W artykule przedstawiono przykład modernizacji wysokiego budynku mieszkalnego prefabrykowanego z lat 60 XX wieku zrealizowanego w Paryżu. Wydaje się, że mógłby on stanowić podstawę do projektowania nie tylko modernizacji polskich budynków prefabrykowanych, ale również programowania rewitalizacji osiedli mieszkaniowych. Zwrócono uwagę na potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa ocieplonych elewacji, co omówiono na przykładzie prefabrykowanych osłonowych płyt kurtynowych. Pokazano przykład modernizacji strefy balkonowej dla konkretnego studium przypadku, tj. budynku wielorodzinnego wykonanego w systemie prefabrykowanym W-70.
EN
The paper presents a case study of modernisation of a tall multifamily housing block erected in nineteen sixties in Paris. This project may serve as a proposal of a line of thought on modernizing Polish prefabricated housing stock and urban renewal of whole estates. The issue of structural safety of insulated facades is analysed with respect to curtain walls. The analysis is illustrated by an example of modernization of a W-70 precast concrete system building.
Celem pracy jest przedstawienie i podkreślenie roli badań opinii mieszkańców w procesie rewitalizacji. Artykuł prezentuje wyniki badań wykonanych w jednym z miast. Obszar badań stanowiły dwa odrębne administracyjnie osiedla znajdujące się na terenie Spółdzielni Mieszkaniowej w Lubartowie. Podstawą analizy była wstępna inwentaryzacja terenowa obszaru osiedli (październik–listopad 2010 r.). Przeprowadzono kwerendę dokumentów planistycznych stworzonych przez lokalne władze samorządowe i zarządcę oraz dokumentacji eksploatacyjnej obiektów. Po zapoznaniu się z zasobami osiedla przeprowadzono wywiad bezpośredni z mieszkańcami. Interdyscyplinarne Badania Ankietowe (IBA) umożliwiają, po pierwsze, zrozumienie, jakie materialne zmiany w środowisku zamieszkania są istotne dla użytkowników, po drugie zachęcenie mieszkańców do zainteresowania się tym, co można zrobić, by jakość środowiska zamieszkania uległa poprawie, po trzecie uświadomienie zarządcom osiedli, że takie badanie jako forma komunikacji z użytkownikiem jest możliwe i może dostarczyć wielu cennych informacji użytecznych w planowaniu i ocenie efektu działań modernizacyjnych.
EN
The author investigates the role of user opinion surveys in the process of planning revitalization measures for housing estates. The analysis is illustrated by a case study of two housing estates located in Lubartów, southeastern Poland. The estates are managed by the same housing cooperative. Having assessed the condition of built assets and their changes between October–November of 2010 on the basis of documents in possession of the municipality and the estate manager, as well as direct observation and inspection, the author conducted interviews with the residents. Such interdisciplinary surveys (IS) first enable the planner to understand what kind of material changes to the living environment are considered important by the direct users. Second, they help raise the residents’ interest and win their support in the planned rehabilitation. Third, they are to make the estate manager aware that this form of communication with the residents is possible, likely to provide useful guidelines for planning improvement measures and to collect feedback after improvements have been conducted.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The aim of research was to evaluate the quality of living conditions in selected prefabricated housing estates built in 1978–1986 in Lublin. The focus was on assessing how this built environment corresponds to current needs of the residents, and on setting priorities for rehabilitation measures in those areas. The method of collecting input was an opinion survey based on an original questionnaire, conducted in the form of direct interview. Statistical analysis of the questionnaires allowed the researcher to define a set of improvement measures most welcome by the residents. Interestingly, a considerable number of residents declared to participate in the rehabilitation projects by contributing their labor free of charge or by paying certain sums. The proposed way of asking residents on their view on the housing stock deficiencies provides a useful input for facility management plans. Surveys conducted periodically, as consecutive maintenance and improvement measures are taken, are argued to provide guidelines for improvement of studied estates. The proposed method of assessing the built environment can be used in planning rehabilitation projects for any type of housing estates.
PL
Celem pracy było zaplanowanie i przeprowadzenie badań społecznych w wybranych osiedlach z zabudową prefabrykowaną, na terenie Lublina. Badania zaprojektowano w celu zdiagnozowania aktualnych potrzeb mieszkańców i wskazania priorytetów działań naprawczych badanych obszarów. W ramach prezentowanej pracy opracowano kwestionariusz badawczy, dobrano reprezentacyjną próbę, przeprowadzono badania ankietowe w wywiadzie bezpośrednim oraz wykonano analizę statystyczną zebranego materiału. Wytypowano zakres działań naprawczych akceptowany przez mieszkańców. Dodatkowo, zbadano chęć partycypacji społecznej (praca własna) i finansowej zadeklarowaną przez mieszkańców w realizacji planowanych przedsięwzięć. Zaproponowany w pracy sposób podejścia do problemu poprawy jakości osiedli mieszkaniowych, z uwzględnieniem bezpośrednich badań społecznych, daje pewność obrania skutecznego kierunku dalszych działań naprawczych i uzupełniania najpilniejszych potrzeb, a w efekcie poprawy jakości analizowanych osiedli mieszkaniowych. Zastosowanie opracowanej metody oceny środowiska zbudowanego i jej wykorzystanie do planowania procesu naprawczego jest możliwe również do zastosowania w innych osiedlach.
W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych wśród mieszkańców polskich osiedli w latach 2004, 2009 i 2012, w dwóch województwach, trzech osiedlach zabudowanych budynkami prefabrykowanymi wykonanymi w systemach wielkoblokowym lub wielkopłytowym. Analizę przeprowadzono w trzech aspektach: rodzaju systemu, lokalizacji budynku i upływu czasu. W każdej analizie zadano te same pytania, a porównanie wyników w poszczególnych aspektach pozwoliło ustalić, czy mają one wpływ na opinie mieszkańców. Takie analizy mogą być pomocne w opracowaniu programów rewitalizacji i są niezbędne do edukacji mieszkańców i drzemiącego w nich kapitału ludzkiego.
EN
The article presents the results of the surveys which have been conducted among the inhabitants of the Polish housing estates within 2004, 2009 and 2012 in two voivodeships, involving three housing estates featuring prefabricated buildings which have been created in “panel” or “big block” systems. The analysis has been carried out within three aspects: type of the system, location of the building and passage of time. In each of the analyses conducted, the same set of questions has been asked, and comparison of the results within the individual aspects made it possible to find out whether the categories above had any impact on the opinions of the residents. Such analyses may be helpful in development of revitalization and are required in order to educate the inhabitants and the human capital accumulated in them.
Ocenę stanu technicznego przedstawiono na podstawie kontroli okresowej i badań wybranych budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Sformułowano wnioski praktyczne.
EN
The paper investigates into the problems of condition assessment and repair and maintenance decisions with regard to the existing multifamily housing stock. A number of striking examples serve as a basis for discussion on the typical deficiencies in the fabric of the buildings and related infrastructure. The analysis was based on reports of compulsory periodic inspections and in situ observations.
Demographic problems, obsolescence of existing buildings, unstable economy, as well as misunderstanding of the mechanism that turn city quarters into areas in need for intervention result in the implementation of improvement measures that prove inadequate. The paper puts forward an algorithm of revitalization program for housing developments and presents its implementation . It also showed the effects of periodically run (10 years) three-way diagnostic tests in correlation with the concept of settlement management.
PL
Problemy demograficzne, zużycie moralne eksploatowanych budynków i niestabilna gospodarka, a także niezrozumienie mechanizmu powstawania obszarów rewitalizacji skutkują realizacją działań, które dziś są niewystarczające. W artykule przedstawiono propozycję i zastosowanie algorytmu programu rewitalizacji dla osiedli mieszkaniowych. Pokazano też efekty prowadzonych cyklicznie (od 10 lat) trójaspektowych badań diagnostycznych w korelacji z koncepcją zarządzania osiedlem.
Warunkiem skutecznej naprawy termicznej obiektu zabytkowego jest osuszenie zawilgoconych ścian i właściwy dobór rozwiązań technologicznych. Fizykochemiczne przyczyny uszkodzeń muru mają wpływ na jakość poprawy termicznej budynku. Różnorodność produktów renowacyjnych utrudnia podjęcie trafnej decyzji odnośnie do ich wyboru. W artykule przeprowadzono analizę cech cieplno-wilgotnościowych ściany przyziemia. W eksperymencie badawczym, uwzględniając zabytkowy charakter obiektu, przyjęto docieplenie od wewnątrz, co pokazano w dwóch wariantach technologii. Analizę materiałową oparto na pięciu przykładach rozwiązań docieplenia, która miała na celu wskazanie odpowiedniego doboru materiałów naprawczych, kompatybilnych z indywidualnymi cechami obiektu zabytkowego. W tym celu ocenie poddano następujące parametry: współczynnik przenikania ciepła u, temperaturę punktu rosy, minimalny czynnik temperaturowy na powierzchni wewnętrznej. Sprawdzono też, czy zachodzi zjawisko kondensacji międzywarstwowej w przegrodzie, w celu zapobiegania szkodliwej krytycznej wilgotności powierzchni oraz rozwój pleśni. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że wszystkie rozpatrywane przegrody zaprojektowano prawidłowo, zarówno pod kątem uniknięcia rozwoju pleśni, jak i temperatury punktu rosy. Jednak że tylko dwie spośród pięciu propozycje rozwiązań dociepleń spełniają wymagania odnośnie do przewodności cieplnej przegród, przy założonej jednakowej grubości izolacji termicznej. W czterech przegrodach zaproponowanych rozwiązań materiałowych stwierdzono możliwość wystąpienia kondensacji międzywarstwowej, ale w przypadku prawidłowej wentylacji pomieszczeń kondensat zgromadzony w przegrodzie całkowicie wyparuje w miesiącach letnich. W przypadku zastosowania płyt poliuretanowych z płytą g-k i folią paroizolacyjną maksymalna ilość kondensatu występująca na powierzchniach stykowych jest prawie o 7 razy mniejsza niż w przypadku betonu komórkowego, a płyt wapienno-krzemianowych nawet o ponad 4 razy mniejsza. Spośród analizowanych wariantów (1-5) potwierdzono zasadność stosowania w obiekcie badań wariantu 1 (realizacja „na sucho”), który jako jedyny spełnia wszystkie analizowane wymogi niezbędne do prawidłowego projektowania dociepleń przegród budowlanych. Na tej podstawie stwierdzono, że wariant ten winien być rekomendowany do zastosowania w obiektach zabytkowych, gdyż daje najlepsze rezultaty poprawy cech fizykochemicznych i efekty dociepleń. Wyniki potwierdzają też efekty ekologiczne osiągnięte w wyniku efektywnego oszczędzania energii i poprawy komfortu cieplnego.
EN
Effective restoration of the thermal performance of a heritage building is conditional on the drying of damp walls and choosing the most appropriate technological solution. Physical and chemical causes of damage to walls in fluence the quality of a building’s thermal performance improvement. The variety of renovation products now available makes it difficult to choose what is most appropriate. The paper presents an analysis of the thermal and moisture properties of basement walls. Experimental research focused on thermal insulation from the inside due to the heritage character of the building, using two technological approaches. Materials analysis was based on five different thermal insulation solutions. The goal was to recommend the most appropriate choice of materials for restoration, which would be compatible with the specific character of the heritage building in question. With this goal in mind, the following parameters were assessed: the thermal transmittance coefficient u, dew point temperature, minimum temperature coefficient on internal surfaces. Tests were also carried out to determine whether interstitial condensation was taking place in walls with the aim of finding ways to prevent critically damaging dampness of surfaces and the development of moulds. The analysis undertaken found that all insulation options under study were properly designed with respect to preventing the development of moulds, as well as with respect to dew point temperature. Yet only two of the five proposed solutions met the requirements related to thermal conductivity of walls when an identical thickness of insulation was applied. In four walls subjected to testing, the possibility of interstitial condensation occurring was determined. But it was found that where there is appropriate ventilation of rooms, the accumulated water condensation evaporates completely in summer months. Application of polyurethane panels in conjunction with plasterboard and vapour barrier film reduces the maximum condensation on surface contact points by nearly seven times compared to autoclaved aerated concrete (AAC) and by four times compared to calcium-silicate panels. The analysis confirmed that option 1 (‘dry’ implementation) was the most appropriate of all the technological solutions analysed (1-5), as this was the only one to meet all the requirements deemed essential for the appropriate design of thermal insulation of building walls. On the basis of the analysis, it was concluded that this option should be recommended for use in heritage buildings as it resulted in the best improvement in physical and chemical properties and thermal insulation effectiveness. The outcomes also confirmed environmental benefits resulting from effective energy saving and improvement in thermal comfort.
Rośnie potrzeba zwiększania efektywności energetycznej miast, gmin i regionów. Publiczne zachęty do oszczędności energii i wprowadzenie „białych certyfikatów” mogą wkrótce przynieść środki na nowe przedsięwzięcia w tej dziedzinie. W artykule skupiono się głównie nad omówieniem metodologii przyjętej przez autorkę do Energetycznego Audytu Miejskiego (zwanym dalej EAM), jako modelu instrumentu planowania do zarządzania energią. W artykule podano także zastosowanie opracowanej metodologii na przykładzie miasta Lublin w południowo-wschodniej Polsce.
EN
The need to improve energy efficiency and reduce CO2 emissions in cities, municipal areas and regions is growing: public incentives towards reducing energy consumption and introduction of “white certificates” may soon provide means for new projects in this field. Energy efficiency becomes the problem of interest in all levels: from national to household. The paper focuses on the description of the City Energy Audit (further referred to as EAM) model as a guideline for developing an energy planning and management instrument for the city of Lublin.
W artykule przedstawiono wyniki badań, przeprowadzonych w latach 2009–2014, dotyczących analizy struktury zasobów mieszkaniowych z budynkami wznoszonymi w technologii prefabrykowanej. Ogólną charakterystykę przeprowadzono na podstawie badania struktury: własności i technologii realizacji. Analizę szczegółową wykonano na podstawie kwerendy lokalizacji budynków prefabrykowanych i udziału poszczególnych systemów w skali kraju, w odniesieniu do 49 województw, co zestawiono w tabeli. Taka analiza stanowi uaktualnienie wiedzy o strukturze zasobów mieszkaniowych zrealizowanych w technologiach uprzemysłowionych, a w przyszłości może być pomocna w opracowaniu projektów modernizacji, poprzedzonych badaniami diagnostycznymi.
EN
The paper presents the research carried out during the years 2009–2014, concerning the structure of polish housing estates with prefabricated buildings. The general characteristic was based on the examination of property and technology structure. Detailed analyses were based on the enquiry about the prefabricated buildings’ location and participation of particular systems in the country building stock. Such analyses update the knowledge about prefabricated systems and may be useful in preparing the modernization projects, preceded by diagnostic research.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł przedstawia wyniki badań społecznych przeprowadzonych w jednym z siedmiu osiedli w Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Badania, zrealizowane na podstawie autorskiego narzędzia, mają na celu rozpoznanie opinii mieszkańców na temat: dotychczasowej termomodernizacji, zakresu możliwych jeszcze działań energetycznych w samych budynkach i na terenie analizowanego osiedla, oraz pobudzenie zainteresowania wpływem na oszczędzanie energii i decyzje inwestycyjne. Badania, prowadzone cyklicznie od 2004 roku w różnych regionach kraju, stanowią część większego projektu badawczego, którego celem jest ocena potencjału możliwego oszczędzania energii i jako jeden z aspektów rewitalizacji wielkich osiedli mieszkaniowych z wielkiej płyty.
EN
The paper presents an analysis of a survey among residents of a housing district in Lublin, Poland. The survey, conducted by means of a bespoke questionnaire, was aimed not only at collecting the end-user input on the effects of maintenance and retrofitting actions completed so far and preferences on future actions, but also to arouse interest in participating in the decision-making process related with improving energy performance of the housing stock. The investigations, being a part of a larger research project started in 2004, are focused on assessing the potential for improvement of the precast panel housing stock which is a typical feature of Poland’s building environment.
Zespół klasztorny oo. Dominikanów w Lublinie od ponad 10 lat jest poddawany sukcesywnej kompleksowej rewaloryzacji, obejmującej obok działań konserwatorskich także prace konstrukcyjne. Podczas ekspertyz i prac projektowych trzeba było przeanalizować nie tylko skutki destrukcyjnego działania czasu, ale także konsekwencje nieświadomości lub błędów popełnionych przez budowniczych i użytkowników. Opisano kilka najbardziej interesujących problemów związanych z wykonywaną rewaloryzacją.
EN
Dominikan cloister in Lublin is subject to successive complex renovation for above ten years now. This renovation include not only conservation of historical interiors but the repairs of buildings structure also. During expert’s works and designing a lot of problems were came cross. These problem were caused not only by age of buildings but they were consequences of unawareness and mistakes of builders and users. In this article some of such problems are described.
Świadomość społeczna użytkowników ma bezpośredni wpływ na efektywne zarządzanie prefabrykowanymi zasobami mieszkaniowymi. Służy ona też racjonalnemu gospodarowaniu mediami, co daje wiele możliwości jej oszczędzania. W celu uzyskania opinii mieszkańców, o stanie, potrzebach i widzianych okiem użytkowników pilnych działaniach naprawczych, na terenie częstochowskiego osiedla im. „Tysiąclecia” przeprowadzono badania społeczne. Dzięki ankietom pobudzono zainteresowanie mieszkańców, nie tylko w zakresie możliwych kierunków działań naprawczych, ale i rozwiązań oszczędzających energię w ich środowisku zamieszkania. Efektem propozycji rozwiązań naprawczych jest poprawa jakości życia mieszkańców i utrzymanie w należytym stanie technicznym wielorodzinnych budynków prefabrykowanych.
EN
Users’ social awareness has a direct influence on the effective management of prefabricated housing stock. It also facilitates the rational use of utilities, which provides many opportunities for savings. In order to obtain the opinions of residents concerning the state of buildings, needs, and urgent renovation activities as seen from the user’s point of view, community research was carried out on the Tysiąclecia estate in Częstochowa. The surveys stimulated the interest of residents, not only in relation to possible directions of renovation, but also as regards energy-saving measures in their living environment. The proposals for renovation measures will lead to an improvement in residents’ quality of life and assist the maintenance of prefabricated apartment blocks in suitable technical condition.
Prowadzone przez autorki obserwacje w Lublinie i statystyki bilansujące wyniki audytów energetycznych potwierdzają, że dotychczas aż 83% termomodernizacji budynków wielorodzinnych skupiało się głównie na ociepleniu ścian zewnętrznych. Ocieplano też stropodachy, strefę cokołową i realizowano prace instalacyjne. Powszechnie uznaje się takie działania za opłacalne. Bilans kosztów w stosunku do długoterminowych zysków energetycznych i ekonomicznych jest dość korzystny. W artykule opisano, wzorem wcześniejszych przykładów, stan budynku przed i po termomodernizacji oraz możliwe działania naprawcze w zakresie remontowym i energetycznym (wg szablonu MDN/R+E).
EN
The author’s research carried out in Lublin, as well as statistics from the results of energy audits, confirm that 83% of thermal improvement projects so far carried out on multi-unit residential buildings have concentrated mainly on insulation of the outer walls. Insulation is also applied to flat roofs and around the base of walls, and installation work is carried out. It is generally accepted that such actions are economically beneficial. The balance of costs relative to the long-term economic and energy gains is quite favourable. This article discusses, on the pattern of earlier examples, the state of a building before and after thermal improvement as well as possible remedial actions involving renovation and energy-related works (based on the MDN/R+E template).
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest analiza wpływu transportu związanego z obsługą turystów, zarówno na środowisko przyrodnicze jak i społeczeństwo oraz podkreślenie roli władz lokalnych i branży turystycznej w kreowaniu zrównoważonego systemu transportu. Władze lokalne mają wpływ zarówno na dochody jak i koszty funkcjonowania transportu zbiorowego oraz na wprowadzanie proekologicznych strategii rozwoju poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. Niezbędne jest traktowanie rozwoju zbiorowego transportu lokalnego jako priorytet w strategii rozwoju obszarów posiadających niezaprzeczalne walory przyrodnicze.
EN
This article aims to analyze the impact of transport associated with the support of tourists, both on the natural environment and society, emphasizing the role of local authorities and the tourism industry in creating a sustainable transport system. Local authorities have an influence on both income and operating costs of public transport and the introduction of environmentally friendly development strategies of individual units of local government. It is necessary to treat development of local public transport as a priority in development strategies with undeniable natural beauty.
Upadek Muru Berlińskiego, który nastąpił 9 listopada 1989 r., przyniósł istotne zmiany, w tym poważny kryzys gospodarczy w Niemczech Wschodnich i migracje ludności. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku można mówić wręcz o kurczeniu się miast. W 2010 r. było w Niemczech już 3 mln pustostanów. Zmiany demograficzne, w tym masowa migracja ze wschodnich Landów na zachód, "za chlebem" i chęcią poprawy jakości życia, zmusiły władze opustoszałych miast do wdrożenia programów odnowy miast - między innymi poprzez likwidację zasobów zbędnych a kosztownych w utrzymaniu.
EN
The fall of the Berlin Wall on 9 November 1989 led to significant changes, including a serious economic crisis in eastern Germany and migrations of population. Since the 1990s it can even be said that towns have been shrinking. In 2010 there were as many as 3 million empty homes in Germany. Demographic changes, including mass migration from the eastern Länder to the west in search of a living and improved quality of life, have compelled the authorities of the deserted towns to implement urban renewal programmes - involving among other things the elimination of redundant and expensive-to-maintain stock.