Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Effect of Salt Stress on Rosa ‘New Dawn’ in in vitro Culture

Pawłowska B., Bach A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 9

1171-1178

EN

Salt stress is one of the main causes of plant damage in horticulture and tree die back in cities. It can be of natural origin but most often is due to human activity, eg uncontrolled fertilization or the use excessive amounts of salt for winter maintenance of streets and pavements. Plants are selected for resistance to salt, and laboratory in vitro techniques proved very useful for this purpose. The present experiments aimed to determine tolerance of roses Rosa ‘New Dawn’ to salt. The effect of sodium and calcium chloride on plant growth and shoot development in ‘New Dawn’ rose in in vitro cultures was examined. The plants were cultured on the QL medium containing 5 ěM BA, 0.05 ěM NAA, 0.3 ěM GA3 and 20 g dm–3 sucrose, pH = 5.6, supplemented with NaCl or CaCl2 (at concentrations 0–400 mM). The media containing increasing concentrations of salts under study showed inhibitory effect on regeneration and multiplication of rose shoots. CaCl2 was less toxic than NaCl. An increase in medium salinity, independently of the salt tested, reduced the height of newly grown shoots and the number of leaves. Moreover, the proportion of chlorotic, deformed or necrotic leaves increased with the increasing salt concentration. The media did not affect shoot fresh mass index or fresh-to-dry mass ratio, which remained at the same level independently of chloride concentration in medium.

PL

Stres solny jest jednym z głównych czynnikow powodujących uszkodzenia roślin w uprawach ogrodniczych, a także obumieranie drzew w miastach. Może być wynikiem naturalnych procesów, ale najczęściej zachodzi pod wpływem działalności człowieka, np. nieracjonalnego nawożenia lub używania zimą dużych ilości soli w celu usuwania oblodzenia drog i chodnikow. Przydatna w badaniu selekcyjnym reakcji roślin na zasolenie okazała sie technika laboratoryjna in vitro. W przeprowadzonych doświadczeniach określano tolerancje róż Rosa �eNew Dawn�f na zasolenie.

2

Effect of Abscisic Acid, Ethylene and Inhibitors of Their Biosynthesis (Fluridone and Salicylic Acid) on Somatic Embryos Conversion in Tulips

Maślanka M., Bach A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 9

1135-1140

EN

The experiments aimed to investigate the conversion of somatic embryos of the tulip ‘Apeldoorn’ variety in an in vitro culture supplemented with some chosen compounds. Tulip somatic embryos in torpedo stage, obtained by indirect somatic embryogenesis were placed for 1 week on media containing growth regulators (5 ěM Picloram, 1 ěM 6-benzylaminopurine (BAP) – control) and abscisic acid (ABA), abscisic acid + fluridone, Etephon and Etephon + salicylic acid (SA). Then, the embryos were maintained in the dark or under light for 10 weeks. After time of experiment, the greatest percent of leaf-forming embryos (40 %) and the greatest number of leaves (3.6 leaves) were observed when the embryos were treated simultaneously with Etephon and salicylic acid. Light did not influence the number of newly developed leaves but significantly increased (vs dark) percentage of leaf-forming embryos on control media (from 0 to 24 %) and on Etephon-supplemented medium (from 4 to 24 %). Abscisic acid and abscisic acid + Fluridone supplementation inhibited organogenesis of leaves but only in the cultures maintained under light. Regeneration of leaves was not observed on the control media maintained in the dark and on the abscisic acid + fluridone-supplemented media under light.

PL

W przeprowadzonym doświadczeniu badano konwersję zarodków somatycznych tulipana 'Apeldoorn' pod wpływem wybranych czynników kultury in vitro. Zarodki somatyczne tulipana, w stadium torpedy, uzyskane drogą pośredniej embriogenezy somatycznej, wykładano na okres 1 tygodnia, na pożywki zawierające substancje wzrostowe (5 M Picloram, 1 M 6-benzyloaminopuryna (BAP) - kontrola) oraz: kwas abscysynowy (ABA), kwas abscysynowy+Fluridon, Etefon i Etefon+kwas salicylowy (SA). Następnie zarodki umieszczano na 10 tygodni w warunkach zaciemnienia lub światła. Po upływie czasu trwania doświadczenia zaobserwowano, że pod wpływem jednoczesnego działania Etefonu i kwasu salicylowego uzyskano największy udział zarodków formujących liście (40 %) oraz największą liczbę wytworzonych liści (3,6 szt.). Światło nie miało wpływu na liczbę powstałych liści, natomiast istotnie zwiększyło udział tworzących je zarodków na pożywkach kontrolnych (z 0 do 24 %) i po zastosowaniu Etefonu (z 4 do 24 %) w porównaniu z zarodkami utrzymywanymi w ciemności. Dodatek kwasu abscysynowego oraz kwasu abscysynowego i Fluridonu hamował organogenezę liści, ale tylko w obecności światła. Nie obserwowano regeneracji liści na pożywkach kontrolnych w warunkach zaciemnienia oraz pod wpływem kwasu abscysynowego i Fluridonu na świetle.

3

Zwalczanie skutków zimy

Bach A., Pawłowska B., Pietrzak M.

Zieleń Miejska

|

2009

|

Nr 1

33-35

PL

Badania krakowskich drzew rosnących przy szlakach komunikacyjnych wykazały, że rośliny te są w bardzo złym stanie. Jest to spowodowane nadmiernym zasoleniem podłoża, jego alkalizacją oraz zniszczeniem struktury gleby Co można dla tych i innych drzew zrobić w podobnej sytuacji?

4

Koncepcja dowodzenia wewnętrznego a operacje wojskowe

Bach A.

Zeszyty Naukowe AON

|

2007

|

nr 1(66)

47-66

5

Wpływ zanieczyszczenia środowiska na stan roślinności drzewiastej w Krakowie

Bach A., Pawłowska B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 5-A

114-116

PL

Obserwacja drzew (Acer platanoides, Acer pseudoplatanus, Fraxinus excelsior, Tilia cordata, T. x europaea) rosnących wzdłuż szlaków komunikacyjnych Krakowa wykazała, iż przejawiają one podobne uszkodzenia, niezależnie od gatunku: nekrotyczne zbrunatnienie blaszek liściowych, obejmujące od 10 do 80% powierzchni blaszki, przedwczesne opadanie liści oraz obecność suszu na 80-90% konarów gałęzi. Analiza fitoi entomologiczna próbek liści wykluczyła działanie czynników biotycznych jako przyczynę pogarszania się stanu i w konsekwencji zamierania drzew w Krakowie. Jeżeli idzie o wyniki badań, to sugeruje się, że masowe szkody w drzewostanie są spowodowane uszkodzeniem gleby w środowisku wzrostu korzeni, a w szczególności jej nadmiernym zasoleniem i zasadowością.

EN

Trees (Acer platanoides, Acer pseudoplatanus, Fraxinus excelsior, Tilia cordata, T. x europaea) observed along the transportation routes of Cracow demonstrated similar damages in all species: necrotic browning of leaves in 10-80% of their leaves, premature leaf drop, branch dieback (80-90%). Phytopathological and entomological analyses of leaf samples excluded an influence of living organisms. Considering results of the study, it is suggested that mass damages to trees are caused by destruction of soil at root growth environment, in particular by its excessive salinity and alkalization.

6

Tradycja a współczesny ogród wiejski na Opolszczyźnie

Morciniec M., Bach A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 5-A

55-56

PL

Ogród wiejski na Opolszczyźnie zmieniał się z pokolenia na pokolenie. Obecnie we wsiach regionu zauważa się ogromną różnorodność ogrodów. Ich charakter i wygląd ulega ciągłym intensywnym zmianom. Dzisiaj ogrody kwiatowe występują znacznie rzadziej, pomimo to zagrody wiejskie ciągle są niezwykle ozdobne i kolorowe, poprzez zastosowanie barwnych zestawień z roślin iglastych i liściastych.

EN

The rural garden in the Opole region has been transforming from generation to generation. Recently, a great diversity of gardens is noticed in villages. The character and appearance of those gardens continue to change intensively. Presently, floral gardens occur more rarely, but despite that, the country houses are still unusually decorative and colourful, owing to the introduction of colourful combinations of coniferous and broadleaf plants.

7

Effect of environmental heavy metal pollution on urban ornamental trees in Krakow

Bach A., Pawłowska B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 9

911-917

EN

European Commission report estimates that Krakow, in which high level of toxic substances decreases life expectancy by several years on average, belongs to large European cities with the poorest air quality. It is known that urban vegetation improves inhabitants' quality of life because of active contact with nature by gardening, and, most of all, because of increasing peoples' comfort. In addition, trees purify air by taking up air-borne particulate matter that contains high amounts of heavy metals. Field observations and laboratory studies conducted in 2003/2004 (Bach and Pawłowska 2006) and 2005/2006 showed diversified health status of vegetation in Krakow, depending on location. Street trees were shown to massively suffer damages in comparison with parks and squares, where trees were almost undamaged. Analysis of heavy metal contents in soil samples collected from study sites, in particular near thoroughfares, showed high contents of lead and zinc. Among green areas, heavy metal contents were elevated only in the Krakowski Park, whereas soil from other parks and squares was much less polluted with heavy metals than from beneath street trees. Soil from the Krakowski Park contained also more copper. Concentrations of the remaining heavy metals: nickel, chromium and cadmium were increased but within the permissible range. Relatively good health status of trees in the Krakowski Park, despite high concentration of heavy metals and location near a busy street, Aleje Słowackiego, but protected with a low wall from the roadway, indicates significance of excessive soil salinity and alkalinity, and damaged soil structure for weakening and consequent dieback of trees growing along main thoroughfares in Krakow.

PL

Kraków jest jednym z dużych miast europejskich o najgorszej jakości powietrza. Rośliny mogą oczyszczać powietrze poprzez wychwytywanie cząstek pyłów, wśród nich znaczną ilość metali ciężkich. Na podstawie obserwacji terenowych roślin drzewiastych i badań laboratoryjnych wykonywanych w sezonie 2003/2004 oraz 2005/2006 stwierdzono zróżnicowany stan zieleni w Krakowie, zależnie od jej lokalizacji. Wzdłuż ciągów komunikacyjnych miasta stwierdzono masowe występowanie objawów uszkodzeń roślin drzewiastych w porównaniu z parkami i zieleńcami, gdzie drzewa prawie nie wykazywały uszkodzeń. Analiza zawartości metali ciężkich w próbkach gleby pobranych z badanych stanowisk wykazała duże zawartość ołowiu i cynku, szczególnie przy szlakach komunikacyjnych. Spośród terenów zieleni, tylko w Parku Krakowskim notowano podwyższony poziom tych pierwiastków; w innych parkach i zieleńcach stężenie metali ciężkich w glebie było znacznie mniejsze niż na terenach zlokalizowanych przy ciągach komunikacyjnych. W Parku Krakowskim zanotowano także zwiększoną zawartość miedzi w podłożu. Stężenie pozostałych badanych metali ciężkich, to jest niklu, chromu i kadmu, utrzymywało się na podwyższonym, ale dopuszczalnym poziomie. Wyniki pomiarów próbek gleb pobranych wzdłuż ciągów komunikacyjnych wykazały nadmierne jej zasolenie w porównaniu do parków i zieleńców oraz podwyższony, alkaliczny odczyn, spowodowane chlorkiem sodu (używanym zimą do usuwania lodu i śniegu). Biorąc pod uwagę dobry stan drzew na terenie Parku Krakowskiego, mimo dużego stężenia metali ciężkich i usytuowania przy ruchliwej Alei Słowackiego, ale chronionego mechanicznie niskim murem od jezdni, sugeruje, że głównym czynnikiem osłabienia i w konsekwencji zamierania drzew rosnących w badanych ciągach komunikacyjnych miasta Krakowa jest kompleksowe działanie nadmiernego zasolenia podłoża oraz jego alkalizacja i zniszczenie struktury gleby.

8

Effect of sodium chloride salinity and pH of soil on ornamental urban trees in Krakow with regard to nature conservation in cities

Bach A., Pawłowska B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

455-461

EN

Detailed observation of the condition of trees (Acer platanoides L., Acero pseudoplatanus L, Fraxinus excelsior L. and Tilia cordata Mill., T. europaea L.) along the transportation routes of Krakow demonstrated similar damage in all these species. The following anomalies were prevalent: necrotic browning of leaves observed in 10 to 80 % of the leaves or premature leaf drop, regardless of the genus or species. In addition branch dieback was observed, in particular in the middle part of the tree crown. Frequently as much as 80-90 % of twigs and branches were dried. Often fallen leaves were replaced by new ones, however, with a smaller surface of the leaf blade (20-30 % decrease in leaf area). The phytopathological and entomological analysis of the examined leaf samples excluded an influence of any living organisms. The results of the analysis of the soil samples collected from beneath the damaged trees showed that it was highly salinated, its conductivity was 0.500 to 0.800 mS cm-'. It was also determined chat there was a high alkaline pH value of the soil of about 8-10. Taking into consideration all results of the present study, it may be suggested chat the mass damages to the trees along the transportation routes in the center of Krakow are caused by the destruction of soil as the environment of root growth, in particular due to its excessive salinity and alkalization.

PL

W wyniku szczegółowych obserwacji stanu zachowania roślin drzewiastych (klonu pospolitego (Acer plalanoides), klonu jaworu (Acer pseudoplalanus), jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior) oraz lip (Tilia cordata, T. x europoea)) w pasach drogowych Krakowa stwierdzono masowe występowanie u większości badanych drzew podobnych objawów uszkodzeń, w postaci nekrotycznego zbrunatnienia blaszek liściowych, obejmującego 10-80 % powierzchni blaszki oraz przedwczesnego opadania liści, niezależnie od rodzaju i gatunku. Ponadto obserwowano zamieranie pędów, zwłaszcza w środkowej części koron. Susz obejmował niejednokrotnie 80-90 % konarów i gałęzi. Często w miejsce przedwcześnie opadłych liści rozwijały się nowe, jasnozielone, o zredukowanej powierzchni blaszki. Analiza fitopatologiczna i entomologiczna badanych próbek drzew wykluczyła działanie organizmów żywych. Wyniki pomiarów próbek gleb, pobranych spod chorych drzew, wykazały nadmiernej jej zasolenie - od 0,500 do 0,800 mS o cm-'. Stwierdzono również występowanie podwyższonego alkalicznego odczynu podłoża, przyjmującego wartość w zakresie pH = 8-10. Biorąc pod uwagę całokształt wyników obserwacji, sugeruje się, że masowe uszkodzenia drzew w pasach przydrożnych centrum Krakowa są spowodowane zniszczeniem gleby jako środowiska wzrostu korzeni drzew, w szczególności nadmiernym jej zasoleniem i alkalizacją.

9

Zachowanie drewnianych domów wiejskich i ich otoczenia metodą pozostawienia in situ na obszarze Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Bach A., Uruszczak M.

Architektura Krajobrazu

|

2005

|

nr 3-4

45--48

EN

Scientists have been researching the problem of how to protect wooden buildings for a long time. Wood, which is a non-durable material is also the symbol of traditional, folk architecture in Poland. In general, the technical condition of the buildings in the area of Jura Krakowsko-Częstochowska is not good. There are many reasons for that. Some of them are considered by F. Midura in his article The protection of folk architecture in the period of PRL. He says, that many wooden houses have been ruined because of the lack of qualified artisans who have knowledge of traditional building methods, and also because of legislation negligence or out of law situation [Midura 1989]. The researchers point out, that the main reason for the bad condition of historical folk architecture is lack of social consciousness, lack of relations with tradition, underestimation of the role of cultural heritage in social and economic life, and also a break-down with a general sense of aesthetics in rural societies. The salvation for the still existing wooden buildings is to adapt them to the new function that they could fulfill. Janusz Bogdanowski in his work Polish decorative gardens considers this problem in the aspect of regionalism. The matter consists of obtaining and adapting the old regional houses as recreation places (as second houses). That way, they can be rescued [Bogdanowski, 2000]. This adaptation should be done with respect to all conservation regulations. It should be followed by wellrounded research of regional forms of architecture, and also by detailed analysis of the preserved building. In this article there are presented various ways of preservation of wooden houses using the method of leaving in situ in the area of Jura Krakowsko-Częstochowska. The first one is to leave an intact building and its surroundings. The example is the cottage in Sadowie. The outside and inside design has not been changed since the 19th century, when it was built. The second one is an adaptation of the building to its new function with some little changes in its outside appearance. The examples are two houses in Czatachowa and Czernichów. The last method is the process of revaluation of a house by its extension and using regional materials. The example is a house in Siedlec near Krakow.

10

Przeobrażenia ogrodów wiejskich ziemi przemyskiej jako wyraz zmian w tradycji ludowej

Bach A., Wajda A.

Architektura Krajobrazu

|

2005

|

nr 3-4

85--90

EN

The Przemyśl region belongs to the most magnificent places in the south-east of Poland, its attractions being varied landscape, clean natural environment, fertile soils as well as many monuments, as witnesses to such rich history of this region. It was possible to keep these values of a natural-landscape because the fundamental source of maintenance are here family - run country farms. Taking into consideration the above statements, we decided to carry out studies in the Przemyśl region in view of changes in the composition of traditional rural gardens. Observations were made in selected rural gardens of two localities - in Kniażyce (an area situated near Przemyśl) and in Grzęska (an area near Przeworsk). The group under investigation consisted of 22 objects. Studies involved: estimation of the farm-house condition and sociological questionnaire with garden owners. On the grounds of these studies and observations made in Przemyśl region, we can conclude that there are many traditional rural gardens kept. The reason for this is that in the last decades changes in the composition of gardens arrived gradually, therefore they are still composed according to the local tradition of cultivated plants. Rural gardens can be divided into three types: ornamental garden, flower-fruit-vegetables garden and decorative-recreation garden. In these gardens many traditional plant species are still grown, which for centuries have created the Polish country landscape in Przemyśl area. The neighbour exchange is, as it was before, a predominant form of getting plants. Today, like in former times women take care of rural gardens. They also spend a lot of their free time looking after their gardens, because they love flowers and treat this time as an active recreation.