucus carota (H'–1,82), Festua arundinacea (H'–1,45), Calamagrostis epigejos (H'–1,42), natomiast najmniejszą różnorodnością odznacza się zbiorowisko z udziałem Phragmites australis (H'–0,91). Analiza uziarnienia podłoża na zwałowiskach karbońskiej skały płonnej wykazała zależność między gatunkiem dominanta, a składem granulometrycznym oraz zawartością materii organicznej w podłożu.

EN

The study attempts to show the diversity of vegetation of Carboniferous waste dumps with a predominant proportion of grasses and herbaceous plants, as well as recognition of soil grain preferences with biomass arising in patches of vegetation dominated by various species of grass and herbaceous plants. The floristic composition of the communities is based mainly on the dominance of one species or co-dominance of native herbaceous species i.e.: Chamaenerion palustre, Daucus carota, Centaurea stoebe, Lotus corniculatus, Tussilago farfara, Melilotus alba or aliens: Erigeron annuus, Matricaria maritima subsp. inodora, Solidago gigantea and grass species, i.e. Calamagrostis epigejos, Solidago gigantea, Poa compressa, Festuca arundinacea, Festuca rubra, Phragmites australis. In individual communities from 23 to 55 species of plants were recorded. The most diverse species include communities with high coverage of such species as: Poa compressa (H'–1.89), Daucus carota (H'–1.82), Festua arundinacea (H'–1.45), Calamagrostis epigejos (H'–1.42), while the smallest variety is characterized by the community with the participation of Phragmites australis (H'–0.91). Analysis of the grain size of the subsoil on the Carboniferous waste dumps showed a relationship between the dominant species and the granulometric composition as well as the content of organic matter in the subsoil.

2

Rola fauny glebowej w zróżnicowaniu roślinności na zwałowisku karbońskiej skały płonnej

Radosz Łukasz, Ryś Karolina, Chmura Damian, Hutniczak Agnieszka, Woźniak Gabriela

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 4

21--28

PL

W pracy przedstawiono relacje między ilością fauny glebowej w zróżnicowaniu roślinności na zwałach pogórniczych. Dotychczas, badacze wiele uwagi poświęcali rozwojowi i zróżnicowaniu zespołów roślinnych na terenach poprzemysłowych uwzględniając m.in. hałdy skały płonnej. Znacznie słabiej poznano ilościowy i jakościowy udział wybranych grup mezo-fauny (nicienie i wazonkowce), w podłożu glebowym terenów poeksploatacyjnych. Poznanie tych zależności może mieć duże znaczenie praktyczne w planowaniu i realizowaniu prac zmierzających do odtwarzania siedlisk na terenach powstałych w związku z eksploatacją surowców mineralnych. Jednym z czynników warunkujących wzrost roślin oraz ich odporność na stres, jest aktywność organizmów glebowych. Stwierdzono marginalnie istotną zależność między różnorodnością gatunkową płatów roślinności, mierzoną wartością wskaźnika Shannona-Wiener’a a liczebnością wazonkowców (rs=0.31, p=0.05). Procentowe pokrycie gatunku dominującego, jego obfitość, jak również, łączne procentowe pokrycie roślin i mszaków, wielkość suchej masy oraz pokrycie ogólne roślin zielnych istotnie wpływa na liczbę wazonkowców.

EN

The work analyzes the relationship between the amount of soil fauna in the diversity of vegetation on post-mining dumps. Until now, researchers have devoted a lot of attention to the development and diversity of plant communities in post-industrial areas, including heaps of gangue. The quantitative and qualitative participation of selected meso-fauna groups (Nematoda, Enchytraeidae) in the soil base of post-mining areas was much less known. Understanding these relationships can be of great practical importance in planning and implementing surveying works to restore habitats in areas created in connection with the exploitation of mineral resources. Activity of soil organisms is one of the factors conditioning plant growth and their resistance to stress. A marginally significant relationship was found between the species diversity of the patches of vegetation, measured by the value of the Shannon-Wiener index, and the abundance of vase vessels (rs=0.31, p=0.05). The percentage coverage of the dominant species, its abundance, as well as the total percentage coverage of plants and bryophytes, dry matter volume and general coverage of herbaceous plants significantly affects the number of vassels.

3

Pojęcie rekultywacji w naukach biologicznych wobec nowych wyzwań środowiskowych

Hutniczak Agnieszka, Borowski Gabriel, Woźniak Gabriela

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 4

14--20

PL

Utrwaliło się przekonanie, że działalność wydobywcza powoduje duże zmiany środowiska, w tym ubożenie szaty roślinnej, świata zwierzęcego i przekształcenia stosunków wodnych. Tereny poprzemysłowe (w tym pogórnicze i poeksploatacyjne) były klasyfikowane jako tereny zdegradowane, a nawet zdewastowane. Zgodnie z tym podejściem dalsze wykorzystanie tych terenów nie było możliwe bez wykonania zabiegów rekultywacyjnych i przywrócenia, bądź też nadania, wartości użytkowych. W skrajnych przypadkach o rzeczywistości biologiczno-przyrodniczej środowiska decydowała klasyfikacja administracyjno-prawna, a nie obiektywne wartości parametrów biologicznych. Skuteczne metody i kierunki zagospodarowania terenów poprzemysłowych mogą przywrócić tym terenom nową wartość użytkową oraz umożliwić ich wykorzystanie jako unikatowych siedlisk roślinnych. Długotrwałe działania rekultywacyjne ograniczają skutki globalnych zmian (global change mitigation). W niniejszym artykule przedstawiono techniczno-rolnicze aspekty pojęcia rekultywacji oraz określono jej miejsce w naukach biologicznych.

EN

It has been believed that mining activities have always and exclusively caused large changes in the environment, including the impoverishment of plant cover, the animal world and the transformation of water resources. This makes that post-industrial areas (including post-mining and after-care) have been classified as degraded or even devastated. According to this approach a further use of these areas was not possible without reclamation and restoration or even creating a use value. In extreme cases, these were not the objective values of biological parameters, but the administrative and legal classification which determined the biological and natural environment. Effective methods of post-industrial area use as well as directions referring to this are extremely important because they can restore the new utility value to the area and they can enable the use of areas after the exploitation of mineral resources as unique plant habitats. Long-term reclamation activities limit the effects of global change mitigation. This article presents technical and agricultural aspects of the concept of reclamation and determine where its place in biological sciences is.