Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Reasons for stagnation in river transport in Poland at the turn of the 20th and 21st centuries

Czaja Stanisław, Tutaj Jerzy

Economics and Environment

|

2024

|

No. 1

art. no. 622

EN

The aim of the study was to identify the causes of the progressive stagnation in Polish river shipping (Polish inland navigation) since the middle of the 20th century. The methodology used, due to the type of research, was of a complex, eclectic nature. It was based on the analysis of empirical data, desktop research studies, a systemic analysis of relations and cause-and-effect relationships in the sphere of river transportation, and a critical interpretation of the goals contained in program documents on the development of river shipping. The studies focused on the macroeconomic level. The results obtained not only identified the causes of stagnation, but also indicated the most urgent directions for research in this area. Their implementation may allow to design such a strategy for the development of river shipping in Poland, thanks to which it will become an important part of the economy and sustainable transport. The research is original and unknown in this form in the Polish literature.

PL

Celem opracowania była identyfikacja przyczyn postępującej stagnacji w polskiej żegludze rzecznej (polskiej żegludze śródlądowej) od połowy XX wieku. Zastosowana metodologia, ze względu na rodzaj badań, miała złożony, eklektyczny charakter. Opierała się na analizie danych empirycznych, badaniach desktopowych, systemowej analizie relacji i związków przyczynowo-skutkowych w sferze transportu rzecznego oraz krytycznej interpretacji celów zawartych w dokumentach programowych dotyczących rozwoju żeglugi rzecznej. Badania koncentrowały się na poziomie makroekonomicznym. Uzyskane wyniki nie tylko zidentyfikowały przyczyny stagnacji, ale także wskazały najpilniejsze kierunki badań w tym obszarze. Ich realizacja może pozwolić na zaprojektowanie takiej strategii rozwoju żeglugi rzecznej w Polsce, dzięki której stanie się ona ważną częścią gospodarki i zrównoważonego transportu. Badania są oryginalne i nieznane w tej formie w polskiej literaturze.

2

Ecological and climatic challenges facing documents of local development strategies (on the example of Lower Silesian municipalities in Poland)

Czaja Stanisław, Rutkowska Małgorzata

Economics and Environment

|

2023

|

No. 3

366--381

EN

The paper presents the results of a study on how global climate change is reflected in local development strategies. The study included 173 Lower Silesian municipalities and is one of those rarely undertaken in the Polish literature. They were based on original studies of local development strategies carried out between 2016 and 2022, as well as interviews with those responsible for preparing and updating these documents. The research covered 250 local development strategies developed for 173 Lower Silesian municipalities (existing and updated). The authors briefly discussed the importance of development strategies in the functioning of municipalities and local communities. The main formal and substantive mistakes made in such documents are also presented. The main element of the presentation was the ways (forms) and the extent to which global climate change is reflected in municipal development strategies. The study has confirmed the main hypothesis that global climate change is insufficiently addressed at the local level in the analysed municipalities.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań w zakresie odzwierciedlenia globalnych zmian klimatycznych w dokumentach lokalnych strategiach rozwoju. Badania objęły 173 gminy dolnośląskie i należą do rzadko podejmowanych w piśmiennictwie polskim. Zostały one oparte na autorskich badaniach lokalnych strategii rozwoju przeprowadzonych w latach 2016-2022 oraz wywiadach z osobami odpowiedzialnymi za przygotowanie i aktualizację tych dokumentów. Badaniami objęto 250 lokalnych strategii rozwoju opracowanych dla 173 dolnośląskich gmin (istniejących i aktualizowanych). Autorzy omówili pokrótce znaczenie strategii rozwoju w funkcjonowaniu gmin oraz lokalnych społeczności. Przedstawiono także główne formalne i merytoryczne błędy popełniane w takich dokumentach. Głównym elementem prezentacji były sposoby (formy) i zakres odzwierciedlenia globalnych zmian klimatycznych w gminnych strategiach rozwoju. Studia twierdząco zweryfikowały główną hipotezę o niedostatecznym odnoszeniu globalnych zmian klimatycznych do poziomu lokalnego w badanych gminach.

3

Principles of management in implementing balanced and sustainable development – selected problems

Becla Agnieszka, Czaja Stanisław

Ekonomia i Środowisko

|

2022

|

nr 4

20--34

EN

The study presents selected issues concerning management principles in implementing balanced and sustainable development. These include the principles of: (1) traditional extensive economy, (2) intensive traditional economy, (3) alternative economies, (4) eco-development, (5) Sustainable Development and (6) entropy sustainable development. Selected criteria for the evaluation of these principles were also characterised.

PL

W opracowaniu przedstawiono wybrane zagadnienia dotyczące zasad gospodarowania (zarządzania) realizacją zrównoważonego i trwałego rozwoju. Są to między innymi zasady: (1) tradycyjnej gospodarki ekstensywnej, (2) intensywnej tradycyjnej gospodarki, (3) gospodarek alternatywnych, (4) ekorozwoju, (5) Sustainable Development i (6) zrównoważonego entropijnie rozwoju. Scharakteryzowano również wybrane kryteria oceny tych zasad.

4

Paths of implementation of balanced and sustainable development in the conditions of the information society, knowledge-based economy and economy based on wisdom

Becla Agnieszka, Czaja Stanisław

Ekonomia i Środowisko

|

2022

|

nr 3

38--49

EN

The study presents the need to implement balanced and sustainable development in the conditions of the information society, knowledge-based economy or wisdom-based economy as a synthesis of three leading paths - knowledge, wisdom, as well as balance and sustainability. The research so far shows that the implementation of this strategy most often takes place in mutual isolation, despite the merging of civilisation changes into a multidimensional system. The article points out the urgent need to combine modern civilisation's three most crucial development paths into one leading to sustainable and balanced development. System analysis and a critical examination of the literature were used. Researchers dealing with this issue often forget that the proper development of human civilisation must combine economic, social, ecological, and institutional aspects.

PL

W opracowaniu przedstawiono konieczność realizacji zrównoważonego i trwałego rozwoju w warunkach społeczeństwa informacyjnego, gospodarki opartej na wiedzy czy gospodarki opartej na mądrości jako syntezę trzech wiodących ścieżek — wiedzy, mądrości oraz zrównoważenia i trwałości. Dotychczasowe badania pokazują, że realizacja tej strategii odbywa się najczęściej we wzajemnej izolacji, mimo łączenia się przemian cywilizacyjnych w wielowymiarowy system. W artykule wskazano na pilną konieczność połączenia trzech najważniejszych ścieżek rozwoju współczesnej cywilizacji w jedną prowadzącą do rozwoju zrównoważonego i trwałego. Wykorzystano analizę systemową oraz krytyczne ujęcie literatury. Badacze zajmujący się tą problematyką zapominają często, że właściwy rozwój ludzkiej cywilizacji musi łączyć w sobie aspekty ekonomiczne, społeczne oraz ekologiczne i instytucjonalne.

5

A system for accounting costs of contemporary negative environmental phenomena – some methodological remarks

Becla Agnieszka, Czaja Stanisław

Ekonomia i Środowisko

|

2022

|

nr 1

6--20

EN

The article contains an idea of building a cost accounting system for contemporary negative phenomena of natural and anthropogenic disasters, including ecological ones. These phenomena are treated as "black swans", that is, phenomena with a high level of threat and wide, diverse, mainly negative effects. The authors presented selected methodological suggestions for including different types of effects of such phenomena in the system of records and their monetary valorization (i.e. cost recognition). The article is intended as an introduction to further in-depth discussion of these challenges. Considering the emerging problems (phenomena and processes), they belong to the most important issues for economics, ecological economics and environmental economics. However, they are not very often addressed in the literature.

PL

Artykuł zawiera pomysł zbudowania systemu rachunków kosztów dla współczesnych negatywnych zjawisk o charakterze katastrof naturalnych oraz antropogennych, w tym ekologicznych. Zjawiska te traktowane są jako „czarne łabędzie”, a zatem zjawiska o wysokim poziomie zagrożenia i szerokich, różnorodnych, głównie negatywnych skutkach. Autorzy przedstawili wybrane metodyczne sugestie dotyczące włączenia do systemu ewidencji różnych rodzajów skutków takich zjawisk i ich pieniężnej waloryzacji (czyli ujęcia kosztowego). Artykuł ma charakter wprowadzenia do dalszej, pogłębionej dyskusji nad tymi wyzwaniami. Biorąc pod uwagę pojawiające się problemy (zjawiska i procesy) należą one do najważniejszych zagadnień dla ekonomii, ekonomii ekologicznej i eko-nomii środowiskowej. Nie są jednak zbyt często podejmowane w literaturze.

6

Dilemmas of information society and challenges to responsible development

Becla Agnieszka, Czaja Stanisław

Ekonomia i Środowisko

|

2020

|

nr 1

8--21

EN

The concepts of information society and knowledge-based economy present a desirable direction of civilizational changes as a means for the realization of responsible socio-economic development and wisdom-based economy of the future. However, they also generate their own sets of challenges and are characterized by imperfections and barriers to development. Proper identification and reduction of these problems seem to determine the future implementation of responsible strategies of development. The authors emphasize selected challenges that may gravely affect the progress of information society and the associated new model of the economy.

PL

Społeczeństwo informacyjne i gospodarka oparta na wiedzy to pożądany kierunek przemian cywilizacyjnych. Może bowiem prowadzić do rozwoju odpowiedzialnego i gospodarki opartej na mądrości. Generuje to jednak określone niedoskonałości i bariery. Ich identyfikacja oraz ograniczanie jest warunkiem odpowiedzialnego rozwoju w przyszłości. Autorzy zwrócili uwagę na kilka ważnych tego typu zagrożeń dla przyszłości społeczeństwa informacyjnego i towarzyszącej mu gospodarki.

7

Key causes of changes in the Soła river channel in the Oświęcim region of southern Poland in the 18th and 19th centuries

Zygmuniak Andrzej, Czaja Stanisław, Krzemień Kazimierz

Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica

|

2022/2023

|

Vol. 56/57

51--78

EN

The study consisted of an analysis of changes in the course of the Soła River and covered the section of the river situated in the Carpathian foreland. A detailed analysis was performed for a 3.5 km section of the Soła valley in the vicinity of Oświęcim – a midsize city in southern Poland. The aim of the research was to evaluate natural and anthropogenic determinants of runoff formation and the resulting erosion, transport, and aggradation of sediments in the Soła river channel. The study covers the time period from the late 18th century to the late 19th century with a special focus on the years 1812 to 1875 or the final phase of the Little Ice Age. The materials used in the study include detailed maps of the Soła valley (scale: approx. 1:6,000 or 1:8,000) as well as maps at the scale 1:28,800. The detailed maps were created by the Galicia Water Management Bureau in Kraków for local projects associated with river regulation works. Medium-scale maps were produced in chronological order: (1) first military map of Galicia called Mieg’s Map during the era of Emperor Joseph, where the cartographic work was managed by the Headquarters of the General Staff, (2) second miliary map of AustriaHungary created during the reign of Emperor Francis. The present study employs military maps of Galicia and Bukovina created based upon a generalization of available cadastral maps. These materials are characterized by a significant degree of detail and cartometric finesse. Twenty six maps of the studied section of river were used in the study. The research helped to determine changes in the pattern of braided and anastomosing rivers with gravel bed channels flowing across mountain foreland areas. The channel pattern was found to change in the studied section following every high water stage. The changes included shifts in the location of the actual channel as well as variations in depth. In some cases the river channel would become deeper or wider, while in other cases it would become filled in with sediment. Significant changes in the studied river’s system were noted as a result of variations in the climate and due to human impact in the Soła river channel and along its tributaries. The width of the Soła channel declined from about 80 m to about 60 m, while maximum depth increased from 2.2 m to 3.2 m, main river channel length declined from 3.48 m to 2.99 m, and the total length of lateral channels declined from 4.20 km to 3.46 km. The sinuosity of watercourses also decreased, while the studied multi-channel river in effect became a single-channel river featuring multiple currents.