Wiślica jest szczególnym miejscem o wyjątkowo bogatym zasobie architektury i sztuki średniowiecznej, którego unikatowy charakter oraz znaczenie naukowe, artystyczne, historyczne, edukacyjne i tożsamościowe stało się powodem przyjęcia szczególnych rozwiązań w zakresie zabezpieczenia, konserwacji i publicznej prezentacji. Szeroki zakres prac archeologicznych, badawczych oraz ratowniczych w rejonie kolegiaty wiślickiej przyczynił się do ukierunkowania rozważań nad formą udostępnienia ich wyników przyszłym badaczom i społeczeństwu.
EN
Wiślica is a special place with an exceptionally rich stock of medieval architecture and art, whose unique character and academic, artistic, historical, educational and identity significance have given rise to the adoption of dedicated solutions in preservation, conservation and public presentation. The wide range of archaeological, research and rescue work in the vicinity of the Wiślica collegiate church has helped to direct a discussion of the form in which their results will be made available to future researchers and the public.
Zaprezentowano i przedyskutowano przyczyny oderwania się fragmentu kamiennej rzeźby będącej personifikacją Komedii od ściany elewacji frontowej budynku Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Pokazano sposób rekonstrukcji tej rzeźby oraz zastosowaną w praktyce technikę jej zabezpieczenia przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi.
EN
The reasons for the detachment of a fragment of a stone sculpture, which is the personification of Comedy, from the front elevation wall of the Juliusz Słowacki Theater in Cracow are presented and discussed in detail. The methods of reconstructing this sculpture are shown as well, and also the techniques used in practice to protect it against harmful atmospheric influences.
Traditional methods of restoring historical buildings typically consisted in replacing the damaged elements or additional steel and reinforced concrete elements were inserted into the old structure. They significantly interfered with the statics and aesthetics of buildings. Current composite materials used in restoration damage the old structure only slightly and can usually be removed in the future. Due to these advantages they comply with the conservation lawin force. This paper presents a few examples of practical applications of composites the authors have designed for structural reinforcement and protection of historical buildings. Repairs of columns, vaults, masonry walls, stone facades and wooden beams with the use of steel screw-shaped bars and high strength fibres in epoxy resin or cement matrix were presented. Problems of ensuring the proper bond of the composite to the old substrate and insufficient coverage of the fibers with the cement matrix were considered. Although the threats and structural damages which occur in most historical buildings tend to be similar, individual design solutions are required in each case. Historical investigation and detailed measurement of geometry and deflections have to be made before choosing the appropriate method of reinforcing the old structure. It can be predicted that prestressing composite materials used for historical structures will also be applied.
PL
Materiały kompozytowe, zwane też kompozytami, to materiały o niejednorodnej strukturze, złożone z dwóch lub więcej komponentów o różnych właściwościach. Kompozyty mają zastosowanie w wielu dziedzinach techniki, w tym również w budownictwie. Od kilkudziesięciu lat istnieją materiały kompozytowe zawierające włókna o bardzo wysokiej, nieosiągalnej wcześniej wytrzymałości na rozciąganie i dużej odporności chemicznej. Tradycyjne naprawy i wzmocnienia budynków polegały na wymianie lub uzupełnieniu zniszczonych elementów lub na powiekszaniu przekrojów w celu zapewnienia większej nośności. Tego typu działania są niekorzystne w odniesieniu do obiektów historycznych i zabytkowych. Natomiast takie cechy nowych materiałów kompozytowych jak lekkość, dobra przyczepność do podłoża i doskonałe właściwości mechaniczne sprawiają, że mogą być one szczególnie przydatne do napraw konstrukcji obiektów historycznych. Poza tym materiały kompozytowe w niewielkim stopniu ingerują w cenną substancję zabytkową i zwykle możliwy jest ich demontaż. Czyni to ich stosowanie zgodnym z aktualną doktryną konserwatorską. Początkowo stosowano systemy FRP (Fibre Reinforced Polymer) z długimi włóknami o wysokiej wytrzymałości osadzonymi w matrycy z żywic syntetycznych. Od kilkunastu lat dostępne są również wyroby FRCM (Fibre Reinforced Cementitious Matrix) z matrycą z modyfikowanej zaprawy cementowej. Zastosowanie matrycy nieorganicznej oznacza pokonanie ograniczeń powodowanych przez żywice epoksydowe stosowane w systemach FRP. Jest to możliwość montażu systemów FRCM na wilgotnych podłożach, odporność na wysoką temperaturę, przepuszczalność pary wodnej oraz łatwość aplikacji.
The conservation of brick barracks with historical numbers 7 and 8 (B-124 and B-123) was one of the key tasks carried out as part of the Master Plan for Preservation for the former Auschwitz-Birkenau Concentration Camp. The aim of the preliminary project completed in 2019 was to show whether and to what extent it was possible to fulfil the conservation objectives adopted in the MPP: minimum interference in the preserved substance, preserving it in a possibly intact form for decades to come, and at the same time making the buildings accessible to visitors, which had not been possible before due to their technical condition. All works in the BI sector, both completed and planned, are based on research results and methods developed over the course of a long-term, interdisciplinary research project. This article presents the most important results of research carried out at the Faculty of Architecture of the Cracow University of Technology and selected methods of protection and strengthening developed by the team for this vulnerable heritage.
PL
Konserwacja baraków murowanych o historycznych numerach 7 i 8 (B-124 i B-123) była jednym z kluczowych zadań realizowanych w ramach Globalnego Planu Konserwacji byłego obozu Birkenau. Celem zakończonego w roku 2019 projektu pilotażowego było sprawdzenie, czy i w jakim stopniu możliwe jest spełnienie przyjętych w GPK założeń konserwatorskich: minimalnej ingerencji w zachowaną substancję, jej zachowanie w możliwie nietkniętej formie na kolejne dziesięciolecia i równocześnie udostępnienie tych obiektów zwiedzającym, co wcześniej, ze względu na ich stan techniczny, nie było możliwe. Wszystkie działania w sektorze BI – zakończone, trwające i planowane – oparte są na wynikach badań i metodach opracowanych w ramach wieloletniego, interdyscyplinarnego projektu badawczego. Artykuł przedstawia najważniejsze wyniki badań realizowanych na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej oraz wybrane metody zabezpieczenia i wzmocnienia opracowane przez zespół na potrzeby tego wrażliwego dziedzictwa.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.