Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Termodynamiczna analiza ciekłych roztworów Cu-O

Kucharski M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2018

|

R. 63, nr 11

9--13

PL

Artykuł prezentuje nowy sposób opisu właściwości termodynamicznych ciekłych roztworów Cu-O, który opiera się na przyjęciu stanu odniesienia dla tlenu rozpuszczonego w miedzi - roztworu nieskończenie rozcieńczonego (γ[O]=1 dla x[O]=0). Dla tak wybranego stanu odniesienia wyznaczono: 1. Stałą równowagi reakcji rozpuszczania się tlenu w ciekłej miedzi. 2. Energię swobodną reakcji rozpuszczania się tlenu w ciekłej miedzi. 3. Potencjał chemiczny tlenu w miedzi dla roztworu niekończenie rozcieńczonego. 4. Niezależny od temperatury współczynnik aktywności tlenu w ciekłej miedzi.

EN

This study presents a new method of thermodynamic properties description of liquid Cu-O solutions which is based on selection of infinite dilute solution as the reference state for oxygen dissolved in copper (γ[O]=1 for x[O]=0). For this reference state the following relationships were established: 1. The equilibrium constant for the reaction of oxygen dissolution in liquid copper 0,5O2(g)=[O]Cu - Eq.8. 2. The Gibbs energy of reaction of oxygen dissolution in liquid copper 0.5O2(g)=[O]Cu- Eq.9. 3. The chemical potential of the oxygen in infinite dilute solution (Eq. 11). 4. The activity coefficient of the oxygen dissolved in liquid copper (Eq. 13).

2

Ocena potencjału rekultywacyjnego hybrydy Paulownia elongata × fortunei (Oxytree) na glebach zanieczyszczonych miedzią

Zajączkowska O., Bortniak M., Kucharski M.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 7

1168--1170

PL

Przedstawiono wyniki badań nad oceną reakcji hybrydy Paulownia elongata × fortunei na zanieczyszczenia metalami ciężkimi i możliwości jej potencjalnego wykorzystania w rekultywacji gleb. Doświadczenie prowadzono przez 3 miesiące w warunkach częściowo kontrolowanych. Jednoroczne sadzonki drzewek paulowni sadzono na glebie, którą skażono w warunkach laboratoryjnych siarczanem miedzi w dawce 0, 80 lub 920 mg CuSO4·5H2O na 1 kg gleby. W trakcie wzrostu roślin nie obserwowano istotnych zmian morfologicznych. Jedynie w warunkach największej zawartości Cu w glebie odnotowano zmniejszoną masę korzeni i ograniczenie wzrostu sadzonek. Rośliny paulowni były odporne na zanieczyszczenie miedzią i umożliwiały zmniejszenie zawartości tego pierwiastka w glebie, co wstępnie kwalifikuje je jako rośliny przydatne w procesie fitoremediacji gleb skażonych miedzią.

EN

Soils contaminated with CuSO4·5H2O in dose of 80 mg or 920 mg/kg of soil as well as without pollutions were used for growing Paulownia elongata × fortunei (vase cultivation). The content of absorbable forms of Cu was detd. before planting trees and after 3 month for each contaminated soil. The cultivation of Paulownia on the soil with the highest Cu content resulted a significant redn. of the content of absorbable Cu forms occurring in the tested soil.

3

Thermodynamic Properties of Cu-S Solutions

Kucharski M.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2018

|

Vol. 63, iss. 4

1815--1820

EN

A new method for description of thermodynamic properties of Cu-S mixtures is put forward. The basic feature of this method is the assumption that the activity coefficient of sulphur dissolved in liquid copper is equal to 1 for infinite dilute solution (y[S] = 1 for x[S] = 0). In consequence the following relationships were established: 1. The equilibrium constant for the reaction of sulphur dissolution in liquid copper (0.5S2 (g) = [S] Cu ): [wzór]. 2. Non-temperature dependence of the activity coefficient of sulphur dissolved in the copper-reach liquid (Liquid I): lnγ[S] =-18.25 · x[S] . 3. The chemical potential of the sulphur dissolved in copper in infinite dilute solution: [wzór]. 4. Non-temperature dependence of the activity of sulphur in Cu-S sulphur-rich liquid (Liquid II) – Fig. 6. 5. Non-temperature dependence of the activity of copper in Cu-S sulphur-rich liquid (Liquid II) – Fig. 7. 6. The equilibrium constant for the reaction of sulphur removal from liquid copper ([S] Cu + 2[O] Cu = SO2 (g)): [wzór].

4

Zmiany szybkości degradacji herbicydu linuron w glebach zawierających jony miedzi i cynku

Kucharski M., Kalitowska O., Wujek B.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 2

324--326

PL

Przedstawiono wyniki badań wpływu miedzi i cynku na rozkład linuronu w glebie. Doświadczenia prowadzono w warunkach kontrolowanych. Linuron aplikowano na gleby o zbliżonych parametrach fizykochemicznych, ale znacząco zróżnicowanej zawartości Cu i Zn. Próbki gleb do analiz pobierano 1 h po opryskiwaniu (stężenie początkowe), a następne po 4, 8, 16, 32, 64 i 96 dniach po aplikacji herbicydu. Pozostałości linuronu oznaczano metodą chromatografii cieczowej HPLC/UV. Aktywność mikrobiologiczną gleb oceniano poprzez analizę stężenia dehydrogenaz. Czas połowicznego rozkładu DT50 linuronu wyniósł 29-43 dni. Obecność Cu i Zn, niezależnie od źródła skażenia modyfikowała rozkład linuronu w glebie. W początkowym okresie powodowała przyspieszenie jego rozkładu. Aplikacja herbicydu zmniejszała aktywność mikroorganizmów glebowych. Efekt ten był bardziej widoczny w glebach skażonych metalami.

EN

3-(3,4-Dichlorophenyl)-1-methoxy-1-methylurea herbicide (linuron) was applied to soils with significantly diversified Cu and Zn ion contents to study the microbial activity and herbicide decay in soil. Half-degrdn. time was 29-43 days. The linuron degrdn. increased with the increasing concns. of Cu and Zn ions.

5

Adiuwanty jako czynnik ograniczający rozkład metazachloru w glebach zanieczyszczonych metalami ciężkimi

Zajączkowska O., Kucharski M.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 7

1515--1517

PL

Przedstawiono wyniki badań nad wpływem adiuwantów stosowanych doglebowo na szybkość rozkładu metazachloru w glebie zanieczyszczonej metalami ciężkimi. Doświadczenia prowadzono w warunkach kontrolowanych. Metazachlor aplikowano na gleby o zbliżonych parametrach fizykochemicznych, ale znacząco zróżnicowanej zawartości Cu, Zn i Pb. Próbki gleb do analiz pobierano w ustalonych odstępach czasu. Pozostałości metazachloru oznaczano metodą chromatografii gazowej GC/ECD. Czas połowicznego rozkładu metazachloru wyniósł 17–26 dni. Obecność metali ciężkich powodowała przyspieszenie rozkładu. Ponadto na glebie zanieczyszczonej Cu, Zn i Pb zastosowano metazachlor w mieszaninie z surfaktantem i adiuwantem olejowym. Dodatek adiuwantów ograniczył rozkład herbicydu. W przypadku adiuwanta olejowego przebieg rozkładu był zbliżony do rozkładu metazachloru w glebie niezanieczyszczonej metalami ciężkimi.

EN

2-Chloro-N-(2,6-dimethylphenyl)-N-(pyrazol-1-ylmethyl) acetamide (metazachlor herbicide) was applied to the soils with significantly diversified Cu, Zn and Pb contents. A high concn. of heavy metals resulted in increasing the metazachlor degradn. The addn. of metazachlor with an oil or surfactant adjuvant to the soil resulted in retardation of herbicide decompn.

6

The channel for hidden data transmission in WSN

Schoeneich R. O., Golański M., Kucharski M., Franciszkiewicz M., Zgid D.

International Journal of Electronics and Telecommunications

|

2017

|

Vol. 63, No. 2

209--216

EN

This paper describes an idea and realisation of hidden data transmision using Tiny Aggregation Covert Channel (TAGCC) in Wireless Sensor Networks. Our solution uses data aggregation mechanism called Tiny Aggregation (TAG). The protocol is based on idea of hidden messages sending without generate additional data packets and encryption. The paper describes details of proposed algorithm and simulation results obtained during testing of the sensor networks with hidden channel TAGCC.

7

RBCP-WSN : The Reliable Biderectional Control Protocol for Wireless Sensor Networks

Golański M., Schoeneich R. O., Zgid D., Franciszkiewicz M., Kucharski M.

International Journal of Electronics and Telecommunications

|

2017

|

Vol. 63, No. 2

201--207

EN

This paper presents the Reliable Bidirectional Control Protocol (RBCP) protocol, which is a transport protocol for Wireless Sensor Networks (WSN), focused on managing sensors' behaviour. It aims to be a utility for reliable control data transferring from source to destination unit in the network. Considering the related studies on transport protocols, which are mostly dedicated to a single-direction reliable data transport, RBCP is the answer for the lack of control mechanisms in WSNs based on bidirectional communication. The first part of this paper is focused on general presentation of the proposed solution. In the next part, evaluation of the idea and final functionality are discussed. It will finally show the results of undergone testing stage.

8

Zmiana składu fazy gazowej w procesie redukcji i utleniania cynku

Kucharski M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2016

|

R. 61, nr 8

348--354

PL

W artykule przedstawiono nową metodę opisu zmian składu fazy gazowej w procesie redukcji/utleniania cynku w układach ZnO(s)-CO-CO2, ZnO(s)- CO-CO2-N2 oraz ZnO(s)-CO-CO2-N2-C(s). Opracowana metoda pozwala na opis trajektorii składu fazy gazowej dla reakcji redukcji/utleniania cynku bez uciekania się do wykorzystania tzw. "punktu charakterystycznego", który leży poza zakresem zmienności ułamka molowego.

EN

The study put forward a new method for describing changes in the composition of the gaseous phase in the process of reduction or oxidation of zinc in the following systems: ZnO(s)-CO-CO2, ZnO(s)-CO-CO2-N2 and ZnO(s)-CO-CO2-N2-C(s). This method allows to describe the gas phase of the reduction/oxidation reaction without use of so-called “characteristic point", which is situated off the mole fraction range.

9

Wpływ formy użytkowej na rozkład i mobilność herbicydu w glebie

Wujek B., Kalitowska O., Kucharski M.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 9

1709--1711

PL

Przedstawiono wyniki badań wpływu formy użytkowej herbicydu (granule do sporządzania zawiesiny wodnej i koncentrat zawiesinowy do rozcieńczania wodą) na stabilność roztworów wodnych oraz szybkość rozkładu i mobilność metrybuzyny w glebie. Badania prowadzono w warunkach kontrolowanych. Herbicyd w koncentracie był bardziej stabilny w rozworze wodnym, natomiast metrybuzyna w nim zawarta wolniej się rozkładała, a zarazem była bardziej mobilna w glebie.

EN

4-Amino-6-tert-butyl-3-methylsulfonyl-1,2,4-triazin-5-one (metribuzin) herbicide was used as water-dispersible granules and as a suspension conc. to study the degrdn. rate and mobility into the soil in aq. solns. under lab. conditions. The suspension conc. was more stable than the dispersible granules but was decomd. faster and was less mobile in the soil.

10

Wpływ zasadowości żużla z procesu zawiesinowego na szybkość procesu jego odmiedziowania za pomocą reduktora węglowego

Madej P., Kucharski M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2015

|

R. 60, nr 1

3--15

PL

Artykuł zawiera wyniki badań nad wpływem zasadowości żużla, którą mierzono stosunkiem molowym nFe/nSiO2 na kinetykę odzysku miedzi. Badany żużel pochodził z jednostadialnego procesu otrzymywania miedzi w HM GŁOGÓW. W miarę przebiegu redukcji miedzi z żużla, szybkość procesu maleje z uwagi na obniżanie się stężenia Cu2O. Aby zahamować spadek szybkości redukcji miedzi z żużla, założono możliwość zachodzenia następujących reakcji (Fe2O3) żużel + CO = 2(FeO) żużel + CO2 (Cu2O) żużel + 2 (FeO) żużel = 2[Cu] stopCuPbFe + (Fe2O3) żużel. Powiększając stężenie żelaza (nFe/nSiO2) w żużlu ułatwiamy zachodzenia procesu jego odmiedziowania. Uzyskane wyniki badań potwierdzają hipotezę badawczą. Pracę kończą wnioski o charakterze poznawczym i praktycznym.

EN

The study contained the results of the investigation of the influence of the slag basicity, which is measured by the moles ratio nFe/nSiO2 on the rate of the copper recovery from the slag. Investigated slag was produced in the flash direct-to-blister process at the Głogów smelter in Poland. When the copper recovery from the slag proceeds, its rate decreases because of the Cu2O decreases. In order to slow down this tendency, it was assumed that the following reactions take place (Fe2O3) slag +CO = 2(FeO) slag + CO2 (Cu2O) slag + 2 (FeO) slag = 2[Cu] alloyCuPbFe + (Fe2O3) slag. By increasing iron (FeO) content in the slag, the copper recovery process is facilitated. And obtained results legitimised this hypothesis. The paper is ended with a theoretical remarks and practical recommendations.

11

Nowe środki wspomagające chemiczną ochronę roślin

Kucharski M., Kalitowska O., Wujek B.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 3

397-399

PL

Przedstawiono wyniki badań wpływu adiuwantów na rozkład i przemieszczanie herbicydu w glebie. Badania prowadzono w warunkach kontrolowanych. Uzyskane wyniki wskazują, że łączne stosowanie dimetachloru z adiuwantem doglebowym spowalnia rozkład i znacząco ogranicza przemieszczanie herbicydu w profilu glebowym, co wpływa na ograniczenie ryzyka dla środowiska i zdrowia konsumentów, które są nadrzędnym celem polityki wspólnotowej w zakresie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin.

EN

A mixt. of mineral oil and surfactants was used (0.5 L/ha) as a new adjuvant of 2-chloro-N-(2-methoxyethylo)-2’,6’-dimethyl acetamide (dimethachlor) herbicide in the watersprinkled soil (pH 5.5, org. matter 1.10%) at 20°C (day) and 10°C (night) under light exposure 14000 lux for 64 days. Use of the new adjuvant resulted in retardation of the herbicide decompn. and its displacement into the deep soil layers.

12

Clopyralid dissipation in the soil contaminated with heavy metals

Kucharski M., Kalitowska O.

Journal of Ecological Engineering

|

2015

|

Vol. 16, nr 1

38--42

EN

The aim of the studies was to determine the influence of copper and zinc contamination on clopyralid dissipation in soil. The experiment was carried out in laboratory conditions (plant growth chamber). Clopyralid was applied to three different soils [similar textures, pH, organic carbon content and contrasting copper and zinc content: soil natural contaminated with Cu and Zn (S1), soil with natural low Cu and Zn concentration (S2) and soil S21 prepared in the laboratory (S2 soil additionally contaminated with Cu and Zn salts in the amounts equivalent to contamination level of S1 soil)]. Soil samples were taken for analyses for 1 hour (initial concentration) and 2, 4, 8, 16, 32, 64 and 96 days after treatment. Clopyralid residue was analysed using GC/ECD (gas chromatography with electron capture detector). Good linearity was found between logarithmic concentration of clopyralid residues and time. The differences in Cu and Zn content influenced the clopyralid decay in soil. The values of DT50 obtained in the experiment ranged from 21 to 27 days. A high concentration of Cu and Zn in soil slowed down clopyralid degradation (the DT50 value was higher – 25–27 days).

13

Influence of Temperature on The Rate of Copper Recovery From the Slag of The Flash Direct-To-Blister Process by AaSolid Carbon Reducer

Madej P., Kucharski M.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2015

|

Vol. 60, iss. 3A

1663--1671

EN

The aim of the work was to investigate the influence of temperature on the rate of copper removal from the obtained slag from the flash direct-to-blister process by means of a carbon reducer. The slag used in this work was taken from the direct-to-blister Outokumpu flash furnace at the smelter in Głogów, and graphite penetrators were used as the slag reducers. The experiment was carried out at 1573 K, 1623 K and 1673 K. It was found that the rate of the de-coppering process of the “Głogów” slag increased with the increase of temperature.

PL

Celem pracy było określenie wpływu temperatury na kinetykę procesu odmiedziowania żużli z procesu zawiesinowego za pomocą reduktora węglowego. Do badań użyto żużel pobrany z procesu zawiesinowego realizowanego w HM „Głogów”, przy czym reduktorem były penetratory grafitowe zanurzane w badanym żużlu. Badania przeprowadzono w temperaturach 1573 K, 1623 K i 1673K. Uzyskane wyniki wskazują, że szybkość procesu zwiększała się ze wzrostem temperatury ale tyko w pierwszym okresie.

14

Density of the Copper-Rich Cu-Pb-Fe Alloys

Sak T., Kucharski M.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2015

|

Vol. 60, iss. 3A

1685--1692

EN

Density of the copper-rich corner of the ternary Cu-Pb-Fe alloys was determined with the dilatometric method. Investigated alloys had constant copper content equal to 0.9, 0.8 and 0.7 mole fraction, and varied iron concentration up to 0.1 mole fraction. A model predicting the density of ternary solution from knowledge of density of pure component and the excess of molar volume for limiting binaries is proposed.

PL

Gęstość stopów Cu-Pb-Fe o dużym stężeniu miedzi określono za pomocą metody dylatometrycznej. Zbadane stopy charakteryzowały się stałym stężeniem miedzi, które było równe 0,9; 0,8 lub 0,7 ułamka molowego oraz zmiennym stężeniem żelaza do 0,1 ułamka molowego. Zaproponowano model pozwalający przewidywać gęstość trójskładnikowych roztworów na podstawie znajomości gęstości czystych składników (tych roztworów) i nadmiarowej objętości molowej dla granicznych roztworów dwuskładnikowych.

15

Wpływ temperatury na kinetykę redukcji żużla zawiesinowego za pomocą reduktora umieszczonego na jego powierzchni

Madej P., Kucharski M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2014

|

R. 59, nr 8

383--395

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań nad wpływem temperatury na kinetykę redukcji żużla pochodzącego z jednostadialnego procesu otrzymywania miedzi w HM GŁOGÓW. Badania polegały na oznaczeniu stężeń powstającego tlenku i dwutlenku węgla w mieszaninie z azotem o stałym natężeniu przepływu (25 Ndm3/h) przepuszczanym przez układ pomiarowy. Dzięki takiej procedurze było możliwe określenie liczb moli powstającego CO i CO2 w jednostce czasu, a tym samym ilości tlenu (n[O]) usuwanego z żużla. Miarą szybkości redukcji były wartości dn[O]/dt określone bezpośrednio z pomiarów. Stwierdzono znaczny wzrost szybkości redukcji żużla z temperaturą, a otrzymane wyniki w temperaturach 1623 i 1673 K ujawniły także wzmożoną redukcję żelaza. Ponadto, dokonano porównania szybkości redukcji w przypadkach, gdy reduktor był aplikowany na powierzchnię lub pod powierzchnią żużla. W obu przypadkach szybkość procesu redukcji jest kontrolowana przez reakcje zachodzące na powierzchni faz reduktor/żużel. Praca kończy się wnioskami o charakterze praktycznym i poznawczym.

EN

The paper presents the results of the study on the reduction rate of the slag produced in the direct-to-blister process at the HM GŁOGÓW smelter. The study consists of measurements of the carbon monoxide and carbon dioxide concentrations in a mixture with nitrogen, passing through the experimental apparatus with a constant flowrate (25 Ndm3/h). Such a procedure enables us to determine the number of moles of the CO and CO2 generated in the experiments, and therefore — also the quantity of the oxygen (n[O]) removed from the slag. The rate of the reduction process was measured by the dn[O]/dt values, which were determined directly from the measurements. It was found that the reduction rate increases with the temperature increase, and at higher temperatures, 1623 K and 1673 K, a significant reduction of the iron was observed. In addition, a comparison of the reduction rates in two cases was made. In one case, the reducer in the form of graphite powder was applied on the slag’s surface, while in the other case, a solid graphite penetrator was immersed in the melt. In both cases, the process was controlled by the reactions which took place on the reducer/slag interface. Conclusions and practical recommendation end the paper.

16

Wpływ zmian w składzie formulacji środków ochrony roślin na poziom pozostałości w glebie i roślinie

Kucharski M., Wujek B., Kalitowska O.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 11

1919-1922

PL

Przedstawiono wyniki badań, których celem była ocena skutków środowiskowych wynikających ze zmian w formulacjach środków ochrony roślin. Wprowadzane nowe formulacje oraz zmiany w sposobie ich aplikacji umożliwiają zmniejszenie ilości wprowadzanych do środowiska substancji czynnych z zachowaniem dużej skuteczności zabiegów. Przedstawione wyniki badań świadczą również o tym, że dokonane zmiany mają korzystny wpływ na zdrowie ludzi i na środowisko (znacząco mniejsze zanieczyszczenia pozostałościami herbicydów gleb i materiału roślinnego). Dla żadnego ze stosowanych systemów aplikacji nie stwierdzono pozostałości badanych substancji w stężeniu przekraczającym najwyższe dopuszczalne wartości.

EN

Com. pesticide formulations and weed control programs were evaluated for environmental effects. Herbicidal residues in soil and sugar beet root were detd. by liq. chromatog. The residual concns. did not exceed max. residue limits. The changes in herbicide formulations and herbicide application systems allowed reducing the herbicide dose with no loss of the weed control efficacy.

17

Sports volunteering as an element which gives advantage with employment in organisations operating in the field of sport and recreation

Halemba P., Kucharski M.

Polish Journal of Management Studies

|

2014

|

Vol. 9

34--42

EN

This article will present reflections on the importance of professional experience acquired during the work of a volunteer in search of jobs in sports and recreational organisations. The study that has been carried out with the method of a diagnostic survey using the technique of a survey form, will be to indicate whether this kind of experience is taken into account during recruitment and employee assessment by the management staff of entities operating in the field of sport and recreation. The hypothesis of the article assumes that people with experience acquired while working as a volunteer are assessed better during the recruitment process, and that this experience translates into better results of their work.

PL

W artykule zaprezentowane zostały rozważania dotyczące znaczenia doświadczenia zawodowego zdobywanego podczas pełnienia funkcji wolontariusza, w poszukiwaniu pracy w organizacjach sportowych i rekreacyjnych. Badania przeprowadzone metodą sondażu diagnostycznego przy wykorzystaniu techniki ankietowej, miały na celu wskazanie, czy tego typu doświadczenie brane jest pod uwagę podczas rekrutacji i oceny pracowniczej przez kadrę managerską podmiotów działających w obszarze sportu i rekreacji. Natomiast hipoteza artykułu zakładała, że osoby z doświadczeniem nabytym w ramach prac wykonywanych w charakterze wolontariusza są lepiej oceniane podczas procesu rekrutacji oraz, że doświadczenie to przekłada się na lepsze wyniki ich pracy.

18

Recovery of Tellurium From Sodium Carbonate Slag

Kucharski M., Madej P., Wędrychowicz M., Sak T., Mróz W.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2014

|

Vol. 59, iss. 1

51--57

EN

This study is devoted to tellurium recovery from sodium carbonate slag, formed in the fire refining process of crude silver. The slag was modified by silica additions and then reduced by carbon oxide. The degree of the slag modification was defined by the parameter kw. The compositions of the investigated slag determined by the parameter kw and the mole fraction of the tellurium oxide (xTeO2) are given in the following Table. The reduction of tellurium was very fast for all the investigated slags, which was manifested by an almost complete conversion of CO into CO2. Unfortunately, at the same time, a side reaction took place, and as a results sodium telluride was formed, which reported to the slag: (Na2O)slag+ Teg + CO = (Na2Te)slag + CO2. The tellurium content in the reduced slag decreases as the parameter kw increases, and only the slag with the kw equal unity was suitable for the tellurium recovery in form of dusts, containing more than 76 wt-% tellurium.

PL

Praca jest poświęcona odzyskowi telluru z żużla sodowego, który tworzy się podczas rafinacji ogniowej srebra. żużel ten był modyfikowany dodatkiem krzemionki, a następnie poddawany redukcji za pomocą tlenku węgla. Stopień modyfikacji żużla określał parametr kw. Składy badanych żużli wyrażonych za pomocą parametru kw oraz ułamka molowego tlenku telluru (xTeO2) zawiera poniższa tabela. Redukcja telluru przebiegała bardzo szybko w przypadku każdego z badanych żużli, co przejawiało się poprzez prawie kompletna konwersje CO do CO2. Niestety, w tym samym czasie przebiegała reakcja uboczna w wyniku której tworzył się tellurek sodu, który rozpuszczał się w żużlu: (Na2O)uel+ Teg + CO = (Na2Te)uel + CO2Stężenie telluru w żużlu malało wraz ze wzrostem parametru kw. Ale dopiero żużel charakteryzujący się parametrem kw = 1 okazał się odpowiedni do odzysku telluru, który przechodził do pyłów zawierających ponad 76% telluru.

19

Pomiar gęstości miedzi, ołowiu oraz stopu miedź-ołów w stanie ciekłym metodą dylatometryczną

Sak T., Kucharski M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2013

|

R. 58, nr 1

4-10

PL

W artykule przedstawiono wyniki pomiarów gęstości ciekłych metali Cu, Pb oraz stopu Cu-Pb, z wykorzystaniem dylatometru horyzontalnego. Zmiany gęstości wraz z temperaturą opisano zależnościami liniowymi, które dobrze korelują z danymi literaturowymi. Gęstość Cu i Pb w stanie ciekłym opisano równaniami: PCU([g/cm3])=8,721-6,62x10[-4]xT , PPb ([g/cm3]) =11,0878-12,4x10[-4]xT.

EN

The densities of the liquid Cu, Pb and Cu-Pb alloy were measured by horizontal dilatometer. It has been observed that density can be described by a linear temperature dependence. The experimental values are in accordance with the literature data. The density of liquid Cu and Pb is given by equations: PCU([g/cm3])=8,721-6,62x10[-4]xT , PPb ([g/cm3]) =11,0878-12,4x10[-4]xT respectively.

20

Analiza zmian ilości ubocznych produktów chlorowania i ozonowania w wodzie wodociągowej w Białymstoku

Kucharski M.

Ochrona Środowiska

|

2011

|

Vol. 33, nr 3

47-51

PL

Przedstawiono wyniki wieloletnich badań zawartości trójhalometanów (THM), kwasów halogenooctowych (HAA) i bromianów (BrO3-) w wodzie wodociągowej w Białymstoku. Wykazano, że w czasie gdy stosowano wstępne chlorowanie zawartość chloroformu w wodzie była bardzo duża (155÷194 mg/m3), maks. 240 mg/m3 w 1995 r. W 1998 r., po zmianie wstępnego chlorowania na ozonowanie, zawartość chloroformu wynosiła 12,2÷90,4 mg/m3 (średnio 36,6 mg/m3), a suma trójhalometanów (TTHM) wynosiła 13,8÷96,7 mg/m3. W kolejnych latach ilość chloroformu systematycznie malała z ponad 200 mg/m3 (1995-1996), poprzez 65 mg/m3 (2006) aż do poniżej 20 mg/m3 (2009-2010). Jednocześnie suma kwasów halogenooctowych (THAA) zmalała z 8,4÷126,6 mg/m3 (2004-2006) do 4,4÷13,4 mg/m3 (2009-2010). Zawartość bromianów po wprowadzeniu ozonowania nigdy nie przekroczyła dopuszczalnej ilości 10 mgBrO3-/m3, a najczęściej była poniżej 5 mgBrO3-/m3, przy ilości bromków w ujmowanej wodzie 10,4÷23,0 gBr-/m3. Przeprowadzona analiza zmian jakości wody wodociągowej wykazała, że modernizacja zakładu oczyszczania wody spowodowała systematyczną poprawę jej jakości w odniesieniu do zawartości niebezpiecznych dla zdrowia produktów utleniania, takich jak THM, HAA i bromiany.

EN

The paper summarizes the results of many years' investigations into the occurrence of trihalomethanes (THM), haloacetic acids (HAA) and bromates (BrO3-) in the municipal water of Bialystok. Analysis of the data ob-tained has produced the following findings. Over the period when use was made of pre-chlorination, the chloroform content of the water was very high (155 to 194 mg/m3), with a maximal value of 240 mg/m3 in 1995. In 1998, when pre-chlorination was replaced with pre-ozonation, chloroform content varied from 12.2 mg/m3 to 90.4 mg/m3 (36.6 mg/m3 on average), and the sum of trihalomethanes (TTHM) from 13.8 to 96.7 mg/m3. In subsequent years the quantity of chloroform decreased continuingly from 200 g/m3 (1995-1996), through 65 mg/m3 (2006), to a level lower than 20 mg/m3 (2009-2010). Over this period, the sum of haloacetic acids (THAA) fell from 8.4-126.6 g/m3 (2004-2006) to 4.4-13.4 mg/m3 (2009-2010). Upon introduction of the ozonation process, bromate content did not exceed the admissible value of 10 mgBrO3-/m3, and in most instances its concentration in the tap water was lower than 5 mgBrO3-/m3, the quantity of bromides in raw water ranging between 10.4 and 23.0 gBr-/m3. Analysis of the changes in the quantity of ozonation and chlorination by-products makes it clear that the modernization of the water treatment plant has noticeably improved tap water quality primarily with respect to the content of substances carrying serious health implications - THMs, HAAs and bromates.