Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Grzyby nitkowate i drożdżoidalne w wodzie i osadach dennych Czarnej Hańczy jako bioindykatory zanieczyszczeń antropogenicznych

Niewolak S., Korzeniewska E., Gotkowska-Płachta A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 3

107-122

PL

Przeprowadzono badania liczebności grzybów nitkowatych i drożdżoidalnych w wodzie i osadach dennych Czarnej Hańczy na odcinku od miejscowości Stary Bród (przed Suwałkami) do miejscowości Wysoki Most, na krańcach Wigierskiego Parku Narodowego. Określano również ich liczbę w ściekach oczyszczonych, odpływających z oczyszczalni w Suwałkach. Na podstawie liczebności tych drobnoustrojów (zwłaszcza grzybów drożdżoidalnych) w wodzie wyróżniono dwa odcinki rzeki - jeden do jej ujścia do jeziora Wigry (suwalski) i drugi - od jej ujścia z tego jeziora (wigierski). Pierwszy odcinek rzeki charakteryzował się dużą liczebnością badanych drobnoustrojów, zwłaszcza grzybów drożdżoidalnych, w ciągu całego okresu badawczego (od czerwca do listopada), z maksimum w miesiącach czerwiec i sierpień oraz mniejszym pikiem w listopadzie. Na drugim występowała średnio 2-krotnie mniejsza liczebność grzybów nitkowatych i kilkakrotnie mniejsza liczebność grzybów drożdżoidalnych w wodzie. Piaszczyste osady denne Czarnej Hańczy charakteryzowały się mniejszą liczebnością badanych drobnoustrojów niż osady muliste. Na przestrzenne rozmieszczenie grzybów nitkowatych i drożdżoidalnych mogą mieć wpływ wprowadzane do rzeki oczyszczone ścieki z oczyszczalni w Suwałkach i zanieczyszczenia ze zlewni podczas opadów burzowych oraz rozcieńczenie mas wodnych przez jeziora Wigry i Postaw. Udział grzybów barwnych w ogólnej liczbie tych drobnoustrojów, zmienny w zależności od czasu i miejsca poboru prób, był mniejszy w osadach dennych, większy zaś w wodzie Czarnej Hańczy.

EN

The density of filamentous and yeast-like fungi (including pigmented ones) in water and bottom sediments of the Czarna Hańcza River was studied along the length of the river from Stary Bród (before Suwałki) to Wysoki Most at the border of the Wigry National Park. Parallel to this study, the density of these microorganisms (and yeast-like fungi in particular) was determined in treated wastewater discharged from a wastewater treatment plant in Suwałki. Two sections of the river were distinguished according to the counts of fungi in the river water: the first from springs to the river outlet to Lake Wigry (the Suwałki section) and the second from its outflow from Lake Wigry (the Wigry section). The former section of the river was characterized by high densities of the analyzed microorganisms, particularly of yeast-like fungi, throughout the whole study period (from June to November), with the maximum counts noted in June and August and a smaller peak in November. The latter section of the river contained on average two-fold less filamentous fungi and several-fold lower numbers of yeast-like fungi in water. Sandy bottom deposits of the Czarna Hańcza contained less of the analyzed microorganisms than the muddy ones. The spatial distribution of filamentous and yeast-like fungi could be affected by treated wastewaters from the wastewater treatment plant in Suwałki, by the influx of polluted rainwater during storm events and by the diluting effect of water masses from Lake Wigry and Lake Postaw. Contribution of pigmented fungi to the total number of fungi, variable depending on the time and sampling site, was smaller in the river bottom sediments than in water of the Czarna Hańcza.

2

Zanieczyszczenia mikrobiologiczne powietrza atmosferycznego na terenie i w otoczeniu oczyszczalni ścieków z systemem stawów napowietrznych

Gotkowska-Płachta A., Filipkowska Z., Korzeniewska E., Janczukowicz W.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 1

83-98

PL

Badania powietrza atmosferycznego prowadzono na terenie i w otoczeniu hydrofitowej oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych w Biesalu o przepustowości 170 m³ ·d-¹, z pięciostopniowym stawem napowietrzanym, stawem stabilizacyjnym oraz filtrem gruntowo-roślinnym o przepływie poziomym (FGR). Badano liczebność bakterii heterotroficznych psychrofilnych, psychrotrofowych i mezofilnych oraz wybranych grup fizjologicznych drobnoustrojów: z rodziny Enterobacteriaceae, rodzaju Staphylococcus i Enterococcus, gatunku Pseudomonas fluorescens, bakterii hemolizujących oraz promieniowców. Powietrze do badań pobierano w sezonach letnim, jesiennym, zimowym i wiosennym, równolegle dwoma metodami (sedymentacyjną i zderzeniową) na 6 stanowiskach usytuowanych na terenie oczyszczalni oraz na 4 usytuowanych w jej otoczeniu. Tło wyznaczano w zależności od kierunku wiatru po stronie nawietrznej w stosunku do położenia oczyszczalni. Równolegle z badaniami mikrobiologicznymi prowadzono pomiary temperatury i wilgotności powietrza oraz prędkości wiatru. Biorąc pod uwagę poszczególne grupy badanych drobnoustrojów, stwierdzono statystycznie istotne różnice ich liczebności w powietrzu pobieranym w różnych sezonach badawczych oraz różnymi metodami. Największą średnią ich liczebność stwierdzano zazwyczaj w próbkach powietrza pobieranego metodą sedymentacyjną oraz w okresie wiosennym (z wyjątkiem bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, których maksymalną liczebność odnotowano latem i jesienią), najmniejszą natomiast zimą. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w liczebności badanych grup drobnoustrojów w powietrzu pobieranym na poszczególnych stanowiskach badawczych, jednak większą ich liczebność stwierdzano w powietrzu pobieranym w pobliżu osadnika pionowego, komory magazynowania osadu oraz sporadycznie w odległości 25 m od ogrodzenia obiektu. Uwzględniając kryteria oceny stopnia bakteriologicznego zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego podane w normach PN-89-Z-04111/02 i prPN-Z-04111-2: 2004, badane powietrze na terenie i w otoczeniu oczyszczalni ścieków przeważnie było niezanieczyszczone lub średnio zanieczyszczone.

EN

Atmospheric air was analysed on the premises and in the surrounding of a constructed wetland in Biesal, treating 170 m³ ·d-¹ of domestic wastewater, which operates in a system of five-stage aerated pond, stabilization pond and a reed bed with horizontal flow. The following microorganisms were assayed: heterotrophic psychrophilic, psychrotrophic and mesophilic bacteria and some physiological groups of microorganisms of the family Enterobacteriaceae, genera Staphylococcus and Enterococcus, species Pseudomonas fluorescens, haemolysing bacteria and actinomycetes. Air for the assays was sampled in summer, autumn, winter and spring, with two parallel methods (sedimentation and impact) at six sites located on the premises of the constructed wetland and at four other sites in its surrounding. The background was selected, depending on wind direction, on the windward side of the constructed wetland. The microbiological tests were accompanied by measurements of the air temperature and humidity and wind velocity. Statistical analyses of the results showed significant differences in the number of analysed groups of microorganisms in the air sampled with different methods and in different seasons. The highest mean number of microorganisms was typically determined in air samples collected with the sedimentation method and in the spring season (except for bacteria of the family Enterobacteriaceae, which were most numerous in summer and autumn) and lowest results were obtained in winter. No statistically significant differences were found between the numbers of analysed microorganisms in the air sampled at particular sampling sites, although the microorganisms occurred in higher numbers in the air collected near the vertical sedimentation tank, sludge storage tank and, sporadically, 25 m from the fence of the wastewater treatment plant. According to the norms set for bacteriological contamination of atmospheric air [PN-89-Z-04111/02, prPN-Z-04111-2], the air sampled on the premises and in the surrounding of the constructed wetland was evaluated as being unpolluted or moderately polluted.

3

Grzyby pleśniowe oraz drożdże i grzyby drożdżoidalne w powietrzu atmosferycznym na terenie oczyszczalni ścieków z systemem stawów napowietrzanych i stabilizacyjnych

Filipkowska Z., Gotkowska-Płachta A., Korzeniewska E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 1

69-82

PL

Badania powietrza atmosferycznego pod kątem obecności pleśni (identyfikowanych do rodzaju) oraz drożdży i grzybów drożdżoidalnych (identyfikowanych za pomocą testów API 20 C AUX) przeprowadzono na terenie i w otoczeniu hydrofitowej (z systemem stawów napowietrzanych i stabilizacyjnych) oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych o przepustowości ok. 170 m³ ·d-¹. Próbki powietrza pobierano w sezonach letnim, jesiennym, zimowym i wiosennym (równolegle metodą sedymentacyjną i zderzeniową) na 6 stanowiskach na terenie oczyszczalni oraz na 4 stanowiskach w jej otoczeniu. Stanowisko kontrolne (tło badań) wyznaczano zawsze po stronie nawietrznej oczyszczalni. Grzyby, stwierdzane w powietrzu jesienią, zimą i wiosną na terenie oczyszczalni ścieków, zgodnie z Polską Normą - PN-89 Z-04111/03 (poza próbkami powietrza pobranymi jesienią przy ogrodzeniu obiektu), występowały w ilościach niezagrażających środowisku naturalnemu człowieka. W okresie letnim natomiast liczebność badanych grzybów w próbkach powietrza przekraczała często 5,0· 10³ jtk·m-³ (mogły więc one negatywnie oddziaływać na środowisko). Dominującymi drobnoustrojami były pleśnie z rodzajów: Alternaria, Aspergillus, Cladosporium, Diplosporium, Mucor, Scopulariopsis. Na terenie oczyszczalni dodatkowo często stwierdzano pleśnie z rodzajów: Absidia, Actinomucor, Botrytis, Chrysosporium, Trichoderma; w otoczeniu obiektu natomiast: Botrytis, Penicillium, Trichoderma i Trichothecium. Drożdże i grzyby drożdżoidalne zazwyczaj stanowiły niewielki procent ogólnej liczby grzybów. W próbkach powietrza pobranych na terenie oczyszczalni drożdże należały do gatunków: Candida sp., Cryptococcus laurentii, Hansenula sp., Pichia sp. oraz Rhodotorula sp., Saccharomyces cerevisiae: w otoczeniu oczyszczalni zaś do: Candida sp., Cryptococcus laurentii, Cryptococcus neoformans, Cryptococcus sp., oraz Trichosporon mucoides.

EN

This paper characterizes the influence of constructed wetland system (with aerated and stabilizations ponds) on the mycological (moulds and yeast) pollution of atmospheric air at wastewater treatment plant (WTP) and in the surroundings. Air samples were collected in variable weather conditions, using sedimentation and impact methods, in 4 measurement series, i.e. in the summer and autumn 2006 and in the winter and spring 2007, in 11 sampling sites. The air-sampling locations were selected with respect to the highest expected emissions of the bioaerosol and wind velocity and direction on sampling days. Fungi were isolated on RBC (Rose Bengal Chloramphenicol Agar) medium. Moulds were the dominant fungal group in the WTP and surrounding area. According to the Polish Norm PN-89 Z-04 111/03, the number of fungi in air at WTP in autumn, winter and spring (except for the samples collected in autumn in a site near fence) were not harmful to human environment. However, the number of fungi exceeding 5.0 · 10³ jtk·m-³ in summer could have negative influence on the environment. Such large numbers of fungi occurred in air samples collected in summer in WTP area near several facilities (vertical sedimentation tank, reed field, tank for sludge storage); near the fence (also in autumn) and at a distance from 0 to 25 m from the fence. The prevailing microorganisms were moulds of the genus Alternaria, Aspergillus, Cladosporium, Diplosporium, Mucor, Scopulariopsis. Other moulds found in the air on the WTP premises belonged to the genus: Absidia, Actinomucor, Botrytis, Chrysosporium, Trichoderma; in the surroundings of the treatment plant there were also Penicillium, and Trichothecium. Yeast and yeast-like fungi constituted a small percentage of the total number of fungi. In the air samples collected at the constructed wetland area, the following taxa were identified (with the API 20 C AUX test): Candida sp., Cryptococcus laurentii, Cryptococcus sp., Hansenula sp., Pichia sp., Rhodotorula sp. and Saccharomyces cerevisiae; in the air of the surrounding area Candida sp., Cryptococcus laurentii, Cryptococcus neoformans, Cryptococcus sp. and Trichosporon mucoides were determined.

4

Bakteriologiczne zanieczyszczenie powietrza na terenie i w otoczeniu oczyszczalni ścieków z systemem filtrów gruntowo-roślinnych

Korzeniewska E., Filipkowska Z., Gotkowska-Płachta A., Janczukowicz W.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 1

161-173

PL

Badania powietrza atmosferycznego przeprowadzono na terenie i w otoczeniu oczyszczalni hydrofitowej w Łęgutach, z filtrami gruntowo-roślinnymi o pionowym i poziomym podpowierzchniowym przepływie ścieków bytowo-gospodarczych, o przepustowości 60 m³ d-¹. Badano liczebność bakterii heterotroficznych psychrofilnych, psychrotrofowych i mezofilnych oraz wybranych grup fizjologicznych drobnoustrojów: z rodziny Enterobacteriaceae, rodzaju Staphylococcus i Enterococcus, gatunku Pseudomonas fluorescens, bakterii hemolizujących oraz promieniowców. Powietrze do badań pobierano w sezonach letnim, jesiennym, zimowym i wiosennym, równolegle metodą sedymentacyjną i zderzeniową na 7 stanowiskach usytuowanych na terenie oczyszczalni (przy: dopływie ścieków, osadniku Imhoffa, I i II filtrze gruntowo-roślinnym - FGR - z przepływem pionowym, osadniku pionowym, FGR z przepływem poziomym, poletku trzcinowym) oraz na 4 stanowiskach usytuowanych w jej otoczeniu. Tło wyznaczano w zależności od kierunku wiatru po stronie nawietrznej w stosunku do położenia oczyszczalni. Ponadto prowadzono pomiary temperatury i wilgotności powietrza oraz prędkości wiatru na poszczególnych stanowiskach badawczych. Stwierdzono statystycznie istotne różnice liczebności poszczególnych grup badanych drobnoustrojów w powietrzu pobieranym różnymi metodami oraz w różnych porach roku. Największą średnią ich liczebność stwierdzano zazwyczaj w próbkach powietrza pobieranego metodą sedymentacyjną, a jeśli rozpatruje się zmienność w ciągu roku - latem, najmniejszą zaś zimą. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w liczebności badanych grup drobnoustrojów w powietrzu pobieranym na poszczególnych stanowiskach badawczych. Jednakże większą ich liczebność stwierdzano w powietrzu pobieranym na stanowiskach usytuowanych na terenie oczyszczalni ścieków, szczególnie przy dopływie ścieków, osadniku Imhoffa oraz przy pionowych filtrach gruntowo-roślinnych. Uwzględniając kryteria oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego podane w Polskich Normach, poza nielicznymi wyjątkami, powietrze pobierane zarówno na terenie, jak i w otoczeniu oczyszczalni można zaklasyfikować jako mało zanieczyszczone. Nie stwierdzono podwyższonej emisji badanych grup drobnoustrojów, w tym również pochodzenia kałowego, poza obszar terenu oczyszczalni.

EN

The study of atmospheric air was carried out within and in the surrounding of a constructed wetland in Łęguty, treating 60 m³ d-¹ of domestic wastewater, which operates in vertical and horizontal reed bed system with subsurface flow. Counts of heterotrophic psychrophilic, psychrotrophic and mesophilic bacteria as well as some physiological groups of microorganisms which belong to Enterobacteriaceae family, Staphylococcus and Enterococcus genera, Pseudomonas fluorescens species, hemolysing bacteria and actinomycetes were analysed. Air samples were collected in summer, autumn, winter and spring seasons simultaneously by the sedimentation and impact methods at 7 sites located in the area of the wastewater treatment plant (sewage inflow, Imhoff tank, I and II vertical flow reed bed, vertical sedimentation tank, horizontal flow reed bed and sludge drying reed bed) and at 4 sites situated in its surroundings. The background was selected depending on wind direction, always on the windward side of the wastewater treatment plant. In addition, temperature, air humidity, wind speed and direction were observed at each sampling site. Statistical analyses of the results showed significant differences in counts of the analysed groups of microorganisms in the air sampled with different methods and in different seasons. The highest mean numbers of microorganisms were typically found in air samples collected by the sedimentation method, especially in summer (with the exception of actinomycetes, which were most numerous in spring), whereas the lowest counts were found in winter. No statistically significant differences were found between counts of the analysed groups of microorganisms in the air sampled at different sites. However, higher counts were usually found in the air sampled at the sites on the premises of the wastewater treatment plant, especially near sewage inflow, Imhoff tank and vertical flow reed bed. According to the Polish Standards for atmospheric air pollution assessment, the air sampled at the plant and in its surroundings, with very few exceptions, was classified as only slightly polluted. In conclusion, no increased emission of the analysed groups of microorganisms, including faecal bacteria, was observed outside the wastewater treatment plant.

5

Bacteriological pollution of the atmospheric air at the municipal and dairy wastewater treatment plant area and in its surroundings

Korzeniewska E., Filipkowska Z., Gotkowska-Płachta A., Janczukowicz W., Rutkowski B.

Archives of Environmental Protection

|

2008

|

Vol. 34, no. 4

13-23

EN

Microbiological studies were carried out of atmospheric air sampled on the area and in the surroundings of a mechanical and biological wastewater treatment plant (WTP) treating municipal sewage The capacity of the wastewater treatment plant, which also received some wastewater from the dairy industry, was ca 310' m'd'. Counts of heterotrophic psychrophilic, psychrotrophic and mesophilic bacteria as well as some physiological groups of microorganisms which belong to Enlerobacteriaceae family, Staphylococcus and Enterococcus genera, Pseudomonasfluorescens and P. aeruginosa species, hemolysing bacteria and aetinomyeetes were analyzed. Air samples were collected in summer, autumn, winter and spring seasons simultaneously by the sedimentation and impact methods at 6 sites located on the area of the WTP and at 5 sites situated in its surroundings. The background was established depending on the direction of wind, always on the windward side in relation to the location of the WTP. In addition, temperature and air humidity as well as wind speed and direction at each sampling sites were observed. Statistically significant differences were found in studied groups of microorganisms counts between air samples collected in different seasons of the year (with the exception of psychrophilic bacteria and by the two different methods (with the exception of psychrophilic bacteria) and microorganisms which belong to Enterobacteriaceae family). The highest mean counts of the microorganisms were usually determined in air samples collected by the sedimentation method, especially during the autumn (with the exception of aetinomyeetes, which are the most numerous in spring), the lowest ones in winter and/or in summer. No statistically significant differences were observed in counts of the analyzed groups of microorganisms in air sampled at particular sites (with the exception of Enterobacleriaceae bacteria isolated on Chromo-cult medium). However, higher counts of these microorganisms were typically found in the air sampled in the area of the WTP, particularly near the grit chamber, phosphorus removal tank, nitrification and denitrification chambers and secondary settling tank. According to the Polish Standards used for evaluation of atmospheric air pollution, the air sampled in the area of wastewater treatment plant and in its surroundings was classified as only slightly and sporadically strongly polluted. It was mainly in the spring and autumn seasons that the air was strongly polluted with psychrophilic and mesophilic bacteria. No increased emission of the analyzed groups of microorganisms, including faecal bacteria was determined in the air samples collected outside the WTP.

PL

Badania powietrza atmosferycznego przeprowadzono na terenie i w otoczeniu mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków komunalnych (z udziałem ścieków z przemysłu mleczarskiego) o przepustowości około 3000 m^3d^-1. Badano liczebność bakterii heterotroficznych psychrofilnych, psychrotrofowych i mezofilnych oraz wybranych grup fizjologicznych drobnoustrojów: z rodziny Enterobacteriaceae, rodzajów Staphylococcus i Enterococcus, gatunków Pseudomonasfluorescens i P. aeruginosa, bakterii hemolizujących oraz promienioweów. Powietrze do badań pobierano w sezonach letnim, jesiennym, zimowym i wiosennym, równolegle metodą sedymentacyjną i zderzeniową na 6 stanowiskach usytuowanych na terenie oczyszczalni oraz na 5 stanowiskach usytuowanych w jej otoczeniu. Tlo wyznaczano w zależności od kierunku wiatru po slronie nawietrznej w stosunku do położenia oczyszczalni. Ponadto prowadzono pomiary temperatury i wilgotności powietrza oraz prędkości wiatru na poszczególnych stanowiskach badawczych. Stwierdzono statystycznie istotne różnice w liczebności poszczególnych grup badanych drobnoustrojów w powietrzu pobieranym w różnych sezonach badawczych (z wyjątkiem bakterii psychrofilnych) oraz różnymi metodami (z wyjątkiem bakterii psychrofilnych i bakterii z rodziny Enterobacteriaceae). Najwyższe średnie ich liczebności stwierdzano zazwyczaj w próbach powietrza pobieranego metodą sedymentacyjną zwłaszcza jesienią (z wyjątkiem promienioweów, których maksymalne liczebności stwierdzano wiosną), najniższe zaś zimą i/lub latem. Zazwyczaj (z wyjątkiem bakterii z rodziny Enterobacteriaceae) nie stwierdzano istotnych statystycznie różnic w liczebności badanych grup drobnoustrojów w powietrzu pobieranym na poszczególnych stanowiskach. Jednakże wyższe ich liczebności występowały najczęściej w powietrzu pobieranym na stanowiskach usytuowanych na terenie oczyszczalni ścieków, a szczególnie w pobliżu płaskownika, komory defosfatacji, komór nitryfikacji i denitryfikacji oraz osadnika wtórnego. Uwzględniając kryteria oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego zawarte w Polskich Normach, powietrze pobierane zarówno na terenie, jak i w otoczeniu oczyszczalni zaklasyfikowano jako mało zanieczyszczone, sporadycznie, głównie w sezonach wiosennym i jesiennym występowało silne zanieczyszczenie powietrza bakteriami psyclirofilnymi, psychrotrofowymi i mezofilnymi. Nie stwierdzono podwyższonej emisji badanych grup drobnoustrojów, w tym również pochodzenia kałowego, poza obszar terenu oczyszczalni

6

Pionowe zmiany liczebności wybranych grup bakterii cyklu azotowego i ich znaczenie w przemianach związków azotu w wodzie jeziora Hańcza

Gotkowska-Płachta A., Korzeniewska E., Niewolak S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. 2

201-218

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań pionowego rozmieszczenia liczebności bakterii amonifikacyjnych, nitryfikacyjnych utleniających NH4+ do NO2- i NO2- do NO3-, redukujących NO3- do NO2- i denitryfikacyjnych (redukujących NO3- do N2O lub N2) oraz warunków termiczno-tlenowych występujących w wodzie najgłębszego w Polsce jeziora Hańcza (108,5 m gł.). Badania prowadzono w latach 1997-1999. Wodę do badań pobierano w odstępach miesięcznych od kwietnia do października na trzech stanowiskach usytuowanych w najbardziej charakterystycznych, najgłębszych miejscach jeziora. Stwierdzono różnice w rozmieszczeniu przestrzennym i sezonowym oznaczanych grup drobnoustrojów w zależności od miejsca, głębokości i daty poboru prób. Najmniej licznie występowały bakterie nitryfikacyjne utleniające NH4+ do NO2- i NO2- do NO3- oraz denitryfikacyjne (często nie stwierdzano ich w badanych próbkach wody), najliczniej natomiast bakterie amonifikacyjne i redukujące NO3- do NO2-. Pionowe rozmieszczenie liczebności bakterii biorących udział w mineralizacji związków azotu w toni wodnej było różne, zależne od daty poboru prób wody. Maksymalną ich liczebność stwierdzano przeważnie w wodzie na głębokości od 0,0 do 5 m, na głębokości 10 lub 50 m, czasami przy dnie. Jedynie liczba bakterii nitryfikacyjnych utleniających NH4+ do NO2- i NO2- do NO3- oraz denitryfikacyjnych (redukujących NO3- do N2O lub N2) bywała bardziej wyrównana w toni wodnej. Stwierdzone istotne (ujemne lub dodatnie) współzależności między liczbą bakterii (amonifikacyjnych, nitryfikacyjnych, denitryfikacyjnych) mineralizujących organiczne związki azotu a niektórymi parametrami fizykochemicznymi wody jeziora Hańcza sugerują, iż bakterie te mogą stanowić wskaźnik intensywności procesów mineralizacji substancji organicznej, a tym samym jakości wody, co może być pomocne w opracowaniu metod ochrony badanego jeziora i innych jezior o różnej typologii.

EN

Studies were carried out in the period 1997-1999 to determine the vertical distribution of the numbers of ammonifying bacteria, nitrifying bacteria oxidizing NH4+ to NO2- and NO2- to NO3-, bacteria reducing NO3- to NO2- as well as denitrifying bacteria (reducing NO3- to N2O or N2) in waters of the Polish deepest Lake Hańcza (depth: 108.5 m). Moreover, the temperature and oxygen conditions were studied in the lake. Water samples were collected at monthly intervals from April to October from three sites situated in the most characteristic and deepest points of the lake. Differences in spatial and seasonal distribution of the examined microorganisms were found to depend on the site, depth and sampling time. The nitrifying bacteria oxidizing NH4+ to NO2- and NO2- to NO3- and denitrifying bacteria (they were frequently absent in the water samples) occurred in the smallest numbers, whereas ammonifying bacteria and bacteria reducing NO3- to NO2- were present in large numbers. Vertical distribution of the numbers of bacteria mineralizing nitrogen compounds varied with depth and depended on sampling time. Their maximum numbers were usually recorded at depths from 0.0 to 5 m, at 10 m or 50 m and sometimes at the bottom of the lake. The number of nitrifying bacteria oxidizing NH4+ to NO2- and NO2- to NO3- and denitrifying bacteria (reducing NO3- to N2O or N2) was more uniform in the water column. Significant correlations (negative or positive) between the numbers of bacteria (ammonifying, nitrifying, denitrifying) mineralizing nitrogen organic compounds and some physico-chemical parameters of Lake Hańcza waters suggest that these bacteria may be used as an indicator of the intensity of organic matter mineralization and thus may indicate water quality. This, in turn, could be a helpful tool in developing methods to protect the studied lake or other lakes of various types.

7

Pollution degree and sanitary state indicator bacteria as the indicators of the purity of lake Hańcza waters

Gotkowska-Płachta A., Korzeniewska E., Niewolak S.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2005

|

Vol. 31, no. 2

53--68

EN

This paper presents the results of a sanitary and bacteriological study of Lake Hańcza and its influents and an outflow. The study was conducted from April to October in the years 1998-2000, at 9 sites situated on the lake (pelagic zone, near-shore waters, ecotonal zone), 4 sites situated on the influents (the Czarna Hańcza and Stara Hańcza Rivers, the Spod Przełomki stream and the stream flowing from Lake Boczniel) and one situated on the Czarna Hańcza River, which flows out of Lake Hańcza. Total Viable Count at 20°C (TVC 20°C) and Total Viable Count at 37°C (TVC 37°C) were used as indicators of pollution, while Total Coli (TC), Faecal (thermotolerant) Coli (FC) and Faecal Streptococcus - Enterococcns (FS) - as indicators of the sanitary state. The indicator bacteria number in the waters of Lake Hańcza and in the outflowing waters were usually typical of clean surface waters (purity class I). The bacteria number in the water inflowing to Lake Hańcza was much higher than that measured in the water of the lake and was usually similar to the values typical of slightly polluted (purity class II) and heavily polluted waters (purity class III). Throughout the study period, higher indicator bacteria numbers were measured in summer months; in other periods a higher number was found only sporadically. Its increase in subsequent years of study in the water at the established sites may be an indication of the increasing effect of allochtonic factors on the waters of Lake Hańcza.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań sanitarno-bakteriologicznych wód jeziora Hańcza, jego dopływów i odpływu. Badania prowadzono w latach 1998-2000 od kwietnia do października na 9 stanowiskach usytuowanych na jeziorze (pelagial, wody przybrzeżne, strefa ekotonalna), 4 stanowiskach usytuowanych na dopływach (rzeka Czarna Hańcza, Stara Hańcza, dopływ "Spod Przełomki" i z jeziora Boczniel) oraz jednym na rzece Czarnej Hańczy odpływającej z jeziora Hańcza. Bakteriologicznymi wskaźnikami były bakterie TVC 22°C i 37°C, bakterie TC, FC, i FS. W wodzie jeziora Hańcza i w wodzie odpływu liczby badanych bakterii wskaźnikowych były najczęściej typowe dla czystych wód powierzchniowych (I klasa czystości). W wodzie cieków dopływających do jeziora Hańcza liczby oznaczanych drobnoustrojów były znacznie wyższe niż w wodzie jeziora i odpowiadały przeważnie wartościom typowym dla wód nieznacznie zanieczyszczonych (II klasa czystości) i wyraźnie zanieczyszczonych (III klasa czystości). W całym okresie badawczym wyższe liczebności bakterii wskaźnikowych stwierdzano zazwyczaj w miesiącach letnich, sporadycznie więcej było ich w innym okresie. Wzrost ich liczebności w kolejnych latach badań w wodzie na wyznaczonych stanowiskach może wskazywać na coraz intensywniejsze oddziaływanie czynników allochtonicznych na wody jeziora Hańcza.

8

Pionowe rozmieszczenie drobnoustrojów wskaźnikowych oraz stosunki termiczno-tlenowe w wodzie pelagialuiprofundalu jeziora Wigry

Korzeniewska E., Gotkowska-Płachta A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 3

13--26

PL

W pracy przedstawiono wyniki przeprowadzonych w latach 1997-1999 badań pionowego rozmieszczenia drobnoustrojów wskaźnikowych w wodzie pelagialu i profundalu jeziora Wigry wraz z panującymi tam stosunkami termiczno-tlenowymi. Bakteriologicznymi wskaźnikami były bakterie oznaczane na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37°C, bakterie grupy coli, bakterie kałowe grupy coli oraz paciorkowce kątowe. Do badań wytypowano 3 stanowiska usytuowane w pobliżu najgłębszych miejsc jeziora, w różniących się od siebie w sposób znaczący pod względem morfometrycznym częściach jeziora (Ploso Północne, Ploso Szyja i Ploso Zachodnie). Wody pelagialu i profundalu jeziora Wigry na badanym obszarze Plos wykazywały tylko nieznaczne zanieczyszczenie bakteriologiczne. Większym zanieczyszczeniem charakteryzowały się jedynie niektóre próby wody pobierane na stanowiskach 1 (w rejonie ujścia rzeki Czarnej Hańczy) i 3 (w rejonie Wyspy Ostrów). Maksymalne liczebności badanych bakterii wskaźnikowych stopnia zanieczyszczenia i stanu sanitarnego stwierdzano na głębokości od I do 5 metrów oraz przy dnie, rzadziej zaś przy powierzchni lub na innych głębokościach. Tylko liczba kałowych bakterii grupy coli osiągała większe wartości na głębokości 5 metrów i niżej. W całym okresie badawczym stwierdzono istotnie dodatnią korelację pomiędzy temperaturą a liczebnością bakterii oznaczanych na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37°C, ujemną zaś dla bakterii grupy coli i kałowych bakterii grupy coli. Z zawartością tlenu istotnie ujemnie skorelowana była liczebność bakterii oznaczonych na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37 C oraz liczba paciorkowców kałowych. Głębokość skorelowana była istotnie ujemnie tylko z liczebnością bakterii oznaczonych na agarze odżywczym w temperaturze 20 C w całym okresie badawczym.

EN

The paper presents the results of studies of sanitary microorganisms' vertical distribution in pelagial and profundal waters of Lake Wigry against the background of thermal-oxygen relations and the presence of a chosen chemical compound in the annual cycle. Total Viable Count at 20°C (TVC 20°C) and Total Viable Count at 37°C (TVC 37°C) were used as indicators of pollution, while Total Coli (TC), Faecal Coli (FC) and Faecal Streptococcus-Enterococcus (FS) - as indicators of the sanitary state. Water samples were collected from 3 sites situated in the centre of the lake. Pelagial and profundal waters showed a little degree of pollution. Higher bacteriological pollution was found in some of waters samples from Lake Wigry at site 1 in the vicinity of the mouth of the Czarna Hańcza River. The most numerous sanitary microorganisms were detected at the deep from 1 to 5 meters and above the bottom sediments. Number of FC bacteria was only higher at the depth of 5 meters and deeper. An important positive correlation was noted between temperature and TVC 20°C as well as TVC 37°C, while negative between TC also FC during the whole study period. The oxygen content was correlated negative with TVC 20°C, TVC 37°C and FS. The depth was correlated

9

Ocena sanitarno-baktertologiczna osadów dennych jeziora Wigry w latach 1998-1999

Korzeniewska E., Gotkowska-Płachta A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 4

73--83

PL

Praca przedstawia wyniki badań oceny sanitarno-bakteriologicznej osadów dennych je/.iora Wigry. Próby do badań pobierano od maja 1998 do listopada 1999. Bakteriologicznymi wskaźnikami oceny byty bakterie oznaczane na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37°C, bakterie grupy coli, bakterie grupy coli typu kałowego oraz paciorkowce kałowe. Do badań wytypowano 9 stanowisk usytuowanych w różniących się od siebie w sposób znaczący pod względem morfometrycznym częściach jeziora -- trzy w pobliżu najgłębszych miejsc jeziora oraz sześć w strefie litoralowej jeziora. Piaszczyste osady pobierane w strefie przybrzeżnej jeziora Wigry wykazywały znacznie niższy stopień zanieczyszczenia bakteriologicznego w porównaniu z mulistymi osadami pobieranymi z centralnej części jeziora. Największym zanieczyszczeniem charakteryzowały się próby osadów dennych pobierane na stanowiskach 1 i 2 usytuowanych w rejonie ujścia rzeki Czarnej Hańczy, która wprowadza duże ilości oczyszczonych ścieków z Oczyszczalni Ścieków w Suwałkach do północnej części jeziora Wigry, co ma również ogromny wpływ na zawartość dużej liczby zarodników bakterii przetrwalnikujących redukujących siarczyny z gatunku Closlridiwn perfringens w osadach dennych pobieranych na tych stanowiskach. Jak wykazują Payment i Franco [19] obecność zarodników tych bakterii w wodzie pitnej może wskazywać na obecność oocyst Cryptosporidium purvum oraz cyst Giardia lamhliu.

EN

The paper presents the results of the studies on a degree of pollution and sanitary-bacteriological state of bottom sediments of Wigry Lake in 1998 and 1999. Total Viable Count at 20°C (TVC 20°C) and Total Viable Count at 37°C (TVC 37°C) were used as indicators of pollution, while Total Coli (TC), Faecal Coli (FC), Faecal Streptococcus - Enlerococctis (FS) and Closiridium perfringens - as indicators of the sanitary state. Bottom sediment samples were collected from 3 sites situated in the centre of the lake and from 6 sites in the vicinity of the lake shore. Sandy and gravel offshore bottom sediments showed less degree of pollution than muddy bottom sediments collected from the centre of the lake. Higher numbers of anaerobic spore-forming and sulphite reducing bacteria (Clostrklium perfringens) found at sites 1 and 2 in the vicinity of the mouth of Czarna Hańcza River to Lake Wigry. At those places a higher bacteriological pollution of bottom sediments samples was found.

10

Ocena stopnia zanieczyszczenia i stanu sanitarno-bakteriologicznego jeziora Hańcza

Niewolak S., Gotkowska-Płachta A.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

1999

|

T. 2, nr 3/4

265-278

PL

Przedstawiono wyniki badań liczebności bakterii wskaźnikowych stopnia zanieczyszczenia (ogólna liczba bakterii na agarze bulionowym w temperaturze 20 i 37°C) i stanu sanitarnego (ogólna liczba bakterii z grupy pałeczki okrężnicy, liczba bakterii kałowych z grupy pałeczki okrężnicy i liczba paciorkowców kałowych) oraz oceny przydatności do kąpieli wód jeziora Hańcza, jego dopływów i odpływu. Badania prowadzono od maja do października 1997 r. na 3 stanowiskach usytuowanych w pelagialu, 2 stanowiskach usytuowanych na dopływach i jednym na odpływie z jeziora Hańcza. W wodzie pelagialu i w wodach przybrzeżnych jeziora Hańcza liczby badanych bakterii wskaźnikowych były najczęściej typowe dla czystych wód powierzchniowych (I klasy czystości). W wodzie cieków dopływających do jeziora Hańcza zależnie od daty poboru prób liczby badanych bakterii wskaźnikowych odpowiadały wartościom typowym dla wód czystych (I klasy czystości), nieznacznie zanieczyszczonych (H klasy czystości) i wyraźnie zanieczyszczonych (III klasy czystości). W wodzie odpływającej z jeziora Hańcza liczby badanych bakterii wskaźnikowych były zbliżone do stwierdzanych w wodzie pelagialu tego zbiornika.

EN

The paper presents the results of studies on the degree of pollution and the sanitary-bacteriological state of pelagic and near-shore waters of Lake Hańcza and their tributaries in Suwałki Lake District, Poland 1997. Five sampling stations were selected in the most characteristic points of the lake, four in inflowing rivers ' and streams, and one in river Czarna Hańcza outflowing from Lake Hańcza. Total viable count at 20°C and total viable count at 37°C were used as indicators of pollution, while total coliforms, fecal coliforms and fecal streptococci were served as indicators of the sanitary state. Pelagic and near-shore waters of Lake Hańcza were classified (with some exceptions) as clean, whereas waters of tributaries as clean slightly and sometimes moderately polluted. Only single samples collected from these stations showed noticeable pollution.