Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zawartość metali ciężkich w glebach w różnych porach roku

Chrzan A., Formicki G.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 2

701--706

PL

Badano zawartość Cd, Pb, Zn, Cu i Ni w glebach łąkowych w powiecie bocheńskim w sezonie jesiennym i zimowym 2010/2011. Łąki usytuowane były w różnej odległości od drogi: 2, 100 i 200 m. Gleby na badanych stanowiskach wykazywały odczyn od średnio kwaśnego do prawie obojętnego i wilgotność jesienią 17,17÷29,53%, natomiast w zimie 24,68÷37,59%. Wykazano statystycznie istotne różnice w zawartości Zn, Cu, Ni, Pb na poszczególnych stanowiskach w badanych sezonach. W stosunku do kadmu nie wykazano takich zależności. Pierwiastek ten w podobnym stężeniu (0,6÷0,88 ppm) występował na wszystkich stanowiskach bez względu na porę roku. Analizowano również liczebność i różnorodność pedofauny, która była większa w sezonie zimowym w glebach badanych łąk. Stwierdzono jednak, że znaczne różnice w zawartości metali nie miały wpływu na liczebność fauny glebowej na poszczególnych stanowiskach w badanych porach roku.

EN

The content of heavy metals like cadmium (Cd), lead (Pb), zinc (Zn), copper (Cu) and nickel (Ni) was investigated in the meadow soils in the district of Bochnia in autumn and winter season 2010/2011. The meadows were located at different distances from the road 2 m, 100 m and 200 m. The soils tested showed an average pH of acidic to nearly neutral and humidity in autumn 17.17÷29.53% and in winter season within 24.68÷37.59%. Statistically significant showed differences in the content of Zn, Cu, Ni, Pb between stations in the autumn and winter seasons. In relation to cadmium did not show such dependence. The content of this element (0.6÷0.88 ppm) is similar occurred at all stations, regardless of the season. The number and diversity of pedofauna were also analyzed, which was higher in the winter season in the studied meadow soils. It has been found, however, that significant differences in metal content did not affect the abundance of soil fauna at different stations in the studied seasons.

2

Content of Heavy Metals in Meadow Soils in Different Seasons

Chrzan A., Formicki G.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 8

887-896

EN

The content of heavy metals like cadmium (Cd), lead (Pb), zinc (Zn), copper (Cu) and nickel (Ni) was investigated in the meadow soils in the district of Bochnia in autumn and winter season 2010/2011. The meadows were located at different distances from the road 2 m, 100 m and 200 m. The soils tested showed an average pH of acidic to nearly neutral and humidity in autumn 17.17–29.53 % and in winter season within 24.68–37.59 %. Statistically significant showed differences in the content of Zn, Cu, Ni and Pb between stations in the autumn and winter seasons. In relation to cadmium did not show such dependence. The content of this element (0.6–0.88 ppm) is similar occurred at all stations, regardless of the season. The number and diversity of pedofauna were also analyzed, which was higher in the winter season in the studied meadow soils. It has been found, however, that significant differences in metal content did not affect the abundance of soil fauna at different stations in the studied seasons.

PL

Badano zawartość Cd, Pb, Zn, Cu i Ni w glebach łąkowych w powiecie bocheńskim w sezonie jesiennym i zimowym 2010/2011. Łąki usytuowane były w różnej odległości od drogi: 2, 100 i 200 m. Gleby na badanych stanowiskach wykazywały odczyn od średnio kwaśnego do prawie obojętnego i wilgotność jesienią 17.17-29.53 %, natomiast w zimie 24.68-37.59 %. Wykazano istotne statystycznie różnice w zawartości Zn, Cu, Ni, Pb na poszczególnych stanowiskach w badanych sezonach. W stosunku do kadmu nie wykazano takich zależności. Pierwiastek ten w podobnym stężeniu (0.6; 0.88 ppm) występował na wszystkich stanowiskach bez względu na porę roku. Analizowano również liczebność i różnorodność pedofauny, która była większa w sezonie zimowym w glebach badanych łąk. Stwierdzono jednak, że znaczne różnice w zawartości metali nie miały wpływu na liczebność fauny glebowej na poszczególnych stanowiskach w badanych porach roku.

3

Accumulation of Heavy Metals at Early Stages of Phrynohyas resinifictrix (Goeldi) Ontogenesis

Ciągło A., Kuczkowska-Kuźniar A., Zamachowski W., Stawarz R., Formicki G.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 5-6

673-678

EN

The research focused on an assessment of interrelations between copper, zinc, magnesium and cadmium regarding the rate of their accumulation in Phrynohyas resinifictrix organisms. Group A consisted of organisms subjected to the effect of solution containing 2 mg/dm3 Mg2+, Zn2+ and Cd2+, whereas group B to 4 mg/dm3 Mg2+, Zn2+ and 2 mg/dm3 Cd2+. Significant changes in copper and zinc concentrations were registered during the experiment. Copper content in group A was 5.97 g/g d.m. after 2 hrs and 367.521 g/g d.m. after a week (p = 0.002). In the group B copper concentration was 12.914 g/g d.m. after 2 hrs and 234.372 g/g d.m. (p = 0.013) after 2 weeks. Zinc level in group A was 282.779 g/g d.m. after 2 hrs and 750.051 g/g d.m. after a week (p = 0.003).

PL

Badania dotyczyły oceny współzależności między miedzią, cynkiem, magnezem i kadmem w odniesieniu do tempa ich kumulacji w organizmach Phrynohyas resinifictrix. Grupę A stanowiły organizmy poddane działaniu roztworu zawierającego 2 mg/dm3 Mg2+, Zn2+ i Cd2+, a grupę B 4 mg/dm3 Mg2+ i Zn2+, 2 mg/dm3 Cd2+. W czasie trwania eksperymentu stwierdzono istotne zmiany zawartości miedzi i cynku. Zawartość miedzi w grupie A wynosiła 5,97 g/g s.m. po 2 h, a po 1 tygodniu 367,521 g/g s.m. (p = 0.002). W grupie B zawartość miedzi wynosiła 12,914 g/g s.m. po 2 h, a po 2 tygodniach 234,372 g/g s.m. (p = 0,013). Poziom cynku w grupie A wynosił 282,779 g/g s.m. po 2 h i 750,051 g/g s.m. po 1 tygodniu (p = 0.003).

4

Antioxidant Status and Metal Contents in Human Breast Milk in Relation to Age and Course of Lactation

Goc Z., Kilian K., Formicki G., Stawarz R., Ciągło A., Kuczkowska-Kuźniar A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 1

65-72

EN

The aim of the study was to investigate the concentration of chosen tracę elements, activity of catalase (CAT) and glutathione content (GSH) in human milk. The study subjects were recruited from among the lactating women from Małopolska province in Poland. Milk was taken from 23 mothers classified inlo three groups of age (20-25, 26-31 and 32-37 years) and two groups of lactation period (colostrums; 1-3 days; and transitional milk, over 4th day). CAT and GSH values were determined by the spectrophotometric method. Cu, Zn, Mg, Fe and Cd concentrations were determined by atomie absorption spectrophotometry (AAS). The results indicate no significant differences between activity of catalase taking into account the age of mothers and the day of lactation. Similarly glutathione level showed insignificant differences between sludicd groups. Our results indicate that human milk of women from Małopolska province, Poland, may contain significant amount of cadmium. We found statistically significant correlation between some metals in milk from women in different age and period of lactation. It concerned: Fe vs Cd and Cd vs Cu correlation. The result of our study indicate that the actiyity of antioxidant enzymes did not change during the course of lactation and in relation to mother's age.

PL

Celem badań było określenie koncentracji metali ciężkich, a także zawartości enzymów antyoksy-dacyjnych: katalazy (CAT) i zredukowanego glutationu (GSH) w mleku ludzkim. Kobiety biorące udział w eksperymencie były rekrutowane spośród matek w różnych okresach laktacji, pochodzących z terenu województwa małopolskiego. Próbki mleka zostały pobrane od 23 zdrowych kobiet z klas wiekowych: 20-25, 26-31, 32-37 lat. Dodatkowo został dokonany podział na grupy ze względu na okres laktacji, pierwsza: 1-3 dzień laktacji - siara, druga: powyżej 4 dnia - mleko przejściowe. Aktywność katalazy była mierzona spektrofotometrycznie według metody Bartosza (1995), natomiast poziom glutationu oznaczano spektrofotometrycznie przy użyciu metody Ellmana (1965). Koncentrację pierwiastków, takich jak: Zn, Mg, Cu, Fe oraz Cd oznaczano za pomocą spektrofotometrii absorpcyjnej (AAS). Aktywność katalazy, a także poziom glutationu zredukowanego nie wykazały statystycznie istotnych różnic pomiędzy grupami wiekowymi oraz okresem laktacji. Wyniki naszych badań pokazują, że mleko kobiet z regionu Małopolski zawiera pewne ilości kadmu. Dodatkowo zostały wykazane statystycznie istotne korelacje pomiędzy zawartością metali w próbkach mleka od kobiet w różnym wieku i okresie karmienia, dotyczyło to związku pomiędzy: Fe i Cd oraz Cd i Cu. Pomiędzy pozostałymi badanymi pierwiastki nie zaobserwowano statystycznie istotnych korelacji.

5

Accumulation of Selected Heavy Metals in the Femora of Small Terrestrial Mammals

Martiniakova M., Omelka R., Jancova A., Stawarz R., Formicki G., Toman R.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 12

1599-1604

EN

The accumulation of lead, cadmium, iron, nickel, copper and zinc in the femora of yellow-necked mouse (Apodemus flavicollis) and bank vole (Clethrionomys glareolus) living near the site of coal power station Novaky (Slovakia) was investigated. The content of heavy metals in the bones was assessed by atomic absorption spectrophotometry method. Altogether 20 femora of adult individuals were analysed. Higher concentrations of Cd, Ni, Cu and Zn were detected in the bones of bank vole. Significant differences were observed for the concentrations of Cd, Ni and Zn (p < 0.05). On the contrary, higher concentrations of Pb and Fe were found in the femora of yellow necked mouse. However, the differences were not significant. Our results indicate that Clethrionomys glareolus may be considered as more bone loaded zoomonitor in comparison with Apodemus flavicollis.

PL

Zbadano kumulację ołowiu, kadmu, żelaza, niklu, miedzi i cynku w kości udowej myszy leśnej (Apodemus flavicollis) i nomicy rudej (Clethrionomys glareolus) zasiedlających tereny w pobliżu elektrowni Novaky na Słowacji. Zawartość metali ciężkich w kościach zmierzono metodą spektrofotometrii atomowej. Przebadano 20 kości udowych podchodzących od dorosłych osobników. Większe zawartości Cd, Ni, Cu i Zn stwierdzono w kościach nornicy rudej niż w kościach myszy leśnej. Istotne statystycznie różnice między badanymi ssakami dotyczyły zawartości Cd, Ni i Zn (p < 0.05). Z drugiej strony kości myszy leśnej zawierały więcej Pb i Fe niż kości nomicy rudej. Różnice te nie były jednak istotne statystycznie. Uzyskane wyniki wskazują, że kości nornicy rudej kumulują więcej metali ciężkich niż kości myszy leśnej, co może mieć znaczenie dla przyszłych badań monitoringowych.

6

Ultraviolet radiation influence on copper ions accumulation and depuration in common frog larvae (Rana temporaria L.)

Formicki G., Stawarz S., Klyczek A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 4-5

327-330

EN

We exposed common frog larvae to UV and CuSO4 solution containing Cu2+ concentration of 0.2 mg dm-3. Biologically effective UV-A and UV-B daily doses were 0.24 kJ . m-2 and 2.7 kJ . m-2. During the first part of the experiment tadpoles were exposed to UV and Cu2+ ions for 3 days. During the second part of the experiment larvae were expose d to Cu2+ ions for 3 days and then submitted to detoxification in clean water for 3 days. Our research indicated that common frog larvae exposed to CuSO4 took up significant amounts of Cu2+ ions. On the other hand the larvae remove an excess of copper relatively fast. UV radiation inhibits the uptake of Cu2+ from the environment but it has no influence on Cu2+ depuration.

PL

Celem eksperymentu było zbadanie, czy biologicznie efektywne dawki promieniowania ultrafioletowego UV-A (0,24 kJ. m-2) i UV-B (2,7 kJ. m-2) wywołują wpływ na kumulację i usuwanie jonów miedzi u larw żaby trawnej. W pierwszej części eksperymentu larwy hodowano w roztworze CuSO4 (0,2 mg dm-3 jonów Cu2+) i jednocześnie naświetlano UV przez 3 dni. W drugiej części badań kijanki poddano odtruwaniu w czystej wodzie po 3-dniowym okresie ekspozycji na jony Cu2+. Okres odtruwanie trwał 3 dni. W tym czasie larwy naświetlano promieniowaniem UV. Wyniki eksperymentu pozwalają stwierdzić, że larwy żaby trawnej eksponowane na CuSO4 kumulują znaczne ilości jonów Cu2+. Mają one jednak zdolność do szybkiego usuwania nadmiaru tego pierwiastka. Promieniowanie UV wpływa hamująco na wychwyt jonów Cu2+ ze środowiska, ale nie ma wpływu na ich usuwanie.

7

Heavy metals content in shell, foot and liver gland of roman snail (Hleix pomatia) living in different environments

Stawarz R., Formicki G., Zakrzewski M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 1-2

133-137

EN

Heavy metal (Cd, Pb, Zn and Cu) accumulaton in organs of snail (Helix pomatia) living in wood eeosystems surrounding the nuclear power station at Bohunice, SK and coal power station Łęg in Krakow, PL bas been studied. We detected higher levels of the investigated metals in organs of snails living near the eoal plant. With only one exception; the content of zine were higher in foot and shell of snails from Krakow than in foot and shell snails from Bohunice, but the level of this metal was higher in the liver gland of snails living near nuclear plant. The highest content of lead was detected in liver gland of snails from Krakow (67.67 +- 22.25 ug/g d.m) the lowest in the foot of snails from Bohnice (16.93 +- 5.26 ug/g d.m). The highest cadmium level were detected in foot of snails living near coal plant (20.97 +- 4.52 ug/g d.m), and the lowest in the shell ofsnails from Bohunice; 3.45 +- 1.70 ug/g d.m. The highest level of copper was detected in the liver of snails from Krakow (132.02 +- 81.79 ug/g d.m), and the lowest in shell of snails from Bohunice (3.22 +- 1.68 ug/g d.m).

PL

Badano stopień kumulacji kadmu, ołowiu, cynku i miedzi w muszli, stopie i gruczole wątrobowym ślimaka winniczka (Helix pomatia) pochodzącego z dwóch różnych środowisk: z rejonu elektrowni atomowej Bohunice (Słowacja) oraz z elektrociepłowni węglowej "Łęg" w Krakowie. Stwierdzono większą zawartość zarówno ksenobiotyków, jak i pierwiastków biogennych w narządach ślimaków odłowionych w rejonie elektrowni węglowej. Wyjątkiem była zawartość cynku w gruczole wątrobowym; większa u ślimaków z rejonu Bohunic niż z Łęgu. Największą zawartość ołowiu stwierdzono w gruczole wątrobowym ślimaków z Krakowa (67,67 +- 22,25 ug/g s.m), zaś najmniejszą w stopie ślimaków z Bohunic (16,93 +- 5,26 ug/g s.m). Zawartość kadmu była największa w stopie ślimaków żyjących w okolicach elektrowni węglowej (20,97 +- 4,52 ug/g s.m), a najmniejsza w muszlach ślimaków z Bohunic (3,45 +- 1,70 ug/g s.m.). Największy poziom miedzi stwierdzono w wątrobie ślimaków z Krakowa, zaś naj niższy w muszlach ślimaków z Bohunic.

8

Concentration of zinc, copper, magnesium and calcium in kidneys and liver of Apodemus Flavicollis and Apodemus Sylvaticus

Jančova A., Stawarz S., Formicki G., Balaž I., Martiniakova M., Boleček P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

513-519

EN

Contamination of kidney and liver of yellow-necked mouse (Apodemus,flavicollis) and wood mouse (Apodemus sylvaticus) with chemical elements (Zn, Cu, Mg and Ca), living near the area of Nitra (southwest Slovakia) were studied. For analysis of the content of these trace elements an AAS method was used. The kidneys and liver of both observed species under analysis contained relatively high concentrations of zinc. A significant quantity (p < 0.05) of zinc was discovered in the liver of males of A. flavicollis and A. sylvaticus in comparison with females. Interspecies differences were not statistically significant. Low levels of copper were discovered there. In males, the liver was the most contaminated (A. flavicollis 15.252 žg o g-'; A. sylvaticus 11.991 žg o g-'). he ratio of liver and kidney load in females of A. flavicoollis was 2.70 : 1, in females of A. sylvaticus kidneys were more contaminated (load ratio 1: 2.54). Statistically significant differences were recorded in interspecies comparison and also in Cu level comparison depended on sex. Magnesium significantly cumulated in kidneys. The highest concentration was discovered in the kidneys of females of A. sylvaticus (649.527 žg o g-') and the lowest in the liver of females of A. flavicollis (278.280 žg o g-'). There were detected statistically significant differences depending on sex and species. A significantly (p < 0.05) higher level of Ca was recorded in kidneys of males of A. sylvaticus (129.752 žg o g-) in comparison with the liver of males of A. sylvaticus (51.703 žg o g-').

PL

Badano zawartość cynku, miedzi, magnezu i wapnia w nerkach i wątrobie Apodemus flavicollis i Apodemus sylvaticus żyjących w rejonie Nitry (południowo-zachodnia Słowacja). Analizy zostały wykonane metodą spektrofotometrii absorpcji atomowej. U obu badanych gatunków stwierdzono stosunkowo dużą zawartość cynku zarówno w nerkach, jak i w wątrobie. Średnia zawartość cynku w wątrobie samców A. flavicollis i A. sylvaticus była większa niż średnia zawartość tego pierwiastka w wątrobie samic. Były to różnice istotne statystycznie (p < O.O5). Natomiast nie stwierdzono różnic w zawartości cynku w wątrobie pomiędzy badanymi gatunkami. Poziom miedzi w tkankach badanych zwierząt był niski. U samców większą średnią zawartość tego pierwiastka stwierdzono w wątrobie (A. flavicollis 15.252 žg o g-'; A. sylvaticus 11.991 žg - g-'). Stosunek zawartości miedzi wątrobowej do miedzi nerkowej u samic A. flavicollis wynosił 2.70:1, natomiast u samic A. sylvaticus wynosił 1:2.54. Różnice w średniej zawartości miedzi w wątrobie i nerkach u samic i samców pomiędzy gatunkami były również statystycznie istotne. Stwierdzono znaczną kumulację magnezu w nerkach obu badanych gatunków i u obu badanych płci. Największą zawartość tego pierwiastka stwierdzono w nerkach samic A. sylvaticus (649.527 žg - g-'), a najmniejszą w wątrobach samic A. flavicollis (278.280 žg o g-'), Stwierdzono statystycznie istotne różnice w zawartości tego pierwiastka pomiędzy płciami i pomiędzy gatunkami. Stwierdzono również istnienie statystycznie istotnej różnicy w średniej zawartości wapnia w nerkach samców q. sylvaticus (129.752 žg o g-') w porównaniu z wątrobą (51.703 žg g-').

9

Combined effects of lead ions and UV radiation on general met abolism in common frog Rana temporaria Linnaeus, 1758 Larvae

Formicki G., Stawarz R., Zamachowski W.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 1-2

23-27

EN

General metabolism and lead accumulalion was studied in common frog tad-poles irradiated with UV (UV-A of 0.24 kJ . m-2, UV-B of 2.7 kJ . m-2) during lead poisoning (1 mg/dm3 Pb2+) and during recovery after lead poiso-ning. General melabolism of larvae during lead poisoning ranged between 0.061 +- 0.004 and 0.079 +- 0.016 mg O2/g . h-1 and the differences between experimental groups were insignificant. Significanl differences occurred after the 24, 48 and 72 hours of recovery period after the Pb2+ poisoning. General metabolism of tadpoles exposed lo UV during recovery period after lead poisoning was increasing, after initial drop (0.059 +- 0.010 mg 02/g. h-1), reaching the highesl level of 0.192 +- 0.028 mg O2/g . h-1 after 72 h. The level of accumulated lead ranged from 0.305 +- 0.156 to 0.521 +- 0.263 mg/g d.m. UV did not influence significanlly on lead accumulation and removal.

PL

Zbadano metabolizm ogólny i poziom skumulowanego ołowiu u larw żaby trawnej naświetlanych promieniowaniem UV (UV-A - 0.24 kJ . m-2, UV-B - 2.7 kJ . m-2) w czasie zatruwania ołowiem (1 mg/dm3 Pb2+) i w okresie od-truwania. Larwy w czasie zatruwania ołowiem zużywały od 0.061 +- 0.004 do 0.079 +- 0.016 mg O2/g . h-1. Różnice pomiędzy poszczególnymi grupami nie były statystycznie istotne. Znaczące różnice zaobserwowano po 24, 48 i 72 godzinach odtruwania. Poziom metabolizmu ogólnego larw eksponowanych na UV w czasie odtruwania początkowo się obniżył (0.059 +- 0.010 mg O2/g . h-1), a następnie wzrósł osiągając największe wartości po 72 godzinach od-truwania (0.192 +- 0.028 mg O2/g . h-1). Badane larwy skumulowały od 0.305 +- 0.156 do 0.521 +- 0.263 mg/g s.m. ołowiu. Nie stwierdzono znaczącego wpływu UV na kumulację i usuwanie jonów ołowiu z organizmu badanych larw.