Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Uogólniony model matematyczny przetworników jednoczesnych zmian dwóch parametrów dwójników RC / GC o wyjściu częstotliwościowym

Topór-Kamiński L., Guzik J., Pilśniak A.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2018

|

Nr 59

199--202

PL

W pracy przedstawiono uogólniony model matematyczny nowej klasy przetworników parametrów {(R;C), (C; tgδ=ωRC), (G;C); (C; tgδ=G/ωC)} (dwójników RC postaci Z = R+1/jωC lub dwójników GC postaci Y = G+jωC) , pozwalających w oparciu o układ oscylatora kwadraturowego rzędu trzeciego (por. rysunek 1a,b) na jednoczesny pomiar tych dwóch parametrów, przy czym zmianom jednego z parametrów (C) odpowiadają zmiany wartości pulsacji ω sygnału wyjściowego przetwornika, natomiast zmianom wartości drugiego z parametrów (R, G, tgδ) – odpowiednio – wzrost lub spadek wartości amplitudy U1 i U2 generowanych sygnałów. Wskazano przy tym na optymalne układy analizowanej klasy przetworników.

EN

In the paper the generalized model of simultaneous new two parameter {(R;C), (C; tgδ=ωRC), (G;C); (C; tgδ=G/ωC)} changes (of two-port RC given in form Z = R+1/jωC or GC network given in form Y = G+jωC) converter with frequency output is presented. The converter is based on third order quadrature oscillator (see Fig.1a,b) where one of the measuring two-port parameter (C) is converted into frequency ω , however second parameter changes (R, G, tgδ) – suitably converted – to the growth or the fall of amplitude value U1 or U2 of generated signals. The advantages of proposed optimal converter realization variant circuits were indicated

2

Struktury przetworników jednoczesnych zmian dwóch parametrów dwójników RC o wyjściu częstotliwościowym

Topór-Kamiński L., Guzik J., Pilśniak A.

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2017

|

Nr 54

225--228

PL

W pracy przedstawiono opis struktur nowej klasy przetworników parametrów dwójników RC, np. (R,C) lub (C,tg δ), pozwalających w oparciu o układ oscylatora kwadraturowego rzędu trzeciego na jednoczesny pomiar tych dwóch parametrów, przy czym zmianom jednego z parametrów odpowiadają zmiany wartości pulsacji sygnału wyjściowego przetwornika, natomiast zmianom wartości drugiego z parametrów – odpowiednio – wzrost lub spadek wartości amplitudy generowanych sygnałów. Opisano wybrane warianty realizacji układowych, a także zalety i wady analizowanej klasy przetworników.

EN

In the paper the proposal of new structures of simultaneous two parameter changes of two-port RC network converter with frequency output is presented. The converter is based on third order quadrature oscillator (see Fig.1) where one of the measuring two-port parameters is converted into frequency (see Eq. (1b)), however second parameter changes – suitably converted – to the growth or the fall of amplitude value U1 or U2 of generated signals (see Eqs. (2a) – (2c)). The detailed processing converter variants depended on choice of component impedance parameters (for parameter description - see Fig.1) from the set: {(R0,C0),(R1, C1), (R2,C2), (C0,tgδ0 ), (C1,tg δ1), (C2,tg δ2)}. Recapitulating, the proposed converter solution according to Fig.2 is suitable to processing of (C0, tgδ0) RC two-port component changes. In peculiarity, for case tg δ= tgδ1=tg δ2=ω0RC, the conversion equations are simplifying to the form described by Eqs. (3a) and (4b). The A and B analyzed converter realization variants using the "star - triangle” transformation are presented on Fig.2a,b and Fig.3a,b too. Both variants A and B are characterized however by systematic error δ described by Eq. (5). The advantage of proposed optimal converter realization variant B is the smaller value of error δ in comparison with variant A (see Eq.(6) and Fig.4).

3

Kwadraturowy oscylator harmoniczny rzędu trzeciego stabilizowany elementem nieliniowym

Topór-Kamiński L., Kumor A., Guzik J., Pilśniak A., Holajn P.

Prace Naukowe Politechniki Śląskiej. Elektryka

|

2015

|

z. 1

119--137

PL

W pracy opisana jest struktura realizacji oscylatora rzędu trzeciego w postaci układu połączonych w zamkniętą pętlę: wzmacniacza elektronicznego, dolnoprzepustowego układu selektywnego w postaci układu aktywnego, integratora oraz ogranicznika napięcia jako układu nieliniowego. Jako elementy aktywne zaproponowano zastosowanie klasycznych napięciowych wzmacniaczy operacyjnych. Przeprowadzono analizę pracy tego oscylatora metodą funkcji opisującej. Podano zależności określające pulsację i amplitudę wytwarzanych w układzie oscylacji. Opisano praktyczne jego realizacje z filtrem dolnoprzepustowym RLC i RC plus pojemność rzędu drugiego D. Przeprowadzono symulacje komputerowe oscylatora z układu RLD dla idealnych i rzeczywistych zastosowanych wzmacniaczy operacyjnych.

EN

In this paper a structure of the third order oscillator built with an operational amplifier, a low pass filter, an integrator and a non-linear circuit as a voltage limiter is presented. All is connected in a closed loop circuit. Properties of the oscillator are tested through simulations, in which the describing function method is used. The equations defining the amplitude and the pulsation of oscillation are given. Also implementation of the oscillator containing the low pass filter RLC and RC and the second order capacity D is shown. Finally the computer simulations of the oscillator RLD for ideal and real operational amplifiers are presented.

4

Wpływ współczynnika szczytu na błędy przetworników RMS-DC typu ELIN o potęgowych funkcjach przetwarzania

Pilśniak A., Topór-Kamiński L., Holajn P., Guzik J., Kumor A.

Prace Naukowe Politechniki Śląskiej. Elektryka

|

2014

|

z. 2-3

95--101

PL

Producenci przetworników wartości skutecznej zazwyczaj ograniczają się do określenia maksymalnego błędu dla swojego produktu. Wynika on z dwóch składników: multiplikatywnego – zależny od badanej wartości oraz addytywnego, którego powodem są szumy i napięcie offsetu.

EN

Usually a maximum error is defined in data sheets of True RMS analog converters. It includes two components. One of them is a multiplication error which depends of actual voltage value. The second is an additional error, caused by a noise and offset voltage.

5

Przetwornik jednoczesnych zmian parametrów dwójników RC o wyjściu częstotliwościowym

Topór-Kamiński L., Guzik J., Pilśniak A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2014

|

R. 60, nr 12

1144--1146

PL

W pracy przedstawiono propozycję nowego rozwiązania przetwornika zmian parametrów (G,C) i (C, tgδ) dwójnika RC pozwalającego w oparciu o układ oscylatora kwadraturowego rzędu trzeciego na jednoczesny pomiar dwóch parametrów, przy czym zmianom jednego z parametrów odpowiadają zmiany wartości pulsacji sygnału wyjściowego przetwornika, natomiast zmianom wartości drugiego z parametrów – odpowiednio – wzrost lub spadek wartości amplitudy generowanych sygnałów. Opisano także zalety i wady zaproponowanego rozwiązania.

EN

In the aper the proposal of new solution of RC two-port (G,C) and (C, tgδ) simultaneous parameter changes – to – frequency converter is presented. The converter is based on third kind quadrature oscillator (see Fig.2) where one of the measuring two-port parameters is converted into frequency, however second parameter changes - suitably converted – to the growth or the fall of amplitude value U1 or U2 of generated signals. The detailed processing variants for Y0 or Y1 admittance changes (G0,C0) (variant A), (G0,tgδ0) (variant B) and (G1,C1) (variant C) are presented in the Table 1. As a result of analysis was affirmed that every relative changes |ΔG0/G0|, |Δtgδ0/tgδ0| or |ΔG1/G1| of measured admittance Y0 or Y1 have conversion coefficient equal to unity to the relative voltage changes |ΔU1/U1| or |ΔU2/U2|. The advantage of proposed converter solution is the easy setting of impedance / admittance changes – to – frequency conversion constant K, described by equations (8a) and (8b), respectively. Recapitulating, the proposed converter solution according to Fig.2 is suitable to processing of (C0, tgδ0) RC two-port component changes (see conversion variant B according to Table 1).

6

Koncepcja przetwornika zmian parametrów dwójników RC o wyjściu częstotliwościowym z wykorzystaniem oscylatora kwadraturowego rzędu trzeciego

Topór-Kamiński L., Guzik J., Pilśniak A.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2014

|

R. 60, nr 1

6--8

PL

W pracy przedstawiono dwójnikową syntezę oscylatorów kwadraturowych, gdzie poprzez zastosowanie rezystancji ujemnej zależnej od częstotliwości (FDNR – Frequency Dependent Negative Resistance) uzyskano oscylator rzędu n = 3. Ponadto zaproponowano metrologiczną aplikację oscylatora kwadraturowego o n = 3 zbudowanego z wykorzystaniem trzech wzmacniaczy typu OTA o sterowanych transkoduktancjach do jednoczesnego przetwarzania zmian dwóch składowych impedancji dwójników RC.

EN

The paper presents the two-port synthesis of quadrature oscillators in which there was obtained a third order quadrature oscillator by use of a FDNR (FDNR - Frequency Dependent Negative Resistance) resistance. There is proposed the metrological application of the third order quadrature oscillator, based on three operational transconductance amplifiers (OTA), for simultaneous processing of changes of two RC two-port impedance components to frequency. The example use of this oscillator is measurement of chosen impedance components {C0;tgδ0} of the measured object. The converter enables simultaneous measurements of these two parame-ters, where changes of the capacity C0 value correspond to changes of the pulsation ω0 value, and changes of the dielectric dissipation factor tgδ0 value correspond to the rise or the fall of the amplitude of generated signals. Due to its proprieties, the proposed RC two-port parameter changes converter can be used for constructing a comparator circuit, of the general block diagram presented in paper [5], for testing dielectrics.

7

Imitatory rezystancji izolacji elektrycznej

Guzik J., Topór-Kamiński L.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2013

|

R. 59, nr 6

542--544

PL

W pracy przedstawiono ideę budowy wybranych rozwiązań imitatorów rezystancji izolacji elektrycznej, mających zastosowanie do wzorcowania megaomomierzy metodą pośrednią z wykorzystaniem elementów pasywnych i aktywnych. Przedstawiono także podstawowe zależności teoretyczne dla uogólnionego modelu imitatora oraz przedstawiono przykładową realizację imitatora pozwalającego na płynną nastawę imitowanej rezystancji. Ponadto określono błędy δ(RM) i δ(IM) odtwarzania wartości rezystancji RHI-LO, związane z wpływem rezystancji RM oraz błędów addytywnych ± α i multiplikatywnych ± β w procesie przetwarzania prądu IM dla obwodu (LO-GND) megaomomierza.

EN

In the paper the idea of chosen solutions of electrical insulation resistance substituters, having application for indirect method of megaohmmeters calibration with use of an active and passive elements, was presented. The simplicity (see Fig.1) is the advantage of the presented idea of resistance substitution, the fault however - the necessity of fulfillment the relation E −eA > 0, at which the value of substituted resistance RHI-LO achieves only positive values. For generalized electrical insulation resistance substituters according to Fig.2, the substituted resistance RHI-LO is defined by Eqs. (4), and fulfillment the relation RHI-LO → ∞ is presented by Eq. (5). Chosen Eq. (4) variants (A-E) are contained in Tab.1. An example of electrical insulation resistance substituter`s realization [3] using optoisolated U/U converter is presented in Fig.3. It becomes noticeable that the substituted resistance RHI-LO enables practically linear realization of setting resistance value R2 (see Fig. 4). The errors δ(RM) and δ(IM) of substituted resistance value RHI-LO , connected with influence of resistance RM as well as the additive error ± α and multiplicative ± β error of current IM conversion in megaohmmeter`s circuit (LO-GND) were qualified too.

8

Renowacja kolektorów w Krośnie krótkimi modułami rurowymi

Guzik J., Mysiór M., Rachwał G., Roszkowski A., Tarasewicz D.

Inżynieria Bezwykopowa

|

2013

|

nr 2

58-66

PL

Krótkie moduły rurowe są rozwiązaniem, które pozwala zmniejszyć wydajność hydrauliczną istniejącego kanału, utrzymać na tym samym poziomie, a nawet ją zwiększyć. Można je polecić jako materiał na solidne i uniwersalne rozwiązanie wszelkich problemów ze starymi kanałami. Wykorzystano je m.in. do renowacji blisko 15 km głównych kolektorów sieci kanalizacji sanitarnej w Krośnie.

EN

Short pipe modules are a solution which enable the reduction, maintenance or even increasing of hydraulic capacity in existing pipelines. They can be recommended as a material for reliable and universal solution for any problems with old sewage channels. As an example, trenchless method was used to retrofit almost 15 km of main sewage collector pipes in Krosno. In the course of this project, short pipe modules were being installed for a period of almost one and a half year. In opposite to sleeves, short pipe modules have the same mechanical and physical properties both prior to mounting and afterwards. This facilitates the control over the necessary final effect, defined by technical and operating parameters of the installed lining (e.g. diameter, class of diametral stiffness etc.).

9

Ocena właściwości tribologicznych olejów przekładniowych

Guzik J.

Tribologia

|

2010

|

nr 4

127-134

PL

Przedstawiono wyniki badań tribologicznych olejów przekładniowych świeżych i z eksploatacji oraz olejów z modelowymi zanieczyszczeniami (woda oraz ciała stałe). Badania wykonano w zmodernizowanym aparacie czterokulowym oraz w maszynie MT-1. W aparacie czterokulowym wyznaczono obciążenie zacierające dla badanych próbek, a w maszynie MT-1 – zależność momentu tarcia od nacisku jednostkowego i zużycie próbek stalowych podczas długotrwałego tarcia (72 h) węzła smarowanego badanymi olejami.

EN

The results of the tribological test of fresh and used gear oils and model-polluted oils (containing water and solid substance) are presented in this paper. The scuffing load was determined in an updated Four-Ball machine for tested samples. The dependence of friction moment on the pressure and wear of steel samples during a prolonged (72h) friction process was determined in the lubricated friction pair of the MT-1 machine.

10

Wybrane aspekty oceny poprawności pracy przetwornika A/C, procesora sygnałowego oraz innych elementów w torze DSP zabezpieczenia cyfrowego

Halinka A., Guzik J., Szewczyk M.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2010

|

R. 86, nr 8

37-43

PL

W artykule przedstawione zostaną wybrane zagadnienia związane z oceną dokładności przetwarzania sygnałów przez elementy i układy toru DSP zabezpieczeń cyfrowych. W pierwszej części zaprezentowane zostaną przykładowe wyniki badań dokładności elementów separująco-dopasowujących. Druga część obejmuje opis metrologiczny oceny błędów przetwarzania.

EN

The paper discuses issues concerning the quality of the digital signal processing in the power system protection devices. Selected results of tests of the isolating-conditioning elements in the processing path will be presented in the first part. The second one presents metrological description of the measurement errors.

11

Analiza metrologiczna układu do ciągłej kontroli stanu izolacji obiektu

Rochiński P., Guzik J.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2010

|

R. 56, nr 11

1274-1276

PL

W pracy przedstawiono koncepcję i możliwe struktury układu do ciągłej kontroli stanu izolacji obiektu w 3-fazowej sieci uziemionej prądu przemiennego. Zaprezentowano i przeanalizowano także podstawowe właściwości metrologiczne omawianego układu (tj. jego czułość bezwzględną |S| i względną niepewność standardową urel (Ri) oszacowania wartości rezystancji izolacji Ri). Przedstawiono wyniki wybranych symulacji komputerowych, przeprowadzonych z uwzględnieniem dynamiki rezystancji upływowej.

EN

In this paper the concept and possible two circuit structures for on-line monitoring of electrical insulation in a 3-phase AC grounded network are presented. The object of investigation is represented by leakage resistance. Increase in the leakage current value is the result of worsening the parameters characterising the investigated object electric insulation. There is shown the electrical insulation model in which the leakage resistance of a three-phase object is combination of leakage resistances of each phase. For on-line monitoring of electrical insulation (insulation resistance) of an AC object the authors used a DC signal (a source of DC voltage), while a test signal is the leakage current. Fig. 1 shows an electrical insulation monitoring circuit. For two positions of switch W (see. Fig. 1b, c) the insulation resistance values are described by Eqs. (3) and (5), respectively. Figs. 2-7 present chosen computer simulations which were carried out when taking into account the dynamics of leakage resistance. The most important metrological parameters (e.g. absolute sensitivity and insulation resistance relative standard uncertainty) of the presented circuit are analysed and presented, too. The proposed electrical insulation monitoring circuit makes the continuous insulation resistance measurement in a rough way (circuit structure of Fig. 1c) and exact way (circuit structure of Fig. 1b) possible with use of the standard resistance Rp. The insulation resistance measure-ment accuracy and linearity of the circuit transfer characteristics were good (see Figs. 3 - 5). The sensitivity of the presented insulation resistance monitoring circuit is high and directly propor-tional to the applied voltage value Eg.

12

Ocena właściwości tribologicznych olejów silnikowych

Guzik J.

Tribologia

|

2009

|

nr 4

61-68

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań tribologicznych handlowych olejów silnikowych, świeżych oraz z eksploatacji. Porównano też wyniki dla próbek modelowych z dodatkami przeciwzużyciowymi. Badania wykonano w zmodernizowanym aparacie czterokulowym oraz w maszynie MT-1. Wyznaczono obciążenie zacierające badanych próbek. Dla wybranych olejów zmierzono też zużycie próbek stalowych podczas długotrwałej współpracy węzła maszyny MT-1 smarowanego badanymi olejami. Zużycie próbek stalowych podczas smarowania różnymi olejami porównano na Rys. 4 i 7. Opisaną procedurę autor uważa za dobrą podstawę do oceny właściwości tribologicznych olejów smarowych.

EN

Results of tribological properties of fresh and used commercial oils were presented in this article. Effects for model samples with antiwear additives were compared. We used Four Ball Apparatus (FBA) and MT-1 machine for the tests. Seizing load of the samples wear determined. Wear of steel samples for selected oils during prolonged collaboration MT-1 friction pair (lubricated with tests oils) were measured. Wear of steel samples during lubrication process with various oils were compared in the Fig. 4 and 7. The author considers described procedure as a good basis to assessment of tribological properties lube oils.

13

Aktywny imitator rezystancji do wzorcowania megaomomierzy

Guzik J.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2009

|

R. 55, nr 9

766-768

PL

W pracy zaprezentowano opis realizacji idei imitacji [1] średnich (0÷20 MΩ) i dużych rezystancji (0÷2000 MΩ), mającej zastosowanie do wzorcowania megaomomierzy metodą pośrednią z wykorzystaniem aktywnego konwertera U/U z optoizolacją. Zasada imitacji dużych wartości rezystancji z wykorzystaniem elementu aktywnego w postaci wzorcowego źródło napięcia stałego (np. kalibratora) o wartości e) została przedstawiona na rys. 1. Zaletą prezentowanej koncepcji imitacji rezystancji jest prostota, wadą natomiast - konieczność spełnienia relacji Ew -e>0, gdyż w przeciwnym wypadku, wartość imitowanej rezystancji RHI-LO osiąga wartości ujemne. Wady takiej nie posiadają analizowane w dalszym ciągu w pracy warianty A i B aktywnych imitatorów rezystancji zamieszczone na rys. 2 i opisane zależnościami (3a) - (3b). Z wzorów (3a) - (3b) wynikają dwa sposoby realizacji liniowej nastawy wartości rezystancji RHI-LO, tj. za pomocą zmian rezystancji 0≤RNB≤∞ lub współczynnika wzmocnienia 0≤k≤∞ konwertera U/U. Z punktu widzenia możliwości osiągnięcia dużych wartości imitowanych rezystancji RHI-LO korzystniejszym pod tym względem jest wariant B układu imitatora (zwłaszcza przy spełnionej relacji: RNC<

EN

In the paper the realization of substitution idea [1] of medium (0÷20 MΩ) and high resistances (0÷2000 MΩ), of possibile application for indirect calibration of megohmmeters with use of an active optoisolated U/U converter, was presented. In practice the calibration both analog and digital megohmmeters are performed with the help of one of two main methods [1- 4]: - the direct method (a). It is in general used for range of calibration values not exceed the value 10 8 Ω. It is based on adjustable standard resistor of well-known value, class 0,01 - 1, connected to measuring inputs of calibrated megohmmeter, - the indirect method (b). Several variants of the method are well-known. The interpolative method [3] depends on indication of the error of analog megohmmeter in individual points of reference megaohmmeter (e.g. at its lowest) range, and next suitable interpolation on higher ranges, by knowing the error value only in one point of higher range. Other indirect method variants are based on transformation like "star - delta " [1], when instead of standard resistor on measuring inputs of checked megohmmeter the circuits composed from three resistors substitute the large resistance, e.g. above 10 8 Ω. In the paper the realization of indirect method of megohmmeter calibration based on resistance substituter composed of active elements (e.g. the standard source of direct voltage (calibrator) with value e) there is analyzed, Fig. 1, [1]. The simplicity is the advantage of the presented idea of resistance substitution, the fault however - the necessity of fulfillment the relation EW -e>0, at which the value of substituted resistance achieves only positive values. Moreover for e EW, the uncertainty value u(RHI-LO) (1b) grows, what importantly limits the range of substituted resistance RHI-LO (at a priori founded uncertainty value u(RHI-LO). The analyzed in the paper active resistance substituters (presented in Fig.2a,b) with use of U/U converters with gain k have not such fault. For resistance substituters according to Fig.2a,b, the current value IM in measuring circuit of megohmmeter (for Rw=0) is defined by Eqs. (2a) - (2b), however Eqs. (3a) - (3b) give the substituted resistance value RHI-LO. From Eqs. (3a) - (3b) appear two ways of linear realization of resistance value settings, i.e. by the help of the resistance changes 0≤RNB≤∞ , or U/U converter gain 0≤k≤∞ . With point of view of higher substituted resistances values RHI-LO more profitable is the variant B of analyzed substituter (especially by the fulfilled relation: RNC<>|u1| and it depends strongly on the resistance ratio value RNA/RNC. For the checking of usefulness of analyzed A and B resistance substituter variants for measurements the megohmmeter DI-2000M was used. Measuring ranges 20 MΩ and 2000 MΩ (with its own uncertainty: ±(2% of measured value +5digits )) were chosen. Two resistance values were given experimentally: RM(20 MΩ)=0,007 MΩ, and RM(2000 MΩ)=0,032 MΩ. For experiments was used the U/U optoisolated converter EVA-4360 (FRAMED) with the following parameters (see Fig. 2): u=(0…50) mV, e=(0 10,000) V, k=200,00, input resistance RWEu/u=10 MΩ and output resistance RWYu/u=100Ω . The measured and theoretical (according to Eqs. (3a)-(3b)) characteristics in the form RHI-LO=∫(RNB) for both analyzed resistance substituter variants A and B, at resistance changes 0≤RNB≤90 kΩ by 10 kΩ steps are presented in Fig.3a,b. It becomes noticeable that the resistance substituter variant B - in comparison with the variant A, enables practically the (1+RNA/RNC) multiplicity of upper range of substituted resistance, but it is bound oneself with increase in uncertainty value u(RHI-LO), strongly depended on its ratio value (see Eq. (4)). Moreover the application of optoisolated U/U converters confirmed the theoretical possibility of obtaining the linear realization of substituted resistance value RHI-LO settings (considering to resistance RNB or gain k).

14

Charakterystyki tribologiczne płynów eksploatacyjnych

Guzik J.

Tribologia

|

2008

|

nr 2

207-214

PL

W artykule przedstawiono wyniki oznaczeń obciążenia zacierającego w aparacie czterokulowym z wzrastającym obciążeniem (40 N/s). Rysunki przedstawiają obciążenia zacierające dla różnych rodzajów olejów. Na Rys. 2 przedstawiono wyniki dla olejów mineralnych nie zawierających dodatków smarnościowych. Rysunek 3 (roztwory dodatków przeciwzużyciowych w oleju bazowym) oraz Rys. 5 przedstawiający oleje silnikowe wykazują charakterystyczną zależność momentu tarcia od obciążenia: ostry "pik", tj. szybki wzrost i spadek momentu tarcia po przekroczeniu obciążenia zacierającego. Na Rys. 4 można zauważyć jeszcze inny przebieg zmian: wzrost, a następnie łagodny spadek wartości momentu tarcia po przekroczeniu obciążenia zacierającego zarówno dla roztworu samego dodatku EP, jak też razem z dodatkiem dyspergująco-myjącym oraz dla oleju przekładniowego zawierającego dodatek tego typu. Na Rys. 6 porównano wyniki dla oleju napędowego oraz olejów roślinnych (olej rzepakowy i ester metylowy otrzymany z tego oleju). Przebieg zmian momentu tarcia jest podobny do zależności pokazanej na Rys. 2 dla olejów mineralnych bez dodatków smarnościowych. Dodatki smarnościowe zwiększają obciążenie zacierające od ok. 580 N (dla oleju bazowego - Rys. 2) do 1100-1450 N dla różnych rodzajów i zawartości dodatku AW (Rys. 3) oraz do 1500 N dla badanego dodatku EP (Rys. 4). Na tym rysunku można też zauważyć zmniejszenie obciążenia zacierającego po wprowadzeniu dodatku dyspergująco--myjącego. Rys. 6 potwierdza, że oleje roślinne (i otrzymywane z nich produkty) mogą zwiększać obciążenie zacierające oleju napędowego.

EN

Results of the determination of seizing load in four-ball apparatus with rising speed load of 40N/s were presented in this paper. 2-6 Figures illustrate seizing load for different types of oils. Results for mineral oils (without lubricating additives) are compared in Figure 2. Figure 3 (solutions of antiwear additives in base oil) and Fig. 5 (commercial motor oils) show a characteristic dependency of friction moment and load: sharp "peak" i.t. rapid increase and decrease of friction moment after exceeding seizing load. In the Fig. 4 can be noted another course change: increase and next gentle decrease of friction moment value after exceed the limit of seizing load not only EP solution and for solution of EP and dispersing-washing additives and for gear oil containing the same EP additive, too. Results of diesel oil and vegetable oils (rape and its methyl ester) were compared in the Fig. 6. Changing course of friction moment is similar to the relationship shown in Fig. 2 for mineral oils without AW or EP additives. Lubricating additives increase seizing load from about 580 N (for base oil - Fig. 2) to 1100-1450 N for various types and contents of AW additives (Fig. 3) and up to 1500 N for test EP additive (Fig. 4) In this figure it can be observed decrease seizing load after the introduction of dispersing-washing additive. Fig. 6 confirms that vegetable oils (and its products) may increase seizing load of diesel oil.

15

Model matematyczny wzorca dużych rezystancjiwykonanego w technice SC

Tyman Z., Guzik J.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2008

|

R. 54, nr 9

646-649

PL

W pracy zaprezentowano model matematyczny 6-cio elementowego wzorca dużych rezystancji (zrealizowanego w technice przełączalnych pojemności SC) przeznaczonego do sprawdzania wskazań wybranych mierników do pomiarów dużych rezystancji, np. megaomomierzy. Zaletą prezentowanej idei budowy wzorca dużych rezystancji jest możliwość zmiany nastawy odtwarzanej wartości rezystancji za pomocą parametrów (częstotliwości, współczynnika wypełnienia) sygnału sterującego procesem przełączania kondensatora.

EN

The paper presents the mathematical model of 6 - element high resistance standard (performed in Switched Capacitor technology) used for indications checking of chosen meters intended for high resistance measurements, eg. megaohmmeters. The advantage of presented high resistance standard construction idea is the possibility of realized resistance value changes by means of signal parameters (frequency, pulse width coefficient) controlling the switching process of a capacitor.

16

Analiza techniczno-ekonomiczno-niezawodnościowa funkcjonowania systemu zaopatrzenia w wodę aglomeracji krośnieńskiej

Rak J., Guzik J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2007

|

z. 42 [240]

99-111

PL

System zaopatrzenia w wodę (SZW) miasta Krosna składa się z trzech układów dostawy wody. Każdy z nich jest złożony z podsystemów, obiektów i elementów. Jeśli jeden z układów nie spełnia swoich zadań, to nie jest zachowana wymagana dostawa wody i niezawodność zaopatrzenia w wodę odbiorców staje się wyjątkowo ważnym zadaniem. Przedstawiono obliczenia pozwalające na oszacowanie prawdopodobieństwa, że SZW Krosna spełni zadanie dostawy wymaganej ilości wody Qdmax, a także prawdopodobieństwa, że SZW Krosna nie znajdzie się w stanie klęski, gdy dostawa wody jest równa Qg.

EN

Water Supply System (SZW) in the town Krosno consists of three water supply systems. Each of them consists of the subsystems, systems and elements. If one particular fragment of the whole system does not fulfill its task, it causes that the normal water supply is disturbed, and therefore an evaluation of the reliability of water supply to the recipients is an especially important issue. The calculations allowing estimation of the probability, that SZW in the town Krosno will fulfill its task to supply the required water quantity Qdmax, the probability, that SZW in the town Krosno will not find itself in "emergency", when water supply is Qg, have been presented.

17

Ocena przebiegu procesu tribologicznego na podstawie widma emisji akustycznej

Guzik J.

Tribologia

|

2007

|

nr 2

209-217

PL

Część energii dostarczonej do węzła tarcia jest dalej przetworzona na emisję akustyczną (EA). Powszechnie wiadomo, że sygnał EA zależy od właściwości tribologicznych węzła tarcia. W artykule porównano zmierzone sygnały EA węzła maszyny MT-1 (Rys. 1) docieranego z olejami zawierającymi wybrane dodatki smarnościowe. Jednocześnie mierzono współczynniki tarcia w badanym węźle. Opracowano nowy deskryptor sygnału EA (równanie 2). Może to umożliwić ocenę przebiegu procesu tribologicznego w węzłach tarcia maszyn roboczych, gdyż akcelerometr można umieścić w różnych miejscach maszyny.

EN

A part of energy supplied to the friction pair is later transforming into acoustic emission (AE). It is commonly known, that AE signal depends on tribological properties of the friction pair. AE signals of the friction pair of MT-1 machine (fig. 1) running-in with oils containing chosen lubricity additives were presented in this paper. At the same time friction coefficients of friction pair were measured. A new descriptor of AE signal was worked out (equation 2). It can enable estimation course of tribological process in friction pair of commercial machines, because accelerometer can set in different places of machine.

18

Skuteczne wykonywanie korków cementowych w otworach wiertniczych w świetle badań laboratoryjnych

Guzik J., Błaż S.

Nafta-Gaz

|

2006

|

R. 62, nr 5

229-237

PL

W artykule przedstawiono wyniki prac laboratoryjnych wykonanych w INiG, zmierzających do poprawy skuteczności wykonywania korków cementowych w otworach wiertniczych. Wykonane badania polegały na doborze do płuczki wiertniczej środków żelujących, w celu zwiększenia wartości parametrów reologiczno-strukturalnych. Opracowane zostały również składy zaczynów cementowych przeznaczonych do wykonywania korków o różnym przeznaczeniu. W wyniku tych prac dokonano wyboru środka żelującego i jego ilości w płuczce wiertniczej, przy której otrzymuje się odpowiednie właściwości strukturotwórcze, umożliwiające podtrzymanie korka cementowego. Badania laboratoryjne zdolności podtrzymywania korków cementowych wykonano również przy zastosowaniu płuczki bentonitowo-wodorotlenkowej opracowanej w INiG. Wysokie wytrzymałości strukturalne tej płuczki przy zachowaniu odpowiedniej płynności stwarzają korzystne warunki dla wykonywania korków cementowych bez konieczności obróbki płuczki środkiem żelującym.

EN

This publication presents laboratory test results performed in Oil and Gas Institute (INiG), aimed to enhance the effectiveness of performing cement plugs in drilling wells. For this purpose gelling materials were tested in order to raise the values of rheological parameters. Also cement slurry compositions were determined, for cement plugs to be used for different purposes. As a result of this work, a gelling agent was chosen, and it's concentration in the drilling mud determined, at which mud rigidity is strong enough to support the cement plug.

19

Mieszaniny wiążące do uszczelniania likwidowanych odwiertów

Guzik J., Kątna Z.

Nafta-Gaz

|

2006

|

R. 62, nr 11

594-601

PL

W artykule przedstawiono cel i zasady likwidacji odwiertów ze szczególnym uwzględnieniem ich uszczelnienia, zapewniającego prawidłową izolację przewiercanych horyzontów wodonośnych, roponośnych i gazonośnych oraz właściwą ochronę środowiska naturalnego. Przedstawiono wyniki wykonanych w INiG prac laboratoryjnych i opracowane składy wiążących mieszanin cementowych z dodatkiem materiału ilastego, które mogą znaleźć zastosowanie przy likwidacji odwiertów jako materiał wypełniający i uszczelniający, nie ulegający sedymentacji, starzeniu się i rozkładowi. Mieszaniny sporządzano na wodzie wodociągowej i solance złożowej z dodatkiem środków modyfikujących ich właściwości. Materiał ilasty dodawano do zaczynu cementowego na sucho i w postaci zdyspergowanej w wodzie.

EN

In the article the goal was presented and principles of closing the bore-holes with particular emphasis on their sealing which provides appropriate isolation of drilled water-bearing, oil-bearing and gas-bearing water levels and suitable natural environment protection. Results of laboratory tests performed in the INiG were presented along with elaborated compositions of bonding concrete mixtures with loam material, which may find application in closing down of boreholes as filling and sealing material which does not undergo sedimentation, aging or decay. The mixtures were made on the basis of running water and deposit brine with agents which modify their properties. The loam material was added either to dry cement slurry or in water dispersed form.

20

Investigation of acoustic emission signal generated in the friction pair lubricated with oils containing various lubricity additives

Guzik J., Wojtyniak M., Olszowski S., Marczak M., Ranachowski Z.

Engineering Transactions

|

2006

|

Vol. 54, iss. 2

159-166

EN

The energy supplied to the friction pair is dissipated producing mainly heat. However, a small part of it radiates in the form of transient elastic waves or in other words, as the acoustic emission (AE) signal. This article presents measurement results of the AE signal generated in the four-ball friction pair lubricated with oil containing chosen lubricity additives. Measurements of the AE signal have been performed in conditions of continuous load increase. Values of friction torque in the pair were recorded simultaneously with AE measurements. It is expected that diagnostic measurements of AE signal generated in friction pairs of working machinery will be possible soon.