Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Koncepcja architektoniczna podwieszonej, ruchomej kładki dla pieszych przez Motławę w Gdańsku

Hawryszków P., Rutecka-Blimke A., Zachariasz A., Zielichowski-Haber W.

Mosty

|

2018

|

nr 1

58--61

PL

Prezentowana konstrukcja była przedmiotem międzynarodowego konkursu na ruchomą kładkę dla pieszych [1, 2] przez Motławę w Gdańsku. Przedstawiona koncepcja kładki, zaproponowana przez młody zespół projektowy, zawiązała rywalizację z doświadczonymi biurami projektowymi. Koncepcja wprawdzie nie wygrała konkursu, ale opracowane rozwiązanie stanowi ciekawą alternatywę w odniesieniu do zwycięskiej konstrukcji i jest warte szczegółowej prezentacji.

EN

The paper presents the conceptual design of a cable-stayed movable bridge for pedestrians. The architectural features of the footbridge are a soaring, transparent pylon referring to the shape of a yacht sail, additionally reflecting the harbour city’s character, and its lightweight superstructure, which does not interfere with the surrounding landscape. The footbridge has been proposed as a cantilever spar cable-stayed swing structure comprising an asymmetric pylon which was fully fixed in a rotating deck. Its steel superstructure has been designed with environment-friendly wooden deck surface.

2

Dlaczego warto ocalić dwór w krajobrazie. O ochronie założeń dworskich i pałacowych na wybranych przykładach z Polski południowej

Zachariasz A.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2017

|

T. 2

194--213

PL

Przedmiotem rozważań jest rezydencja ziemiańska i otaczający ją krajobraz. Rezydencja rozumiana jako zespół dworski czy pałacowy – wielkoskalowa kompozycja przestrzenna. Zespoły te są cennym elementem dziedzictwa kulturowego, obecnie w dużym stopniu utraconym. Ukształtowanie terenu, układ hydrograficzny i roślinność, mają znaczenia w przypadku ich lokalizacji, ale na specyfikę krajobrazu wpływ ma też własność i kontekst krajobrazowy. W Polsce południowej, w Galicji pod zaborem austriackim, była bardzo rozdrobniona własność ziemska, zarówno chłopska, jak i szlachecka. Często w jednej miejscowości był więcej niż jeden dwór. Pałace, dwory, dworki i folwarki, większe, mniejsze, w różnych stylach wpisywały się w galicyjski krajobraz, wiejski czy małomiasteczkowy, z charakterystycznymi elementami – aleją, szpalerem czy zwartą zielenią parku. Dzisiaj tylko te mocno eksponowane obiekty najczęściej na skarpie nadrzecznej dają się zauważyć w panoramach, część przez korony drzew prześwituje w widoku z drogi. W artykule zaprezentowano krajobraz dworski historyczny i współczesny. Wskazano jego wartości i zagrożenia na jakie jest obecnie narażony. Scharakteryzowano cechy typowe dla obiektów, omówiono wyróżniki krajobrazu. Zagadnienia opisano na przykładzie wybranych obiektów.

EN

The topic of the discussion is that of the noble residence and the surrounding landscape. The residence itself is understood as a manorial or palatial complex – a large scale spatial composition. These complexes are a valuable element of our cultural heritage, a large part of which is currently lost. The terrain, the hydrographic layout and greenery are important in the case of their location, but the specifics of the landscape are also influenced by ownership and the context of the landscape itself. In southern Poland, in the former Austrian partition, the property structure of Galicia was highly fragmented, both in terms of the land owned by the peasantry and the nobility. A single village or township would often have more than one manor. The palaces, manors and granges, both large and small, built in various styles, were adapted to the Galician landscape, whether in the country or in a township, with characteristic elements – an alley, a lane or the dense greenery of a park. Today only these heavily exposed elements, most often located on a riverside escarpment, can be seen on panoramas, partially visible from the perspective of a road between the branches of trees. The paper contains a presentation of the historical and modern manorial landscape. It points to its qualities and the threats that it currently faces. It also outlines the typical characteristics of structures and discusses the defining qualities of the landscape. The problems in question were discussed on the example of a selection of structures.

3

Trawy w przestrzeni zurbanizowanej. O projektowaniu z trawami

Zachariasz A., Lipińska H.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2017

|

T. 45

125--150

PL

Łąka, łąka kwietna, polana, trawnik - gładki, strzyżony, płaski i zagłębiony, trawiasta ścieżka - to elementy ogrodów znane od stuleci, wykorzystywane w różnych stylach, w różnych typach ogrodów, także w przestrzeniach publicznych. Pratum commune, błonia, trawiasty kopiec to wyróżniki krajobrazu kulturowego niejednego miasta, historycznie i współcześnie. W XIX w. w Anglii zaczęto używać w kompozycjach ogrodowych trawy ozdobne, m.in. pampasową, miskanta i rozplenicę. Początkowo bardziej jako swojego rodzaju osobliwość niż dla ich piękna. Dopiero naturalizm, dał początek szerszemu stosowaniu traw w ogrodach i parkach, w różnych częściach świata, i zyskał wielu propagatorów, m.in. W. Robinsona, J. Jensena, K. Foerstera i P. Oudolfa. Współcześnie trawy są chętnie projektowane przez architektów krajobrazu w przestrzeniach zurbanizowanych. Wykorzystywane zarówno w kompozycjach geometrycznych, jak i swobodnych. Ich tekstura i delikatna kolorystyka tworzą tło dla innych bardziej wyrazistych gatunków roślin. Często stanowią kluczowy element układów naturalistycznych, a wykorzystanie gatunków rodzimych sprzyja zachowaniu bioróżnorodności i odtwarzaniu rodzimego krajobrazu. Wiele z tych współczesnych realizacji, opisanych jest w czasopismach, literaturze przedmiotu, nagradzanych w konkursach. Tej problematyce poświęcony jest ten przeglądowy artykuł.

EN

A meadow, a flowery meadow, a clearing, a lawn - smoothly trimmed, flat and recessed, a grassy pathway - these are elements of gardens that have been known for centuries, used in different styles and different types of gardens, including in public spaces. Pratum commune, commons or grassy mounds are the landmarks of the landscape of many a city, both currently and throughout history. Decorative grasses, such as pampas, Miscanthus or Pennisestum started to be used in garden compositions in XIX-century England. Initially more so due to their peculiarity than beauty. However, it was naturalism that gave rise to the wider use of grasses in gardens and parks in various places of the world and gained many propagators, including W. Robinson, J. Jensen K. Foerster and P. Oudolf. Grasses are currently often designed by landscape architects in urbanised spaces. They are employed both in geometric and freeform compositions. Their texture and delicate colour create a background for more expressive plants. They often constitute the key element of naturalist layouts, and the use of domestic species aids in preserving biodiversity and recreating the domestic landscape. Many of these current projects have been discussed in magazines and subject literature and have received awards in competitions. This review article is devoted to this subject.

4

Tereny postagrarne w największych miastach Polski

Gałecka-Drozda A., Zachariasz A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2017

|

nr 38

57--70

PL

W granicach administracyjnych miast są rozległe użytki rolne. W warunkach niekontrolowanej gospodarki przestrzennej, typowej dla państw postkomunistycznych, areały te traktowane zwykle są jako rezerwa dla nowej zabudowy. W konsekwencji na terenach przeznaczonych pod zabudowę dochodzi do zaprzestania upraw i na tereny rolnicze wkracza spontaniczna wegetacja. Dzieje się tak wbrew trendom obserwowanym w miastach zachodnich, gdzie tereny rolnicze jako tzw. krajobraz pracujący poddawane są ochronie, a rolnictwo miejskie zyskuje coraz większe znaczenie przy realizowaniu wyzwań zrównoważonego rozwoju. Celem artykułu jest obliczenie ilości terenów postagranych w miastach oraz określenie przyczyn ich powstawania. W ramach artykułu dokonano identyfikacji terenów postagrarnych na podstawie ortofotomap we wszystkich polskich miastach o liczbie ludności przekraczającej 500 000, następnie przeanalizowano dokumenty planistyczne pod kątem przeznaczenia terenów rolniczych pod zabudowę.

EN

Within the administrative limits of cities there are also large agricultural areas. In the conditions of exploitative urban development, typical of post-communist countries, these areas are usually treated as a land reserve for new construction. As a consequence, areas that are assigned for construction cease to be farmed and spontaneous vegetation encroaches upon agricultural areas. This occurs in contrast to trends that are observed in western cities, where agricultural areas, seen as a form of working landscape, are being protected, and urban farming is gaining more and more importance in facing the challenges of sustainable development. Within the article the authors identified post-agrarian areas using orthophotographic maps, in all Polish cities with populations exceeding 500 000. Also the planning regulations for these areas were analysed with regard to agricultural land being assigned for construction.

5

O architekturze krajobrazu, kompozycji krajobrazu i specjalistycznej terminologii – rozważania wprowadzające

Zachariasz A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2016

|

nr 32

11--29

PL

W artykule podjęto próbę opisania początków architektury krajobrazu, działalności architektów krajobrazu oraz tworzenia terminologii, specjalistycznego języka i definicji z tego zakresu. Architektura krajobrazu – to specjalność zawodowa, która od drugiej połowy XIX w. zmieniła obraz wielu miast stawiając na piękne otoczenie, harmonijną przestrzeń i zaspakajanie potrzeb wypoczynku. Ta mająca już ponad sto lat dyscyplina oprócz znaczących projektów doczekała się rozległej literatury przedmiotu. Jest to obszerny zestaw publikacji przedstawicieli różnych specjalności dotyczących badań nad krajobrazem, jego percepcją i oceną. W pracy opisano, opierając się na podstawowej i uznanej przez architektów krajobrazu literaturze przedmiotu, wybrane zagadnienia związane z kompozycją i kształtowaniem krajobrazu.

EN

The article attempts to describe the beginnings of landscape architecture, work of first landscape architects, as well as creation of scientific language, specialist vocabulary and terminology regarding this domain. Landscape architecture is a profession which since the second half of the 19th century has transformed many cities by way of focusing on beautiful surroundings, harmoniously arranged space and meeting the needs related to leisure. Except for significant projects, this over 100-year-old domain has borne fruit in the form of extensive literary references. They include the research published by representatives of various fields done with regard to landscape, perception and evaluation thereof. By referring to the acknowledged primary sources, the article describes selected issues related to the composition and shaping of landscape.

6

On threats to gardens – based on the green area revalorisation project regarding the former duke Alessander Lubomirski Shelter Foundation on Rakowicka Street, Krakow

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 5-A

405--431

EN

The article discusses the issues related to threats to historic gardens based on the area located in the vicinity of the former duke Alessander Lubomirski Shelter Foundation at Rakowicka 27, Krakow. The Neo-Renaissance complex was created between 1891 and 1893 according to the design by T. Stryjeński and W. Ekielski selected during a contest. When created, it stood out from the landscape, while its monumental form determined the identity of the place. The complex underwent various changes and transformations, which brought about certain threats. The said changes were related to ownership, proprietor and users. Gardens were not always taken care of and as components threatened with transformations and development, they ceased to form integral part of the complex. Greenery lost its aesthetic values and became a collection of random plants, while the composition became less transparent. Some evergreen plants obscured the elevation of the former shelter. The article discusses a project regarding restoration of greenery by the complex currently housing the Cracow University of Economics.

PL

Przedmiotem rozważań są zagrożenia ogrodów historycznych na przykładzie otoczenia dawnego założeniu Schroniska fundacji ks. Aleksandra Lubomirskiego przy ul. Rakowickiej 27 w Krakowie. Obiekt w stylu neorenesansowym zrealizowano w latach 1891-1893 według wyłonionego drogą konkursu projektu T. Stryjeńskiego i W. Ekielskiego. W okresie, gdy powstał wyróżniał się w krajobrazie, a jego monumentalna forma identyfikowała miejsce. Zespół przechodził różne zmiany, podlegał przekształceniom, a to niosło określone zagrożenia. Nastąpiła tu zmiana własności, właściciela i użytkowników. Nie zawsze dbano o ogrody, zagrożone przekształceniami i zabudową, przestały być integralną częścią założenia. Zieleń straciła swe walory estetyczne, stała się zbiorem przypadkowych roślin, zatarł się układ kompozycyjny. Cześć zimozielonych roślin przesłania elewację dawnego schroniska. W artykule przedstawiono projekt restauracji zieleni przy obiekcie, będącym obecnie siedzibą Uniwersytetu Ekonomicznego.

7

Parks, green areas and landscape in view of new concepts related to the shaping of structure and form of a city

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 2-A

327--359

EN

The article discusses changes to planning and designing of urban landscape, in particular, green areas and public parks, seen as component of the composition of a city, public space as well as important element of urban landscape and spatial order. It also focuses on a function performed by a landscape architect in these investments. The article includes references to concepts and ideas born in the last fifty years, including Urban Ecology, New Urbanism, Green Urbanism, Landscape Urbanism and green infrastructure. Factors important for the composition, designing, perception of nature and areas shaped by the greenery were also analysed. These days, the concept of planning urban greenery system is construed as a combination of requirements resulting from planning-related issues and pursuit of improvement in terms of quality of place and life.

PL

W artykule zaprezentowano zmiany zachodzące w planowaniu i projektowaniu krajobrazu miejskiego, a w szczególności terenów zieleni i parków publicznych traktowanych jako składnik kompozycji miasta, obszar przestrzeni publicznej, ważny element krajobrazu miejskiego i ładu przestrzennego. Zwrócono też uwagę na rolę architekta krajobrazu w tych przedsięwzięciach. Odniesiono się do konceptów i idei ostatniego półwiecza, m.in. Urban Ecology, New Urbanizm, Green Urbanizm, Landscape Urbanizm czy zielonej infrastruktury. Analizowano czynniki ważne w kompozycji, w projektowaniu, w postrzeganiu środowiska i otoczenia kształtowanego przez zieleń. Dzisiaj koncepcja planowania systemu terenów zieleni miejskiej rozumiana jest jako połączenie wymogów wynikających z przepisów planistycznych oraz dążenia do poprawy jakości miejsca i jakości życia.

8

On the value and valuation of gardens – on various aspects of gardens –“the purestof human pleasures”

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 5-A

9--34

EN

This article discusses the values and valuation of various types of gardens, both from the historical and contemporary perspective. The importance and status of a historic garden or park have been analyzed on many levels, including aesthetic, environmental, cultural and historical; they have also been viewed as a city-forming factor. The article is devoted to the assessment of gardens as significant components of cultural heritage and identity. The importance of a residential garden in a changing urbanised space is analyzed on the basis of Lobzow near Krakow. This assessment, which focuses on the status of gardens, was carried out by referring to universal canons and standards, such as beauty, living standard, and quality of landscapes. Furthermore, gardens are also described as important elements of the cultural landscape, which generate not only social, but also economic consequences. The role of the public park in the green area system has been analyzed on the basis of an innovative activity conducted by Olmsted.

PL

W artykule przedstawiono rozważania dotyczące wartości i wartościowania różnego rodzaju ogrodów w historii i współcześnie. Znaczenie i status zabytkowego ogrodu czy parku rozpatrywano na wielu płaszczyznach: estetycznych, środowiskowych, kulturowych, historycznych, a także jako czynnika miastotwórczego. W artykule oceniano ogrody jako istotny element dziedzictwa kulturowego i ważny składnik tożsamości. Przeanalizowano znaczenie ogrodu rezydencjonalnego w zmieniającej się przestrzeni urbanizowanej na przykładzie podkrakowskiego Łobzowa. Dokonano wartościowania pozycji ogrodu, odnosząc ją do uniwersalnych kanonów i standardów, m.in. piękna, ale także poziomu życia i jakości krajobrazu. Opisano ogród jako ważny element krajobrazu kulturowego, który może generować nie tylko efekty społeczne, ale i ekonomiczne. Rozważano rolę parku publicznego w systemie terenów zieleni w oparciu o nowatorską w swoim czasie działalność Olmsteda.

9

Sacrum i ogród – wzniosłość i genius loci

Zachariasz A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

nr 22

113--127

PL

Przedmiotem rozważań są różne rodzaje sacrum związane z ogrodem. Przedstawiono ogród, jako otoczenie świątyni i świątynię w ogrodach różnych kultur oraz sakralizację przyrody poprzez święte gaje i święte drzewa. Prezentowane są też świątynie współtworzące sceny ogrodu krajobrazowego, ich lokalizacja, typowe wzorce i wymiar niematerialny tych dzieł, jako istotny element stylistyki epoki. Zaprezentowano różne aspekty genius loci ogrodu w aspekcie właściwości sacrum. Pokazano też przykłady rewaloryzacji takich obiektów.

EN

The discussion focuses on different kinds of sacrum in gardens. A garden is presented as a temple and temple surrounds in gardens of various cultures, and also how nature can be sacralised by holy woods and trees. In addition the presentation considers temples that co-create the scenes of a landscape garden, their location, typical models and intangible dimensions, representing together an important element of the period's style. Various aspects of 'genius loci' are presented in the context of the characteristics of the sacred. Examples of the revalorisations of these objects are given.

10

Zespół dworski jako integralny element krajobrazu wsi. Problemy ochrony i współczesnego użytkowania (na wybranych przykładach z Polski południowej)

Zachariasz A.

Architektura Krajobrazu

|

2013

|

nr 2

4--29

PL

Przedmiotem pracy są zespoły pałacowo-parkowe i dworsko-parkowe rejonu Beskidu Niskiego i Pogórza. Opisano zasady lokalizacji założeń: wybór miejsca, usytuowanie względem rzek i głównych dróg oraz wzajemne powiązanie poszczególnych elementów z uwzględnieniem układu wodnego, komunikacji, ogrodu ozdobnego oraz części gospodarczej: zabudowań i ogrodów użytkowych. Zaprezentowano też współczesne problemy funkcjonowania w krajobrazie, użytkowanie tych obiektów, a w szczególności parków ozdobnych oraz projekty rewaloryzacji.

EN

This work is devoted to palaces and parks as well as manor and park estates located in the region of Beskid Niski and Pogórze. It provides a description of the principles applied in the course of establishing estate grounds, such as selection of a proper place, location in relation to rivers and main roads as well as interrelations between specific elements, taking into consideration water systems, transportation links, ornamental gardens and farm buildings, i.e. outbuildings and utility gardens. Furthermore, the article offers a presentation of the current problems related to these estates and their place in the landscape, making use of these sites, in particular decorative parks, as well as restoration projects.

11

Święte miejsca związane z przeszłością i dziedzictwem narodowym

Zachariasz A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2012

|

nr 17

207--215

PL

Świętość postrzegana jest jako specyficzna właściwość miejsca związana z religią, ale przymioty sacrum może zyskać każdy przedmiot, miejsce czy osoba. W artykule opisano szczególne miejsca związane z przeszłością i dziedzictwem narodowym, które poprzez swój charakter i znaczenie dla narodu tę szczególną właściwość posiadają. Opisano obiekty o różnej skali oddziaływania. Tak dominanty i dzieła monumentalne, które są doskonale wpisane w rozlegle układy urbanistyczne, jak i miejsca kameralne, które kształtowane były pod wpływem wierzeń, a często tragedii narodowych, co chyba najmocniej przyczynia się do sakralizacji przestrzeni.

EN

Sacrality is seen as specific property of place connected with religion but the sacral status can be achieved by any object, place or person. The article describes specific places connected with the past and national heritage that have their own character and importance for the nation. Attention was given to the places of different scales of influence. Landmarks and monumental pieces that are perfectly incorporated into a wide urban composition are discussed. In addition, the article discusses secluded places, created under the influence of beliefs or national dramas; as having the most impact on the sacralization process.

12

Przydatność archiwalnych źródeł kartograficznych dla współczesnych badań krajobrazowych

Zachariasz A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2012

|

nr 16

63--83

PL

W niniejszym artykule poruszono problematykę dotyczącą ochrony i planowania krajobrazu stanowiącą istotny element działalności architekta, architekta krajobrazu i planisty. Praca pokazuje przydatność archiwalnych źródeł kartograficznych dla współczesnych badań krajobrazowych (m.in. historii, przekształceń, kompozycji) i projektów rewaloryzacji. Przedmiotem badań są mapy katastralne – część austriackiego katastru gruntowego z połowy XIX w. sporządzonego dla celów podatkowych. Każdy z czterech rodzajów map (1. oryginały, pierworysy; 2. mapy ewidencyjne – litograficzne czystorysy; 3. tzw. „Wiedenki”, kolorowane odbitki map oryginalnych; 4. szkice indykacyjne, na których nanoszono zmiany), daje szereg cennych informacji, wykorzystywanych w badaniach. Treść map jest niesłychanie precyzyjna. Wadą jest brak ukształtowania terenu. Mapy katastralne są doskonałym materiałem źródłowym do badań historycznego krajobrazu.

EN

This article discusses the issues of landscape conservation and planning, which constitutes a significant element of the professional activity of an architect, landscape architect and a planner. The paper highlights the value of archival cartographic sources for contemporary landscape research (including history, transformations and compositions) and revalorization projects. The subject of the study is the principal part of the Austrian land cadaster from mid 19th Century prepared for land tax – cadastral maps. There are four types of maps containing significant information of particular value for research: 1. originals – first drafts; 2. evidence maps; 3 ‘Viennese’ (‘Wiedenki’) – lithographic coloured copies of original maps; 4. indicative sketches to be subsequently amended. The content of the maps is extremely precise. Cadastral maps are an excellent source material for historic landscape research.

13

Piękno i użyteczność - o sztuce uprawy roślin użytkowych

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 8-A

27--39

PL

Przedmiotem rozważań są ogrody użytkowe (m.in. warzywniki, ogrody ziołowe, sady itp.), a zwłaszcza ich rozplanowanie, kompozycja oraz elementy je kształtujące. Od czasów najdawniejszych o ich estetyce decydują prostota i funkcjonalność. Dążono jednak do nadania im jak najpiękniejszej formy, czego szczególnym przykładem są projekty Batty Langley’a (1728). Opisano też związaną z kształtowaniem ogrodnictwa krajobrazowego XVIII-wieczną ideę ozdobnej farmy (ornamental farm). Projektanci programowo zakładali wówczas łączenie piękna i użyteczności. Przedstawiono też odtwarzane ogrody użytkowe towarzyszące obiektom zabytkowym.

EN

The article discusses utility gardens (e.g. vegetable gardens, herb gardens, orchards, etc.), in particular their design, composition and the elements that defined them. From ancient times, simplicity and functionality have been the deciding factors influencing a garden’s survival. In general, giving to the garden the most beautiful form was a tendency, and that is especially visible with Batty Langley’s projects (1728). A description of an idea of the ornamental farm connected with forming landscape horticulture in XVIII century is included. The designers of that time combined the beauty with useful aspects. The article shows also a re-creation of the useful gardens that were parts of the historical monuments complexes.

14

Parki przyszłości – o różnych koncepcjach kształtowania terenów zieleni w miastach

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 1-A/2

455--462

PL

W artykule zaprezentowano uzasadniony historycznie, sprawdzony, ale ciągle najlepszy sposób kształtowania ciągłego, spójnego systemu terenów zieleni w mieście, najlepiej zaspokajającego potrzeby mieszkańców. Olmstedowskie parkways, które zapoczątkowały tworzenie zielonych dróg (greenways) to do dzisiaj jedna z modelowych form, m.in. tak obecnie modnych parków linearnych. Mogą one funkcjonować w każdym rodzaju przestrzeni, polepszają jakość krajobrazu miejskiego, łączą elementy systemu zieleni, sprzyjają rozwojowi miasta, tworzą korytarze ekologiczne, wykorzystują np. tereny opuszczone, są przedmiotem eksperymentów projektowych. Zaprezentowano też znaczenie obiektów historycznych i historią inspirowanych, wypełniających wiele nowoczesnych funkcji, m.in. kształtowujących miejsca tożsamości, do których bez wątpienia należą ogrody i parki.

EN

The article presents historically justified and proven yet still the best method of shaping a consistent, unified system of green space in urban areas, that best fulfills the needs of their residents. Olmsted’s ‘parkways’, which initiated a creation of ‘greenways’, are still one of the model forms of the popular today linear parks. They can function in every type of space, they improve the quality of urban landscape, combine different elements of green systems, assist the urban development, create eco-corridors, utilize urban waste areas and are a subject of experimental design projects. The article also highlights the importance of historic and historically inspired objects that are utilised to fulfill many modern functions, for example to shape the identity of place; parks and gardens definitely belong to this category.

15

O upamiętnianiu miejsc, wydarzeń, osób i zwierząt w historycznych i współczesnych ogrodach i parkach

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 2-A

51--70

PL

W artykule przedstawiono ogrody i parki z różnych kręgów kulturowych, historyczne i współczesne – jako miejsca wyjątkowe, w których na wiele sposobów utrwalana jest pamięć miejsc, wydarzeń, osób i zwierząt... Interpretacja ogrodu może być wielowątkowa i wieloznaczna, zwykle uzależniona od przygotowania odbiorcy. Jedną z ważnych cech ogrodu jest przechowywanie i budzenie pamięci postrzeganej jako „zdolność umysłu do myślenia o tym, co już nie istnieje”. Ogrody stworzone przez naturę i przez człowieka są „mówiącymi obrazami”. Ich krajobraz budują starannie zaprojektowane sceny, które często przywołują przeszłość.

EN

The article presents gardens and parks, both historic and modern, of various cultural heritage, as special places which in many various ways preserve the memory of places, events, people and animals... A garden can be interpreted with multiple themes and meanings, usually dependent on the state of mind of the observer. One of the important characteristics of a garden is the way it stores and awakens the memories perceived as ‘an ability of the mind to think about what does not exist anymore’. Gardens created by nature and humans are particular ‘talking images’. Their landscape is made of carefully designed scenes which often evoke the past.

16

Historia i projekt rewaloryzacji Parku Ludowego, dawnego parku Thiele-Wincklerów, w Bytomiu-Miechowicach

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 6-A

75--98

PL

W artykule zaprezentowano Park Ludowy w Bytomiu-Miechowicach. Stanowi on część, należącego do rodziny Thiele-Wincklerów, założenia pałacowo-parkowego, które okres świetności przeżywało w 2 połowie XIX w. Projekt zespołu i szczegółowe rozwiązania parterów dywanowych zaprezentowano w publikacji Vilmorin’s illustrierte Blumengärtnerei (1879). Obiekt w 1938 r. zmienił funkcję, stał się parkiem publicznym. Dziś jest opuszczony i zaniedbany. Projekt rewaloryzacji obejmuje zachowany (14 ha) fragment parku z ruinami pałacu. Pracę przygotowano w oparciu o analizy: historyczną i kompozycyjną, inwentaryzację roślin, stratygrafię drzew: gatunkową i wiekową, z uwzględnieniem wytycznych konserwatorskich. Projekt przywraca charakter i świetność zabytkowemu parkowi, uwzględnia też współczesne realia.

EN

The article presents Park Ludowy (People’s Park) in Bytom-Miechowice. It belongs to the palace park compound, owned by the Thiele-Winclkler family, which was at the height of its magnificence in the second part of the 20th Century. The design of the complex and the detailed plans for the raised carpet beds were presented in the publication Vilmorin’s illustrierte Blumengärtnerei (1879). The object had undergone a change of function in 1938, becoming a public park. Today it is deserted and neglected. The revalorization project covers the remaining 14 hectare section of the park, with the palace ruins. The works have been planned on the basis of historical and compositional analysis, plant inventories: species and age stratigraphy of trees, and also observing conservation guidelines. The project aims to restore the character and splendor to this historic park, with consideration given to the modern realities

17

Mała architektura we współczesnej architekturze krajobrazu

Zachariasz A.

Zieleń Miejska

|

2011

|

Nr 4

45-47

PL

Obszary metropolii stają dzisiaj przed coraz trudniejszymi wyzwaniami w kwestii zarządzania bogactwami naturalnymi, takimi jak, otwarta przestrzeń czy woda. Postęp gospodarczy w Azji wyparł mieszkańców ze wsi do dużych miast, przyczyniając się do coraz szybszego postępu urbanizacji.

18

Aktywny wypoczynek

Zachariasz A.

Zieleń Miejska

|

2011

|

Nr 3

14-15

PL

Aktywność sportowa w parkach publicznych nie jest rzeczą nową. Już XIX-wieczni reformatorzy tworzący w miastach tereny zieleni zakładali, że będą one wyposażone w urządzenia socjalne, place gier i zabaw.

19

Projektowanie ogrodów historycznych. Przypadki krakowskie

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 2-A/1

367-380

PL

W artykule rozważane są problemy odtwarzania, rewaloryzacji i rekonstrukcji ogrodów historycznych, ich adaptacje do nowych funkcji oraz przystosowania do potrzeb użytkowników i zwiedzających. Opisano projekty realizowane dla obiektów historycznych oraz stosowane w tych ogrodach technologie i materiały budowlane. W pracy zaprezentowano głównie obiekty krakowskie, m.in. ogrody na Zamku Królewskim na Wawelu i parki: Dębnicki i Krakowski.

EN

The paper reflects on the issues of re-creation, reconstruction and revival of historic gardens, their adaptation to new functions and the needs of users and visitors. It describes projects realized specifically for historic objects with examples of technologies and building materials used in those gardens. Cases studies discussed include primarily local, Cracow object, such as Royal Wawel Castle gardens and Dębnicki and Krakowski Parks.

20

O historii, cytatach z przeszłości i nowoczesnych krajobrazach. Nowe w starym i nowe - w ogrodach i parkach historycznych i współczesnych.

Zachariasz A.

Architektura Krajobrazu

|

2011

|

nr 4

4--17

EN

A garden is a testimony to the uniqueness of culture in time and place. Works of garden art quickly absorb new trends and fashions, are open to inspirations. The modern ones are often characterized by their diversity and an ability to stimulate different senses. The article presents landscapes created from anew - historical and modern gardens - unique 'living' objects of cultural heritage. It describes restoring hundred years old gardens and parks, and more modern ones, to their former glory. Examples of historical objects variously reconstructed and revalorized are given. Gardens which changed their function and are geared to receive a broader public, as well as those which commemorate the past. The second aspect addressed in the article is using historic models and references to the past in creating new landscapes, and also how this contributes to their educational value.