Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena zmian odpływu w zlewni rzeki Widawki w roku hydrologicznym 2010 pod wpływem oddziaływania inwestycji górniczo-energetycznej w rejonie Bełchatowa

Wachowiak G., Galiniak G., Jończyk W., Martyniak R.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2011

|

R. 35, z. 3

381-395

PL

Jednym z ważnych elementów oddziaływania odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego i powiązanej z nią energetyki na środowisko naturalne są zmiany zachodzące w środowisku wodnym (wody powierzchniowe i podziemne). W niniejszym artykule autorzy charakteryzują (dla roku hydrologicznego 2010) wpływ Kopalni oraz Elektrowni "Bełchatów" na odpływ rzeczny w zlewni rzeki Widawki. Z jednej strony istnieje zwiększenie przepływu w ciekach powierzchniowych na skutek odprowadzania wód pochodzących z odwodnienia złoża, z drugiej strony wytworzony lej depresji oraz pobór wód dla potrzeb Elektrowni zmniejszają zasilanie i przepływ naturalny. Analizę zmian w odpływie wykonano w oparciu o wyniki stałego monitoringu prowadzonego w celu ustalenie przepływów rzecznych (rzeczywistych i odtworzonych jak dla warunków naturalnych) oraz wielkości czynników antropogenicznych.

EN

Changes in water conditions (surface and groundwater) are one of the important elements of the impact of open pit lignite mining and associated energy production on the environment. In this article, the authors characterize (for the hydrological year 2010) the impact of the mine and power station "Belchatow" on the river runoff in the catchment of Widawka river. This influence is manifested primarily by providing the hydrographic network with drainage water coming from the mine; by flow-reducing influence of the depression cone, as well as by abstractions for the power station. The analysis of changes in the outflow was based on the determination of river flows (actual and reconstructed as in natural conditions) and on the size of anthropogenic factors.

2

Chemizm wód podziemnych w rejonie KWB Bełchatów po 30 latach eksploatacji złoża metodą odkrywkową

Martyniak R., Ślusarczyk S.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2009

|

R. 50, nr 1

7-16

PL

Odwodnienie złoża węgła brunatnego Bełchatów, niezbędne dla jego odkrywkowej eksploatacji, powoduje zmiany naturalnych warunków wodnych i hydrochemicznych. Monitorowanie ilości i jakości wód pompowanych z systemu odwodnienia, pozwała na obserwację postępujących zmian chemizmu wód oraz umożliwia określenie wpływu wód kopalnianych na jakość wód powierzchniowych. W artykule zawarto opis zmian chemizmu wód podziemnych obszaru złoża w rejonach, wyodrębnionych na podstawie stwierdzonej, zróżnicowanej tendencji tych zmian, zaistniałych w wyniku długotrwałego procesu odwadniania. Odrębnie odniesiono się do problemu chemizmu wód podziemnych na Polu Szczerców, gdzie krótki, kilkuletni okres odwaniania, nie spowodował dotychczas jego istotnych zmian.

EN

Dewatering of Bełchatów lignite deposit is indispensable to its exploitation and induce changes ofnatural water conditions and its chemism. Monitoring of ąuantity and ąuality of water from drainage system ałlows to registration of changes of underground water chemistry and makingpossibile to define minę water influence on surface water properties. In thispaper description of changes of underground water chemistry from lignite deposit area was contained. Afew different regions were distinctedon the basis of changes tendence during a long term ofdewatering were confirmed. Separately problem of underground water chemistry in Szczerców area was ełaborated. Relativeły short time of dewatering not to bring about considerabłe changes of water chemistry.

3

Zmiany chemizmu wód podziemnych zachodzące na skutek odwadniania złoża węgla brunatnego "Bełchatów"

Martyniak R., Sołtyk W.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2009

|

R. 33, z. 2

307-316

PL

Największa polska odkrywkowa Kopalnia Węgla Brunatnego "Bełchatów" rozpoczęła eksploatację systemu odwodnienia w 1975 na Polu Bełchatów. System odwodnienia jest jednym z podstawowych i najważniejszych elementów niezbędnych do prawidłowego i bezpiecznego funkcjonowania całego układu prowadzenie robót górniczych. W celu wydobycia złoża węgla brunatnego należy obniżać zwierciadło wód podziemnych poniżej poziomów eksploatacyjnych z docelową depresją wynoszącą 300 m ppt. Jakość wód podziemnych pompowanych przez system odwodnienia wgłębnego przekształcana jest przez czynniki geologiczne, hydrochemiczne i pod wpływem oddziaływań antropogenicznych.

EN

The largest strip mine in Poland, KWB "Bełchatów", began operating a drainage system on the Bełchatów Field in 1975. The drainage system is one of the fundamental and most important elements required for correct and safe functioning of the entire system of mine works. In order to exploit a brown coal deposit, it is necessary to lower the level of underground waters below the exploitation levels with target depression totalling 300 m below terrain level. The quality of underground waters pumped by the sunk drainage system is transformed by geological and hydrochemical factors as well as changes under the influence of anthropogenic interactions.

4

Wpływ głębokiej eksploatacji węgla brunatnego na zmiany środowiska wodnego w rejonie Kopalni "Bełchatów"

Motyka J., Czop M., Jończyk W., Stachowicz Z., Jończyk I., Martyniak R.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2007

|

R. 31, z. 2

477-487

PL

Wydobycie węgla brunatnego w Kopalni "Bełchatów" jest ściśle związane z koniecznością prowadzenia intensywnego, głębokiego drenażu wód podziemnych z wodonośnych pięter czwartorzędowego, trzeciorzędowego i kredowo-jurajskiego. Odwadnianie zasobnych pięter wodonośnych spowodowało uformowanie się wokół wyrobiska kopalni "Bełchatów" znacznych rozmiarów leja depresji. Strefa zmian warunków hydrodynamicznych aktualnie obejmuje powierzchnię około 450 km2. W centralnej części leja depresji Kopalni "Bełchatów" zwierciadło wody zostało obniżone o ponad 250 metrów. Kolejnym elementem wpływu działalności Kopalni na środowisko wodne jest przeobrażenie warunków hydrologicznych zlewni położonych w zasięgu leja depresji, związane głównie z obniżeniem zasilania cieków z dopływu wód podziemnych. Odpompowywanie dużych ilości wód podziemnych jest również przyczyną uformowania się antropogenicznej, młodej strefy aeracji z dostępem tlenu. Zmiany jakości wód podziemnych w leju depresji kopalni "Bełchatów" zachodzą w wyniku połączonych ze sobą procesów geochemicznych: utleniania siarczków, buforowania powstających kwaśnych wód kopalnianych i formowania bardzo dobrze rozpuszczalnych wtórnych minerałów siarczanowych oraz na skutek występowania wód typu Na-CI w rejonie wysadu solnego "Dębina". Prowadzony w Kopalni "Bełchatów" systematyczny monitoring środowiska wodnego daje możliwość śledzenia stanu środowiska wodnego, a także umożliwia planowanie scenariuszy dla jego remediacji.

EN

Brown coal exploration in the Bełchtów open-pit is connected with intensive and deep drainage of the groundwater from Quaternary, Tertiary and also Cretaceous-Jurassic aquifers. Drainage of the high permeable aquifers has led to the formation of the extensive zone of the hydrodynamical changes of water environment. Bełchatów open-pit cone of depression has an a area of about 450 km2. Within central part of this cone in the vicinity of the Bełchatów open-pit, groundwater table was highly lowered, on the order of tens metres. The next influence of the mining activity in Bełchatów open-pit is connected with changes in surface water budget, mainly in decreasing in groundwater recharge of the cachtments. Drainage of the groundwater is a reason for formation of the anthropogenic, modern vadose zone with availability of the oxygen. Groundwater quality deterioration within cone of depression is connected with geochemical processes of the sulphide minerals oxidation, buffering of the acid mine drainage and formation of the highly soluble secondary sulphate minerals and also occurrence of the Na-CI groundwater in the "Dębina" salt dome area. Monitoring system of the water environment in the vicinity of Bełchatów open-pit gave the possibility for observation of the water environment and also for planning of the remediation scenarios.

5

Dynamika i kierunki zmian jakości wód podziemnych w rejonie wysadu solnego "Dębina" w aspekcie eksploatacji złoża węgla brunatnego "Bełchatów"

Martyniak R., Górski G., Sołtys W.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2005

|

Vol. 112, nr 44

491-500

PL

W artykule przedstawiono analizę zmian jakości wód podziemnych w okresie funkcjonowania bariery ochronnej wysadu solnego "Dębina" na podstawie szerokiego wachlarza badań hydrogeologicznych i hydrochemicznych wykonywanych w rejonie wysadu solnego. Wskazano na naturalną geochemiczną zależność kształtowania się chemizmu wód w miarę obniżania zwierciadła wody i pompowania wód pochodzących z coraz głębszych partii górotworu. Zaprezentowano próbę oceny dynamiki zmian jakości wód w warunkach wymuszonego dopływu wód podziemnych.

EN

The paper discussed groundwater quality change, in the time of the well barrier protection around "Dębina" salt diapir operation, on base of carried out hydrogeological and hydrochemical research. The relation between the geogenic background level and the quality of groundwater pumped out by the well barrier situated around "Dębina" salt diapir was indicated. Estimation of the groundwater quality change was presented relating to the required depression and inflow into well protective barrier.

6

Częściowe zamknięcie szczeliny międzyfazowej spowodowane termicznymi deformacjami

Matczyński M., Martyniak R., Honczar K., Nagalka S.

Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Mechanika

|

2003

|

Z. 78

315-324

PL

W pracy rozważa się dwuskładnikowy kompozyt z prostoliniową międzyfazową szczeliną. Składniki kompozytu różnią się własnościami termicznymi, zaś ich własności mechaniczne są jednakowe. Powierzchnie szczeliny są termicznie izolowane. Szczelina pod wpływem obciążenia termicznego zamyka się na pewnym odcinku w jej środkowej części. Wykorzystując metodę potencjałów zespolonych rozwiązanie kontaktowego zagadnienia szczeliny sprowadzono do rozwiązania silnie osobliwych równań całkowych. Analizowana jest długość odcinka kontaktu, rozwarcie szczeliny w jej pozostałej części, ciśnienie kontaktowe brzegów szczeliny oraz współczynniki intensywności naprężenia w jej wierzchołkach.

EN

The bimaterial is weakened by the straight interface crack. The components of the bimaterial are of the same mechanical properties but differ in thermal properties. The crack surfaces are thermally insulated. It is assumed that due to the thermal load the crack is closed along of certain segment, which is located in the central part of the crack. Making use of the method of complex potentials, the solution of the problem is reduced to the solution of singular integral equations. The length of the contact segment, opening of the remaining part of the crack, contact pressure and stress intensity factors at the crack tips are discussed.

7

Rozwój technologii procesu kotwienia w górnictwie rud miedzi

Martyniak R., Rzepecki W., Turbak A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2003

|

nr 3

17-30

PL

Artykuł zwiera rys historyczny technologii zabudowy kotwi w zakładach górniczych KGHM Polska Miedź SA uwzględniający ówczesne konstrukcje kotwi i ręczne technologie zabudowy kotwi rozprężnych i wklejanych - obecnie nie używane. Przedstawiono obecnie stosowane konstrukcje kotwi oraz w pełni zmechanizowane technologie zabudowy kotwi rozprężnych i wklejanych z fotografiami wieżyczek kotwiących pracujących w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych KGHM P.M. S.A, a także przedstawiono konstrukcję i technologię zabudowy kotwi linowych służących do głębokiego kotwienia

EN

The paper presents historical outline of roof bolts instalation practice in the KGHM Polska Miedź SA mines including the previous bolt features and manual techniques of their placing which are not in use now. The current design of expansive and cemented roof bolts and fully automated technologies of their installation with pictures of bolting rigs, working in the headings of the LGOM mines together with technology of installation of cable bolts for deep bolting are described.

8

Termosprężyste zagadnienie zamkniętej szczeliny międzyfazowej z oporem termicznym zależnym od ciśnienia

Matczyński M., Martyniak R.

Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Mechanika

|

1999

|

Z. 68, t. 2

41--47

PL

W pracy bada się pole temperatury i naprężeń cieplnych w dwuskładnikowym sprężystym ośrodku kompozytowym ze szczeliną międzyfazową, zamkniętą wskutek działania obciążeń cieplnych. Rozważane ośrodki różnią się modułami odkształcenia postaciowego. Założono, że z powodu szorstkości powierzchni szczeliny ich kontakt termiczny jest niedoskonały i opisany jest oporem termicznym zależnym od ciśnienia. Wykorzystując metodę potencjałów zespolonych, rozwiązanie zagadnienia kontaktowego szczeliny sprowadzone jest do rozwiązania nieliniowego osobliwego równania całkowo-różniczkowego względem skoku temperatury na powierzchniach szczeliny. Na podstawie analitycznego rozwiązania tego równania, analizowana jest zależność współczynnika intensywności naprężeń od obciążenia cieplnego i od parametru niedoskonałego kontaktu powierzchni szczeliny.