Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ nawadniania kroplowego na wzrost sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) poddanej mikoryzacji w nasadzeniu na gruncie porolnym oraz na aktywność enzymatyczną gleb

Rolbiecki R., Rolbiecki S., Figas A., Siwik-Ziomek A., Kobierski M., Jagosz B., Stachowski P., Ptach W.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1480--1497

PL

Uzyskanie materiału szkółkarskiego o wysokiej jakości możliwe jest na glebach o korzystnych właściwościach fizyczno-biologicznych i zasobnych w składniki pokarmowe. Ze względu na niedostateczne ilości opadów i nierównomierny ich rozkład jednym z najważniejszych zabiegów melioracyjnych w szkółkach leśnych jest nawadnianie, które umożliwia systematyczne uzupełnianie wody dawkami optymalnymi dla młodych roślin. Ekonomicznym rozwiązaniem jest zastosowanie systemu nawadniania kroplowego, dzięki któremu woda dostarczana jest bezpośrednio do strefy korzeniowej roślin. Ważnym wskaźnikiem biologicznej jakości gleby pod plantacjami leśnymi jest aktywność enzymatyczna. W pracy badano wpływ nawadniania kroplowego na wybrane parametry wzrostu roślin sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) poddanej zabiegowi mikoryzacji oraz aktywność enzymów glebowych: dehydrogenaz i katalazy. Badania przeprowadzono w latach 2013-2016 na gruncie porolnym przeznaczonym pod zalesienie zlokalizowanym w Kruszynie Krajeńskim (53°04´53˝N, 17°51´52˝E) koło Bydgoszczy (województwo kujawsko-pomorskie – centralna Polska), zakwalifikowanym do V-VI klasy bonitacyjnej (czarna ziemia zdegradowana zaliczana do kompleksu żytniego słabego i żytniego bardzo słabego). Doświadczenie polowe założono i przeprowadzono jako jednoczynnikowe. Badanym czynnikiem, stanowiącym źródło zmienności było nawadnianie zastosowane w dwóch wariantach: 0 – bez nawadniania (kontrola), K – nawadnianie kroplowe. Eksperyment obejmował łącznie 8 poletek (2 x 4). Do nawodnień kroplowych używano linii kroplującej ‘Euro Drip’ z emiterami rozmieszczonymi co 20 cm. W badaniu wykorzystano 1 roczne sadzonki sosny z zakrytym systemem korzeniowym (produkcja kontenerowa). Sadzonki w trakcie produkcji były poddane połączonej mikoryzacji standardowej z zastosowaniem grzyba Hebeloma crustuliniforme oraz ściółkowaniu ektopróchnicą leśną. Mikoryzowane sadzonki sosny w czteroletnim okresie badań (2013-2016) charakteryzowały się 100% przeżywalnością zarówno na obiekcie nawadnianym kroplowo jak i kontrolnym (bez nawadniania). Nawadnianie kroplowe roślin sosny zwyczajnej istotnie zwiększyło wysokość części nadziemnej, średnicę pędu oraz długość pędu bocznego. Na podstawie pomiarów wykonanych w 2016 roku stwierdzono, iż nawadniane kroplowo sadzonki sosny były o 102% wyższe w porównaniu z kontrolą. Ponadto rośliny sosny uprawiane w warunkach nawadniania miały o 95% większą średnicę pędu od rosnących w warunkach naturalnego uwilgotnienia. Stwierdzono również wyższy o 58% średni przyrost pędu bocznego na ostatnim okółku. Doświadczenie wykazało, że nawadnianie wpływa na oksydreduktazy glebowe i stymuluje ich aktywność, zwłaszcza w głębszych warstwach profilu glebowego. Biorąc pod uwagę deficyt wody w obszarach leśnych Polski, poziom nawadniania przetestowany w tym badaniu jest wystarczający, aby utrzymać zarówno aktywność enzymatyczną gleb, jak i odpowiednią produkcję biomasy przez drzewa sosny zwyczajnej.

EN

High quality forest nursery material is obtained on soils with favorable physico-biological and nutrient-rich properties. Due to insufficient rainfall and uneven distribution, one of the most important melioration treatments in forest nurseries is irrigation, which makes it possible to systematically supplement water with optimum doses for young plants. The economical solution is to use a drip irrigation system, whereby water is delivered directly to the root zone of the plant. An important indicator of the biological quality of soil under forest plantations is enzymatic activity. The effect of drip irrigation of Scots pine (Pinus sylvestris L.) on growth parameters of undergoing mycorrhizal treatment and the activity of soil enzymes dehydrogenases and catalase were evaluated. The research was conducted 2013-2016 on the former land intended for afforestation located in Kruszyn Krajeński (53°04'53˝N, 17°51'52˝E) near Bydgoszcz (Kuyavian-Pomeranian Province, Central Poland), on the soil classified into a quality class V-VI (black-soil-type degraded belonging to very weak and weak-rye-soil-complexes). Irrigation was used in the two variants: 0 – without irrigation (control) and K – drip irrigation.The experiment included a total of 8 plots (2 x 4). Irrigation was done with the drip line “Euro Drip” where the distance between the dripers was 20 cm. In the research 1-year old Scots pine seedlings with covered root system (container production) was used. Seedlings during production were subjected to a standard combined with mycorrhiza fungus Hebeloma crustuliniforme mycorrhization and bedding based ectohumus forest. The Scots pine seedlings subjected to mycorrhizal colonization were characterized by 100% survival in the four-year study period (2013-2016). The drip irrigation of Scots pine (Pinus sylvestris L.) significantly increased the height of the above ground part, the diameter of the shoot, and the lateral shoot length. Also, drip irrigated plants were 102% higher compared to the control in 2016 years. Also, pine plants growing under irrigation conditions were 95% larger in shoot diameter than those grown under natural humidity. Drip irrigation resulted in the significant increase of a lateral shoot on the last circle by 58%. Experience shows that irrigation affects soil oxidase and stimulates their activity especially in the deeper layers of the soil profile. The level of irrigation tested in this study is sufficient to maintain both the enzymatic activity of soils and the appropriate production of biomass by pine trees.

2

Water Requirements of Bird Cherry (Padus avium Mill.)

Rolbiecki S., Stachowski P., Ptach W., Jagosz B., Kasperska-Wołowicz W., Figas A., Rolbiecki R., Grybauskiene V., Chmura K., Dobosz K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

145--162

EN

Bird cherry (Padus avium Mill.) is a medicinal and ornamental plant. Its flowers, fruits and bark are used in herbal medicine. Bird cherry is planted in parks, along roads and also used in the landscape and reclamation plantations. The first three years after planting determines the seedling survival rate of introduced plants. During this period, the plants should have adequate soil moisture, which can be provided by the properly designed and operated irrigation system. The aim of the research was to assess the bird cherry water needs during the first three years after planting. As a measure of water requirements, the potential evapotranspiration (Etp) of the plants was applied. The modified for Polish conditions by Żakowicz (2010) Blaney-Criddle’s formula using the adjusted crop coefficients was applied. It was assumed that the growing season of plants starts on April 1 and ends on October 31. The estimates were carried out for five agro-climatic regions of Poland during the years 1981-2010. The rainfall deficiency (or excess) in the period from April to October was calculated based on the difference between the plants water needs (showed as Etp) and the precipitation totals. The average water requirements of bird cherry in all studied regions during the period of the highest water needs (July-August) were 233 mm. The highest water requirements (around 242 mm) in the period July-August occurred in the central-north-western and central-eastern regions. The lowest water requirements (227 mm) were noted in the north-eastern and south-eastern regions. In each decade of the long-term, a significant rising tendency of water needs in the period July-August by 5 mm was noted. During the years 1981-2010, the rainfall deficiency in the period July-August occurred in 29 years in the north-eastern and central-eastern regions, in 28 years in the central-north-western region, in 27 years in the south-western region and in 25 years in the south-eastern region. In all studied regions during the long-term, the increasing tendency of bird cherry water requirements during the growing season was noted. The temporal variability of bird cherry water needs, with the exception of the central-north-western region, was important for each region.

PL

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.), nazywana również czeremchą pospolitą, jest rośliną leczniczą i ozdobną. Jej kwiaty, owoce i kora są wykorzystywane w ziołolecznictwie. Bywa sadzona w parkach i przy drogach, a także stosowana w zadrzewieniach krajobrazowych i rekultywacyjnych. Decydującym o wysokiej udatności nasadzeń jest zwłaszcza okres pierwszych trzech lat po nasadzeniu roślin wprowadzanych na dany teren. Wymaga to zapewnienia wystarczającej ilości wody poprzez dobrze zaprogramowane nawodnienia. Celem podjętych badań była próba oszacowania potrzeb wodnych czeremchy zwyczajnej w pierwszych trzech latach po nasadzeniu. Jako miarę zapotrzebowania wody przez rośliny przyjęto ewapotranspirację potencjalną. Wykorzystano do tego celu, zmodyfikowany dla warunków Polski przez Żakowicza (2010), wzór Blaney-Criddle’a, z użyciem dostosowanych do niego współczynników roślinnych. Przyjęto, że sezon wegetacyjny czeremchy zwyczajnej rozpoczyna się 1 kwietnia a kończy 31 października. Obliczenia przeprowadzono dla różnych regionów agro-klimatycznych Polski w latach 1981-2010. Niedobory (lub nadmiary) opadów w okresie kwiecień-październik obliczono z różnicy pomiędzy potrzebami wodnymi czeremchy, wyrażonymi, jako Etp dla tego okresu, a sumą opadów atmosferycznych. Potrzeby wodne czeremchy w okresie jej największego zapotrzebowania na wodę (lipiec-sierpień) w 5 regionach Polski wyniosły 233 mm. Największe potrzeby wodne w lipcu i w sierpniu, wystąpiły w dwóch regionach Polaki: środkowo-północno-zachodnim i środkowo-wschodnim (około 242 mm). Najmniejsze potrzeby wodne (średnio 227 mm), stwierdzono w północno-wschodnim i południowo-wschodnim regionie Polski. W każdej dekadzie analizowanego wielolecia zaznaczyła się istotna tendencja wzrostu zapotrzebowania na wodę o 5 mm w okresie lipca i sierpnia. W badanym trzydziestoleciu, niedobory opadów w okresie lipiec-sierpień wystąpiły w 29 latach w regionach północno-wschodnim i środkowo-wschodnim, w regionie środkowo-północno-zachodnim w 28 latach, w południowo-zachodnim w 27 latach, a w południowo-wschodnim niedobory opadów wystąpiły w 25 latach. We wszystkich badanych regionach rozpatrywanego trzydziestolecia, zaznaczyła się tendencja do zwiększenia się potrzeb wodnych czeremchy w okresie wegetacji. Trend zmienności czasowej potrzeb wodnych był, z wyjątkiem regionu środkowo-północno-zachodniego, istotny w przypadku każdego regionu.

3

Modelowanie układu zwierciadła wody programem HEC-RAS w przepławce stopnia wodnego Skórka na rzece Głomii

Hämmerling M., Walczak N., Stachowski P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1129--1146

PL

Analiza parametrów hydraulicznych przepływu wody w przepławce jest bardzo ważna z uwagi na wymagania i możliwości migracji ryb w kontekście pokonywania piętrzenia. W artykule przeprowadzono identyfikację i weryfikację parametrów modelu matematycznego HEC-RAS z wykorzystaniem wyników pomiarów terenowych wykonanych w 2015 roku na stopniu wodny Skórka na rzece Głomii. Analizy obejmowały sprawdzenie wpływy wykorzystania Ineffective flow area, współczynnika Expansion i Contraction oraz współczynnika wydatku przelewu na otrzymywane wyniki układu zwierciadła wody. W pierwszym kroku sprawdzono wpływ zmiany współczynników szorstkości na otrzymywane układy zwierciadła wody. Sprawdzanie możliwość wykorzystanie funkcji Ineffective flow area polegało na włączeniu jej od góry (symulacja S4) oraz od góry i od dołu (symulacja S5). Na podstawie wartości współczynników korelacji stwierdzono, że najbliższa pomiarom terenowym są wartości uzyskane symulacją S2. W kolejnym etapie sprawdzano wpływ zmian wartości współczynnika Expansion i Contraction. Stwierdzono, że nagła zmiana parametrów przekroju poprzecznego (symulacja S7) w porównaniu ze standartowymi wartościami współczynników nie pozwoliła uzyskać bardziej zbliżonych do 1 wartości współczynnika korelacji. W kolejnym etapie sprawdzano wpływ współczynnika wydatku na otrzymane wyniki układu zwierciadła wody. Na podstawie analiz stwierdzono, że największy wpływ na wyniki uzyskano z wykorzystaniem współczynnika wydatku.

EN

The analysis of hydraulic parameters of water flow in the fish pass is very important due to the requirements and possibilities of fish migration in the context of overcoming of heigh difference of levels. The article identifies and verifies the parameters of the HEC - RAS mathematical model using the results of field measurements made in 2015 on the Skórka river on the Głomia river. The analyzes included checking the impact of using the Ineffective flow area, the coefficient of Expansion i Contraction, and the discharge coefficient on the obtained results of the water flow elevation. In the first step, the effect of changing roughness coefficients on the received water levels was checked. Checking the possibility to use the Ineffective flow area function consisted of enabling it from the above (simulation S4) and from the above and bottom (simulation S5). Based on the value of correlation coefficients, it was found that the closest field measurements are values obtained by simulation S2. In the next stage, the effect of changes in the Expansion i Contraction factor values was checked. It was found that the sudden change in the cross-section parameters (simulation S7) compared to the standard values of the coefficients allowed to obtain not more closely to 1 values of the correlation coefficient. In the next stage, the influence of the discharge coefficient on the obtained results of the water flow elevation was checked. Based on the analysis, it was found that the greatest impact on the results was obtained using the discharge coefficient.

4

Water Reservoirs as an Element of Shaping Water Resources of Post-Mining Areas

Stachowski P., Kraczkowska K., Liberacki D., Oliskiewicz-Krzywicka A.

Journal of Ecological Engineering

|

2018

|

Vol. 19, nr 4

217--225

EN

The aim of the study was to present the concepts of water reclamation and development of post-mining areas of the Adamów Lignite Mine following the termination of its excavating operation. The reclamation procedures will accelerate the process of restoring the devastated post-mining area to the natural environment and, above all, will contribute to the increase in local water resources. Several water reservoirs with different surface areas and capacities within the final excavations of opencasts were created. The reservoirs are used for water retention, recreation, melioration and flood control purposes, as well as for depositing overburden from other opencast excavations. In total, the construction of 5 water reservoirs will include 4 weirs, 7 monks and 3 culverts with damming as well as a number of kilometres of inflow and outflow channels. The schedule of works and expenditures of the investment amounts to PLN 14,509,512 and is divided into 5 stages, not only covering the construction of the reservoirs, but also the water and drainage infrastructure necessary for their proper operation. All constructed and planned water reservoirs (Przykona, Janiszew, Koźmin, Głowy, Adamów, Koźmin Końcowy and Władysławów) will become new permanent elements of the landscape and the hydrographic network, coupled with the catchment system of the Warta River. They will allow for an increase in the retention capacity of the Adamów Lignite Mine area from the previous 32.3 million m3 to 219.6 million m3 in the perspective of 2023. They will improve the microclimate of post-mining areas and have a positive impact on the lands created as a result of reclamation. They will provide retention for the irrigation of adjacent agricultural areas and help reduce the economic and natural losses caused by flooding. They will open recreational opportunities for the residents of the surrounding areas, characterized by water shortages. The post-mining reservoirs, formed during mining operations, fit perfectly into the Small Retention Program. The existing and planned water bodies are the best proof confirming that the decisions taken in the field of reclamation for water purposes were right. As practice shows, the landscape shaping during the exploitation of lignite is a great opportunity for the post-mining region to create reservoirs in the places where they do not occur in nature.

5

The irrigation impact on the yield of mediumearly potatoes in southern Wielkopolska

Kozaczyk P., Stachowski P., Liberacki D., Masłowska W.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr IV/1

853--864

EN

The work presents the research results of impact and effects of applying irrigation by sprinkling machine on the yield of medium-early potatoes. The research and observation conducted in growing seasons 2011, 2012 and 2013, on the private agricultural and production farm, in Kurów, located in the Ostrów Wielkopolski district, in the borough of Nowe Skalmierzyce, in the Wielkopolska Province. The area of the farm was 31 ha and 4 ha of potatoes were irrigated. The study confirmed that by using interventional irrigation in periods of water deficits, the medium-early potato yield increased by 30%, against the non-irrigated area. The evaluation of the research results also showed that patchy distribution of precipitation, in the analyzed growing season had an adverse influence on the crop. Frequent and long dry periods contributed to losses and decrease in potato yield.

6

Evaluation of irrigation efficiency in selected field crops grown in eastern Wielkopolska, Poland

Stachowski P., Liberacki D., Kozaczyk P.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr III/1

649--658

EN

The paper presents results of a controlled field experiment with sprinkler irrigation of winter oilseed rape (Latin name) cv. Arsenal F1 Linagrain and winter wheat (Latin name) cv. Franz, conducted in the vegetation season of 2016 (dry in terms of the recorded precipitation total) on a family farm in Kobylata, the Kłodawa commune, the Wielkopolskie Province. Water requirement observed as early as April was balanced by sprinkler irrigation in seasonal application rates ranging from 75 mm (rape) to 105 mm (wheat). Sprinkling of winter rape was the factor having a highly significant effect on seed yield volume, on average from 4 plots amounting to 4.1 t·ha-1 and by 17.4% greater than the yield harvested in the non-irrigated plots (control) - of 0.6 t·ha-1. Winter wheat, at the application of sprinkler irrigation, also produced greater yields (by 24%) in comparison to the non-irrigated plots. Mean grain yield of wheat in the irrigated plots was by 1.9 t·ha-1 greater. Advisability of irrigation, apart from higher yielding, may also be indicated by water use efficiency in these crops. Every mm of sprinkled water caused an increase in of rape by 7.9 kg, while in wheat by 17.8 kg.

7

An impact of irrigation of selected varieties on highbush blueberry crop

Masłowska W., Liberacki D., Stachowski P., Kozaczyk P.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr III/1

565--573

EN

The paperwork includes estimate of irrigation on yield effect of highbush blueberry. The research was conducted in 2014-2016, on a small plantation located in Przyczyna Górna, in the Wschowski county, in the Lubuskie Province. The plantation’s area was 800 m2. The article presents an analysis of five varieties of highbush blueberry: Patriot, Duke, Chandler, Elliott and Bluecrop. The frequency of irrigation and the amount of water supplied to the shrubs depended mainly on the distribution of atmospheric precipitation and the optimal humidity that the soil needs in growing blueberries. The need for irrigation was determined on the basis of soil water suction measurements using tensiometers. The shrubs were irrigated with a drip line with a spacing adjusted to the spacing of blueberry bushes. The annual dose of water used for irrigation were from 144 mm to 303 mm. The research showed that the average crop increase amounted to 167%, because of irrigation. In 2015, which was a wet year, the increase was 140% and in the average year (2014) was 193%. It was not connected only with amount of precipitation, but with the distribution of precipitation at growing season. The best yield was noted for Chandler (32% of yield), Patriot and Bluecrop (20%).

8

Miejski staw jako odbiornik ścieków opadowych

Stachowski P., Oliskiewicz-Krzywicka A., Pasela R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 1

1--8

PL

W pracy przedstawiono funkcjonowanie stawu bezodpływowego, jako małego zbiornika retencyjnego w zlewni zurbanizowanej, znajdującego się na terenie dzielnicy Wilda w Poznaniu. Przedstawiono jego uwarunkowania przyrodnicze i glebowe oraz czynniki, warunkujące poziom zwierciadła wody w stawie. Szczególną uwagę zwrócono na rolę stawu jako odbiornika wód deszczowych. Określono zlewnię całkowitą oraz zlewnie cząstkowe. Na podstawie danych meteorologicznych obliczono dopływy wody do stawu o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Przykład stawu w Parku Jana Pawła II pokazuje, że na obszarach miejskich zbiorniki o takim charakterze mogą być skutecznie wykorzystywane jako odbiorniki wód deszczowych, bez umniejszenia ich innych funkcji. Przyczyniają się do wzrostu zasobów wody podziemnej, zwiększają atrakcyjność rekreacyjną obszaru oraz stanowią cenny walor przyrodniczy. Jednak ciągła zabudowa terenów, uszczelnianie powierzchni gleby oraz występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych wymuszają kompleksowe spojrzenie na zagospodarowanie wód opadowych w miastach. Obliczenia wykazały, że największy dopływ ścieków opadowe wystąpiłby po deszczu 24-godzinnym i wyniósłby 3365 m3, a poziom zwierciadła wody w stawie podniósłby się o 0,25 m, a objętość stawu zwiększyłaby się o 7000 m3, co stanowiłoby około 57% całkowitej pojemności stawu. Gdyby wystąpił taki wzrost poziomu zwierciadła wody w stawie nie miałby on szkodliwego następstwa powodziowego. Dopiero wystąpienie deszczu 24-godzinnego o prawdopodobieństwie przewyższenia p = 10% i dopływie około 4700 m3, spowodowałoby całkowite wypełnienie wodą stawu. Wystąpienie takiej sytuacji można uniknąć, poddając staw odmuleniu, ponieważ obecnie zalega w nim muł o objętości około 1300 m3.

EN

This paper presents the functioning of a closed pond as a small storage reservoir in the urban catchment area located in the Wilda district of Poznań. It presents the natural, hydro-geological and urban conditions and the factors conditioning the water level in the pond. Particular attention was focused upon on the pond as a rainwater receiver. The total catchment area and partial catchment area were determined. The inflow of water into the pond, with varying degrees of probability of occurrence, was calculated based on metrological data. The example of a pond in the John Paul II Park shows that this reservoir may be effectively used as rainwater receiver, without underestimating their other functions. They contribute to the increase of the underground water resources, increase the attractiveness of the recreational area and provide a natural value. However, the continuous urbanization, sealing the soil surface and the occurrence of extreme weather conditions necessitate a comprehensive look at the management of rainwater in urban areas. Calculations showed that the largest inflow of rain water occurs after a day’s rain with the probability p = 100%, and would amount to 3365 m3, and the water level in the pond would rise by only 0.25 m to a capacity of about 7000 mv. This represents 57% of the total capacity of the pond. If such an increase in the water level had occurred during the period of high water levels in the pond, it could not have damaging consequences of flooding. Only the occurrence of a day’s rain with the probability p = 10%, and capacity around 4700 m3, would completely fill the pond. Such a situation can be avoided by recultivation and desilting the bottom of the pond, where the slime collects with a capacity of 1300 m3.

9

Koszty prac konserwacyjnych cieków powiatu poznańskiego

Stachowski P., Kraczkowska K., Oliskiewicz-Krzywicka A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 6

23--29

PL

Prace melioracji wodnych, szczególnie związane z utrzymaniem cieków podstawowych niezbędne są wszędzie tam, gdzie ich brak może spowodować zagrożenie dla środowiska przyrodniczego oraz dla życia i mienia człowieka. W artykule przedstawiono ocenę kosztów prac utrzymaniowych, prowadzonych na ciekach naturalnych uregulowanych i nieuregulowanych w latach 2010-2016 w powiecie poznańskim. W analizowanych latach nakłady na roboty na ciekach i budowlach wodno – melioracyjnych wynosiły średnio rocznie 1214800 zł, co w przeliczeniu na 1 km cieku wyniosło około 3575 zł rocznie. Wyższe koszty prac konserwacyjnych wystąpiły na ciekach uregulowanych, gdzie średni koszt 1 km cieku wyniósł około 7042 zł. Również wysokie koszty odnotowano w pracach na ciekach nieuregulowanych, gdzie średni ich koszt wyniósł około 8948 zł. Otrzymane ze środków publicznych kwoty na utrzymanie i bieżącą konserwację były daleko niewystarczające, gdyż pokrywały zapotrzebowanie średniorocznie tylko na poziomie 4,2%. Pozytywną tendencją jest prawie 6 – krotny wzrost środków na bieżącą konserwację w porównaniu do 2010 roku, w którym wystąpiła powódź. Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują na potrzebę i celowość poznawczą oraz przede wszystkim ekonomiczną ustanowienia monitoringu melioracyjnego a także rozbudowy istniejącego systemu informatycznego do prowadzenia ewidencji melioracyjnej i gospodarki wodnej w rolnictwie.

EN

Water reclamation works, especially those related to stream maintenance, are necessary wherever their lack may cause a risk to the natural environment, as well as human life and property. This paper presents the assessment of the maintenance costs on natural and regulated streams in the years 2010–2016 in the Poznań district. In the analysed years, the costs for works on streams and water-drainage constructions amounted to an average of 1,214,800 PLN per year, which in terms of a 1km stream is approximately 3,575 PLN/km per year. Higher maintenance costs occurred on the regulated streams, where the average cost of a 1 km stream was approximately 7,042 PLN. Moreover, high costs were noted in the works on unregulated streams, where the average cost was approximately 8,948 PLN. The amount of public funding for the maintenance and current operation was quite insufficient, as it covered only 4.2% of the annual average demand. The positive trend is nearly a 6-fold increase in funds for current maintenance compared to the year 2010, when a flood occurred. The results of the conducted analyses indicate the cognitive need and purpose, as well as the economic importance, to establish water reclamation monitoring, as well as develop the existing IT system for recording water reclamation works and water management in agriculture.

10

Wpływ nawadniania podkoronowego na plonowanie jabłoni w warunkach sadu produkcyjnego

Kozaczyk P., Stachowski P., Liberacki D.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr I/1

33--40

PL

W pracy przedstawiono ocenę wpływu nawadniania podkoronowego na plonowanie jabłoni Fuji Kiku, w trzecim roku owocowania w okresie wegetacyjnym 2014 roku. W okresie wegetacyjnym 2014 roku, charakteryzującym się sumą opadów wyższą od średniej z wielolecia o 90 mm, wystąpiły dłuższe okresy bezopadowe, które spowodowały zastosowanie uzupełniającego nawadniania, dawką sumaryczną w ilości 80 mm. Spowodowała ona przyrost plonu jabłoni o 1,8·t ha-1 w stosunku do plonu uzyskanego z sadu nienawadnianego (kontrolnego).

EN

The paper presents an assessment of the effect of under-crown irrigation on the yield of Fuji Kiki apple trees, in the third year of fruiting in the vegetation period of 2014. Sum of rainfalls during the vegetation period of 2014 was higher than mean rainfalls in the period of 90 mm. Dry spells in the analyzed vegetation period were longer, it was necessary to use a supplementary irrigation (total dose of water - 80 mm). On the basic of obtained results it was found that increase in apple trees yield was higher by 1,8 t·ha-1 in comparison with the yield unirrigated plants.

11

Ocena nawadniania sadu śliwowego

Stachowski P., Liberacki D., Kozaczyk P.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr I/1

41--54

PL

W pracy przedstawiono ocenę wpływu nawadniania podkoronowego na wzrost i plonowanie 5 odmian śliw: Hanita ,Elena President, Amers, Jojo. Śliwy uprawiano w indywidualnym gospodarstwie sadowniczym w miejscowości Pyzdry w województwie wielkopolskim. Oceniane odmiany posadzono na podkładce Węgierki Wangenheima jesienią 2010 roku, na glebie lekkiej kompleksu żytniego dobrego. Wpływ zastosowanego nawadniania oceniono w 3 i 4 roku (w 2013 i 2014 roku) po posadzeniu, gdyż w pierwszych latach nie zastosowano nawadniania. Nawodnienie stosowano, gdy potencjał wody w glebie obniżył się poniżej - 0,01 MPa. Do nawodnień użyto zraszaczy „Head” o rozstawie 4 x 3m. Między rzędami drzew utrzymywano murawę trawiastą, a w rzędach ugór herbicydowy. Przed zastosowaniem nawadniania (2012 rok) plony śliw wynosiły średnio 0,8 kg·drzewo-1. W zależności od sum opadów atmosferycznych w poszczególnych okresach wegetacyjnych 2013 i 2014 roku, zastosowano zróżnicowane dawki w ilości od 10mm do 35mm łącznie 90mm w okresie od IV do VII 2013roku oraz w ilości od 15mm do 80mm, łącznie 200mm, w okresie od IV do VIII 2014 roku. Pod wpływem nawadniania plony wzrosły średnio o 1,1 kg · drzewo-1, w pierwszym roku nawadniania (2013rok). Największy przyrost plonu dzięki nawadnianiu (średnio o 1,2 t·ha-1) do ilości 3,7 t·ha-1, stwierdzono w 2014 roku. W stosunku do okresu wegetacji 2012 roku, w którym nie nawadniano o zbliżonej sumie i rozkładzie opadów oraz średniej temperaturze powietrza, średni wzrost plonu był ponad 3-krotny. Produkcyjność 1mm wody w 2 letnim okresie prowadzenia nawadniania wyniosła 10,7 na 1mm kg·ha-1 i w istotny sposób zależała od warunków pogodowych, a zwłaszcza od ilości i rozkładu opadów.

EN

This paper presents an assessment of the impact of irrigation on the growth and yield of five varieties of plums: Hanita, Elena, President, Amers, Jojo. The plums were grown in individual fruit farm in the village of Pyzdry in Wielkopolska. The assessed plum varieties were planted on stems of Węgierki Wangenheim in the autumn of 2010, on light soil good rye complex. The influence of different irrigation was assessed after 3 and 4 years (in 2013 and 2014) after planting, because in the early years there was no applied irrigation. Irrigation was used when the soil water potential decreased below - 0,01 MPa. The sprinkler „Head” was used for irrigation with a spacing 4 x 3m. Between the rows of trees there were grassy field and rows of herbicide fallow. Before the usage of irrigation (2012) the plum yields averaged 0,8 kg · tree-1. Depending on the precipitation totals in different growing seasons in 2013 and 2014, the doses varied from 10mm to 35mm, including 90mm from the IV to the VII month of 2013 and in an amount from 15mm to 80mm, 200mm in total, in the IV to VIII month of 2014. Under the effect of irrigation, the yields increased by an average of 1,1 kg · tree-1, in the first year of irrigation (2013). The largest increase in yield due to irrigation (an average of 1,2 t·ha-1) to the amount of 3,7 t·ha-1, was found in 2014. In relation to the vegetation period of 2012 when there was no irrigation, with a similar sum and distribution of rainfall and the average air temperature, the average increase in yield was more than 3-fold. Productivity of 1mm water over a period of 2 years of irrigation resulted in 0,7 for 1mm kg·ha-1 and essentially depended on the weather conditions, especially the amount and distribution of rainfall.

12

Ocena nawadniania kroplowego w uprawie pomidora szklarniowego w warunkach produkcyjnych

Liberacki D., Stachowski P., Kozaczyk P.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2017

|

nr I/1

21--31

PL

Celem pracy była ocena nawodnienia kroplowego w uprawie pomidora, prowadzonego w szklarniach jako najbardziej ekonomicznego i powszechnie stosowanego systemu nawodnień. Obiektem badań było gospodarstwo ogrodnicze o powierzchni 2 ha, położone 20 km od Kalisza w miejscowości Szczytniki. W gospodarstwie zastosowano nawadnianie kroplowe uprawy pomidora w ilości 50000 roślin. Wybrany sposób nawadniania spowodował skrócenie czasu pracy, zmniejszenie nakładów na jednostkę produkcji oraz wzrost wydajności pracy. Uprawa pomidora odbywała się na wełnie mineralnej, dlatego niezbędne stało się systematyczne nawadnianie powiązane z dozowaniem roztworów, w których zawartość składników pokarmowych wymaga dostosowania do określonej fazy wzrostu rośliny z uwzględnieniem indywidualnych wymagań odmiany.

EN

Aim of this study was to evaluate the drip irrigation based on tomato crops in greenhouses carried out as the most economical and widely used irrigation system. The object of the study was a horticultural farm with an area of 2 hectares, which is located 20 km from Kalisz town, close to Szczytniki village, near the Kalisz - Łódź route. A drip irrigation system intended to irrigate 50,000 plants is used in the farm. This system is the best tomato irrigation system currently available on the market. It reduces the operating time resulting in reduction of expenditures per unit of output and labour productivity growth. On the farm tomato cultivation is carried out on mineral wool, which makes necessity of systematically irrigation associated with dispensing solutions, where the nutrient content needs to be adapted to a particular stage of the crop, considering individual needs variety.

13

Ocena gospodarowania wodą na wybranych obszarach dolinowych Wielkopolski

Kozaczyk P., Przybyła C., Bykowski J., Stachowski P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

530--542

EN

The paper presents an assessment of changes in water resources in the areas of two polders – Nielęgowo and Zagórów – located in the Wielkopolska region. Changes in water relations of the surveyed valley areas were analyzed on the basis of the position of groundwater table and water supplies in the top layer of soil. Detailed analysis of the results of measurements carried out in two in terms of wet, dry, and growing seasons of 2008 and 2012 showed a difference of stocks in the upper layers of soil moisture of valley areas. Changes of water backup and groundwater levels were associated with the course and distribution of precipitation in the analyzed periods of vegetation. In Zagórów polder the amount of precipitation in the winter half-year, preceding the analyzed vegetation period of 2012, has also affected the size of the water supply and the state of groundwater. Positions located in the upper parts of Zagórów polder were characterized by the greatest amplitude of fluctuations in water table levels. However, in the positions located in the lowest points, the amplitude of the fluctuations in water level amounted to 0.9 m on average. There were also differences in the stocks of water in the upper layers of soil. The largest reserves of water were found in the lowest-lying parts of the polder, where the maximum water supplies ranged from 305 mm to 364 mm. On the basis of statistical analysis, the purpose of which was to determine the relationship between the supply of water in the top layer of soil and groundwater conditions in valley areas found that from 81% to 90% of the total variability in the water supply was dependent on the level of fluctuations in the groundwater table.

14

Naturalne uwarunkowania stanu wód jezior w rejonie Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”

Stachowski P., Oliskiewicz-Krzywicka A., Kupiec J. M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 1

642--669

PL

W jeziorach położonych w obrębie Powidzkiego Parku Krajobrazowego obserwuje się od wielu lat spadek zwierciadła wód, co wielu badaczy wiąże z działalnością wydobywczą, odwodnieniową sąsiadującej z nimi kopalni odkrywkowej. W pracy przedstawiono na tle przebiegu warunków meteorologicznych, w wieloleciu od 1990/91 do 2011/12, naturalne zmiany stanów wody w 3. jeziorach (Powidzkie, Budzisławskie i Wilczyńskie), wchodzących w skład Powidzkiego Parku Krajobrazowego (PPK), położonych w północno-wscho-dniej Wielkopolsce, na Pojezierzu Gnieźnieńskim, w pobliżu eksploatowanej odkrywki „Jóźwin III” Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”. Przeprowadzona analiza potwierdza ścisła zależność stanów wody od wysokości i rozkładu opadów atmosferycznych. Wahania stanów wody w jeziorach Powidzkiego Parku Krajobrazowego kształtowane były pod wpływem wysokości i rozkładu opadów atmosferycznych i średnich temperatur powietrza w kolejnych, następujących po sobie latach hydrologicznych, a szczególnie w półroczach zimowych tych lat. W latach hydrologicznych od 2004/2005 do 2010/2011, w których wysokość opadów była niższa od średniej z wielolecia, obserwowano obniżenie się zwierciadła wody w jeziorach, w stosunku do średniej wieloletniej. Stwierdzono, że w latach zaliczonych do mokrych występował wzrost stanów wody, z co najmniej rocznym opóźnieniem. Naturalny poziom wody w jeziorach obniżyły się o około 2,6 m w jeziorze Wilczyńskim, a w graniczących z nimi jeziorze Budzisławskim o około 1,80 m, w badanym wieloleciu w stosunku do 1965 roku. Łącznie z jezior ubyło około 32 mln 3 wody. Szczególnie szybkie opadanie lustra wody obserwowano w latach 1990-1992 i 2003-2006. Obserwowana w wieloleciu tendencja obniżania się stanów wód w jeziorach PPK, związana była z występującymi wielokrotnie w tej części Wielkopolski suszami a także z wzrostem średniej temperatury powietrza, co skutkowało zwiększeniem parowania, którego wielkość stanowiła często 130% opadów. W związku z tym nie można skutków obniżania się poziomu wody w jeziorach, wiązać wyłącznie z odwodnieniem górniczym. W pracy przedstawiono także podejmowane środki zaradcze (piętrzenie wód w jeziorach oraz przerzut wody z odwadnianych w sąsiedztwie odkrywek górniczych), służące powstrzymaniu obniżania się poziomu wód a tym samym ratowaniu bioróżnorodności i walorów jezior PPK. Wpłynęłoby to także na podniesie poziomu zalegania wód przypowierzchniowych i gruntowych w okolicach jezior. Byłoby to doskonałe rozwiązanie, wymagające małych nakładów pracy i kosztów, bowiem większość badanych jezior ma na swoich odpływach budowle piętrzące. Artykuł stanowi ważny przyczynek do zagadnienia ustalenia jednoznacznych przyczyn opadania stanu wód w jeziorach Pojezierza Gnieźnieńskiego, sąsiadujących z odkrywkami górniczymi KWB „Konin”.

EN

The lakes located within the Powidz Landscape Park are observed for many years for the decrease in the water table, which many researchers associate with mining activities, and the water drainage associated with the opencast mines. This paper presents the background to meteorological conditions, in the multi-year period from 1990/1 to 2011/12, of natural changes in water levels in the 3 lakes (Powidzkie, Budzisławskie and Wilczyńskie), included in the Powidz Landscape Park (PPK), located in the north - east Wielkopolska Gniezno Lake District, near the mined pit "Jóźwin III" Coal Mine "Konin". The analysis confirms the dependence of water levels on the amount and distribution of precipitation, especially in the winter half of the year. Fluctuations in the water levels of the lakes of the Powidz Landscape Park were shaped under the influence of the amount and distribution of precipitation and average air temperature in the successive hydrological years, and especially in the winter half of the year. In the hydrological years of 2004/2005 to 2010/2011, where the amount of precipitation was lower than the average of the observed multi-year, there was an observation of the decrease in the water level in lakes, in relation to the longterm average. It was found that in the period considered as the wet period, there was an increase in water levels, with at least a one year delay. The natural water level in the lakes fell, by about 2.6 m in the Wilczyński lake and by about 1,80 m in the bordering lake Budzisławskim, in relation to the multi-year period 1965 years. In total, about 32 million m3 of water disappeared from the lakes. A particularly fast falling water level was observed in the years from 1990 to 1992 and from 2003 to 2006. In the multi-year trend of declining water levels in lakes of PPK, had a correlation with frequently occurring drought in this part of Wielkopolska and the increase in average air temperature, which resulted in increased evaporation, which is often 130% of the precipitation. Thus the effects of the decrease in water level in the lakes cannot be only associated with dehydration because of the mining. This paper also presents the measures taken (damming water in the lakes and the transfer of water from nearby drained mining pits) for stopping the decrease of the water level and preserving the values of biodiversity and advantages in PPK lakes. This would also increase the level of subsurface water retention and groundwater in the nearby lakes. This would be a perfect solution, requiring little labour and costs, because most studied lakes have damming structures in their outflows. The article is an important contribution to the problem of the unambiguous determination of the causes of precipita in the lakes of Gniezno Lake District, adjacent to the mining outcrops KWB "Konin".

15

Efekty realizacji programu małej retencji w lasach na przykładzie dwóch nadleśnictw obszarów nizinnych

Liberacki D., Korytowski M., Kozaczyk P., Stachowski P., Stasik R.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

428--438

EN

Evaluation of the effects of small retention programme implementation was an aim of the paper. The research was carried out in two forest districts located in lowland area: Włocławek and Dąbrowa Forest District. They are located in the central part of the Polish Lowland in the southern and north-eastern part of Kujawy-Pomerania Province. Location of these objects in the zone of the lowest precipitation and also in the high air temperature have negative impact on the water resources. All of the activities which can protect the water resources as well as can increase the water retention should be priority. Realization of the investment of small retention objects in recent years caused creation of artificial reservoirs collecting significant amount of water, which flowed away until now. Realization of small retention object at Osięciny Forestry of Włocławek Forest District included building weir with regulated flashboard gate in the ditch. Meanwhile in the Dąbrowa Forest District at Krępa watercourse at degraded grasslands of low class in November 2006. Four cascading weir with constant overflow as well as four reservoirs were built. An increase of surface and subsurface retention capacity in Włocławek Forest Districts was from 14 to 14.5 th. m3, with an increase of flowed area from 10.3 th. m2 to 31.7 th. m2. Flowed area created in second analysed forest district – Dąbrowa, was from 1.8 th. m2 to 32.9 th. m2, and built reservoirs stored water of amount from 2.6 th. 3 to 18.1 th. m2. The building devices of small retention caused the water retention increase of about 36.4 th. m3 in total. Improvement of habitat conditions which are in particular sensitive to water shortage, which can appear frequently, was an additional profit of small retention programme implementation, besides the increase of water storage amount. The researches indicated that nature-friendly small water damming devices, constructed from natural materials can also be an cheap alternative for water storage in comparison to constructing bigger water reservoirs, which also demanding high exploitation costs. Small retention water devices presented in the paper allow to carrying out a rational water management with maintain of environmental needs. They also indicate possibility of water retention increase and protection of forest habitats which are particularly sensitive to water shortage. The more so all of the small retention activities can positively affect biodiversity of forest habitats.

16

Stan urządzeń melioracji podstawowych i potrzeby ich konserwacji na terenie inspektoratu Międzyrzecz

Kozaczyk P., Liberacki D., Stachowski P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 50

92--98

PL

W pracy poddano ocenie stan techniczny rzek, kanałów i wałów przeciwpowodziowych oraz urządzeń melioracyjnych na nich umiejscowionych. Badania dotyczyły potrzeb oraz zakresów wykonanych robót konserwacyjnych w latach 2013 i 2014. Dla zapewnienia technicznej sprawności systemy melioracyjne podlegają okresowym zabiegom konserwacyjnym. Na terenie działania Lubuskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Inspektoracie Międzyrzecz na przestrzeni badanego okresu w latach 2013 i 2014 na utrzymanie i konserwację urządzeń melioracji podstawowych wydano 2,01 mln zł. Wydatki dotyczyły zarówno konserwacji rzek i kanałów jak i koszenia i utrzymania wałów przeciwpowodziowych. Kolejne wydatki pochłaniały również trzy stacje pompowni melioracyjnych o łącznej wydajności 6350 dm3·s-1, oddziałujących na obszar 4069 ha. W rozpatrywanym okresie rysuje się tendencja spadkowa w zakresie wydatkowanych środków, a w ich następstwie ilości wykonanych robót konserwacyjnych. W okresie lat 2013 i 2014 spadek kształtował się na poziomie 11%. Przeznaczane na bieżące utrzymanie i konserwacje środki finansowe wystarczały na konserwację od 30 do 40% ogółu urządzeń melioracji podstawowych.

EN

In the paper rivers, canals and levees and the technical condition of drainage localized on them are evaluated. The research was related to the needs and scope of works performed in 2013 and 2014. To ensure technical efficiency drainage systems are subject to periodic maintenance treatments 2.01 millions PLN was spent on sustaining and maintains of melioration devices in the activity area of Lubuski Amelioration Board. The expenses concerning rivers and channels as well as mowing and sustaining flood prevention devices. Other expenses were spent on three pumping stations of the total yield equals 6350 dm3·s-1 influencing on area of 4069 ha. Downward trend of work amount as the result of downward trend of spending financial means was observed in the analyzed area. Decrease of spending financial means was about 11% in 2013 and 2014 years. Financial means allocated on current sustaining and maintains suffice only for 30 to 40% of entire basic drainage devices.

17

Konserwacja urządzeń melioracji podstawowych na terenie powiatu stargardzkiego

Kozaczyk P., Liberacki D., Stachowski P., Piotrowski P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 46

47--54

PL

Stan infrastruktury wodno-melioracyjnej ma wpływ na warunki zrównoważonego rozwoju wsi i obszarów wiejskich. Systemy nawadniające-odwadniające regulujące stosunki wodne w glebach obszarów dolinowych składają się z układów rzek, kanałów oraz rowów wraz z budowlami piętrzącymi. Znaczne zaniedbania w konserwacji istniejącej, infrastruktury wodno–melioracyjnej, spowodowały ich dekapitalizację. Najważniejszym sposobem przywracania sprawności ich poprawnego funkcjonowania powinna być ich prawidłowa i terminowa konserwacja W pracy oceniono potrzeby konserwacji urządzeń melioracji podstawowych występujących na terenie powiatu stargardzkiego. Badaniami objęto lata 2010–2012.

EN

State of water-drainage infrastructure affects the conditions for sustainable development of rural areas. Irrigation-drainage systems for governing water relations in soils of the valley areas consist of a system of rivers, canals and ditches with impoundment structure. The considerable neglect in the maintenance of existing water-drainage infrastructure resulted in their recapitalization. The most important way to restore the efficiency of their proper functioning should be their correct and timely maintenance. The study evaluated the need for maintenance of basic drainage structures in the district of Stargard. The study covered the years 2010–2012.

18

Ocena wybranych elementów gospodarki wodno-ściekowej i obciążenia użytków rolnych makroelementami ze ścieków bytowych w wybranych gospodarstwach Wielkopolski

Kupiec J. M., Oliskiewicz-Krzywicka A., Stachowski P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2015

|

Tom 17, cz. 2

1017--1033

EN

The aim of this study was to evaluate selected elements of the management of domestic and production sewage and an estimate of amount of macroelements NPK in domestic sewage, used on fields in selected farms of Wielkopolska voivodeship. The main sources of data were special designed questionnaires taken in selected farms. The data were combined with information obtained in The Agricultural Advisory Center in Poznań and communities and included the period 2004−2010. The study area was covered by eight communities situated in the central part of Wielkopolska region - Borek Wielkopolski, Dolsk, Gostyń, Jarocin, Koźmin Wielkopolski, Krzywiń, Piaski and Śrem. 72 conventional farms, diversified in terms of their size, specialization, crop and animal production were also chosen. The examined farms were subjected to detailed characterization in terms of their sphere of production. Domestic wastewater management, using the method of preparation of silage, and the degree of risk to the environment due to the risk of leakage into the soil silage juice were analyzed. Content of nitrogen, phosphorus and potassium in samples taken from 16 different farms was analyzed. Quantity of nutrients in domestic wastewater and which could be possibly applied to the field were calculated. The study shows that 83% of the analyzed farms had access to water supply. Due to the lack of proper infrastructure and the possibility of alternative wastewater management and disposal of domestic waste, farmers often applied sewage directly into the fields. 49% of produced sewage is poured directly into the fields. None of the 16 domestic sewage samples meets permitted standards for nitrogen concentration. Only one because of phosphorus and 11 due to potassium the predetermined limits of nutrient concentration in domestic sewage introduce into the soil or water does not exceed. On average with wastewater farmers brought in the agricultural land 12 kg of N, 3 kg of P2O5 and 16 kg of K2O per 1 ha. The problem there is also the method of preparation silage piles. As many as 56% of farmers prepares piles directly on the ground, without isolation, with the risk of penetration of pollutants into groundwater and surface water.

19

Wstępne rezultaty monitoringu warunków opadowych na terenie miasta Bydgoszczy w latach 2013–2014

Pasela R., Bohuszewicz G., Milik J., Budzińska K., Berleć K., Stachowski P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 45

176--182

PL

W artykule przedstawiono wstępne wyniki analiz rozkładu wysokości, intensywności i natężenia opadu deszczu na terenie miasta Bydgoszczy, na podstawie pomiarów sieci pluwiometrycznej eksploatowanej przez Miejskie Wodociągi i Kanalizacje w Bydgoszczy. System ten składa się z sześciu deszczomierzy korytkowych typu TPG-036-H24 firmy A-STER, wyposażonych w elektroniczny system zapisu danych z ich transmisją w technologii GPRS do serwera centralnego. Zapis wyników pomiaru wysokości opadów odbywa się w interwałach 2-minutowych z dokładnością do 0,1 mm. Poza tym analizie poddano ekstremalne wysokości i natężania opadów zarejestrowanych w badanym okresie, które zostały zaprezentowane w postaci tabel i wykresów. Pomiary natężenia i wysokości opadu prowadzone przy wykorzystaniu odpowiednio gęstej sieci pluwiometrycznej dają możliwość uzyskania wartościowych rezultatów, niezbędnych w analizie funkcjonowania miejskich systemów kanalizacyjnych.

EN

The paper shows the results of analysis distribution of the amount and rainfall intensity in Bydgoszcz based on network measurements of rain, which is operated by the Municipal Water Supply and sewers in Bydgoszcz. The system consists of six rain-gauges type TPG-036-H24 by A-STER, which are equipped with electronic data recording system with GPRS transmission to a central server. A record of the amount of rainfall measurement results is carried out in 2-minute intervals with an accuracy of 0.1 millimeters. The extreme highs and the intensity of rainfall registered in the audited period was analyzed. The results were presented in a form of tables and graphs. The intensity measurements and the amount of rainfall were used by a dense network of rainwater, which allows you to get valuable results, essential in the analysis of the functioning of municipal sewer system.

20

Ocena potrzeb modernizacji i konserwacji północnego kanału Obry

Kozaczyk P., Stachowski P., Liberacki D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 43

139--145

PL

W pracy oceniono potrzeby modernizacji i konserwacji Północnego Kanału Obry, którego budowa rozpoczęła się w roku 1852. Stan urządzeń melioracyjnych występujących na tym cieku wybudowanych na początku XX wieku jest niezadawalający. Jest to wynikiem długoletnich zaniedbań i brakiem przeprowadzania prac konserwacyjnych. Pierwsze prace modernizacyjne rozpoczęły się w roku 1986 i kontynuowano je w ramach trzech zadań, w których wykonano: regulację cieku na długości około 35 km, rozebrano 9 jazów oraz wybudowano 8 nowych. Koszty modernizacji Północnego Kanału Obry są istotnie zróżnicowane, co wynika z zakresu prowadzonych robót. Składają się na nie koszty odbudowy samego kanału, jak również odbudowę budowli hydrotechnicznych.

EN

In an attempt to assess the needs of the modernization of the North Channel of Obra, the construction began in 1852. The condition of drainage occurring on this course coming generally from the early 20th century and is unsatisfactory. This is the result of longstanding neglect and lack of maintenance. The first modernization works started in 1986. Undergoing on the North Channel of Obra are primarily made in the framework of four tasks, which was the regulation of the water course on a length of approximately 35 km 8 dams were built and 9 dams were demolished. The cost of upgrading the North Channel of The Obra was significantly different, what is the result of the works. They include the cost of reconstruction of the drainage channels, and the reconstruction of hydraulic structures. At this work, in addition to the needs assessment of the North Channel of Obra, further modernization needs were indicated.