Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Warunki termiczne a zanieczyszczenie powietrza w wybranych miastach Polski w sezonie zimowym 2016/2017

Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J., Rawicki K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2017

|

Vol. 26, No. 4

437--446

PL

W pracy przedstawiono statystyczną ocenę wpływu temperatury powietrza oraz inwersji termicznych (dolnych i górnych) na stężenia pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz dwutlenku siarki w Gdańsku, Wrocławiu i Warszawie w okresie kalendarzowej zimy XII-II w 2016/17 r. Wykazano, że w analizowanym sezonie zimowym temperatura powietrza w przygruntowej warstwie powietrza (do 200 cm) wywierała silny wpływ na zmienność stężeń dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego obu frakcji w każdym mieście, zwłaszcza w porze nocnej (19.00-6.00). Niekorzystny wpływ na wielkość analizowanych zanieczyszczeń miała przede wszystkim miąższość dolnych warstw inwersyjnych, podczas gdy zjawiskiem jednoznacznie korzystnym dla dyspersji zanieczyszczeń, była duża miąższość dziennej warstwy mieszania, uwarunkowana wysokim zaleganiem podstawy inwersji górnych.

EN

The study presents statistical evaluation of the effect of air temperature and thermal inversion (surface and elevated) on concentrations of PM10 and PM2.5 and sulphur dioxide in Gdańsk, Wrocław and Warsaw during calendar winter (December–February) in 2016/17. It was shown that in the analysed winter period, air temperature in the ground layer (up to 200 cm) strongly influenced variability in concentrations of sulphur dioxide and both fractions of particulate matter in each city, particularly in the night-time (7 p.m.- 6 a.m.). Negative effect on the amount of analyzed pollutants were mainly the thickness of surface inversion layers. However, large thickness of day-time mixing layer determined by high altitude of the base of elevated inversion had a markedly positive effect on dispersion of pollutants.

2

The impact of thermal inversion on the variability of PM10 concentration in winter seasons in Tricity

Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J.

Environment Protection Engineering

|

2017

|

Vol. 43, nr 2

157--172

EN

The paper concerns the effect of thermal inversions on PM10 concentrations in winter seasons between 2004–2005 and 2012–2013 in Tricity. Temperature inversions were analyzed using aerological measurements timed at 00 UTC and 12 UTC obtained from the aerological station in Łeba. The PM10 concentrations were obtained from five Agency of Regional Air Quality stations in the Gdańsk metropolitan area (ARMAAG). The effect of inversion conditions on the variability of daily PM10 concentrations was assessed using single and multiple linear regressions. The unfavorable conditions of PM10 dispersion in the lower troposphere were mostly determined by elevated inversions, which occurred with comparable frequency, nearly 90%, during the day as well as at night. Surface inversions were recorded at a frequency of 30% at night and only 10% during day-time. The strongest adverse effect on PM10 concentrations and their variability during the period of calendar winter was found to be related to the thickness of surface inversions at night. A significant yet substantially less adverse effect during both day and night, however, was found to be related to the thickness of the lowest layer of upper inversion. The high location of the base of upper inversion, primarily during the day-time, contributed to a decrease in PM10 concentration.

3

Application of Cluster Analysis in Defining the Meteorological Conditions Shaping the Variability of PM10 Concentration

Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2015

|

Tom 17, cz. 1

40--61

PL

W pracy wykorzystano godzinne wyniki pomiarów stężeń pyłu zawieszonego PM10 oraz podstawowych elementów meteorologicznych rejestrowanych automatycznie w pięciu stacjach funkcjonujących w sieci pomiarowej Agencji Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji Gdańskiej (ARMAAG). Opracowaniem objęto okres kalendarzowej zimy (grudzień–luty) w latach 2004/2005–2009/2010. Zmienność stężeń zanieczyszczeń w warunkach pogodowych opisanych temperaturą i wilgotnością względną powietrza, ciśnieniem atmosferycznym oraz prędkością i kierunkiem wiatru, oceniono przy zastosowaniu analizy skupień, w tym metody k-średnich, z grupy metod niehierarchicznych. Kompleksowy wpływ warunków meteorologicznych na zmienność imisji pyłu PM10 w wyodrębnionych segmentach określono metodą liniowej regresji wielokrotnej, przy zastosowaniu procedury krokowej postępującej, na poziomie istotności p ≤ 0,05. Udział poszczególnych elementów pogody w kształtowaniu wielkości stężeń określono za pomocą współczynników regresji cząstkowej. Zastosowany algorytm wyodrębnił, w zależności od dzielnicy Trójmiasta, od 4 do 8 optymalnych skupień najwięcej – w Gdyni, odznaczającej się największą imisją pyłu zawieszonego. W większości przypadków głównym czynnikiem zróżnicowania pomiędzy wyodrębnionymi skupieniami był kierunek wiatru. W przeważającej części aglomeracji trójmiejskiej, w Gdyni i w Sopocie, największą imisję pyłu zawieszonego PM10 notowano przy wiatrach SE, podczas gdy w części południowej, w Gdańsku, podwyższone stężenia pyłu notowano przy wiatrach E we Wrzeszczu oraz W w Jasieniu. Skupienia grupujące największe stężenie PM10 charakteryzowały się w większości przypadków najniższą temperaturą powietrza i mniejszą prędkością wiatru, a ponadto często wyższym ciśnieniem i niekiedy nieco mniejszą wilgotnością względną powietrza, czyli warunkami panującymi przy pogodzie antycyklonalnej. Warunki meteorologiczne miały statystycznie istotny wpływ na stężenia PM10 we wszystkich skupieniach, ale zasadniczą rolę odgrywały temperatura powietrza oraz prędkość wiatru. Wiatr, niezależnie od kierunku, był na ogół efektywnym czynnikiem wentylacji przyczyniając się przede wszystkim do zmniejszenia zapylenia powietrza.

4

Wieloletnia zmienność sezonowych opadów w Polsce

Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 2

45-60

PL

Celem pracy była weryfikacja poglądów o czasowej i przestrzennej zmienności kontynentalnych i oceanicznych cech opadów atmosferycznych w Polsce na podstawie serii pomiarowej, uwzględniającej także pierwszą dekadę XXI wieku. Materiały podstawowe obejmowały miesięczne sumy opadów atmosferycznych z 38 stacji meteorologicznych IMGW z okresu 1951-2010, z wyłączeniem obszarów górskich. Przedmiotem analizy były sumy opadów kalendarzowych pór roku - ich wielkość, procentowy udział w sumie rocznej, a także ilorazy sum opadów: półrocza ciepłego (IV.IX) i chłodnego (X.III), lata (VI.VIII) i zimy (XII.II), jesieni (IX.XI) i wiosny (III.V), a także lipca i lutego. Żadna z wymienionych charakterystyk opadów nie wykazuje statystycznie istotnego trendu liniowego, nawet na poziomie α = 0,10. Na przeważającym obszarze kraju zaznacza się jednak niewielka tendencja do wzrostu opadów w sezonach wiosennym i jesiennym oraz malejący udział opadów letnich w sumie rocznej. Ilorazy opadów półrocza ciepłego i chłodnego, jesieni i wiosny oraz lipca i lutego mają w większości rejonów tendencję ujemną. Najbardziej niejednoznaczne co do kierunku są natomiast zmiany ilorazu opadów letnich i zimowych. Niewielki wzrost stopnia kontynentalizmu pluwialnego zaznacza się głównie w południo-wschodniej części Polski.

EN

The aim of the paper was to verify opinions on the temporal and spatial variability of continental and oceanic features of atmospheric precipitation in Poland based on measurement series including the first decade of the 21st century. The basic material consisted of monthly sums of atmospheric precipitation collected from 38 IMGW weather stations, excluding mountain areas, from 1951 till 2010. The objectives of the analysis were the sums of precipitation in calendar seasons - their quanti ty, percentage contribution to the annual sums and the proportions of total precipitation of: warm halfyear (April-September) to cool half-year (October-March), summer (June-August) to winter (December-February), autumn (September-November) to spring (March-May), and July to February precipitations. None of the mentioned characteristics of precipitation showed statistically significant linear trend, even at the level of α = 0.10. However, in the prevailing area of the country a slight tendency of an increase in the precipitation in spring and autumn was found and a decreasing share of summer precipitation in the annual total precipitation. The proportion of precipitation of warm to cool half-year and those of autumn to spring and of July to February revealed a negative tendency in most regions. The most ambiguous, as to the direction, were the changes of the proportion of summer to winter precipitation. A slight increase in the degree of pluvial continentalism is mainly marked in the south-eastern part of Poland.

5

Aktywne kocie oczka na polskich drogach

Czarnecka M.

Magazyn Autostrady

|

2010

|

Nr 1-2

42--43

PL

Tempo rozbudowy sieci dróg w Polsce w porównaniu z wynikami państw zachodnich osiąga mierne rezultaty. Trzeba jednak przyznać, że w obszarze modernizacji i zapewniania bezpieczeństwa zrobiliśmy krok w kierunku Zachodu. W czerwcu 2009 r. dokonano instalacji 260 aktywnych kocich oczek SolarLite F na odcinku drogi krajowej nr 2 (obwodnica wokół Siedlec). Instalacja objęła 5 fragmentów wysepek zwalniających po obu stronach każdej wysepki.

EN

In comparison with western countries, the pace of road development in Poland is quite mediocre. Undoubtedly though, when it comes to modernization and road safety we have made a step towards the western standards. In June, 260 active devices SolarLite F were installed on the state road No. 2 (Siedlce ringroad). The installation covered 5 fragments of the slowing-down islands on the both sides of each island.

6

Wpływ lewanu na stabilność emulsji

Szwengiel A., Czarnecka M., Goderska K., Czarnecki Z.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2009

|

T. 14, nr 1

53-62

PL

Określono oddziaływanie lewanu na stabilność emulsji typu olej w wodzie (o/w). Emulsje otrzymywano bazując na buforowanych roztworach kazeinianu sodu. Celem badań było uzyskanie stabilnej emulsji o charakterze prebiotyku. Określono wpływ stężenia lewanu i białka, pH fazy ciągłej oraz reakcji karbonylowoaminowej między kazeinianem a lewanem na wyróżniki jakościowe emulsji. Wykazano, że lewan prowadzi do wzrostu szybkości śmietankowania emulsji (0,5 i 1,0% roztwory), a tylko stężenia powodujące zdecydowany wzrost lepkości fazy ciągłej (>=3%) znacząco spowalniają ten proces. Kwasowość czynna fazy ciągłej - w zakresie od 5 do 8 - różnicowała wyróżniki emulsji (ESI i EAI). Lewan jednak nie przeciwdziałał niekorzystnemu oddziaływaniu niskiego pH. Indeksy ESI i EAI emulsji bazujących na termicznie indukowanych połączeniach kazeinianu i lewanu nie różniły się znacząco od próbek otrzymanych na bazie natywnych składników.

EN

The levan influence on oil-in-water emulsions stability was determined. Buffered solution of sodium caseinate was used to obtain samples of emulsion. The aim of this investigations was an attempt to obtain prebiotic emulsion. The levan and protein concentration, pH of continuous phase, influence of Millard type reaction between casein and levan on emulsion quality factors was tested. The higher creaming rate in levan concentration from 0,5 to 1,0% was observed, only the concentration of levan in solution (>=3%) that caused determined growth of continuous phase viscosity caused the lower creaming rate. The pH of continuous phase (from 5 to 8) made a different value of ESI and EAI index. However, the levan did not prevent unfavorable influence of low pH value. The casein-levan conjugate which was obtained by dry heating method was used in preparation of emulsion. The ESI and EAI indexes of those emulsions was very similar to samples made on the basis of native ingredients.

7

Zastosowanie amoniakowanego ziarna pszenżyta do produkcji bioetanolu metodą równoczesnej hydrolizy i fermentacji gęstych zacierów zbożowych

Lasik M., Gumienna M., Nowak J., Czarnecka M., Czarnecki Z.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2008

|

T. 13, nr 4

97--103

PL

Przedmiotem prezentowanych badań, było porównanie efektywności procesu wytwarzania etanolu metodą równoczesnej hydrolizy i fermentacji, z wykorzystaniem świeżego oraz konserwowanego, na drodze amoniakowania, ziarna pszenżyta ozimego odmiany Bogo. Oceniono również możliwości produkcji etanolu z zastosowaniem handlowego preparatu drożdży gorzelniczych (Ethanol Red) oraz bakterii Zymomonas mobilis jako mikroorganizmu alternatywnego. Stwierdzono, że amoniakowanie surowca wpłynęło korzystnie na redukcję niepożądanej mikroflory ziarna pszenżyta oraz jakość fermentowanych zacierów, obniżało jednak nieznacznie wydajność produkcji etanolu.

EN

The comparison of the efficiency of ethanol production by simultaneous saccharification and fermentation of fresh and ammonia treated triticale winter grain variety Bogo was performed in this research. The ethanol production yield, by using the commercial yeast (Ethanol Red) as well as Zymomonas mobilis bacteria as an alternative microorganisms was also evaluated. It was found, that ammonia treatment of the triticale grain reduced significantly the microbial contamination of the material and increased the quality of the fermented mashes, however slightly decreased the ethanol yield.

8

Wpływ lewanu o zróżnicowanym stopniu polimeryzacji na wyróżniki jakościowe emulsji

Szwengiel A., Czarnecka M., Goderska K., Kryś J., Czarnecki Z.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2008

|

T. 13, nr 4

87--96

PL

Celem badań była próba uzyskania emulsji zawierającej składnik prebiotyczny — lewan. Jednocześnie oczekiwano wzrostu właściwości emulgujących testowanych preparatów białkowych z zastosowaniem niekonwencjonalnego, potencjalnego stabilizatora-Beta-2 to 6-fruktanu. Struktura globularna testowanego sacharydu sugeruje dużą jego kompatybilność w mieszaninach z białkami. Dlatego (a) określono stabilność i aktywność emulgującą czterech preparatów białkowych, (b) badano wpływ lewanu i lewulanów na wyróżniki jakościowe emulsji. Lewan pozyskany z hodowli szczepu B. subtilis ITŻPR, w stężeniu 1% podwyższał stabilność emulsji na bazie białka sojowego o 110%, a w przypadku BSA o 260%. Lewulany powodowały natomiast obniżenie stabilności każdej z przygotowanych emulsji. (Badania były częściowo finansowane przez MNiSW, Projekt Badawczy Promotorski nr 2 P06T 032 30)

EN

The aim of this investigations was an attempt to obtain prebiotic emulsion. The increase in emulsifying properties of protein isolates with using some unconventional, potential stabilizer — Beta-2 to 6-fructan was expected. The globular structure of tested saccharides suggests the high compatibility them in protein solutions. In consequence of this (a) the stability and emulsifying activity of four protein isolates was measured (b) the influence of levan and levulans on emulsion quality factors was tested. Levan from culture of B. subtilis ITŻPR strain in 1% concentration made higher emulsion stability on the basis of soy protein about 110%, the ESI index in presence of levan and BSA increased 260%. Whereas levulans made the stability of all prepared emulsions lower.

9

Dolina Rospudy : kontrowersje i perspektywy

Czarnecka M.

Chemik

|

2007

|

Vol. 60, nr 12

XXVII-XXVII

10

Zmienność stężenia ditlenku siarki i ditlenku azotu na Pomorzu w zależności od warunków meteorologicznych

Czarnecka M., Kalbarczyk R.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. spec.

93-106

PL

Celem pracy była ocena zmienności stężenia ditlenku siarki i ditlenku azotu na Pomorzu w zależności od głównych elementów meteorologicznych. Zależność tę opisano za pomocą analizy korelacji oraz regresji pojedynczej i wielokrotnej, stosując program STATISTICA 6. W pracy uwzględniono dobowe wyniki stężenia SO2 i NO2 z dziesięciu stacji pomiarowych oraz wartości elementów meteorologicznych z lat 1993-2002 ze stacji meteorologicznych IMGW, położonych najbliżej stacji imisyjnych. Stwierdzono, że na stężenie ditlenku siarki oddziałuje głównie temperatura powietrza oraz liczba dni z opadem dobowym ≥ 0,5 mm, natomiast na stężenie ditlenku azotu - prędkość wiatru, liczba dni z opadem ≥ 0,5 mm oraz usłonecznienie rzeczywiste. Wpływ warunków meteorologicznych na stężenie SO2 ujawnia się przede wszystkim zimą, podczas gdy na stężenie NO2 - głównie jesienią.

EN

The aim of the study was to assess variability of concentrations of sulfur dioxide and nitrogen dioxide in relation to main meteorological factors. This relationship was described by correlation analysis and linear and multiple regressions using the STATISTICA 6 software. 24 hour concentrations of SO2 and NO2 from ten measurement stations and meteorological factors gathered at IMGW meteorological stations closest to the immission stations in the period 1993 to 2002 were taken for the analysis. Air temperature and the number of days with 24 hour precipitation of ≥ 0.5 mm were found to mainly affect the concentrations of sulfur dioxide, whereas the wind velocity, the number of days with 24 hour precipitation of ≥ 0.5 mm and real solar radiation influenced the concentrations of nitrogen dioxide. The effect of meteorological conditions on the concentrations of sulfur dioxide was particularly visible in winter, while the concentrations of nitrogen dioxide were affected by meteorological conditions mainly in autumn.

11

Intensywność odwilży atmosferycznych na Pomorzu

Czarnecka M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. spec.

83-92

PL

Do opracowania wykorzystano dobowe temperatury powietrza z wysokości 2 m n.p.g. z 15 stacji meteorologicznych IMGW z okresu od października do kwietnia lat 1980/1981-1999/2000. Stwierdzono, że od 70 do 75% zimowych odwilży atmosferycznych osiąga intensywność od 0,1 do 4,5°C. Przeciętna intensywność odwilży zwiększa się wyraźnie wraz z czasem ich trwania - od 1,5°C w okresach krótszych niż 5 dni do blisko 4°C w okresach ponad 20-dniowych.

EN

Daily (24 hours) air temperatures at the level of 200 cm above the ground measured at 15 IMGW meteorological stations from October to April during the period from 1980/1981 to 1999/2000 were taken for this study. It was found that 70 to 75% of atmospheric thaws reached the intensity from 0.1 to 4.5°C. The average intensity of thaws distinctly increased with their duration - from 1.5°C in periods shorter than 5 days to about 4.5°C in periods lasting longer than 20 days.

12

Oznaczanie zawartości fitynianów w nasionach grochu i fasoli - uwarunkowania metodyczne

Czarnecka M., Roszyk H., Czaczyk K., Nowak J.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2003

|

T. 8, nr 1

41--48

PL

W pracy oznaczano fityniany w nasionach fasoli i grochu celem monitorowania zmian ich zawartości pod wpływem obróbki technologicznej. W tym celu posłużono się dwiema metodami: pierwszą kolorymetryczną, w której oznacza się fosfor fitynowy wg AOAC Official Method Analysis w modyfikacji własnej oraz drugą — wg Sandberga i Ahderinne także modyfikowaną przez autorów, gdzie fityniany oznacza się za pomocą chromatografu HPLC. Zawartość fitynianów w badanych nasionach oznaczana metodą kolorymetryczną była w każdym przypadku wyższa niż uzyskaną przy zastosowaniu techniki HPLC, jednak tendencja zmian zachodzących pod wpływem obróbki nasion była bardzo podobna. Zdecydowanie jednak, zwłaszcza przy seryjnym oznaczaniu fitynianów, precyzja i dokładność wyników uzyskanych przy zastosowaniu HPLC była wyższa, przy znacznie mniejszej czasochłonności.

EN

Changes of phytate during pea and bean seeds processing was monitored. Two types of analytical methods were used. Colorimetric method with low pressure ion exchange column chromatography was based on AOAC Official Method Analysis and modified by authors. It determinated phytate phosphorus content. The second method using high-performance liquid chromatography (HPLC) was modified by Sandberg and Ahderinne method. Total amount of inositol phosphate determined by colorimetric method was always higher then those estimated by HPLC, nevertheless the tendency of changes during processing of seeds was the same. Precision and realibility of HPLC method is much better and this method is less time and labour consuming.

13

Możliwości oceny wzrostu bakterii probiotycznych przy zastosowaniu metody nefelometrycznej

Nowak J., Lasik M., Czarnecka M.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2003

|

T. 8, nr 2

149--154

PL

Celem pracy była ocena możliwości zastosowania metody nefelometrycznej do pomiaru wzrostu bakterii probiotycznych na podłożach mikrobiologicznych z dodatkiem wybranych sacharydów, głównie tych, które zaliczyć można do prebiotyków. Równolegle wzrost oceniano tradycyjną metodą liczenia wyrosłych w podłożach stałych kolonii (jtk). Stwierdzono, że ocena wzrostu zarówno Bifidobacterium bifidum, jak i Lactobacillus rhamnosus może być prowadzona nie tylko metodą tradycyjną ale i poprzez pomiar zmian absorbancji podłoża w czasie hodowli, mierzonej przy długości fali 600 nm. Bakterie B. bifidum charakteryzowały się intensywniejszym wzrostem w podłożach z cukrami prebiotycznymi, podczas gdy wzrost L. rhamnosus był intensywniejszy w podłożach zawierających fruktozę i glukozę niż w tych z dodatkiem prebiotyków.

EN

The nephelometric method for estimation of probiotic bacteria growth on medium with some saccharides, mainly prebiotics, was tested in comparison with the classical plate method (CFU estimation). It was found that both Bifidobacterium bifidum and Lactobacillus rhamnosus growth estimation during logarithmic phase could be measured by use of culture absorbance values at 600 nm as well as by the plate method. Growth of B.bifidum was activated by prebiotic saccharides and to smaller extent by glucose or fructose, while L.rhamnosus grew more intensively on monosaccharides than on inuline and oligofructose.

14

Możliwości wykorzystywania zbiorników i zapadlisk antropogenicznych do oczyszczania wód w GOP

Czarnecka M.

Problemy Ekologii

|

2002

|

R. 6, nr 2

69-75

PL

Powstające samoistnie na terenach zdegradowanych przez przemysł ekosystemy wodnoszuwarowe i bagienne mogą być wykorzystywane do oczyszczania wód powierzchniowych. Takie naturalne oczyszczalnie hydrofitowe i stawy ściekowe mogą przez cały rok podczyszczać przepływające przez nie wody, nie wymagając stałej obsługi i konserwacji urządzeń. Jest to tani i prosty sposób wspomagania i uzupełniania konwencjonalnych metod oczyszczania wód. Dostosowanie ekosystemów podmokłych do roli oczyszczalni hydrofitowych wymaga stosunkowo niewielkich prac ziemnych, jednak zawsze musi być poprzedzone wstępnymi badaniami pilotażowymi.

EN

Reed and other hydrophyte ecosystems spontaneously emerging in industrially degraded regions such as Silesia can be used to effectively treat surface waters. Such natural hydrophyte treatment systems and sewage ponds can be used all year long to reduce pollution levels with minimal maintenance. It is relatively easy and inexpensive method of aiding and supplementing the conventional water treatment processes. Little or no earthworks are required to convert spontaneously created wetlands into active treatment systems yet such a conversion should always be preceded with thorough pilot research.