Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Reżim opadów i przepływów w zlewni rzeki Zagożdżonki po profile Płachty Stare i Czarna

Hejduk A., Kaznowska E., Hejduk L., Gładecki J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 1

37--55

PL

Celem pracy jest ocena reżimu opadów i przepływów w okresie 2011–2015 na tle lat 1963–2015 (opady) i 1991–2015 (przepływy) w zlewni rzeki Zagożdżonki po profile Płachty Stare i Czarna. Okres badawczy obejmuje realizację w wyżej wymienionej zlewni dwóch projektów badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki dotyczących wezbrań zimowych i niżówek. Charakterystyki opadów dokonano na podstawie analizy sum dobowych, miesięcznych, półrocznych i rocznych. Do oceny zmienności sum opadów miesięcznych i rocznych zastosowano kryterium KACZOROWSKIEJ [1962]. Wartości przepływów dobowych z wielolecia, odnotowanych w profilach pomiarowych Płachty Stare (1963–2015) i Czarna (1991–2015) stanowiły podstawę charakterystyki hydrologicznej. Stosując kryterium hydrologiczne zaproponowane przez OZGĘ-ZIELIŃSKĄ [1990], na hydrogramach przepływów wyodrębniono niżówki i wezbrania. Za dolną granicę wezbrania przyjęto przepływ NWQ (najniższy z maksymalnych przepływów rocznych), zaś za granicę niżówek przyjęto przepływ SNQ (średni z najniższych przepływów rocznych). Charakterystyki hydrologiczne lat 2011– 2015 odniesiono do wielolecia 1963–2015.

EN

The aim of the study was to evaluate precipitation and hydrological conditions in the period 2011–2015 against the background of long term data collected in the Zagożdżonka River catchment. Precipitation characteristics are based on the analysis of daily, monthly, semi-annual and annual totals. The criterion presented by KACZOROWSKA [1962] was used to evaluate the variability of monthly and yearly precipitation totals. Hydrological characteristic was based on daily flows data recorded in Płachty Stare (1963–2015) and Czarna (1992–2015) gauging station. Two extreme phenomena as flood and drought were identified using daily hydrograph. The threshold of SNQ (mean of the lowest annual flows) was used for flood identification, as well as the threshold of NWQ flow (the lowest of the highest annual flows) was used to identify droughts.

2

Influence of Selected Factors on Erodibility in Catchment Scale on the Basis of Field Investigation

Hejduk L., Hejduk A., Baryła A., Hewelke E.

Journal of Ecological Engineering

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

256--267

EN

Drying of soil surface can affect the soil water repellency and reduce the infiltration, it may have impact on runoff and erosion. The aim of the research was to determine the effect of soil surface drying on its repellency and erosion, and the dependence of these values from the land use on the changing weather conditions background during the year. The research was conducted on Zagożdżonka river catchment, six times during the period of July 2014-September 2015, at five measuring points characterized by different land use. The irrigation of soil was carried out using rainfall simulator made by Eijkelkamp company. The intensity of the rain during the first 3 minutes of precipitation was 6 mm / min, the kinetic energy of rain was 72 J·m-2. The surface runoff was collected into containers placed in the bottom of the rainfall simulator. Water Drop Penetration Time test was used to determine soil surface wettability. WET-2 probe was used to measure the moisture and soil temperature. Sediment concentration in the effluent was determined by weight method on filters. Variability of soil wettability was observed in different dates of measurements. Increasing repellency was recorded during the dry periods. The highest class of repellency was found in the forest and wild meadow areas. There was no direct correlation between the soil moisture, soil temperature and runoff. Both, sediment concentrations and sediment grain size, varied in the collected samples, depending on measurement time. The highest sediment concentrations were found in runoff from agricultural land use.

3

Flood Peak Discharge vs. Various CN and Rain Duration in a Small Catchment

Banasik K., Hejduk L., Woodward D. E., Banasik J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 1

201--212

EN

Estimations of flood peak discharges of low probability of exceedance are required for designing and maintaining hydraulic and road structures (reservoirs, weirs, water intakes, bridges, culverts) as well as for flood protection, including assessment of the risk of flooding. Rainfall-runoff models are usually the only alternative for such estimations in case of small catchments as there is a lack of sufficient, good quality historic data to be used for applying the traditional i.e. statistical methods. The aim of this study was to check responses of a small agro-forested catchment to rainfall of assumed 1% probability of exceedance and of various duration, and with various potential of the catchment to form runoff, characterize by a changeable Curve Number – CN. Field data of rainfall-runoff events, recorded in the investigated catchment of Zagożdżonka river since 1980, were used to estimate the model parameters. Application of the rainfall-runoff procedure indicated high sensitivity of peak discharge to CN value. A change in CN of the value of standard error of estimation made ca. 6% change in flood flow

PL

Przepływy maksymalne o niskim prawdopodobieństwie przewyższenia są potrzebne przy projektowaniu i utrzymaniu budowli wodnych i komunikacyjnych (jazy, zbiorniki, ujęcia wód, mosty, przepusty) oraz w ochronie przed powodziami, w tym również przy tworzeniu map ryzyka powodziowego. W przypadku małych zlewni, zwykle nie posiadających pomiarów hydrometrycznych, podstawowym sposobem wyznaczenia takich przepływów jest zastosowanie modeli opad odpływ. Celem pracy było sprawdzenie reakcji małej, rolniczo-leśnej zlewni nizinnej w postaci hydrogramu odpływu bezpośredniego, na ulewne deszcze o przyjętym 1-procentowym prawdopodobieństwie przewyższenia i różnym czasie trwania, oraz przy różnym potencjale formowania się odpływu bezpośredniego w zlewni, charakteryzowanego parametrem CN. Parametry modelu przyjęto na podstawie wieloletnich badań hydrologicznych przeprowadzonych w badanej zlewni. Parametr CN uzależniono od wysokości opadu i dodatkowo wzięto pod uwagę wpływ niepewności w ustaleniu jego wartości na wynik obliczeń. Parametry chwilowego hydrogramu jednostkowego przyjęto jako stałe we wszystkich scenariuszach obliczeniowych. Przedstawiony w wynikach obliczeń – początkowy wzrost przepływów kulminacyjnych hydrogramów odpływu bezpośredniego, a następnie spadek, wraz ze wzrostem przyjmowanych czasów trwania opadów jest efektem równoczesnego oddziaływania wzrastającej objętości odpływu, z danego opadu i zmniejszającego się natężenia średniego. Wyniki analizy wskazują na wysoką wrażliwość przepływów kulminacyjnych na zmianę parametru CN (zmiana CN o wartość standardowego błędu oceny wywołuję ok. 6% zmianę przepływu kulminacyjnego).

4

The evaluation of hydrodynamic balance at the Wkra River estuary

Siwicki P., Urbański L., Hejduk L., Gładecki J.

Meteorology Hydrology and Water Management. Research and Operational Applications

|

2016

|

Vol. 4, iss. 2

29--34

EN

The river bed stability analysis at the Wkra estuary reach is presented in this paper. When a flood appears, channel and river bed erosion can reach a significant size. During such a situation, flow and water velocity exceed critical values for particular bed sediment grain sizes. This causes the breakage of bed armouring, and then bed mass motion begins. For the estimation of the sandy Wkra River bed the criteria of average velocity and bed armouring were applied with the use of ARMOUR software. The two Wkra River cross-sections at km 1+000 and km 3+200 distance were analysed. The calculation of the characteristics of bed sediment velocities was performed on the basis of, among other factors, probable river flow data, longitudinal slope, and grain size distribution of the bed. The results of the calculations were compared with average velocities in the analysed cross-sections. The results indicate the there is a threat to the stability of the Wkra River bed, especially during long-lasting high water stages. The prognosis of river bed stability loss performed by use of ARMOUR software shows that the bed armour breakage will take place in both considered cross-sections at relatively low water stages (about 40 cm), and mass motion of bed sediments in cross-section P-2 will occur at a flow of slightly lower than Q50% ,and in cross-section P-1 at flows greater then Q0,3%.

5

Charakterystyka występowania wezbrań i niżówek w małej zlewni i Nziny Mazowieckiej

Kaznowska E., Hejduk A., Hejduk L.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 3

45--59

PL

Celem pracy jest charakterystyka występowania wezbrań i niżówek w użytkowanej rolniczo zlewni rzeki Zagożdżonki w profilu Płachty Stare i Czarna, na podstawie hydrogramu przepływów dobowych. Badana zlewnia monitorowana jest przez Katedrę Inżynierii Wodnej SGGW w zakresie wybranych wielkości hydrometeorologicznych od 1962 r. i należy do nielicznej grupy małych zlewni badawczych w Polsce, posiadających kilkudziesięcioletnie dane pomiarowe. W pracy wezbrania i niżówki zdefiniowano za pomocą przepływów granicznych, odcinających poszukiwane zjawiska na hydrogramach przepływów dobowych. Okres badawczy obejmował 50 lat (1963–2012) dla profilu Płachty Stare i 22 lata (1991–2012) dla profilu Czarna. Dla obu profili określono i porównano częstość i okres występowania zjawisk oraz ich parametry ilościowe. W badanych kilku dziesięcioleciach w zlewni rzeki Zagożdżonki przepływy wezbraniowe i niżówkowe stanowiły do 10% wszystkich zaobserwowanych dobowych przepływów. W zlewni stwierdzono dominację wezbrań w półroczu zimowym, a niżówek w półroczu letnim. Wraz z przyrostem powierzchni zlewni zauważono wzrost częstości występowania niżówek, wydłużenie czasu ich trwania i zwiększenie objętość deficytu, natomiast w przypadku wezbrań spadek ich liczby, mimo wzrostu czasu ich trwania i objętości.

EN

The aim of the study was to characterise the occurrence of floods and streamflow droughts in the catchment of the Zagożdżonka River in two gauging stations: Płachty Stare and Czarna, based on the daily flow hydrographs. The study catchment is monitored by the Department of Water Engineering, Warsaw University of Life Sciences since 1962 and is one of the few small catchments in Poland with such a long data set. To define floods and low waters, the cut-off limit on the daily hydrographs has been used. The research covered the period of 50 years (1963–2012) for the Płachty Stare gauging station and 22 years (1991–2012) for Czarna one. The frequency of occurrence, the duration of analysed phenomena and their quantitative parameters were determined and compared for both stations. Floods and droughts in the Zagożdżonka River during analysed period of time were calculated as 10% of all observed daily flows. Floods dominate in the winter half of hydrological year, streamflow droughts occur in the first half of summer season. Along with increasing catchment area, increased frequency, duration and water deficit of droughts were noted. The frequency of flood occurrence decreased with the increasing catchment area.

6

Effectiveness of straw mulch on infiltration, splash erosion, runoff and sediment in laboratory conditions

Gholami L., Banasik K., Sadeghi S. H., Khaledi Darvishan A., Hejduk L.

Journal of Water and Land Development

|

2014

|

no. 22

51--60

EN

Mulches have extraordinary potential in reducing surface runoff, increasing infiltration of water into the soil and decreasing soil erosion. The straw mulches as a biological material, has the ability to be a significant physical barrier against the impact of raindrops and reduce the detachment of soil aggregates. The present study is an attempt to determine the efficiency of straw mulch as conservation treatment in changes in the splash erosion, time-to-runoff, runoff coefficient, infiltration coefficient, time-to-drainage, drainage coefficient, sediment concentration and soil loss. The laboratory experiments have been conducted for sandy-loam soil taken from deforested area, about 15 km of Warsaw west, Poland under lab conditions with simulated rainfall intensities of 60 and 120 mm·h–1, in 4 soil moistures of 12, 25, 33 and 40% and the slope of 9%. Compared with bare treatments, results of straw mulch application showed the significant conservation effects on splash erosion, runoff coefficient, sediment concentration and soil loss and significant enhancement effects on infiltration and drainage. The results of Spearman-Rho correlation showed the significant (p ≤ 0.05) correlation with r = –0.873, 0.873, 0.878 and 0.764 between rainfall intensity and drainage coefficient, downstream splash, sediment concentration and soil loss and with r = –0.976, 0.927 and –0.927 between initial soil moisture content and time-to-runoff, runoff coefficient and infiltration coefficient, respectively.

PL

Ściółka ze słomy może znacząco zmniejszać spływ powierzchniowy, powodując zwiększenie wsiąkania wody oraz zmniejszając erozję gleby. Ściółka jako materiał organiczny jest barierą redukującą także energię kinetyczną kropel deszczu, zmniejszając odspojenie i ograniczając transport agregatów glebowych. W prezentowanych badaniach podjęto próbę określenia wpływu ściółki ze słomy, jako środka ochronnego, na erozją rozbryzgową, czas do wystąpienia spływu, współczynnik spływu, koncentrację rumowiska i ilość zmywanej gleby. Doświadczenia laboratoryjne przeprowadzono w odniesieniu do piaszczystej gliny, pobranej z miejsca wylesionego, około 15 km na zachód od Warszawy, w symulowanych warunkach natężenia deszczu wynoszącego 60 i 120 mm·h–1, wilgotności początkowej gleby 12, 25, 33 i 40% oraz spadku powierzchni 9%. Porównując te wyniki z wynikami doświadczenia przeprowadzonego w tych samych warunkach z glebą pozbawioną ściółki, wykazano znaczący wpływ redukujący w odniesieniu do erozji rozbryzgowej, współczynnika odpływu, koncentracji rumowiska i ilości zmywanej gleby oraz znaczący wpływ zwiększający wsiąkanie i odpływ podpowierzchniowy.

7

Curve Number Estimation for a Small Urban Catchment from Recorded Rainfall-Runoff Events

Banasik K., Krajewski A., Sikorska A., Hejduk L.

Archives of Environmental Protection

|

2014

|

Vol. 40, no. 3

75--86

EN

Runoff estimation is a key component in various hydrological considerations. Estimation of storm runoff is especially important for the effective design of hydraulic and road structures, for the ﬂood ﬂow management, as well as for the analysis of land use changes, i.e. urbanization or low impact development of urban areas. The curve number (CN) method, developed by Soil Conservation Service (SCS) of the U.S. Department of Agriculture for predicting the ﬂood runoff depth from ungauged catchments, has been in continuous use for ca. 60 years. This method has not been extensively tested in Poland, especially in small urban catchments, because of lack of data. In this study, 39 rainfall-runoff events, collected during four years (2009–2012) in a small (A=28.7 km2), urban catchment of Służew Creek in southwest part of Warsaw were used, with the aim of determining the CNs and to check its applicability to ungauged urban areas. The parameters CN, estimated empirically, vary from 65.1 to 95.0, decreasing with rainfall size and, when sorted rainfall and runoff separately, reaching the value from 67 to 74 for large rainfall events.

PL

Wyznaczenia odpływu jest jednym z kluczowym zagadnień badań hydrologicznych. Określenie warstwy odpływu z opadów burzowych jest potrzebne zarówno do prac projektowych, tj. do wymiarowani obiektów hydrotechnicznych (jazy, zapory) i komunikacyjnych (mosty, przepusty), jak i do analiz skutków zmian środowiskowych jak; użytkowania terenu, urbanizacji czy zwiększania retencyjności w terenach miejskich. Jedną z najbardziej rozpowszechnionych w praktyce inżynierskiej metod, do wyznaczania odpływu w zlewniach nieobserwowanych, jest opracowana w latach 50-tych ubiegłego wieku, przez Departament Rolnictwa USA, metoda – SCS-CN (Soil Conservation Service – Curve Number). Celem pracy jest sprawdzenie stosowalności metody w przykładowej małej zlewni zurbanizowanej (A=28.7 km2) w Warszawie, poprzez wyznaczenie parametru metody (CN), na podstawie zarejestrowanych 39 zdarzeń opad-odpływ w latach 2009–2012, i porównanie jej z wartością tablicową (wyznaczoną na podstawie rodzaju gleb i pokrycia terenu zlewni). Analiza zarejestrowanych zdarzeń opad-odpływ wykazała zmienność parametru CN, określonego dla każdego ze zdarzeń, w zakresie od 65 do 95, z tym że wartości te maleją wraz ze wzrostem warstwy opadu. Wyznaczając CN dla par, niezależnie uszeregowanych warstw, opadu i odpływu stwierdzono, że dla dużych opadów (przekraczających 35 mm) parametr CN dąży do wartości 67–74, w zależności od rodzaju przyjętej funkcji aproksymacji, i jest zbliżony do wartości ustalonej z map glebowych i użytkowania zlewni.

8

Flow duration curves for two small catchments with various records in lowland part of Poland

Banasik K., Hejduk L.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 1

287--300

PL

Krzywa sum czasów trwania przepływów wraz z wyższymi (FDC) przedstawia okres trwania, wyrażony w dniach lub procentach okresu rocznego, danego i wyższych przepływów historycznych w analizowanym profilu rzecznym. Krzywe te są powszechnie wykorzystywane w badaniach hydrologicznych i zastosowaniach hydrotechnicznych dotyczących wyznaczania zasobów energetycznych rzek, planowania i projektowania systemów irygacyjnych, prognoz okresów posusznych, wyznaczania okresowych ładunków zanieczyszczeń, wydatku rumowiska rzecznego czy zamulania zbiorników wodnych. Celem prezentowanych badań było określenie takich krzywych dla dwóch profili rzecznych małych zlewni rolniczych, zlokalizowanych w południowej części Mazowsza, różniących się długością okresu obserwacyjnego. Rejestracja stanów i pomiary hydrometryczne umożliwiające wyznaczenie dobowych wartości przepływów, w jednym z tych profili (zlewni analoga) obejmują okres 48 lat hydrologicznych, natomiast w drugim profilu (zlewni o krótko-okresowych badaniach) okres 2,5 lat. Wyniki badań wykazały zbieżność średniego rocznego odpływu jednostkowego w analizowanych zlewniach, wynoszącego odpowiednio 3,36 and 3,44 dm3/s/km2, i różnice w zakresie odpływów jednostkowych okresów posusznych oraz mokrych (tj. o wysokim i odpowiednio niskim prawdopodobieństwie przewyższenia). Wskazano na różnicę we wskaźniku lesistości i w parametrach charakteryzujących retencje dolinowe analizowanych zlewni, jako na możliwe przyczyny różnic w ww. odpływach jednostkowych niskich i wysokich.

9

Obliczanie przepływów maksymalnych rocznych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia w małej zlewni z zastosowaniem metod statystycznych oraz metod pośrednich

Banasik K., Byczkowski A., Hejduk L., Gładecki J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 3

17-26

PL

W pracy przedstawiono wyniki obliczeń przepływów maksymalnych rocznych prawdopodobnych (WQp), określonych metodami statystycznymi oraz metodami pośrednimi, w małej zlewni rzeki Zagożdżonka, położonej na Równinie Radomskiej, ok. 100 km na południe od Warszawy. Dane do obliczeń statystycznych pochodzą z własnych badań hydrologicznych, prowadzonych przez Katedrę Inżynierii Wodnej SGGW (d. Katedrę Budownictwa Wodnego) od 1962 r. Wyniki porównań wykazują znaczne różnice między wartościami WQp, określonymi różnymi metodami. Uzasadnia to potrzebę doskonalenia metod pośrednich wyznaczania przepływów maksymalnych prawdopodobnych w małych zlewniach rzecznych.

EN

Direct (statistical) and indirect methods have been applied for estimating T-year flood flows at the gauging station of a small lowland river Zagożdżonka located in Radom Plain ca. 100 km south of Warsaw. River flow data used for statistical analysis were collected by the Department of Water Engineering, Warsaw University of Life Sciences - SGGW since 1962. Comparison of the study results showed significant differences of T-year flood flows estimated with various methods. This confirms the need to continue the improvement of indirect methods for small catchments.

10

Sezonowa zmienność stosunku azotu do fosforu w górnej części zlewni rzeki Zagożdżonki

Hejduk L.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2012

|

Vol. 21, No. 1

27--37

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na rzece Zagożdżonce. Rzeka Zagożdżonka jest lewobrzeżnym dopływem Wisły i znajduje się około 100 km na południe od Warszawy. Dane z 10 punktów pomiarowych zgromadzone podczas 7 terminów poboru wykorzystano do oceny relacji azotu do fosforu w wodzie rzeki. Stosunek N: P zmieniał się w zakresie od 1:0,8 do 1:19,9 a najwyższą zmienność zaobserwowano w punkcie poboru poniżej zbiornika o nazwie "Staw Górnym". W większości punktów poboru (w 7 z 10), azot stanowił czynnik limitujący przyrost biomasy.

EN

Paper present results of investigation carried on Zagożdżonka river. Zagożdżonka river is a left bank inflow of Vistula river and is located about 100 km south of Warsaw. The data from 10 sampling points taken during 7 sampling campaign were used for estimation of N:P ratio in river. The N:P ratio varied form 1:0,8 to 1:19,9 and the highest changeability were investigated in the sampling point below the reservoir called "Staw Górny". Most points (7 of 10) in which measurements were made indicate the nitrogen as a factor limiting the biomass growth.

11

Relacje między wybranymi formami fosforu a rumowiskiem unoszonym w rzece Zagożdżonce

Hejduk L.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2011

|

Vol. 20, No. 4

311--320

PL

Próby z czternastu wezbrań zostały zbadane pod względem stężenia rumowiska unoszonego (SS), fosforanów rozpuszczonych (SP), fosforu ogólnego (TP) oraz fosforu związanego z cząstkami rumowiska (TPP). Badanie zostało przeprowadzone dla małej zlewni nizinnej rzeki Zagożdżonki położonej w okolicach Radomia w profilu Czarna, zamykającym zlewnie o powierzchni 23,4 km2 . Wartości kulminacyjne stężenia rumowiska unoszonego wahały się od 562,7 mg/dm3 do 16,3 mg/dm3 w zależności od wezbrania a w większości przypadków kulminacja stężenia rumowiska występowała przed kulminacją przepływu. Zmienności stężenia SP i TP wykazały różny przebieg w zależności od wezbrania i wahały się w granicach od 0,18 do 2,15 mgPO4/dm3 mgPO4/dm3 dla SP i 0,12 mgP/dm3 do 1,18 mgP/dm3 dla TP. Stężenie TPP wahało się od 0,1 gP/kg rumowiska do 39,1gP/kg rumowiska. Stwierdzono odwrotnie proporcjonalny, statystycznie istotny, związek pomiędzy TPP i SS (współczynnik korelacji wyniósł -0,64).

EN

Suspended sediment (SS), soluble phosphorus (SP), total phosphorus (TP) and total particle phosphorus (TPP) data from 14 storm events has been examined, The investigation has been carried on a small 23,4 km2 , lowland, agricultural Zagożdżonka watershed located near Radom. The peaks of suspended sediment concentration varied from 562,7 mg/dm3 to 16,3 mg/dm3 depend on flood event and in most of cases priori the runoff peak. The SP and TP shows different concentration pattern depend on event and reach values from 0,18 mgPO4/dm3 to 2,15 mgPO4/dm3 for SP and 0,12 mgP/dm3 to 1,18 mgP/dm3 for TP. The concentration of TPP varied from 0,1 gP/kg sediment to 39,1 gP/kg sediment. The inverse statistical significant relationship between TPP and SS has been found with correlation coefficient equal -0,64.

12

Ocena wybranych charakterystyk ilościowych i jakościowych okresów bezwezbraniowych w rzece Zagożdzonce

Kaznowska E., Hejduk L.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2011

|

Vol. 20, No. 2

108--118

PL

Badaniem objęto małą rolniczą zlewnię rzeki Zagożdżonki, usytuowaną na Nizinie Mazowieckiej. Analizy ilościowe i jakościowe wykonano dla okresów bezwezbraniowych w rzece Zagożdżonce, które podzielono na dwa rodzaje: okresy niżówkowe oraz okresy o przepływach wyższych od poziomu granicznego niżówki, a niższych od przepływy równego podstawie fali wezbraniowej. Charakterystyki jakościowe dotyczyły wyników analiz chemicznych stężeń azotanów i fosforanów uzyskanych z próbek wody pobieranych raz w tygodniu, w okresie 2008-2009. Określone stężenia biogenów przeliczono na ładunki, na podstawie wyników pomiarów natężenia przepływu w profilu Czarna na rzece Zagożdżonce. Charakterystyki ilościowe okresów niżówkowych: średni czas trwania niżówek, średni deficyt niżówki, minimalny i średni przepływ niżówki, określono na podstawie dobowych hydrogramów przepływów z 1991- 2009, ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich dwóch lat: 2008 i 2009.

EN

The paper presents the results of evaluation of quantitative and qualitative characteristics of periods without floods, separated on the daily flow data at the Czarna gauging station in agricultural the Zagożdżonka River catchment. Qualitative analysis concerned the value of phosphorus and nitrogen loads. During investigated period (1991–2009), streamflow droughts occurs only in summer time. The lowest concentration of nitrate has been notices during summer month and the lowest concentration of phosphate during winter months. The highest daily average loads of nitrates and phosphate has been noticed during winter time and the lowest for a low flow periods.

13

Możliwości wykorzystania przepływomierza modułowego ISCO 2150 w pomiarach hydrometrycznych w małej rzece nizinnej

Popek Z., Hejduk L., Hładki P.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2011

|

Vol. 20, No. 3

247--257

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem przepływomierza modułowego typu ISCO 2150 w ciągłych pomiarach głębokości wody, średniej prędkości i natężenia przepływu w rzece Zagożdżonce, tj. w warunkach naturalnego koryta małej rzeki nizinnej. Wyniki pomiarów uzyskane z przepływomierza modułowego ISCO porównano z wynikami pomiarów hydrometrycznych wykonanych przy użyciu innych przyrządów jak: Mini-Diver – do ciągłego pomiaru głębokości wody oraz tradycyjnego młynka hydrometrycznego do pomiaru prędkości i natężenia przepływu. Stwierdzono dużą zgodność wyników pomiarów głębokości wody wykonanych przy użyciu przepływomierza modułowego ISCO oraz Mini-Diver’a. Natomiast w przypadku prędkości i natężenia przepływu wartości mierzone przez przepływomierz modułowy ISCO były średnio o 71 – 75 % większe niż uzyskane w pomiarach hydrometrycznych przy użyciu tradycyjnych przyrządów. Wyniki pomiarów porównawczych świadczą więc o konieczności wykonania dodatkowych badań w celu kalibracji przepływomierza modułowego ISCO 2150.

EN

The paper presents results of investigation of the Flow Module ISCO 2150 which have been used for field continuous measurements of water depth, mean velocity and discharge in the Zagożdżonka River – small lowland river with natural bed. Date obtained by using the Flow Module ISCO have been compared with results of hydrometric measurements by using other devices: Mini-Diver (water depth) and traditional current meter (men flow velocity and discharge). The results of water depth measurements by using Flow Module ISCO and Mini-Diver have shown a very good compatibility. In case of flow velocity and discharge values measured by Flow Module ISCO have been 71 – 75 % bigger than obtained from traditional hydrometric measurements.

14

Tendencje w zmianach stężeń form fosforu i azotu w sąsiadujących rzekach Zagożdżonce i Zwoleńce

Hejduk L.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2010

|

Vol. 19, No. 3

21--29

PL

W artykule zaprezentowano wyniki porównania wybranych wskaźników jakości wód dla dwóch sąsiadujących ze sobą zlewni: Zagożdżonki i Zwoleńki. Pomimo rolniczego charakteru obu zlewni, punktowe źródła zanieczyszczeń forma azotu i fosforu wydają się mieć duże znaczenie w kształtowaniu jakości wód obu rzek. W przypadku rzeki Zagożdżonki zaobserwowano polepszenie się jakości się wody w przypadku fosforanów rozpuszczonych i fosforu ogólnego a stężenia form azotu pozostawały na podobnym poziomie. W przypadku Zwoleńki zaobserwowano odwrotne zależności tj. pogorszenie się jakości wody pod względem form fosforu oraz podobne zmienności w zakresie stężeń form azotu. Uzyskane relacje pomiędzy rzeką Zwoleńka i Zagożdżonką dla stężeń charakterystycznymi form azotu sugerują istnienia związku pomiędzy tymi rzekami.

EN

The paper present the results of chosen water quality indicators in two neighbour catchments: Zagożdżonka and Zwoleńka rivers. Despite of the agricultural as a main land manages, the point source pollution seems to play important rule in phosphorus and nitrogen concentration for both rivers. In case of Zagożdżonka river, the phosphorus concentration in outlet to the tributary suggest increasing of water quality, however the concentration of nitrates remains at almost the same level during years. In case of Zwoleńka river, the opposite relation has been notice for phosphorus concentration and similar tendencies in case of nitrate. The comparison of characteristic concentration for chosen sampling points indicates the relation between upper part of Zwoleńka and Zagożdżonka river.

15

Zmienność stężenia fosforu w górnej części zlewni rzeki Zagożdżonki

Hejduk L., Banasik K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

Vol. 17, No. 4

57--64

PL

W pracy przedstawiono wynik analiz fosforanów rozpuszczonych i fosforu ogólnego prowadzonych w trzech okresach w latach 1991-2008 w górnej części zlewni Zagożdżonki w dwóch przekrojach pomiarowych: Czarna i Płachty Stare. Maksymalne zaobserwowane wielkości stężeń wynosiły 1,95 mg PO4/l dla fosforanów rozpuszczonych i 5,78 mg P/l dla fosforu ogólnego. Zaobserwowano tendencje spadkową stężeń analizowanych wielkości pomiędzy okresami badawczymi. Na podstawie średnich miesięcznych z analizowanego okresu, określono miesiące w roku, w których stężenia były maksymalne i minimalne.

EN

In this paper, the results of dissolved phosphorus and total phosphorus concentration during three research period of year 1991-2008 in upper part of Zagoż- dżonka River has been presented. The results concern two gauging: Czarna and Płachty Stare. The maximum observed concentration of dissolved phosphorus reached 1.95 mg PO4/l and total phosphorus 5.78 mg P/l. The decrease of concentration has been between researches periods has been noticed. Based on month average concentrations, the maximum and minimum concentrations periods have been described.

16

Zastosowanie metody ADCP do pomiarów przepływu w małej rzece

Hejduk L.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

Vol. 17, No. 1

73--79

EN

The new discharge measurement system called Qliner has been applied for discharge measurement in a small river. The results of test investigation have been compared with discharge measurement done with Nautilus 2000 equipment (electromagnetic flow sensor). Additionally, the influence of so called edge factor on velocity and discharge calculation has been discussed.

17

Wyniki badań transportu rumowiska rzecznego w korycie rzeki Zagożdżonki

Popek Z., Banasik K., Hejduk L.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

Vol. 17, No. 4

42--47

PL

W pracy porównano wyniki pomiarów i obliczeń wielkości transportu rumowiska rzecznego dostarczanego ze zlewni rzeki Zagożdżonki do zbiornika Staw Górny. Wyniki pomiarów wykazały, że w latach 1980-2003 w zbiorniku zatrzymywało się średnio rocznie ok. 1140 m3 rumowiska rzecznego. Obliczenia porównawcze wykonane według różnych zależności empirycznych wykazały dużą zgodność wartości obliczonych z otrzymanymi na podstawie pomiarów zamulania zbiornika. Błąd względny dla wartości średniej rocznej objętości transportowanego rumowiska, uzyskanej z obliczeń w stosunku do wartości zmierzonej, wyniósł od -7,7 % do +7,3 %.

EN

The measurement’s and calculation’s results of sediment transport delivered from the Zagożdżonka River catchment into the Staw Górny reservoir are presented in the paper. The measured mean silting of reservoir in time period 1980-2003 was 1142 m3 per year. Prediction calculations carried out by using different empirical formulas shown a good compatibility of results obtained from calculation and measured of the silting of reservoir. The values of relative error, determinate for the mean annual volume of calculated sediment transport and measured silting of reservoir, are from -7,7 % to +7,3 %.

18

Wpływ przyrostu powierzchni zalesienia na redukcję fal wezbraniowych na przykładzie zlewni rzeki Zagożdżonki

Hejduk A., Hejduk L.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2005

|

R. 102, z. 10-Ś

53--58

EN

the article describes impact of changes in catchment cultivation (mainly forestation) on floods caused by 100 and 2 years rainfall with different duration time. The rainfall-runoff model was used. Some of model parameters were determined based on 33 rainfall-runoff data from Zagożdżonka catchment. Zagożdżonka catchment is located at South Mazovian Lowland near Kozienice City. The area is for about 70% under cultivation and about 20% are covered by forest. The calculation shows, that forestration by 10% has strong influence on reduction of flood wave. The pink runoff from 2 years rainfall was reduced by 49-86% depends on rainfall duration time and 100 years by 33-45% depend on rainfall duration time as well.

19

Labolatoryjny pomiar wielkości cząstek granulatów krzemionki

Zielina M., Hejduk L., Ginda M., Woźniakiewicz T.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2004

|

R. 101, z. 8-Ś

213--232

PL

Przeprowadzone badania eksperymentalne siedmiu granulatów krzemionek wyprodukowanych sztucznie do różnego typu zastosowań przemysłowych wykazały duże rozbieżności pomiędzy wynikami pomiarów rozkładów wielkości cząstek wykonanych metodą sedymentacyjną oraz laserową. Metoda sedymentacyjna dostarczała zaniżone wymiary cząstek. Granulaty drobniejsze cechujące się dużą niestabilnością powodowały tworzenie się aglomeratów. Homogenizacja obrotowa oraz działanie ultradźwięków wystarczająco skutecznie rozbijały aglomeraty, tworząc materiał całkowicie zdyspergowany.

EN

Results of a sedimentation technique for grain-size analysis were compared to those of a laser diffraction analyzer. Seven various samples of silica grained particles were used to investigation. Generally, the sedimentation technique strongly underestimated diameters of the measured particles. Samples included finer fractions flocculated and created aggregates. Both, homogenization and ultrawaves methods were suitable to disperse investigated samples.

20

Badanie czasów opóźnienia odpływu wody i rumowiska unoszonego jako reakcji zlewni na opad

Barszcz M., Hejduk L., Banasik K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2002

|

Vol. 11, No. 2

54--61

EN

On the basis of eight recorded rainfall-runoff-suspended sediment events in a small, agricultural catchment of the Zagożdżonka river, a ratio of runoff lag time (Lag) and lag time of sediment flow (Lags) was analysed. The first Lag time of them is defined as the elapsed time between the occurrence of centroid of eflective rainfall and the storm runoff hydrographs. The last one is defined as the elapsed time between the occurrence of centroid of sediment production during a storm event and the observed sedimentgraph at the gauging station. The investigated watershed is localed near town Radom. In each of 8 analysed events runoff lag time was longer then lag time of suspended sediment. Mean value of the 8 ratio Lag/Lag was 0.74.