Jakość materiału poliuretanowego kształtowana jest na każdym etapie jego życia: podczas projektowania (dobór substratów wyjściowych), syntezy (zachowanie ilości stechiometrycznych substratów, ich czystości i odpowiednich warunków reakcji), użytkowania (zgodnego z właściwościami danego materiału), a nawet na etapie recyklingu odpadu poużytkowego, gdy odpowiednio przetworzony poliuretan może być ponownie użyty. W pracy przedstawiono przykłady modyfikacji chemicznych i fizycznych poliuretanów w aspekcie otrzymania usieciowanych i degradowalnych materiałów dla celów medycznych. Wskazano na grupy związków, które wprowadzone do struktury poliuretanu lub użyte do fizycznej modyfikacji zmieniają jego właściwości (w tym biokompatybilność i podatność na degradację).
EN
The quality of the polyurethane material is created at every stage of its life: during design (selection of starting substrates), synthesis (preservation of stoichiometric quantities of substrates, their purity and using of appropriate reaction conditions), utility (according to the characteristics of the material) and even at the recycling stage of waste, when appropriately processed polyurethane can be reused. The paper presents examples of chemical and physical modification of polyurethanes in aspect of obtaining cross-linked and degradable materials for medical purposes. The author pointed out the groups of compounds that introduced into the polyurethane structure or used for physical modification, change its properties (including biocompatibility and degradability).
Polyurethanes with synthetic poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) in the soft segment and with polycaprolactone triol as cross-linker were blended with chitosan and degraded in hydrolytic and oxidative solutions. Progress of the degradation of the samples was evaluated by changes in their weight, surface topography and thermal properties. Increasing the poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) content in soft segment as well as blending with chitosan resulted in an increase in degradability of cross-linked polyurethanes in both solutions.
PL
Poliuretany zawierające syntetyczny poli([R,S]-3-hydroksymaślan) w segmencie giętkim oraz polikaprolaktonotriol jako związek sieciujący zmieszano z chitozanem i poddano degradacji w roztworach hydrolitycznym i utleniającym. Postęp rozkładu kompozytów oceniano na podstawie zmiany masy, powierzchni i właściwości termicznych próbek. Zarówno zwiększenie zawartości poli([R,S]-3-hydroksymaślanu) w segmencie giętkim poliuretanów, jak i zmieszanie ich z chitozanem spowodowało wzrost podatności usieciowanych poliuretanów na degradację w obu rodzajach roztworów.
Na osnowie poliuretanów (PUR) zsyntezowanych z biokompatybilnych substratów wytworzono kompozyty z udziałem 2,5 lub 5,0 % mas. chitozanu. Segment sztywny poliuretanów otrzymano z alifatycznego 4,4'-diizocyjanianu dicykloheksylometanu i 1,4-butanodiolu, a segment giętki z polikaprolaktonodiolu i syntetycznego poli([R,S]-3-hydroksymaślanu), w stosunku masowym 90:10 lub 80:20. Twardość poliuretanów i ich kompozytów była typowa dla elastomerów stosowanych w medycynie. Na podstawie termogramów DSC stwierdzono, że wytworzone polimery były semikrystaliczne, a powierzchnia obserwowana pod mikroskopem optycznym wskazywała na strukturę heterogeniczną. Dodatek chitozanu do wytworzonych poliuretanów powodował zmniejszenie przepuszczalności pary wodnej, wpływając jednocześnie na zwiększenie sorpcji wody, natomiast nie zmienił sorpcji oleju.
EN
Polyurethanes synthesized from biocompatible components were used to produce composites with 5 and 10 wt % chitosan content. The hard segments of polyurethanes were obtained from aliphatic 4,4'-methylene dicyclohexyl diisocyanate and 1,4-butanediol, while the soft segments were derived from polycaprolactonediol and synthetic poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) in a weight ratio of 90:10 or 80:20. The hardness of polyurethanes and their composites with chitosan was typical for elastomers used in medicine. DSC thermograms showed that the investigated polymers were semicrystalline. The morphology of their surface observed under optical microscope was heterogeneous. The presence of chitosan in the composites reduced their water vapour permeability, resulting at the same time in an increased water sorption, while not influencing the oil sorption of polymer samples.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł stanowi przegląd literaturowy dotyczący badań nad syntezą i wybranymi właściwościami dwóch grup nowych (bio)degradowalnych poliestrouretanów, których segmenty giętkie zawierały zsyntezowane telecheliczne oligoestrodiole: ataktyczny poli([R,S]-3-hydroksymaślan) (a-PHB) lub polilaktyd (PLA) i/lub alifatyczno-aromatyczny kopolimer poli[(tereftlanu-1,4-butylenu)-co-(adypinianu-1,4-butylenu)] (BTA). Przytoczone wyniki wskazują, że poliestrouretany pierwszej grupy są podatne na degradację w środowisku hydrolitycznym i utleniającym. Odpowiednio modyfikowane wykazują potencjalną biostatyczność i hemokompatybilność. Druga grupa poliestrouretanów łączy właściwości obu polimerów, z których otrzymano oligoestrodiole: PLA i BTA, co jest korzystne ze względu na właściwości mechaniczne oraz podatność na degradację, potwierdzoną w badaniach prowadzonych w warunkach kompostowania przemysłowego.
EN
The paper presents a review of studies on the synthesis and selected properties of two types of new (bio)degradable poly(ester urethane)s with soft segments containing telechelic oligoesterdiols: atactic poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) (a-PHB) or polylactide (PLA) and/or aliphatic-aromatic copolymer poly(1,4-butylene terephthalate)-co-(1,4-butylene adipate) (BTA). The reported results indicate that poly(ester urethane)s of the first type are susceptible to degradation in a hydrolytic and oxidative environment. When suitably modified, they exhibit potentially biostatic properties, whereas no change in blood parameters after the direct contact with them suggest their hemocompatibility. The second group of poly(ester urethane)s combines the properties of both PLA and BTA polymers used for the preparation of oligoesterdiols, which is advantageous from the viewpoint of mechanical properties and degradation ability, confirmed by biodegradation studies under industrial composting conditions.
Novel polyurethanes based on synthetic, atactic poly[(R, S)-3-hydroxybutyrate] (a-PHB) and polycaprolactone (PCL) or polyoxytetramethylene (PTMG) diols were synthesized. It was shown that the presence of a-PHB within soft segments reduces crystallinity of PUR. Because of the low melting temperature for polyurethanes with PCL in soft segments, at this stage of work, electrospinning was limited to polyurethanes containing PTMG and a-PHB. Polyurethane containing 80% of PTMG and 20% of a-PHB was electrospun at various parameters from hexafluoro-2-propanole solution, resulting in formation of fibers with the average diameter ca. 2 μm. The fiber diameter decreased with decreasing polymer concentration in a solution and was practically insensitive to the needle-collector distance in the applied range of distances.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Polyurethanes belong to materials commonly used in many different fields of our life. Very important part of their application is using as biomaterial. But their properties have to be appropriate for contact with living organisms. Using in synthesis of polyurethanes the synthetic analog of natural polyhydroxybutyrate - telechelic atactic poly[(R,S)-3-hydroxybutyrate] (a-PHB) could make them more biocompatible. The investigated polyurethanes were synthesized with aliphatic and aromatic diisocyanate. Their soft segments were built with polycaprolactone and a-PHB. The physical, mechanical, thermal properties and degradability of obtained polyurethanes were estimated. The polyurethane samples were also checked for medical application. After the extraction in hexane and sterilization their influence on blood parameters and on pathogenic microorganisms were estimated. The obtained polyurethanes were amorphous and hydrophilic but the amount of absorbed water was small and is on the same level for both materials. Sterilization of aliphatic polyurethane samples insignificantly changed the mechanical properties whereas aromatic polyurethane seemed to be more sensitive to conditions of sterilization. The results of polyurethane degradation indicated higher influence of oxidative than hydrolytic mechanism. The presence of aliphatic polyurethane decreased the growth of some pathogenic microorganisms. Both kinds of polymers did not change the parameters of whole blood. In conclusion it could be stated that aliphatic polyurethane based on atactic poly[(R,S)-3-hydroxybutyrate] displayed the properties appropriate for further investigations for medical application without the risk of generation the cancerogenic degradation products which could be formed from polyurethane obtained with aromatic diisocyanate.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Poliuretany (PURs), zawierające w segmencie giętkim ataktyczny, telecheliczny poli([R,S]-3-hydroksymaślan) (a-PHB) oraz polikaprolaktonodiol (PCL) lub polioksytetrametylenodiol (PTMG), poddano degradacji hydrolitycznej i oksydacyjnej. Segment sztywny zbudowany był z 4,4'-diizocyjanianu difenylometylenu (MDI) lub 4,4'-diizocyjanianu dicykloheksylometylenu (H12MDI) oraz 1,4-butanodiolu (1,4-BD). Dla porównania zsyntezowano PURs bez a-PHB. Poliuretany poddano degradacji hydrolitycznej w buforze fosforanowym z dodatkiem NaN3 w czasie 36 tygodni oraz oksydacyjnej w roztworze CoCl2/H2O2 w czasie 16 tygodni inkubacji. Próbki inkubowano w temperaturze 37oC. Postęp degradacji śledzono poprzez kontrolowanie masy próbek poliuretanów oraz obserwację ich powierzchni pod mikroskopem optycznym w świetle odbitym bez polaryzatora. Poliuretany, zawierające syntetyczny, taktyczny poli([R,S]-3-hydroksymaślan) wykazały większą wrażliwość na degradację oksydacyjną niż hydrolityczną. Na powierzchni poliuretanów poddanych działaniu roztworu oksydacyjnego zaobserwowano wyraźną erozję próbek. Zastosowanie alifatycznego diizocyjanianu w syntezie poliuretanów zwiększyło podatność poliuretanów na degradację, zwłaszcza w środowisku hydrolitycznym, w porównaniu do poliuretanu z diizocyjanianem aromatycznym. Znacznie większe zmiany masy oraz powierzchni próbek zaobserwowano dla poliuretanów z PTMG niż z PCL w segmencie giętkim.
EN
New polyurethanes with synthetic polyhydroxybutyrate in their soft segments were degraded under hydrolytic and oxidative conditions. The soft segments of the investigated polyurethanes were built of polytetramethylene glycol (PTMG) and atactic poly[(R,S)- 3-hydroxybutyrate] (a-PHB) or polycaprolactone diol (PCL) and a-PHB, whereas the hard segments consisted of 4,4'-diisocyanate dicyclohexylmethane (H12MDI) and 1,4-butane diol. For comparison PURs without a-PHB and PURs based on 4,4'-diisocyanate diphenylmethane (MDI) were also prepared. The hydrolytic degradation was carried out at 37oC for 36 weeks using a phosphate buffer solution (pH = 7.41). The oxidative degradation was done by using 0.1 M CoCl2 in 20 % H2O2 at 37oC for 16 weeks. The weight changes were estimated during the degradation process. The surface changes of the polyurethanes were tested under an optical microscope after incubation in both the environments. Polyurethane samples containing synthethic, atactic poly([R,S]-3- hydroxybutyrate) were more susceptible to oxidation than to hydrolysis. The surface of polymers incubated in the oxidizing solution was destroyed, whereas the surface of the polymers incubated in the hydrolytic solution was only slightly changed. The presence of aliphatic diisocyanate in the hard segments, in comparison with aromatic diisocyanate, was responsible for a higher rate of degradation of the polymers in the hydrolytic environment. Much more visible surface changes of polyurethanes with PTMG in their soft segments suggest a higher vulnerability to oxidation and hydrolysis of those polymers than in the case of PURs with PCL.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zsyntezowano poliuretany, w których segmenty giętkie były zbudowane z telechelicznego, zakończonego obustronnie grupami -OH, ataktycznego poli([R,S]-3-hydroksymaślanu) (a-PHB) i polikaprolaktonodiolu (PCL) lub z a-PHB i polioksytetrametylenodiolu (PTMG). Segment sztywny to produkt reakcji 4,4'-diizocyjanianu dicykloheksylenometanu (H12MDI) i 1,4-butanodiolu (1,4-BD). Określono wpływ wprowadzenia do segmentu giętkiego a-PHB na wybrane właściwości termiczne, mechaniczne oraz sorpcję wody i oleju roślinnego nowych poliuretanowych materiałów alifatycznych przeznaczonych do zastosowań medycznych. Oznaczono masę suchej pozostałości po ekstrakcji wrzącym heksanem oraz skuteczność procesu sterylizacji i jego wpływ na właściwości mechaniczne otrzymanych produktów. Wyniki DSC wskazują, że wprowadzenie do łańcucha segmentu giętkiego a-PHB z boczną grupą metylową zaburza uporządkowanie w obszarze segmentów giętkich i sztywnych, przesuwając temperaturę zeszklenia segmentów giętkich w stronę wyższych wartości. Zmniejsza się jednocześnie stopień krystaliczności poliuretanów. Obecność w łańcuchu PUR syntetycznego a-PHB zwiększa nieco sorpcję wody, zmniejsza zaś sorpcję oleju PUR zbudowanych z PTMG i a-PHB. Masa suchej pozostałości po ekstrakcji wrzącym heksanem próbek PUR, z udziałem a-PHB, nie przekracza dopuszczalnej wartości. Testy mikrobiologiczne wytworzonych PUR dowodzą skuteczności sterylizacji plazmą. Wytrzymałość na rozciąganie próbek po sterylizacji zwiększa się. Otrzymane alifatyczne poliuretany mogą być użyte jako biomateriały polimerowe w zastosowaniach medycznych, niewymagających dużej wytrzymałości na zrywanie.
EN
Polyurethanes, in which the soft segments have been built from synthetic telechelic atactic poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) with OH groups at both ends (a-PHB) and polycaprolactanodiol (PCL) or from a-PHB and polyoxytetramethylenodiol (PTMG), while the hard segments are a product of the reaction between 4,4'-methylene dicyclohexyl diisocyanate (H1,2MDI) and 1,4-buthanediol (1,4-BD) have been synthesized (Table 1). The influence of the introduction of a-PHB into the soft segment of these novel aliphatic polyurethane materials designated for applications in medicine on selected thermal (Table 2) and mechanical (Table 6) properties and also on the sorption of water (Fig. 1.) and vegetable oil (Table 4) was determined. The weight of the dry residue after boiling hexane extraction as well as the efficiency and influence of sterilization on the mechanical properties of the obtained products was evaluated. DSC results reveal that the introduction of a-PHB with a methyl side group into the soft segment disorders both the soft and hard segment regions and shifts the glass temperature to higher values while lowering the crystallinity of the polyurethanes. The presence of synthetic a-PHB in the PUR chain slightly improves water sorption, but decreases the oil sorption of PUR prepared from PTMG and a-PHB. The weight of the dry residues after boiling hexane extraction of the PUR/a-PHB samples did not exceed the standard values. Microbiological tests confirm the possibility of efficient plasma sterilization of the obtained aliphatic PUR. Increased values of elongation at break tests were obtained after sterilization of the samples. The obtained aliphatic po
Zastosowanie w syntezie poliuretanów niemal zupełnie amorficznego ataktycznego poli([R,S]-3- hydroksmaślanu), bliskiego stanu, w jakim polihydroksymaślan naturalnie występuje w komórce, prowadzić może do otrzymania biokompatybilnego i biodegradowalnego materiału dla zastosowań medycznych. Celem pracy było oznaczenie sorpcji oleju, ekstrakcja wodą i heksanem poliuretanów otrzymanych z udziałem poli([R,S]-3-hydroksmaślanu) oraz ich wpływu na parametry krwi. Wysoka sorpcja oleju roślinnego przez próbki poliuretanów otrzymane z udziałem PTMG i poli([R,S]-3-hydroksmaślanu) oraz przebieg widm FTIR po ekstrakcji heksanem wskazują na potencjalną podatność tych polimerów na działanie tłuszczy w organizmie żywym. Nieznaczny tylko wpływ na parametry krwi, oznaczony przez porównanie wartości parametrów hematologicznych pełnej krwi po kontakcie z próbkami polimerów z próbką kontrolną, wskazuje na celowość dalszych badań w kierunku oznaczenia potencjalnej hemokompatybilności otrzymanych poliuretanów.
EN
Using in polyurethanes synthesis almost completely amorphous, atactic poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) which is close to its original state in the cell, ought to let to obtain biocompatible and biodegradable material useful for medical application. The aim of work was to measure of oil sorption by obtained polyurethanes, based on poly([R,S]-3-hydroxy- butyrate), and their water and hexane extraction and the estimation of their influence on blood parameters. The high oil sorption by polyurethane samples synthesized with polyoxytetramethylene diol and poly([R,S]- 3-hydroxybutyrate) in soft segments and FTIR spectra of dry residue after hexane extraction indicate on potential susceptibility of those polyurethanes to lipids in living organism. Insignificant influence on blood parameters, estimated by comparison of values of hematologic parameters of whole blood contacted to polymers’ samples and control probe indicate on purposefulness of further tests to verify the hemocompatibility of obtained polyurethanes.
W pracy przedstawiono wyniki badań oddziaływania nowych alifatycznych poliuretanów (PUR), otrzymanych z udziałem ataktycznego poli([R,S]-3- hydroksymaślanu (a-PHB), na wzrost Staphylococcus aureus, Escherichia coli i Candida albicans wokół próbek polimerów. Strefa zahamowania wzrostu mikroorganizmów oznaczona została także dla handlowego, biomedycznego poliuretanu - ChronoThane T oraz dla czystego rozpuszczalnika, użytego do syntezy poliuretanów (N,N-dimetyloformamidu). Najbardziej wrażliwym na działanie materiału poliuretanowego w warunkach prowadzenia doświadczenia był szczep Staphylococcus aureus, najmniej zaś - Candida albicans. Wykluczono wpływ czystego rozpuszczalnika na wzrost mikroorganizmów. Natomiast ChronoThane T tylko w niewielkim stopniu ograniczył ich wzrost. Stwierdzono więc, że obecność poli([R,S]- 3-hydroksymaślanu w strukturze poliuretanów wpłynęła na ich właściwości biostatyczne.
EN
In the present study the influence of novel aliphatic polyurethanes (PUR), based on atactic poly([R,S]-3- hydroxybutyrate) (a-PHB), on growth of Staphylococcus aureus, Escherichia coli and Candida albicans in the area around polymer samples has been estimated. For comparison measurement of zone of inhibition was also performed for ChronoThane T – the medical grade aliphatic polyurethane and for pure solvent - N,N-dimethylformamide used in the synthesis of polyurethanes. Staphylococcus aureus was the most sensitive microorganism to polymer material in conditions of investigation whereas Candida albicans – the most resistant. The influence of pure solvent on microorganisms growth was excluded and ChronoThane T only in small degree restricted bacterial vitality so it was concluded that presence of poly([R,S]-hydroxybutyrate) in polymer structure was responsible for biostatic properties of obtained polyurethanes.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zsyntetyzowano poliuretany (PUR) z udziałem 37% segmentu sztywnego uzyskanego na etapie przedłużania łańcucha prepolimeru w reakcji 4,4'-diizocyjanianu difenylometanu (MDI) z 1,4-butanodiolem (1,4-BD). Segmenty giętkie wytworzonych PUR były zbudowane z poli([R,S]-3- -hydroksymaślanu) (a-PHB) i polikaprolaktonodiolu (PCL) lub z a-PHB i polioksytetrametylenodiolu (PTMG). Zbadano wpływ obecności w łańcuchu PUR syntetycznego a-PHB na właściwości termiczne i mechaniczne, na sorpcję wody i oleju roślinnego a także na skuteczność sterylizacji wytwarzanych materiałów przeznaczonych do zastosowań medycznych. Metodą DSC wykazano, że wprowadzenie do segmentu giętkiego a-PHB z boczną grupą metylową zaburza podział fazowy, co powoduje przesunięcie temperatury zeszklenia (Tg) segmentów giętkich w stronę wyższych wartości. Obecność a-PHB w łańcuchu zwiększa też hydrofilowość uzyskiwanych produktów wpływając na większą sorpcję wody i mniejszą oleju roślinnego. Testy mikrobiologiczne oraz badania właściwości mechanicznych próbek PUR z udziałem a-PHB świadczą o tym, że można, takie materiały, nie powodując uszkodzeń ich powierzchni, poddawać sterylizacji plazmą, a otrzymane poliuretany nadają się do wykorzystania w medycynie do celów niewymagających dużej wytrzymałości na rozciąganie.
EN
Polyurethanes (PUR) containing 37% of soft segments, obtained by prepolymer chain extension in the reaction of diphenylmethane 4,4'-diisocyanate (MDI) with 1,4-butanediol (1,4-BD) were synthesized. Soft segments of PUR were built either of poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) (a-PHB) and polycaprolactonediol (PCL) or a-PHB and polyoxytetramethylenediol (PTMG) (Table 1). The effects of a presence of synthetic a-PHB in the PUR chain on the thermal and mechanical properties, water and vegetable oil sorption, and sterilization efficiency of the materials prepared, designed to medical applications, were investigated. It was shown by DSC method that the introduction of a-PHB with methyl side group to the soft segment disturbed phase segmentation leading to glass transition temperature (Tg) shift to higher values (Tables 2, 3). The presence of a-PHB in the chain increases the hydrophilicity of the products, causing better water absorption and lower absorption of vegetable oil (Table 4, Fig. 1). The results of microbiological tests and the mechanical properties of a-PHB containing PUR samples show that such materials can be subjected to plasma sterilization without surface flaw (Table 5) and PUR obtained can be used for medical applications if not high mechanical strength is required.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem pracy było otrzymanie poliuretanów (PUR), zawierających PCL lub PTMG oraz ataktyczny, telecheliczny poli([R,S]-3-hydroksymaślan) (a-PHB) w segmencie giętkim, o potencjalnym zastosowaniu do celów medycznych. Poprzez zbadanie właściwości termicznych (DSC), mechanicznych (wytrzymałości na rozciąganie i twardości) oraz gęstości otrzymanych poliuretanów oznaczono wpływ wprowadzenia a-PHB do budowy segmentów giętkich tych polimerów. Obecność a-PHB w segmentach giętkich poliuretanów obniżyła ich wytrzymałość na rozciąganie i zwiększyła nieco gęstość. Jednocześnie podwyższyła temperatury zeszklenia (widoczne zwłaszcza dla PUR z PCL) i obniżyła krystaliczność segmentów giętkich PUR z PTMG. Może to pozytywnie wpłynąć na degradowalność poliuretanów w organizmie żywym.
EN
The aim of the present study was obtaining the new polyurethanes with PCL or PTMG and atactic, telechelic poly([R,S]-3-hydroxybutyrate) (a-PHB) in soft segment, for medicine. Influence of introducing of a-PHB into the soft segments on properties of polyurethanes was estimated by measuring thermal (DSC) and mechanical (hardness, tensile strength) properties and density of those polymers. It was concluded that presence of a-PHB in soft segment had caused decreasing of tensile strength and increasing of density of obtained polyurethanes. Reduction of crystallinity of soft segments in polyurethane with PTMG would enhance probably degradability of that polymer in living organisms.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono wyniki badań degradacji środowiskowej niemodyfikowanego i modyfikowanego za pomocą amorficznego poli[(R,S)-3-hydroksymaślanu] (a-PHB) poli(D,L-laktydu) (PLA), w warunkach naturalnych - w pryzmie kompostowej z osadem czynnym bądź w wodzie Morza Bałtyckiego. Podczas degradacji kontrolowano zmiany kilku ważnych charakterystycznych parametrów obydwu tych środowisk. Proces degradacji PLA w zastosowanych warunkach charakteryzowano natomiast na podstawie zmian makroskopowych powierzchni, zmian masy, ciężaru cząsteczkowego i składu próbek. Stwierdzono, że szybkość rozkładu PLA zależy zarówno od rodzaju środowiska (proces degradacji w kompoście zachodzi szybciej, niż w wodzie morskiej), jak i od warunków w nim panujących. Obecność a-PHB przyspiesza badany proces, który przebiega tym szybciej, im większa jest zawartość tego modyfikatora. Ustalono, że degradacja PLA w naturalnych środowiskach jest rezultatem hydrolizy enzymatycznej i hydrolizy chemicznej wiązań estrowych. W środowisku wody morskiej przebiega hydroliza chemiczna, natomiast w kompoście występują obydwa mechanizmy, z przewagą działania enzymów.
EN
The results of environmental degradation of poly(D,L-lactide) (PLA), unmodified or modified with amorphous poly[(R,S)-3-hydroxybutyrate] (a-PHB), in the compost pile with activated sludge or in the Baltic Sea water were presented. The changes of characteristic parameters of both these environments were monitored during the degradation process (Table 1 and 2). The processes of samples degradation in the applied natural conditions were characterized by macroscopic surfaces' changes (Fig. 1) as well as by changes of samples weights (Table 3), molecular weights (Fig. 2) and mixtures compositions (Table 4). It was found that PLA degradation rate depended both on environment type and its conditions. Namely, degradation process is faster in the compost than in sea water. The presence of a-PHB accelerates the degradation process and the greater modifier content the faster degradation (Fig. 3). It was stated that PLA degradation in the natural environments results from both enzymatic hydrolysis and chemical hydrolysis of ester bonds. In sea water environment the chemical hydrolysis runs while in the compost both mechanisms act with predominant role of enzymatic one.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Podstawowym celem recyklingu wyeksploatowanych pojazdów samochodowych jest ograniczenie strumienia odpadów i ponowne wykorzystanie elementów i podzespołów. Większość odpadów powstających podczas produkcji, eksploatacji i złomowania samochodów nadaje się do ponownego zastosowania po procesach regeneracji. W artykule przedstawiono stan prawny recyklingu samochodów oraz metody recyklingu i odzysku wybranych elementów pojazdów w warunkach polskich.
EN
The main goal of the exploited vehicles recycling is a limitation of the waste flux and a reuse of components and subassemblies. The majority of wastes arisen during manufacturing, exploitation of vehicles and car-breaking are suitable for reusing after regeneration. The paper discusses the Polish legislation concerning car-breaking and methods of recycling and recovery of selected vehicle components.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In order to obtain the elastomers useful for medicine, the polyurethanes (PURs) with 4,4'-methylenedicyclohexyl diisocyanate and castor oil participation were obtained in the presence of different catalysts. These PURs are of good mechanical properties and good chemical resistance to hot water and hexane. In sorption of water and contact angle with water the obtained PURs are close to some typical "biomedical" polyurethanes but there was found greater sorption of natural oil in these elastomers. The thermomechanical and thermochemical properties of PURs were described.
PL
W celu uzyskania elastomerów przydatnych dla medycyny dokonano syntezy poliuretanów (PUR) z udziałem 4,4'-diizocyjanianu dicykloheksylometanu i oleju rycynowego, w obecności różnych katalizatorów. Otrzymane PUR charakteryzowały się dobrymi właściwościami mechanicznymi i dobrą odpornością chemiczną na działanie gorącej wody i heksanu. Pod względem sorpcji wody i kąta zwilżania otrzymane elastomery są podobne do typowych poliuretanów "biomedycznych", natomiast wykazują zwiększoną sorpcję oleju naturalnego. Opisano stabilność termomechaniczną i termochemiczną otrzymanych elastomerów uretanowych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.