Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badania i statystyczna analiza widm LIBS koron piety ze Skrzatusza

Skrzeczanowski W., Marczak J., Dajnowski B., Koss A., Kochanowska J., Mróz J.

Prace Instytutu Elektrotechniki

|

2014

|

Z. 266

39--62

PL

Przedstawiono wyniki badań koron Piety z kościoła parafialnego pw. NMP w Skrzatuszu. Jako narzędzia badacze zastosowano spektroskopię emisyjną ze wzbudzeniem laserowym (LIBS), cyfrową mikroskopię optyczną oraz statystyczną analizę czynnikową. Historia koron zaczyna się w połowie XVII w. od formy otwartej, poprzez dodanie kabłąków, a następnie zwieńczeń i zdobień, i trwa prawie do końca XIX w. Badania LIBS wykazały spójność z wcześniejszymi danymi mówiącymi, że korony wykonano z grubo pozłacanego litego srebra. Różnice w zawartości składników (Cu, Zn, Ag, Sn, Au, Hg i Pb) znalazły potwierdzenie za pomocą wieloczynnikowej analizy statystycznej. Badania LIBS i ich analiza statystyczna wykazały, że różne części koron wykonano ze stopów o różnym składzie. Cyfrowa mikroskopia optyczna potwierdziła niewielką destrukcyjność metody LIBS.

EN

The research of crowns built for Pieta from the parish church in Skrzatusz is presented in the paper. Laser Induced Breakdown Spectroscopy, optical microscopy, and statistical factorial analysis were taken as diagnostic tools. History of the crowns begins in the XVVth century from open shape, and then via addition of bows, crowning, and decorations goes on almost to the end of XIX century. LIBS measurements confirmed earlier data that crowns were made of a very thick gold-plated solid silver. Some differences between concentrations of component elements (Cu, Zn, Ag, Sn, Au, Hg, and Pb ) in different crown parts were found which were next confirmed by multivariate facto rial analysis. LIBS measurements showed that different crown parts were made of a bit different alloys. Optical digital microscopy demonstrated a very low destructivity caused by LIBS measure-ments which was found in 3D crater images.

2

Evaluation of laser cleaning progress and quality

Koss A., Marczak J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2012

|

Nr 32

109-114

EN

The estimation and analysis of damages (present condition), object conservation (cleaning process), and the protection of an object against further degradation are the main tasks of conservator. One of the physical methods that is becoming more and more popular for unwanted deposit removal is the laser cleaning method. Laser tool is non-contact, selective, local, controlled, self-limiting, gives immediate feedback and preserves even the gentlest of relief - the trace of a paintbrush. Paper presents application of different, selected physical methods to characterize condition of works of art as well as laser cleaning process itself. It includes, tested in our laboratories, optical surface measurements (e.g. colourimetry, interferometry), thermography, and acoustic measurements for "on-line" evaluation of cleaning progress. Results of laser Raman spectrometry analyses will illustrate identification of objects superficial layers.

PL

Ocena i analiza uszkodzeń (stanu aktualnego) oraz obiektu poddanego konserwacji (np. w procesie czyszczenia) i zabezpieczenie obiektu przed dalszą degradacją stanowią główne zadania konserwatora. Jedną z metod fizycznych, którą staje się coraz powszechniej w usuwaniu niepożądanych nawarstwień, jest metoda z wykorzystaniem promieniowania laserowego (metoda laserowa). Laser, jako narzędzie konserwatorskie jest: bezkontaktowe, selektywne, lokalnie kontrolowane, samo się ograniczające, dające natychmiastowe sprzężenie zwrotne i zachowujące nawet najdelikatniejszy relief - zachowujące ślady pędzla artysty malarza. W artykule przedstawia się zastosowanie różnych, wybranych metod fizycznych, aby scharakteryzować aktualny stan dzieła sztuki, jak również sam proces czyszczenia laserowego. Artykuł zawiera opis przeprowadzonych testów w laboratoriach, pomiary optyczne powierzchni (np. kolorymetryczne, interferometryczne), termowizyjne i akustyczne, w celu oceny procesu czyszczenia laserowego "on line". Przedstawiono ponadto przykłady analizy warstw wierzchnich z wykorzystaniem spektrometru Ramana.

3

Metody inżynierii materiałowej w diagnostyce czyszczenia laserowego metalowych dzieł sztuki

Ciupiński Ł., Onyszczuk T., Garbacz H., Marczak J., Koss A., Kurzydłowski K. J.

Inżynieria Materiałowa

|

2011

|

Vol. 32, nr 3

142-151

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych metodami stosowanymi powszechnie w inżynierii materiałowej (SEM, EDS, XRF, ?Raman, FIB, XRD oraz ?XCT) na obiektach archeologicznych poddanych czyszczeniu metodą laserową. Na potrzeby optymalizacji parametrów pracy lasera wykorzystywanego do usuwania niepożądanych nawarstwień z tych dzieł sztuki wykonano szczegółową charakterystykę ich powierzchni przed i po procesie oczyszczania przeprowadzonym przy dwóch różnych czasach trwania impulsu laserowego i energii deponowanej na powierzchni materiału w czasie pojedynczego impulsu. Przeprowadzone badania i obserwacje wykazały, że zastosowanie impulsu krótszego, tj. o czasie trwania 120 ns, daje lepsze rezultaty, choć nie prowadzi do całkowitego usunięcia nawarstwień z oczyszczanego obiektu.

EN

The paper reports the results of investigations involving the methods commonly used in materials science and engineering (SEM, EDS, XRF, ?Raman, FIB, XRD and ?XCT) performed on archaeological object submitted to laser cleaning. In the aim to optimise the parameter range for the laser-cleaning device used for removal of unwanted encrustation from the artwork a detailed analyses of those objects surfaces before and after laser treatment have been performed. Two sets of laser cleaning parameters in terms of pulse duration and energy deposited in one pulse have been used. The analyses allowed to conclude that application of shorter laser pulse with duration time of 120 ns yields in better results, however does not lead to complete removal of encrustation from the cleaned object surface.

4

Konserwacja zabytkowych obiektów metalowych w dotychczasowej praktyce

Koss A., Mróz J., Fortuna-Zaleśna E.

Inżynieria Materiałowa

|

2011

|

Vol. 32, nr 3

152-162

PL

Artykuł stanowi próbę omówienia podstawowych czynności wykonywanych w trakcie prac obejmujących konserwację przedmiotów z metalu. Jedną z najważniejszych i najbardziej skomplikowanych czynności konserwatorskich jest usuwanie szkodliwych nawarstwień z powierzchni metalicznej. Starano się omówić możliwości selektywnego usuwania nawarstwień z użyciem metod mechanicznych i chemicznych. Przedstawiono kompleksową analizę wyników takiego procesu na przykładzie pozłacanego elementu putta z Pałacu w Wilanowie. W świetle dotychczasowych doświadczeń z wykorzystaniem ablacji laserowej istnieją przesłanki do zastąpienia tych czynności, wykonywanych metodami tradycyjnymi, przez metody laserowe. Potrzebne jest przekonanie, poparte badaniami powierzchni metalicznych czyszczonych laserowo, o wyborze właściwego kierunku działań.

EN

Paper constitutes attempt to discuss fundamental activities performed during conservation of metal objects. One of the most important and most complex conservation activities is removal of harmful encrustation from the metallic surface. Authors tried to cover the possibilities of selective deposit removal using mechanical and chemical methods. Complex analysis of the results of such cleaning process has been presented for the case of gilded element of putto from Wilanów Palace. Premises to substitute those activities, performed using traditional methods, with laser methods exist in the light of current conservation experience. However, it needs conviction about the selection of proper aim of development, supported by the investigations of metallic surface after laser cleaning.

5

Kolorymetryczna analiza wyników czyszczenia laserowego metalowych dzieł sztuki

Strzelec M., Marczak J., Skrzeczanowski W., Rycyk A., Sarzyński A., Garbacz H., Ciupiński Ł., Fortuna-Zaleśna E., Onyszczuk T., Mróz J., Zatorska A., Koss A.

Inżynieria Materiałowa

|

2011

|

Vol. 32, nr 3

206-217

PL

Na podstawie doświadczeń autorów związanych ze spektrofotometrycznymi i kolorymetrycznymi analizami procesów czyszczenia różnych materiałów w artykule podjęto próbę oceny przydatności kolorymetrii, jako metody oceny efektów czyszczenia laserowego blachy miedzianej, zdjętej podczas restauracji poszycia dachowego Pałacu w Wilanowie w Warszawie. Pomiary kolorymetryczne poprzedzone były wnikliwą analizą materiałową próbek i ich nawarstwień. Przeprowadzone analizy pozwoliły na sformułowanie szeregu wskazówek dla stosowalności metody przy ocenach skuteczności i wpływu oddziaływania promieniowania laserowego na powierzchnie metaliczne w obecności zmian spowodowanych przez zanieczyszczenia atmosfery. W szczególności kolorymetria może być dobrym narzędziem badawczym w przypadku usuwania pojedynczych warstw korozyjnych oraz czyszczenia osadzeń atmosferycznych na pozłotach.

EN

Paper presents an attempt to validate application of colourimetry as a method of examination of laser cleaning of the copper sheet, taken from the roof of the Wilanów Palace in Warsaw during its restoration. Analysis has been made on the base of authors experience in spectrophotometric and colourimetric analysis of laser cleaning processes in case of different historical materials. Material analysis of samples and encrustation preceded colourimetric surface measurements. Complex analyses allowed formulation of several indications for applicability of the colourimetric method in the evaluation of its effectiveness an influence on metallic surfaces in the presence of degradation caused by atmospheric pollution. In particular, colourimetry could be considered as a proper diagnostic tool in case of removal of single corrosion layers as well as removal of atmospheric deposits on gilding.

6

Projekt MATLAS - Zaawansowane metody inżynierii materiałowej w diagnostyce dzieł sztuki poddanych renowacji laserowej za pomocą kształtowanych, wysokoenergetycznych impulsów promieniowania

Ciupiński Ł., Fortuna-Zaleśna E., Garbacz H., Onyszczuk T., Koss A., Mróz J., Zatorska A., Chmielewski K., Jeżewska E., Zambrzycki P., Jeziorowski M., Marczak J., Strzelec M., Sarzyński A., Ostrowski R., Skrzeczanowski W., Rycyk A., Spaarschuh Ch., Wedvik B.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2010

|

Nr 27

171-176

PL

Projekt MATLAS PL0259, realizowany w ramach Mechanizmu Finansowego EOG/Norweskiego Mechanizmu Finansowego, w Obszarze Priorytetowym "Konserwacja Europejskiego Dziedzictwa Kultury", został z powodzeniem rozpoczęty w lipcu 2008 r. Naukowe cele projektu obejmują opracowanie metod diagnostyki powierzchni dzieł sztuki wykonanych z metali (stopów) w celu ich bezpiecznej renowacji laserowej, opracowanie systemu laserowego zdolnego do generacji impulsów o wymaganym w renowacji, kontrolowanym kształcie i czasie trwania oraz analizy zjawisk indukowanych przez impulsy laserowe na powierzchni obiektów historycznych. Artykuł przedstawia uczestniczące w projekcie ośrodki naukowe, projekt i wykonanie laserowego systemu czyszczącego oraz metodykę badań eksperymentalnych. Podsumowuje on również najnowsze wyniki projektu oraz przedstawia metalowe dzieła sztuki wybrane do badań, wraz z ich analizami historycznymi i strukturalnymi.

EN

MATLAS project PL0259 successfully started in July 2008 under the EEA Financial Mechanism/ Norwegian Financial Mechanism and in the Key Priority Section "Conservation of European Cultural Heritage". The scientific aims of the project include: development of diagnostic methods for analysis of metal (alloy) artworks surfaces for safe laser renovation; development of a laser system capable of generating pulses with controlled shape and time duration required for renovation, and analysis of phenomena induced by laser pulses in the treated surfaces of historical objects. The paper presents participating scientific teams, design and realization of laser cleaning system and methodology of experimental investigations. It also summarizes the latest project results and presents metal artworks selected for examination with their historical and structural analysis.

7

Study of copper artworks

Onyszczuk T., Garbacz H., Ciupiński Ł., Kurzydłowski K. J., Marczak J., Strzelec M., Rycyk A., Koss A., Mróz J., Zatorska A.

Inżynieria Materiałowa

|

2010

|

Vol. 31, nr 3

344-347

EN

The paper presents the results of examinations of several archeological objects (on bow, ring, and ferrule) dated at the 12 th-14th century and a copper sheet, 100 year old, taken from the roof of the Wilanow Palace. The aim of the investigation was to identify corrosion products on the surface of these objects and to optimize technology of their cleaning. The corrosion deposits were removed from the surface of the objects with the use of a Q-switched Nd:YAG laser. The areas cleaned were examined to find how the cleaning process affected the surface topography and microstructure of the substrate. The examinations were conducted with the use of a scanning electron microscope (SEM), an optical profiler, an X-ray diffractometer, and a tomograph.

PL

W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań obiektów archeologicznych (kabłączka skroniowego, pierścionka, fragmentu okucia) pochodzących z XII - XIV wieku n.e. oraz 100-letniej blachy pochodzącej z dachu Pałacu w Wilanowie. Badania miały na celu określenie składu chemicznego oraz scharakteryzowanie produktów korozji występujących na ich powierzchni. Wszystkie badane obiekty zostały wykonane z miedzi lub jej stopów. Do usunięcia warstw nalotowych na próbkach wyciętych z blachy dachowej użyto lasera Nd: YAG. Przeprowadzono badania wpływu procesu czyszczenia na topografię powierzchni i mikrostrukturę materiału podłoża. Do badań powierzchni zastosowano: skaningowy mikroskop elektronowy (SEM), profilometr, dyfrakcję rentgenowską oraz tomografię.

8

Fizyka we współczesnych badaniach i konserwacji dzieł sztuki

Marczak J., Koss A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2009

|

Nr 26

65-76

PL

W artykule przedstawiono i omówiono współczesne, nieniszczące fizyko-chemiczne i strukturalne metody analizy dzieł sztuki i obiektów zabytkowych w architekturze, wykorzystujące technikę laserową i optoelektroniczną. Omówiono również zalety i wady współczesnej technologii renowacji - czyszczenia obiektów za pomocą impulsowego promieniowania laserowego.

EN

The paper presents and discusses contemporary nondestructive physical-chemical and structural methods of the analysis of works of art and antique objects in architecture, with the use of laser and optoelectronic techniques. Advantages and disadvantages of the present technology of renovation - cleaning of objects with the help of impulse laser radiation have also been discussed.

9

Charakterystyka stanów powierzchni przed, podczas i po oczyszczaniu impulsowym promieniowaniem lasera

Koss A., Marczak J.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2009

|

R. 106, z. 2-B

199-204

PL

Konserwacja bezcennych obiektów jest procesem dostarczającym konserwatorom wielu trudnych zagadnień komplementarnych, a ich oczyszczanie jest jednym z krytycznych etapów tego procesu. Ogromna różnorodność rodzaju nawarstwień, jak również szeroki wachlarz wyboru parametrów wiązki laserowej (długości fali, gęstości energii), dostarcza jedynej w swoim rodzaju najwszechstronniejszej, jak do tej pory technologii usuwania nawarstwień obcych z dzieł sztuki i z obiektów architektonicznych. Laserowa technika usuwania warstw wierzchnich - zanieczyszczających powierzchnię dzieł sztuki i obiektów zabytkowych w architekturze (np. nawarstwień, przemalowań, pożółkłych werniksów lub czarnych skorup) za pomocą promieniowania laserowego jest metodą nowoczesną. Oferuje ona szereg niespotykanych do tej pory zalet w porównaniu do metod tradycyjnych (mechanicznych i chemicznych). Zebrane dane stanowią bazę służącą do porównań zachowania się barw trakcie następnych sesji pomiarowych w latach przyszłych, a także do dalszych porównań w miarę upływu czasu.

EN

Conservation of invaluable objects is the process that involves many complementary questions that need to be solved and cleaning up constitutes one of the critical stages of that process. Laser based technique of removing the external layers polluting the surfaces of works of art or historical objects in architecture (deposits, repainted fragments, yellowed varnishes, black incrustations) is very effective, modern method. It offers several unparalleled up to present advantages in comparison to traditional methods (mechanical, chemical). In practice, most cases are complicated objects with complex technology and individual state of maintenance, being the result of many different factors and changes within the materials used. That is why the traditional techniques application is restricted in situations where each detail requires different parameters of cleaning up. Specific laser features, decrease in the cost of their usage and reduction in dimensions of laser system equipment led to the increasing applications of these techniques in conservation works in the recent years.

10

Splity w muzeach i laboratoriach

Sobiech M., Wasilczuk J., Koss A.

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2005

|

nr 5

13-18

PL

W artykule przedstawiono i omówiono wymagania związane z dokładnością wahań parametrów mikroklimatycznych w laboratoriach i muzeach.

11

Ogrzewanie i wentylacje zabytkowej archikolegiaty romańskiej z XII wieku w Tumie k. Łęczycy

Wasilczuk J., Gaj J., Koss A.

Instal

|

2004

|

nr 10

45--48

PL

W artykule wykorzystano wyniki i wnioski ekspertyzy technicznej opracowanej przez ww. autorów, dotyczącej warunków cieplno-wilgotnościowych w zabytkowym, obronnym kościele, tj. archikolegiacie romańskiej z XII wieku (jednej z trzech zachowanych w Europie) - rys. 1. Wnioski z ekspertyzy zostały już z powodzeniem częściowo wdrożone, inne czekają na swoją kolej.

EN

The results and conclusions from the technical expertise elaborated by above mentioned authors, concerning the thermal - humidity conditions in the antique, fortified church, the Romanesque collegiate church from XII century (one from the three preserved in Europe) were used in the article - drawing no 1. The conclusions from the expertise were already partly applied; the rest is waiting for their turn.