PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 26

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote Pestycydy jako źródło zagrożenia środowiskowego dla owadów zapylających : edukacja ekologiczna
Bąk-Badowska Jolanta, Żeber-Dzikowska Ilona, Gworek Barbara, Szajner Jarosław, Wójtowicz Bożena, Suwara Irena, Chmielewski Jarosław
Przemysł Chemiczny
|
2021
|
T. 100, nr 3
268--274
PL
Owady zapylające, wśród nich pszczoły, są bardzo ważnym ogniwem w procesie produkcji żywności. Szacunki wykazują, że dokonują one ponad 80% zapyleń roślin uprawnych. Ochrona upraw przed chwastami i różnego rodzaju chorobami prowadzona jest od kilkudziesięciu lat z wykorzystaniem coraz to nowszych substancji chemicznych, a także z wykorzystaniem metod integrowanych. Przedstawione w niniejszym opracowaniu wyniki prowadzonych na świecie badań naukowych wskazują na zdecydowanie negatywny wpływ pestycydów na rozwój i przeżywalność pszczołowatych. Wykazano, że wpływają one na zmniejszenie, a nawet zanik populacji tych pożytecznych owadów, co w konsekwencji powoduje straty w gospodarce żywnościowej. Znalezienie równowagi między koniecznością ochrony upraw a dobrostanem owadów zapylających staje się dzisiaj pilnym i koniecznym wyzwaniem dla nauki.
EN
A review, with 82 refs., of pesticides and their effects on the bees.
2
Content available Influence of former industrial waste landfill in central Poland on PCBs content in the environment
Gabryszewska Marta, Gworek Barbara
Archives of Environmental Protection
|
2021
|
Vol. 47, no. 2
61--69
EN
The aim of this study was to investigate the impact of industrial waste landfill on the release of polychlorinated biphenyls (PCBs) on the environment with reference to water flow directions. 10 study plots were designated around the landfill site. Soil samples were taken from different soil layers. Plants: Solidago canadensis (leaves, stem), Quercus L. (leaves), and Poaceae were tested on PCBs contents. Groundwater samples were taken from piezometers. PCBs in the samples were determined by gas chromatography with an electron capture detector (GC/ECD). The highest accumulation of PCBs congeners was observed in the topsoil layers and decreased with the sampling depth. The dominant PCBs congeners in soil were PCB 28 and PCB 138, in plants PCB 28 and PCB 52. The most significant PCBs accumulation in the topsoil layer occurred in the research area on which the largest amount of waste was deposited and was equal to 14.2 ng/g. The largest sum of determined PCBs congeners was found in Solidago canadensis leaves – 3.26 ng/g and Quercus L. leaves – 3.32 ng/g. PCB 28 and PCB 52 were capable of translocation from soil to plants. It was found that the water flow direction did not affect PCB content in soils.
3
Content available remote Zawodowe narażenie pracowników zakładów powłok galwanicznych na substancje chemiczne oraz związane z tym skutki zdrowotne w aspekcie edukacji zdrowotnej i profilaktyki
Chmielewski Jarosław, Wójtowicz Bożena, Żeber-Dzikowska Ilona, Dziechciaż Małgorzata, Sierpiński Radosław, Cedro Anna, Markowski Kamil, Gworek Barbara, Szpringer Monika
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 8
1196--1201
PL
Omówiono skutki zdrowotne zawodowego narażenia pracowników zatrudnionych przy procesach galwanicznych na nikiel, kadm i chrom. Przedstawiono obowiązki pracodawcy związane z ochroną zdrowia osób narażonych, jak również propozycje działań profilaktycznych.
EN
A review, with 73 refs., of the health effects of occupational exposure to Ni, Cd and Cr of workers employed in galvanic processes. The obligations imposed on employers related to the protection of the health of workers in relation to their exposure to chem. substances and suggestions of preventive measures were presented.
4
Content available remote Zawodowe i środowiskowe narażenie na substancje i mieszaniny chemiczne działające szkodliwie na rozrodczość człowieka
Chmielewski Jarosław, Szpringer Monika, Łuszczki Jarogniew J., Czarny-Działak Małgorzata, Dutkiewicz Ewa, Zięba Ewa, Gworek Barbara, Dziechciaż Małgorzata, Nowak-Starz Grażyna
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 6
865--874
PL
Zarówno w środowisku naturalnym, jak i w środowisku pracy występują różne zagrożenia bezpośrednio związane z substancjami chemicznymi, wpływające szkodliwie na rozrodczość człowieka. Na podstawie wyników badań z różnych baz danych przedstawiono zagadnienia związane ze środowiskowym i zawodowym narażeniem na substancje i mieszaniny chemiczne oddziałujące szkodliwie na rozrodczość człowieka.
EN
A review, with 125 refs., of harmful chem. compds. (esp. pesticides, solvents and air pollutants) and metal ions.
5
Content available remote Wpływ przemysłu hutniczego na akumulację wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w glebie
Chaber Paulina, Gworek Barbara
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 11
1660--1663
PL
Pobrano próbki gleby z 4 miejsc zlokalizowanych w pobliżu huty i składowiska odpadów hutniczych. Próbki pobrano z głębokości 0–20, 20–40 i więcej niż 40 cm i po wysuszeniu ekstrahowano dichlorometanem. Skład pozostałości analizowano na zawartość 13 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) za pomocą HPLC-FLD. Oznaczono równoważniki toksyczności sumy WWA oraz wskaźniki diagnostyczne identyfikujące źródła emisji zanieczyszczeń. Źródłem WWA zakumulowanych w glebie było nie tylko składowisko odpadów hutniczych, ale również lokalna komunikacja i emisja zanieczyszczeń z huty.
EN
Soil samples were collected from 4 locations near smelter and metallurgical waste landfill. Samples were taken from 3 depths of 0–20, 20–40 and more than 40 cm, then dried and extd. with CH₂Cl₂. The compn. of the residue was detd. for the content of 13 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) by the HPLC-FLD method. The toxicity equivs. of the sum of PAHs and diagnostic indicators identifying the sources of pollutant emissions were detd. The source of PAH accumulation in the soil was not only the smelting waste landfill, but also local communication and the emission of pollutants from the smelter.
6
Content available remote Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w glebach leśnych na terenach o małej antropopresji
Chaber Paulina, Gworek Barbara
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 10
1546--1551
PL
Część wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) zaliczana jest do grupy trwałych związków organicznych (TZO), które w środowisku pochodzą zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych. WWA w większości uwalniane są do środowiska podczas niskiej emisji i wraz z depozytem suchym i mokrym akumulują się głównie w glebie. Niewiele badań dotyczy tylko zawartości tych związków w powierzchniowych poziomach gleby. Głównym celem tej pracy była ocena przemieszczania się WWA w profilu glebowym. Zakresem badań objęto 13 WWA z listy Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (US EPA). Badania przeprowadzono w Kozienickim Parku Krajobrazowym w siedliskach lasu mieszanego w trzech typach gleb: rdzawej, płowej i brunatnej.
EN
Occurence of polycyclic arom. hydrocarbons (PAH) in 3 Polish forest soils (Kozienice Landscape Park) was detd. in the soil profile by high performance liq. chromatog. The PAH with 3 and 4 rings moved faster than the 5 and 6 rings ones. Their accumulation depended on the total of org. matter in the soil but did not depend on the soil pH and granulation.
7
Content available remote Uwalnianie zanieczyszczeń do środowiska w wyniku pożarów składowisk odpadów i ich wpływ na zdrowie człowieka wyzwaniem dla edukacji zdrowotnej
Chmielewski Jarosław, Żeber-Dzikowska Ilona, Łuszczki Jarogniew J., Szajner Jarosław, Bartyzel Mariusz, Dziechciaż Małgorzata, Chmielowiec Bartłomiej, Gworek Barbara, Wójtowicz Bożena
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 8
1149--1154
PL
Przedstawiono przegląd piśmiennictwa dotyczącego trwałych zanieczyszczeń organicznych uwalnianych w wyniku pożarów składowisk odpadów oraz ich negatywnego wpływu na zdrowie ludzi. Uwzględniono także niektóre aspekty edukacyjne.
EN
A review, with 68 ref., of persistent org. pollutants generated landfills fires. Negative impact of exposure to them on human health was discussed. Some educational aspects were also taken into consideration.
8
Content available remote Uwalnianie substancji niebezpiecznych do środowiska podczas unieszkodliwiania odpadów medycznych oraz związane z tym zagrożenia zdrowotne
Chmielewski Jarosław, Czarny-Działak Małgorzata, Kosowska Ewa, Szpringer Monika, Gworek Barbara, Florek-Łuszczki Magdalena, Król Halina, Gonczaryk Agnieszka, Nowak-Starz Grażyna
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 4
588--597
PL
Odpady medyczne generowane są głównie przez szeroko rozumiane placówki ochrony zdrowia, lecznice weterynaryjne, instytuty badawcze, przemysł farmaceutyczny i laboratoria. Problem odpadów medycznych dotyka coraz większą grupę społeczeństwa, wynika to z faktu specyficznych warunków ich unieszkodliwiania i składowania. Odpady medyczne (z wyłączeniem odpadów kuchennych i restauracyjnych niezwiązanych z opieką zdrowotną lub weterynaryjną) zalicza się do grupy odpadów niebezpiecznych, gdyż stwarzają możliwość skażenia epidemiologicznego patogenami i bakteriami chorobotwórczymi, jak również z uwagi na możliwość skażenia środowiska substancją niebezpieczną. Przedstawiono klasyfikację i właściwości odpadów medycznych. Omówiono stan prawny w zakresie ich utylizacji oraz przedstawiono możliwości skażenia środowiska substancjami chemicznymi w wyniku termicznego ich przetwarzania. Wykazano negatywne oddziaływanie produktów termicznej utylizacji na zdrowie człowieka.
EN
A review, with 66 refs., of origin, storage, treatment and methods for utilization of med. wastes. Legal problems, environmental hazards and statistical data were also taken into consideration.
9
Content available remote Substancje zaburzające gospodarkę hormonalną, ich źródła w środowisku i uregulowania prawne
Tokarz Lidia, Pastuszko Agnieszka, Kijeńska Marta, Graniewska Magdalena, Gworek Barbara
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 6
861--864
PL
Omówiono najważniejsze właściwości substancji zaburzających gospodarkę hormonalną oraz aktualny stan prawny dający możliwość ich identyfikacji. Przedstawiono również założenia nowej wytycznej w realizacji strategii wobec tych substancji.
EN
A review, with 34 refs., of endocrine disrupting substances and methods for their effective identification in the environment.
10
Content available remote Substancje chemiczne występujące w środowisku pracy jako czynnik etiologiczny chorób zawodowych
Chmielewski Jarosław, Starz-Nowak Grażyna, Gworek Barbara, Król Halina, Szpringer Monika, Wójcik Tomasz, Dziewisz Edyta, Kowalska Agata, Czarny-Działak Małgorzata
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 5
718--726
PL
Przedstawiono zidentyfikowane czynniki chemiczne występujące w środowisku pracy. Na podstawie literatury przedmiotu wykazano negatywny ich wpływ na zdrowie pracowników skutkujący zdiagnozowaniem choroby zawodowej. Przedstawiono istniejący stan prawny dotyczący sposobu postępowania w przypadku podejrzenia choroby zawodowej.
EN
A review, with 87 ref., of negative impacts of chem. substances on human health. The procedure for confirmation of a suspected occupational disease on the base of current legal status was presented.
11
Content available remote Rtęć : źródła uwalniania do środowiska, wskaźniki zanieczyszczenia, zagrożenia dla zdrowia ludzi i rola edukacji
Chmielewski Jarosław, Wójtowicz Bożena, Żeber-Dzikowska Ilona, Łuszczki Jarogniew J., Dziechciaż Małgorzata, Sierpiński Radosław, Marszałek Artur, Gworek Barbara, Szpringer Monika
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 8
1227--1233
PL
Przedstawiono stan wiedzy na temat źródeł uwalniania rtęci do środowiska i związanych z tym zagrożeń dla człowieka i innych organizmów.
12
Content available remote Produkty chemii gospodarczej jako źródło zagrożenia środowiskowego i zdrowotnego
Chmielewski Jarosław, Szpringer Monika, Rutkowski Arkadiusz, Wójcik Tomasz, Kondzielski Igor, Gonczaryk Agnieszka, Łuszczki Jarogniew J., Gworek Barbara, Nowak-Starz Grażyna
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 3
449--456
PL
Dokonano identyfikacji środków chemicznych najczęściej występujących w miejscu zamieszkania, które w wyniku ich wykorzystania oraz ekspozycji niosą ryzyko wystąpienia stanów zagrożenia zdrowotnego i środowiskowego. W sposób szczególny omówiono zasady pierwszej pomocy oraz zabezpieczenia podstawowych funkcji życiowych w ramach medycznych czynności ratunkowych podejmowanych przez zespoły ratownictwa medycznego.
EN
A review, with 58 refs., of the chem. compds. most commonly used in the place of human residence and their use and exposure, risks of health and environmental hazards. The principles of first aid and securing basic life functions as part of med. rescue operations were discussed in particular.
13
Content available remote Polichlorowane dibenzodioksyny i dibenzofurany jako środowiskowe zagrożenie zdrowia
Jarosław Chmielewski, Kosowska Ewa, Bąk-Badowska Jolanta, Żeber-Dzikowska Ilona, Gonczaryk Agnieszka, Nowak-Starz Grażyna, Czarny-Działak Małgorzata, Gworek Barbara, Szpringer Monika
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 1
135--144
PL
Na podstawie dostępnej literatury przedmiotu przedstawiono informacje dotyczące polichlorowanych dibenzodioksyn i dibenzofuranów powszechnie występujących w środowisku oraz zaprezentowano ich źródła uwalniania do środowiska. Wskazano także najważniejsze źródła narażenia człowieka na te związki i mechanizm ich toksycznego działania.
EN
A review, with 93 refs., of sources, toxicity and legal occurrence limitations of the title compds.
14
Content available remote Polichlorowane bifenyle w glebach o zróżnicowanym sposobie użytkowania
Gabryszewska Marta, Gworek Barbara
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 12
1780--1783
PL
Oceniono wpływ źródeł uwalniania polichlorowanych bifenyli (PCB) na ich zawartość w glebach i roślinach na obszarach o zróżnicowanym użytkowaniu oraz oceniono przemieszczanie się PCB w głąb profilu glebowego. Zbadano zależności pomiędzy zawartością PCB w glebie i ich zawartością w roślinach z uwzględnieniem źródła emisji. Akumulacji w glebach i roślinach ulegały przede wszystkim kongenery PCB 28 i PCB 52. Nisko chlorowane PCB przemieszczały się w głąb profilu glebowego na głębokość ok. 40 cm. Stwierdzono istotną statystycznie zależność pomiędzy zawartością PCB w badanych roślinach a ich zawartością w glebach.
EN
Soil samples were collected from 3 areas with diversified use and from layers of different depth (0–200 cm) as well as samples of plants growing in these areas. The content of polychlorinated biphenyls (PCB) in soils and plants was detd. by GC/ECD method. The PCB accumulation in soils and plants was mainly caused by PCB 28 (3 Cl atoms) and PCB 52 (4 Cl atoms) congeners. Low chlorinated PCBs moved deep into the soil profile to the depth of about 40 cm. A statistically significant relationship was found between PCB content in the tested plants and their content in soils.
15
Content available remote Narażenie na substancje rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy
Chmielewski Jarosław, Nowak-Starz Grażyna, Rutkowski Arkadiusz, Bartyzel Mariusz, Czarny-Działak Małgorzata, Gworek Barbara, Król Halina, Łuszczki Jarogniew J., Szpringer Monika
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 3
397--405
PL
Omówiono zagadnienie zawodowego narażenia na substancje rakotwórcze i mutagenne. Przedstawiono obowiązujący stan prawny oraz wybrane wymagania dotyczące ich stosowania w procesie pracy. Zaprezentowano zasady prewencji, bezpieczeństwa oraz profilaktyki.
EN
A review, with 46 refs., of current legal regulations and requirements for their use during operation along with general principles of safety and prevention.
16
Content available remote Narażenie na substancje chemiczne jako czynnik etiologiczny chorób zawodowych skóry i związana z tym edukacja zdrowotna
Chmielewski Jarosław, Żeber-Dzikowska Ilona, Kosecka Justyna, Wójtowicz Bożena, Działak Magdalena, Osuch Magdalena, Gworek Barbara, Chmielowiec Bartłomiej, Czarny-Działak Małgorzata
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 8
1254--1260
PL
Omówiono zagadnienia zawodowego narażenia na substancje chemiczne powodujące powstanie chorób skóry kwalifikowanych jako choroby zawodowe. Przedstawiono stan prawny związany z ochroną zdrowia osób pracujących w związku z narażeniem stosowania w procesie pracy substancji chemicznych.
EN
A review, with 55 refs., of negative effects of chem. compds. on the occupational skin diseases. The legal aspects of the health protection of employees exposed to the chem. substances in the work stands was presented.
17
Content available remote Metale ciężkie w środowisku i ich wpływ na zdrowie człowieka
Chmielewski Jarosław, Gworek Barbara, Florek-Łuszczki Magdalena, Nowak-Starz Grażyna, Wójtowicz Bożena, Wójcik Tomasz, Żeber-Dzikowska Ilona, Strzelecka Agnieszka, Szpringer Monika
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 1
50--57
PL
Dokonano przeglądu literatury na temat źródeł emisji kadmu, arsenu, ołowiu, rtęci, chromu i kobaltu oraz jej wpływu na zdrowie ludzkie.
EN
A review, with 106 refs., of Cd, As, Pb, Hg, Cr and Co emission sources their impacts on human health.
18
Content available remote Azbest : edukacja ekologiczna a aktualne zagrożenie środowiskowe i zdrowotne
Chmielewski Jarosław, Żeber-Dzikowska Ilona, Florek-Łuszczki Magdalena, Nowak-Starz Grażyna, Gworek Barbara, Czarny-Działak Małgorzata, Walosik Alicja, Szpringer Monika
Przemysł Chemiczny
|
2020
|
T. 99, nr 4
633--641
PL
Wyroby azbestowe wstępujące dość powszechnie w środowisku naturalnym nie stanowią istotnego zagrożenia dla zdrowia dopóki ich włókna nie są uwalniane do atmosfery, a co za tym idzie nie są wdychane. Azbest jest zaliczany do silnych czynników kancerogennych, przez co stwarza istotne i realne zagrożenia zdrowotne dla osób narażonych na jego oddziaływanie. Jest szczególnie niebezpieczny w bezpośrednim kontakcie podczas jego wydobywania, produkcji, obróbki, eksploatacji i usuwania. Celem pracy było przedstawienie środowiskowego i zdrowotnego narażenia na azbest. W pracy przybliżono podstawowe dane wynikające z realizacji wieloletniego program oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032.
EN
Review, with 70 refs., of asbestos fiber products and their occurrence in natural environment, their release into the atm., and their effects on human health. Methods for removal of asbestos-contg. wastes and statistical data on asbestos-related pollution of the natural environment in Poland were also included.
19
Zastosowanie analizy cyklu życia (LCA) do obliczania śladu środowiskowego – działania UE a przemysł spożywczy
Gworek Barbara, Krygier Krzysztof
Przemysł Spożywczy
|
2019
|
T. 73, nr 8
18--20
PL
Z dotychczasowych działań Komisji Europejskiej wynika, że stosowanie LCA od 2021 r. będzie obligatoryjnym standardem dla następujących kategorii produktów branży spożywczej: pasze, makarony, woda butelkowana, produkty mleczne, karma dla zwierząt, mięso, skóra, wino, piwo, oliwa z oliwek, detergenty, kawa i ryby morskie. Etykieta LCA będzie bardzo ważnym i obowiązkowym oznakowaniem, które szczególnie w handlu transgranicznym umożliwi poprawę konkurencyjności produktu, a zatem i przedsiębiorstwa.
EN
The current actions of the European Commission show that the use of LCA from 2021 will be an obligatory standard for the following categories of products related to the food industry: fodder, pasta, bottled water, dairy products, animal feed, meat, skin, wine, beer, olive oil , detergents, coffee and marine fish. The LCA label will be a very important and mandatory marking, which, especially in cross-border trade, will improve the competitiveness of the product and therefore the company.
20
Content available remote Zasady zielonej chemii w preparatyce eterów 4,4'-bifenolu
Marcinkowska Magdalena, Puchała Agnieszka, Matuska-Łyżwa Joanna, Żeber-Dzikowska Ilona, Wójtowicz Bożena, Gworek Barbara, Chmielewski Jarosław
Przemysł Chemiczny
|
2019
|
T. 98, nr 4
551--555
PL
Przedstawiono reakcje reakcji eteryfikacji 4,4'-bifenolu z bromkami alkilowymi w warunkach konwencjonalnych oraz z wykorzystaniem promieniowania mikrofalowego i ultradźwiękowego. Dla uzyskanych połączeń obliczono parametry zielonej chemii i wykazano, że zastosowanie niekonwencjonalnych źródeł energii przyczynia się do zmniejszenia liczbowej wartości tych parametrów.
EN
4,4’-Dihydroxybenzene was etherified with RBr (where R = CₙH₂ₙ₊₁, n = 4–8 or 10) without any support (i) as well as under microwave irradn. (ii) or under ultrasonic radiation (iii) to the impact of used method on the reaction course. Yields of the reactions (i), (ii) and (iii) were 21-65%, 68-75% and 43-71%, resp. The reaction times were 360 min, 15 min and 10 min, resp.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.