Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wdrażanie dyrektywy INSPIRE w Polsce w aspekcie zakresu ewidencji i stanu obiektów melioracji wodnych 2013

Dąbkowski Sz. L., Gugała M., Kula A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 2

35--47

PL

Unia Europejska tworzy infrastrukturę informacji przestrzennej na podstawie dyrektywy INSPIRE. Jednym z 34 tematów wymienionych w dyrektywie jest temat „Obiekty rolnicze i akwakultury”. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zleciło integrację i harmonizację zbiorów danych przestrzennych w zakresie omawianego tematu Instytutowi Technologiczno-Przyrodniczemu w Falentach. W artykule omówiono przydatność „Ewidencji wód, urządzeń melioracji wodnych i zmeliorowanych gruntów”, prowadzonej przez wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych, do opracowania tego tematu zgodnie z wytycznymi technicznymi zawartymi w unijnym dokumencie „Specyfikacja danych INSPIRE dotyczących tematu Obiekty rolnicze i akwakultury – projekt wytycznych” z 2013 r. Przedstawiono różnice między metodami nawadniania stosowanymi w Polsce a uwzględnionymi w tym dokumencie, omówiono parametry, których określenie w warunkach polskich będzie kłopotliwe albo niemożliwe oraz zagrożenia jakie mogą być konsekwencją tych różnic w przyszłym korzystaniu z baz tworzących INSPIRE.

EN

The European Union creates infrastructure for spatial information based on the INSPIRE Directive. One of the 34 topics listed in the directive is “Agricultural and aquaculture facilities”. Ministry of Agriculture and Rural Development has commissioned the development of this theme to the Institute of Technology and Life Sciences in Falenty. The article discusses the usefulness of ,,Registry of land reclamation devices and reclaimed lands” conducted by the provincial boards of drainage and water facilities for the development of the subject “Agricultural and aquaculture facilities” according to technical guidelines recommended in the EU document “INSPIRE Data Specification on Agricultural and Aquaculture Facilities – Draft Technical Guidelines” of 2013. Differences between irrigation methods applied in Poland and those presented in the document are presented. Parameters difficult or impossible to define in Polish conditions and the risks resulting from these differences for future use of INSPIRE databases are discussed.

2

Miejski staw bezodpływowy jako odbiornik ścieków deszczowych (na przykładzie Stawu Koziorożca w warszawskiej dzielnicy Włochy)

Dąbkowski Sz. L., Rydałowski M., Szymczuk P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 3

23--40

PL

W pracy omówiono funkcjonowanie stawu bezodpływowego, jako małego zbiornika retencyjnego w zlewni zurbanizowanej, znajdującego się na terenie dzielnicy Włochy m. st. Warszawy. Przedstawiono jego uwarunkowania przyrodnicze, hydrogeologiczne i urbanistyczne oraz czynniki, warunkujące poziom wody w stawie. Szczególną uwagę zwrócono ma rolę stawu jako odbiornika wód deszczowych. Określono zlewnię całkowitą oraz zlewnie cząstkowe, przypadające na poszczególne przewody kanalizacji deszczowej, mające swoje wyloty w omawianym stawie. Wydzielono jednolite rodzaje powierzchni zlewni oraz obliczono odpowiadające im współczynniki spływu. Na podstawie danych meteorologicznych obliczono dopływy wody do stawu o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Przykład Stawu Koziorożca pokazuje, że na obszarach miejskich zbiorniki o takim charakterze mogą być skutecznie wykorzystywane jako odbiorniki wód deszczowych. Przyczyniają się do wzrostu zasobów wody podziemnej, zwiększają atrakcyjność rekreacyjną obszaru oraz stanowią walor przyrodniczy. Jednak ciągła zabudowa terenów, uszczelnianie powierzchni gruntu oraz występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych wymuszają kompleksowe spojrzenie na zagospodarowanie wód opadowych w miastach. Należy brać pod uwagę ryzyko, wynikające z przepełnienia zbiornika, które spowodowałoby szkody i straty materialne.

EN

This paper presents the functioning of a pond without outlet in urbanized catchment located in the Włochy district in Warsaw. Natural surroundings of the pond, its hydrogeological and urban determinants affecting water level were characterised in the study. Particular attention was focussed on the pond as rainwater receiver. The total catchment and sub-catchments with sewer systems drailing rainwater from each into the pond were determined. The catchment area was divided into uniform types of surface and respective values of runoff coefficient were calculated. The inflow of water into the pond with varying degrees of probability of occurrence were calculated based on meteorological data. Koziorożec Pond is an example that small urban reservoirs may be effectively used as rainwater receivers. They contribute to the increase of ground water resources and enhance the recreational attractiveness of the area. However, continuous urbanization, tightening of ground surfaces and the occurrence of extreme weather events enforce a comprehensive look at stormwater management in urban areas. Risks arising from reservoir overfill, which would cause property damage, should also be taken into account.

3

Spatial distribution of sediments in Suchedniów reservoir

Bąk Ł., Dąbkowski Sz. L.

Journal of Water and Land Development

|

2013

|

no. 19 [VII-XII]

13--22

EN

The paper presents measurements of the amount, spatial distribution, grain size structure, density and the content of organic matter in sediments of Suchedniów reservoir. After 33 years of exploitation, the primary volume of the reservoir decreased by 78 thousand m3. Catchment area covered in 45% by forests is 83 km2. Mean annual water flow is estimated at 0.63 m3·s–1. Primary volume of the reservoir was 303 thousand m3 and its surface area – 21.4 ha. The greatest width of the reservoir is 490 m, distance from the river inlet to the dam is 655 m and the length along assumed water course is 740 m. Mean and maximum depths are 1.42 and 4 m, respectively. The analyses of vertical and horizontal distribution of sediments revealed that in the deepest parts of the water body, where depth exceed 2.6 m, only 16% of sediment volume were deposited. In the inlet part of a relative volume of 0.2, 32% of sediment volume were deposited and in the outlet part – 16%. The reservoir accumulates material of a grain size <1.0 mm whose density varies between 2586 and 2758 kg·m–3. Percent of organic parts in sediments ranged from 0.24 to 18.97%. The existing methods of description of sediment distribution in retention reservoirs do not allow for accurate predicting of this distribution. They do not account for many factors affecting the distribution of sediments in reservoirs and for the time of exploitation. None of the dimensionless curves of the Annandale’s nomograph [ANNANDALE 1984] describes the distribution of sediments in Suchedniów Reservoir. The curve closest to the actual distribution curve corresponds to the value dP/dx = 1.2 while for Suchedniów Reservoir dP/dx is 0.0014 (P – wetted perimeter of the reservoir’s cross section, x – distance from the dam). Sediments in vertical profiles have laminar structure and bottom material in layers largely differs in grain size and colour which is an evidence of different conditions of sedimentation in different hydrological periods and exploitation conditions. In general, grain size of sediment particles tends to decrease along the water flow direction.

PL

W pracy przedstawiono przebieg pomiarów ilości osadów, ich przestrzenny rozkład i skład granulometryczny, ciężar właściwy i zawartość części organicznych w osadach w zbiorniku wodnym Suchedniów. Po 33 latach jego eksploatacji zmniejszenie pojemności pierwotnej zbiornika wyniosło ok. 78 tys. m3. Pole zlewni wynosi 83 km2, a lasy zajmują 45% powierzchni. Średni roczny przepływ wody ocenia się na 0,63 m3·s–1. Pierwotna pojemność zbiornika wynosiła 303 tys. m3, a powierzchnia lustra wody – 21,4 ha. Największa szerokość zalewu wynosi 435 m, długość w linii prostej od zapory do wlotu rzeki do zbiornika 655 m, zaś wzdłuż domniemanego nurtu – 740 m. Średnia głębokość akwenu to 1,42 m, a maksymalna – 4 m. Na podstawie analizy pionowego i poziomego rozmieszczenia osadów stwierdzono, że w najgłębszych partiach akwenu, gdzie głębokość przekraczała 2,6 m, odłożyło się tylko 16% objętości osadów. W części wlotowej akwenu, o objętości względnej 0,2, zdeponowane zostało 32%, a w części wylotowej – 16% objętości namułów. W zbiorniku jest akumulowany materiał o średnicy ziaren <1,0 mm, którego gęstość właściwa zawierała się w przedziale od 2586 do 2758 kg·m–3. Udział części organicznych w namułach wahał się od 0,24 do 18,97%. Istniejące metody opisu rozkładu osadów w zbiornikach retencyjnych nie dają możliwości trafnego prognozowania tego rozkładu. Nie uwzględniają wielu czynników kształtujących rozkład osadów w czaszy zbiornika i czasu eksploatacji. Żadna z krzywych bezwymiarowych nomogramu Annandala [ANNANDALE 1984] nie opisuje rozkładu osadów w zbiorniku Suchedniów. Krzywa nomogramu najbliższa w stosunku do rzeczywistej krzywej rozkładu odpowiada wartości dP/dx = 1,2 (P – obwód zwilżony przekroju poprzecznego zbiornika, x – odległość od zapory), a dla zbiornika Suchedniów dP/dx = 0,0014. Osady mają w profilu pionowym budowę warstwową, a materiał denny w warstwach charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem uziarnienia i barwy, co świadczy o odmiennych warunkach jego sedymentacji w różnych okresach hydrologicznych i warunkach eksploatacji. Ogólnie widoczne jest zmniejszanie się średnicy ziaren osadu zgodnie z kierunkiem przepływu.

4

Metoda prognozowania zamulenia zbiornika wodnego na podstawie pomiaru pejemności

Bąk Ł., Dąbkowski Sz. L., Górski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 4

19-29

PL

Prognozowanie czasu zamulania małych zbiorników, gdy nie dysponujemy wynikami pomiarów dopływu rumowiska rzecznego, napotyka na liczne trudności. Prognozę można uściślić po pewnym okresie eksploatacji, dokonując pomiaru objętości osadów zgromadzonych w zbiorniku. Sposób postępowania został opisany w pracy na przykładzie zbiornika wodnego Suchedniów. W pracy przedstawiono również wyniki pomiarów zamulenia zbiornika wodnego w Suchedniowie po 32 latach eksploatacji. Objętość materiału zdeponowanego w zbiorniku oszacowano na 78 tys. m³. Sporządzono prognozę zamulania na podstawie intensywności transportu rumowiska dopływającego do zbiornika, obliczonej metodami Brańskiego i Wilhelma oraz bezpośredniego pomiaru zamulenia obiektu. Najlepszą zgodność prognozy, opartej na pomiarze bezpośrednim, uzyskano z prognozą, w której intensywność transportu unosin określono metodą Brańskiego. Efektywny czas eksploatacji zbiornika określono na 175 lat.

EN

Predicting siltation time of a small water reservoir without measurements of the input of riverine settling matter faces some difficulties. The forecast can be made more precise by measuring the accumulated sediment in the reservoir after a certain period of its exploitation. The procedure was described in this paper using Suchedniów Reservoir as an example. The results of measurements of siltation in Suchedniów Reservoir after 32 years of its operation were described in this paper. The volume of material deposited in the reservoir was estimated at 78 thousand m³. Obtained results were compared with predicted volumes calculated with different models. The best agreement was obtained when the intensity of suspended load transport was determined with the Brański's method. The effective life of the reservoir was set at 175 years.