Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Advances in hearing prosthetics

Bednarska V., Czyż H., Jasiński T.

Physics for Economy

|

2018

|

Vol. 2, No.1

5-20

EN

This text analyses several topics connected with hearing test methods and hearing prosthetics for patients with hearing impairments or hearing loss. The hearing is one of the senses which plays a crucial part in human's cognition of the surrounding world and spatial orientation. Proper functioning of the hearing organ is a foundation of communication between people as well as the development of civil society. A hearing impairment or hearing loss disrupts social relationships between people, it entails developmental disorders in children, and causes learning difficulties. Methods of diagnosing patients and hearing prosthetics are very complex topics and are investigated by interdisciplinary research teams. The development of these fields of medicine and technology contributes to improving the quality of life for people with hearing impairment or deafness. This paper presents ways and means of improving or compensating for hearing losses with the use of hearing aids. Nowadays, hearing impairments and hearing losses concern even young people. One of the reasons for the deterioration of hearing is the ubiquitous noise in the modern world. Moreover, this text discusses the construction of hearing aids, with a particular emphasis placed on modern technological solutions. It is highlighted that hearing aids are currently available for the general public.

PL

W pracy dokonano analizy zagadnień związanych z metodami badania i protetyki słuchu pacjentów z niedosłuchem i ubytkiem słuchu. Słuch jest jednym z receptorów, który odgrywa u człowieka ważną rolę w poznawaniu otaczającego świata i orientacji w przestrzeni. Prawidłowe funkcjonowanie narządu słuchu stanowi podstawę komunikacji między ludźmi i rozwoju społeczeństwa. Uszkodzenie lub utrata słuchu zaburza relacje społeczne między ludźmi, powoduje zaburzenia rozwoju u dzieci oraz trudności w nauce. Metody diagnozowania pacjentów i protetyka słuchu stanowią bardzo złożone zagadnienia, którymi zajmują się interdyscyplinarne zespoły badawcze. Rozwój tych dziedzin medycyny i techniki przyczynia się do poprawy jakości życia osób z niedosłuchem lub głuchotą. Przedstawiono w pracy sposoby i możliwości poprawy lub kompensacji ubytków słuchu za pomocą aparatów słuchowych. Wady i ubytki słuchu dotyczą obecnie nawet młodych ludzi. Jedną z przyczyn pogorszenia się słuchu u człowieka jest otaczający nas we współczesnym świecie hałas. Zaprezentowano też w pracy budowę aparatu słuchowego, ze szczególnym uwzględnieniem nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Podkreślono, że aparaty słuchowe są obecnie dostępne dla ogółu społeczeństwa.

2

Physics in medicine and economy of contemporary society

Czyż H., Jasiński T.

Physics for Economy

|

2017

|

Vol. 1, No. 1

5-13

EN

This paper describes the main methods of separating blood into components. The most common methods used in medicinal practice include centrifugation and filtration. Currently, there has been a lot of research on the application of ultrasound as the new, innovative method of separation of blood components. Ultrasound use is a theoretically elaborated method and experimental research is in process with the aim of its implementation in medical diagnostics. Contemporary societies are aware of the importance of findings of physics as well as of the fact that our everyday life is strongly connected to physics and to technical devices that have been created on the basis of its fundamental laws.

PL

Współczesne społeczeństwa są świadome znaczenia odkryć fizycznych dla gospodarki i medycyny. Nasze codzienne życie jest silnie związane z urządzeniami technicznymi, które zostały wytworzone na podstawie fundamentalnych praw fizyki. W pracy analizowano fizyczne metody rozdzielania krwi ludzkiej na składniki. Obecnie w praktyce medycznej najczęściej stosowanymi metodami są wirowanie i filtracja. Dokonując analizy podstaw fizycznych metod tradycyjnych separacji krwi na składniki, zaprezentowano także innowacyjną metodę, która wykorzystuje fale ultradźwiękowe o parametrach dobranych do parametrów składników krwi. Metoda ta jest teoretycznie opracowana, wymaga natomiast weryfikacji eksperymentalnej w celu wdrożenia jej w diagnostyce medycznej.

3

Wpływ nawożenia odpadami pofermentacyjnymi z biogazowni na zawartość biomasy żywych drobnoustrojów w glebie

Cybulska K., Wrońska I., Kitczak T., Dłużewska J., Mahdi-Oraibi S., Czyż H.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 1

28--36

PL

W pracy przedstawiono wpływ nawożenia gleby odpadem pofermentacyjnym, pochodzącym z biogazowni rolniczej, na zawartość biomasy żywych mikroorganizmów. Analizy laboratoryjne przeprowadzono na próbkach glebowych pobranych z poletek doświadczalnych Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, na których wysiano dwie kombinacje mieszanek traw: M1 – kostrzewa czerwona (Festuca rubra L.), wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.), życica trwała (Lolium perenne L.) i M2 – kostrzewa trzcinowata (Festuca arundinacea Schreb.), kostrzewa czerwona (Festuca rubra L.), kostrzewa owcza (Festuca ovina L.), życica trwała (Lolium perenne L.). Badania przeprowadzono w latach 2011 i 2014. Z analizy otrzymanych danych wynika, że na badany wskaźnik biologiczny miał wpływ skład gatunkowy wysianej mieszanki traw oraz intensywność rozkładu odpadu pofermentacyjnego w środowisku glebowym. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że zawartość biomasy żywych drobnoustrojów po pięciu miesiącach od zastosowania pulpy pofermentacyjnej pod uprawą mieszanki traw M2 była większa niż pod uprawą mieszanki traw M1. Wykazano, że po 3 latach od założenia doświadczenia zawartość biomasy żywych mikroorganizmów w glebie zmniejszyła się, za wyjątkiem gleby pochodzącej z poletka obsianego mieszanką M1 nienawożonej odpadem, gdzie utrzymała się na zbliżonym poziomie.

EN

The study shows the effect of fertilization with fermentation wastes from agriculture biogas plant on the content of live microbial biomass in soil. Soil samples collected from experimental plots of the West Pomeranian University of Technology in Szczecin were analysed. The combination of two grass mixtures was sown on the experimental plot. Analyses were made in 2011 and 2014. The results showed that the microbial biomass in soil was affected by specific composition of planted grass mixtures and the intensity of decay of fermentation wastes in the soil environment. Five months after the application of post-fermentation wastes, the content of live microbial biomass in soil was bigger under the M2 grass mixture (Festuca arundinacea, Festuca rubra, Festuca ovina and Lolium perenne) than under the M1 mixture (Festuca rubra, Poa pratensis and Lolium perenne). Three years after the beginning of the experiment, the content of live microbial biomass was reduced except in soil sown with the grass mixture M1 without the application of fermentation wastes, where it remained constant.

4

Przydatność mieszanek trawiastych z udziałem Festulolium braunii i Lolium perenne do odnowy użytków zielonych na glebie organicznej namurszowej

Czyż H., Jänicke H., Kitczak T., Bury M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 2

17--29

PL

Doświadczenie przeprowadzono w latach 2009–2011 na kompleksie łąkowym zlokalizowanym na glebie organicznej typu gleba murszowa, podtypu – gleba namurszowa, w dolinie rzeki Randow, koło Ramin (Niemcy). Odnowy użytków zielonych dokonano metodą pełnej uprawy w 2007 r. Celem badań było porównanie przydatności sześciu mieszanek z udziałem kostrzycy Brauna (Festulolium braunii) i życicy trwałej (Lolium perenne) do odnowy użytków zielonych na glebie organicznej. Badania szczegółowe obejmowały: skład florystyczny runi łąkowej, plony zielonej i suchej masy oraz zawartości: białka surowego, cukrów prostych, włókna surowego i koncentrację energii netto. Skład florystyczny runi łąkowej w pierwszym roku pełnego użytkowania (2009) był zbliżony do składu mieszanek użytych do obsiewu poszczególnych obiektów. Kostrzyca Brauna (Festulolium braunii), wiechlina łąkowa (Poa pratensis), kupkówka pospolita (Dactylis glomerata) i tymotka łąkowa (Phleum pratense) okazały się bardziej odporne na niską temperaturę zimą i nadmiar wody wiosną niż życica trwała (Lolium perenne). Największym potencjałem produkcyjnym zielonej i suchej masy charakteryzowała się mieszanka o składzie: Lolium perenne – 29%, Festulolium braunii – 21%, Poa pratensis – 11%, Phleum pratense – 18% i Dactylis glomerata – 21%. Parametry jakości paszy kształtowały się na zbliżonym poziomie na wszystkich obiektach, natomiast w dużym stopniu zależały od zbieranego pokosu. Paszę najlepszej jakości uzyskiwano z pierwszego pokosu. Do odnowy użytków zielonych w analizowanym siedlisku zasadne jest stosowanie mieszanek trawiastych, w których łączny udział Festulolium braunii i Lolium perenne wynosi ok. 50%.

EN

An experiment was conducted in the years 2009–2011 in a meadow complex located on organic soil of muck type and mucky subtype in the valley of the Randow River near Ramin (Germany). The renewal of grassland was conducted with the use of full crop method in 2007. The aim of the study was to compare six mixtures with Festulolium braunii and Lolium perenne in the context of their suitability for the renewal of grassland on organic soil. The detailed research included: floristic composition of meadow sward, yields of green and dry matter and the content of: crude protein, monosaccharides, crude fibre and concentration of net energy. The floristic composition of meadow sward in the first year of use (2009) was similar to the composition of mixtures used for sowing particular objects. Fetulolium braunii, Poa pratensis, Dactylis glomerata and Phleum pratense proved to be more resistant to low temperatures in winter and the excess of water in spring than Lolium perenne. The mixture of the greatest potential for green and dry matter production had the following composition: Lolium perenne – 29%, Festulolium braunii – 21%, Poa pratensis – 10%, Phleum pratense – 18% and Dactylis glomerata – 21%. Parameters of fodder quality were similar in all objects but largely depended on the cut, the first one being of the highest quality. It is advised to use grass mixtures with combined share of Festulolium braunii and Lolium perenne of about 50% for grassland renewal in the analysed habitat.

5

Wybrane aspekty szybkiego prototypowania modeli do zastosowań w inżynierii medycznej

Czyż H., Budzik G., Bienkiewicz R.

Mechanik

|

2015

|

R. 88, nr 12CD2

40--45

PL

Artykuł przedstawia wybrane aspekty szybkiego prototypowania modeli do zastosowań w medycynie i inżynierii medycznej. W pierwszej części artykułu opisane są sposoby pozyskiwania danych określających cechy geometryczne określonych części ludzkiego ciała. Następnie przedstawiono charakterystykę ogólną metod obróbki danych numerycznych w celu wykonania modelu przyrostowymi metodami szybkiego prototypowania.

EN

The article presents some aspects of rapid prototyping models for applications in medicine and medical engineering. In the first part of the article describes the methods of acquiring data defining geometrical characteristics of certain parts of the human body. This is followed by a general characterization of numerical data processing methods in order to perform incremental prototype rapid prototyping methods in terms of their application in various areas of medical engineering and medicine.

6

Wpływ warunków siedliskowych na skład florystyczny, wartość użytkową i walory przyrodnicze użytków zielonych położonych nad jeziorem Miedwie

Kitczak T., Meller E., Jarnuszewski G., Czyż H.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 38

60--69

PL

Badania przeprowadzono w latach 2007–2009 na użytkach zielonych, stanowiących obszar w sąsiedztwie jeziora Miedwie, w miejscowości Ryszewo. Badaniami objęto użytki zielone położone na różnie uwilgotnionych glebach: murszowo-glejowych (3 obiekty badawcze), murszowatej (1 obiekt badawczy) i deluwialnej czarnoziemnej typowej (1 obiekt badawczy). Wymienione gleby różnią się, poza uwilgotnieniem, przede wszystkim zawartością materii organicznej w poziomie powierzchniowym, zdecydowanie wyższą jej ilością charakteryzują się gleby pobagienne (murszowo-glejowe). Na wydzielonych powierzchniach pobierano w terminie zbioru I pokosu próby roślinne do analiz florystycznych runi, wykonywanych metodą botaniczno-wagową. Wartość użytkową runi poszczególnych zbiorowisk określono na podstawie liczb wartości użytkowej (Lwu) , a walory przyrodnicze według liczb waloryzacyjnych (Lwp). Zróżnicowane warunki siedliskowe na analizowanym terenie miały istotny wpływ na charakter szaty roślinnej, a mianowicie – na glebie deluwialnej czarnoziemnej typowej o najniższym poziomie wody gruntowej ukształtowało się zbiorowisko roślinne typu Arrhenatherum elatius z Festuca pratensis, na glebie murszowatej w warunkach dużego uwilgotnienia ukształtowało się zbiorowisko typu Festuca rubra z Poa trivialis, na glebie murszowo-glejowej w warunkach niższego poziomu wody gruntowej (74–78 cm) zbiorowiska typu Alopecurus pratesis z Phalaris arundinacea i Alopecurus pratesis z Festuca rubra. W warunkach największego uwilgotnienia siedliska (63 cm) na glebie murszowo-glejowej ukształtowało się zbiorowisko typu Phragmites australis z Phalaris arindinacea. Stwierdzono, że zbiorowiska roślinne z wyższą wartością użytkową runi charakteryzowały się niższą wartością przyrodniczą. Największe różnice pomiędzy wartością użytkową, a przyrodniczą runi wystąpiły na łąkach kośnych użytkowanych rolniczo, czyli na I, II i V obiekcie badawczym.

EN

The study was conducted in 2007–2009 on grassland, representing an area in the vicinity of Lake Miedwie, in Ryszewo. The study included grassland located on different humidity soils: mursh-gley soil (3 research facilities), muck soil and delluvial typical phaeozem. These soils are different, apart from moisture, especially organic matter content in the surface level, significantly higher amounts of soil are characterized by mursh (mursh-gley soil). At the divisional areas were taken at harvest time I try to plant conditioner for sward floristic studies carried out by botanical and weight. Utility value of the sward individual communities based on the number of use-value (Lev), and natural values by the number of valorisation (LWP). Diverse habitat conditions in the analyzed area had a significant impact on the character of the vegetation, namely – on the soil delluvial typical phaeozem shaped type of plant communities of Arrhenatherum elatius and Festuca pratensis, on the muck soil under high moisture stood Festuca rubra and Poa trivialis, on soil morsh-gley soil under the lower level of the ground water (74–78 cm) communities Alopecurus pratesis and Phalaris arundinacea und Alopecurus pratesis and Festuca rubra. The highest soil moisture conditions (63 cm) on morsh-gley soil stood Phragmites australis and Phalaris arindinacea. The research found that plant communities with higher utility value of the sward characterized by a lower value of nature. The biggest differences between the utilitarian and natural sward occurred on the hay meadows in agricultural use, I, II and V of the object.

7

Response of the selected varieties of common osier (Salix viminals) to organic and mineral fertilization in light soil

Kitczak T., Czyż H.

Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 18, No. 4

135--142

EN

Research was carried out on light soil in 2010-2012 on plantations of a willow tree (Salix viminals founded in Spring 2010. The objective of the paper was to assess a response of two cultivars – Sprint and Boks of common osier on organic and mineral fertilization in light soil. The experiment included two varieties - Sprint and Boks and three fertilization combinations: without compost 0, 10 and 20 t·ha-1 of dry matter of compost produced from urban greenery waste. In facilities under experiment the following were used every year in the form of mineral fertilizers: 100 kg N, 80 kg P2O5 and 100 kg·ha-1 K2O. Detailed research included: the number of shoots on the plant, thickness of shoots on 10 cm height from the surface of soil and length of shoots and the yield of fresh and dry matter. Boks variety in all fertilization combinations formed less shoots on a plant but with a greater thickness and length in comparison to Sprint variety. Boks variety also characterized with greater production potential, reacted with higher increase of fresh and dry matter yield after the use of compost in 10 and 20 t·ha-1 doses compared to mineral fertilization.

PL

Badania przeprowadzono na glebie lekkiej w latach 2010-2012 na plantacji wierzby (Salix viminals) założonej wiosną 2010 roku. Celem badań była ocena reakcji dwóch odmian – Sprint i Boks wierzby krzewiastej na nawożenie organiczno-mineralne w warunkach gleby lekkiej. W doświadczeniu uwzględniono dwie odmiany – Sprint i Boks oraz trzy kombinacje nawozowe: bez kompostu 0, 10 i 20 t·ha-1 suchej masy kompostu wyprodukowanego z odpadów zieleni miejskiej. Na obiektach doświadczenia corocznie stosowano w formie nawozów mineralnych: 100 kg N, 80 kg P2O5 i 100 kg·ha-1 K2O. Badania szczegółowe obejmowały: ilość pędów na roślinie, grubość pędów na wysokości 10 cm od powierzchni gleby i długości pędów oraz plonu świeżej i suchej masy. Odmiana Boks na wszystkich kombinacjach nawozowych wykształciła mniej pędów na roślinie, ale o większej grubości i długości w porównaniu do odmiany Sprint. Odmiana Boks, także charakteryzowała się większym potencjałem produkcyjnym, reagowała większym przyrostem plonu świeżej i suchej masy, po zastosowaniu kompostu w dawkach 10 i 20 t·ha-1, na tle nawożenia mineralnego.

8

Charakterystyka chemiczna gleb i szaty roślinnej użytków zielonych w dolinie ujścia Warty

Czyż H., Malinowski R., Kitczak T., Przybyszewski A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 1

694--713

EN

Alluvial soils, which are found under the grasslands in the study area, are formed by erosive and sedimentation activity of waters from surface and river flows. These waters in river valleys, depending on the activity duration, flow speed and the frequency of overflows, determine the spatial distribution of sediments, the variability of their mechanical composition, as well as the layers thickness, the content of organic matter and the diversity of the lay of alluvial material areas. The mentioned factors have significant influence on the structure of soil profile and on the elements circulation in the trophic chain: soil – water – plant – animal – human. The aim of the study was the typological identification of soils in the floodplain of the Warta estuary valley, as well as the characterization of their basic physical and chemical features, with the special consideration to contamination with heavy metals. Moreover, the chemical content of the plant communities in the study area was described. The studies were conducted in the Warta valley on the passage between Świerkocin and Kłopotowo, on grasslands which are part of the right flood terrace of the valley, between the water surface and the levee (floodbank). Objects of varied habitat conditions and vegetation were isolated on the chosen area for the specific research .The characterization of soil conditions was performed according to the methods commonly used in pedology. Based on the description of morphological features of soil pits, the following subtypes of alluvial soils were distinguished: heavy humus, medium brown, actual medium, actual very light. Shaped plant communities were qualified to the following floristic types: Glyceria maxima, Phalaris arundinacea, Poa trivialis, Poa pratensis, Festuca rubra and Corynephorus cannescens. The analyzed soils were evaluated as rich in general forms: P, K, Mg, Ca, Na i S. Compacted soils were usually rich in absorbable phosphorus, the content of absorbable magnesium was from very low to high, while in very light soils the content of phosphorus and magnesium was law. Regardless of the soil type, the content of absorbable potassium found in all soil samples was very low. The analyzed soils had the natural content of heavy metals (Cd, Co, Cu, Ni, Pb, Zn, Mn, Fe), only in surface layer of heavy humus alluvial soil high contamination with cadmium and raised contamination with zinc were found. Varied content of macroelements was found in the grassland sward of the individual study points. The richest in P, K, Mg, Ca and Na was the community of rough bluegrass (Poa trivialis), located on river actual medium alluvial soil in the vicinity of embankment and subject to the constant flooding of Warta. The poorest in the analyzed heavy metals were the communities of Poa pratensis and Festuca rubra with Corynephorus cannescens on actual very light alluvial soil. Only in case of lead, high content in the sward of Phalaris arundinacea formed on actual medium alluvial soil near the water surface was found. As regards other heavy metals there was no excess of their content in the grassland sward of the studied area.

9

Wpływ osadu komunalnego i kompostu z odpadów zieleni na jakość czterech mieszanek trawnikowych

Kitczak T., Czyż H.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2012

|

nr 147 (27)

86-94

PL

Doświadczenia dwuczynnikowe założono wiosną 2004 roku w układzie Split-splot, na poletkach o powierzchni 6 m2 w trzech replikacjach. Osad komunalny i kompost stosowano doglebowo jesienią (20 t ha-1) pod orkę zimową. Do oceny wartości nawozowej osadu i kompostu wykorzystano cztery mieszanki trawnikowe typu: Festuca arundinacea, Festuca rubra, Lolium perenne i Poa pratensis. Na badanych trawnikach dokonano oceny zadarnienia i aspektu ogólnego trawnika wg metody Prończuka (1993) oraz składu florystycznego runi metodą botaniczno-wagową. W badanych warunkach siedliskowych trawniki obsiane mieszanką typu Poa pratensis charakteryzowały się lepszymi ocenianymi parametrami (zadarnieniem, aspektem ogólnym oraz składem florystycznym) niż trawniki obsiane mieszanką typu: Festuca rubra, Festuca arundinacea, a zwłaszcza Lolium perenne.

EN

Two-factor experiment was assumed in spring 2004 in the Split-splot system on plots with an area of 6 m2 in three replications. Sewage sludge and compost applied to soil in autumn in amound of 20 t ha-1, for the winter plowing. To evaluate the fertilizer value of sewage sludge and compost used four lawn mixture: Festuca arundinacea (Festuca arundinacea var. "Asterix" - 60% + Festuca rubra var. "Areta" - 15% + Lolium perenne var. "Pimperal" - 10% + Poa pratensis var. "Opal" - 15%), Festuca rubra (Festuca rubra var. "Areta" - 60% + Lolium perenne var. "Pimperal" - 20% + Poa pratensis var. "Opal" - 20%), Lolium perenne (Lolium perenne var. "Pimperal" - 60% + Festuca rubra var. "Areta" - 20% + Poa pratensis var. [...]. On the tested lawns the sodding and general aspect of the lawn were assessed by the Prończuk [1993] method. Also the floristic composition of the sward was assessed using the botanical-weight method. In the studied habitat conditions lawns which were seeded by the lawn mixture called: Poa pratensis was characterized by the higher parameters (sodding, the general aspect and the floristic composition) than lawns seeded with a mixture called: Festuca rubra, Festuca arundinacea, and particularly Lolium perenne.

10

Walory florystyczne, użytkowe i przyrodnicze użytków zielonych na tarasie zalewowym doliny Warty

Czyż H, Kitczak T, Sarnowski A

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2012

|

Tom 14

329--336

PL

Zbiorowiska łąkowe, występujące w dolinach rzecznych, charak-teryzują się dużymi walorami przyrodniczymi, ponieważ dzięki położeniu w zmiennych warunkach wilgotnościowych mogły tam powstawać liczne zbiorowiska - od szuwarowych i torfowiskowych, poprzez łąkowe i zaroślowe, aż po nitrofilne [3, 6]. Tak duże zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych jest jednym z podstawowych elementów różnorodności biolo-gicznej dolin rzecznych. Na duże walory florystyczne doliny Warty zwracają uwagę [1,6].Celem niniejszej pracy jest określenie wartości użytkowej i walorów przyrodniczych użytków zielonych zlokalizowanych na tarasie zalewowym doliny Warty.

EN

On the flood plain terrace of the lower valley of Warta river soils belong to mud-muck and mad right. Moisture conditions characterized by the method of phytoindication Oswit (1992), ranged from wet and wet to dry. In highly humid habitat and wet two communities were formed - Glyceria maxima on the mud-muck soil and Phalaris arundinacea in fluvial soil very hard right in the fresh moist habitat - community type on the soil of Poa trivialis mud-muck in the sand and shallow on the right river fluvial soil, in a dry site and periodically humidified - a collection of Poa pratense, and dry site - a community of Festuca rubra with Corynephorus canyesceus. Both communities have reached the very light right. Analyzed communities were classified in terms of value of use - from mediocre to good, and in terms of natural assets - from low to moderately big.

11

Możliwości zagospodarowania odpadów organicznych, jako źródła masy organicznej w budowie podłoży trawnikowych

Kitczak T, Czyż H., Kiepas-Kokot A

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2012

|

Tom 14

407--416

EN

The purpose of this study was to assess the fertilizer value of sewage sludge and compost produced from green waste obtained from municipal care of green areas, as a source of organic matter used for the construction of lawn substrates and to determine the possibility of extracting heavy metals from soil by grasses. Research was carried out in the years 2004-2008 on the native ground low loamy sand of anthropogenic origin. Univariate experience was established in randomized blocks in three replications. Tested factor was the type of organic waste: control - native ground, sewage sludge applied onto soil in autumn and compost applied onto soil in autumn. In the experience was used a mixture of lawn, type: Poa pratensis, composed of Poa pratensis 60%, var. "Opal" + Festuca rubra - 20%, var. "Areta" + Lolium perenne - 20%, var. "Pimperal". Specific studies include: assessment of the annual dry matter yield which is the sum of individual terms of mowing the lawns and to identify loads of components placed in to the ground and collected by the plant. The size of metals collection by plants was calculated based on the concentration of metals in plants tissues and the yield. Organic wastes that have been applied (sewage sludge compost from green wastes from green areas) favorably impacted on the physico-chemical properties native ground, on which was established lawn with a mixture of lawn, type Poa pratensis. The level of lawn mixtures yield was proportional to the nutrient content in sewage sludge and compost. High contents of heavy metals (Cu, Ni, Pb and Zn) in sewage sludge did not have negative effect on grasses growth. Lack of phytotoxic effects on plants allows for positive evaluation of suitability for lawn turf for soil phytoremediation. Collecting of heavy metal from soil was proportional to their content in the substrate. Among the all metals the largest takeaway were found for zinc. The largest takes of metals were found in the variant with the addition of sewage sludge. Much less has been found on the object with compost from green waste obtained from municipal care of green areas, and the smallest was found on the home soil. The proportion between the objects were compatible with the amount of heavy metals introduced into the ground. The high content of organic matter in sludge and in the compost was stimulating for the productivity of grass vegetation and therefore it has contributed to the increased absorption and binding of heavy metals in plants.

12

Użytkowe, przyrodnicze i energetyczne walory przymorskich użytków zielonych

Czyż H., Kitczak T., Sarnowski A., Karasiuk M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2011

|

Tom 13

1055-1068

PL

Dla zachowania bioróżnorodności zbiorowisk roślinnych, występujących na użytkach zielonych niezbędne jest ich wykaszanie, chociaż jeden raz w sezonie wegetacyjnym. Do pozyskiwania biomasy zachęcają dopłaty unijne. W obecnej chwili tylko z około 60% powierzchni biomasa wykorzystywana jest gospodarczo. Należy zaznaczyć, że trwale użytki zielone Pomorza Zachodniego stanowią ok. 23% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Ograniczone wykorzystanie użytków zielonych związane jest ze spadkiem pogłowia zwierząt, a także ekonomiką produkcji paszy na użytkach zielonych zlokalizowanych w skrajnych warunkach siedliskowych [3]. Trudności z zagospodarowaniem biomasy występują na obszarach objętych programem rolno-środowiskowym albo Naturą 2000, gdzie zaleca się koszenie łąk w późniejszych fazach rozwojowych. Taka biomasa stanowi małą wartość paszową natomiast nadaje się do wykorzystania jako surowiec energetyczny [12]. W ostatnich latach wiele uwagi poświęca się możliwościom wykorzystania biomasy pozyskiwanej z użytków zielonych na cele energetyczne. Celem badań było określenie walorów użytkowych, przyrodniczych oraz energetycznych zbiorowisk roślinnych przymorskich użytków zielonych.

EN

EU subsidies encourage to obtain biomass. At the moment only about 60% of the biomass is used economically. It should be noted that the permanent grassland of Western Pomerania constitute approximately 23% of the total area of arable land. Difficulties with the development of biomass occur in areas covered by agro-environmental program or Natura 2000, which recommended mowing of meadows in the later stages of development. Such biomass is a low nutritional value and is suitable for use as energy source [12]. In recent years, much attention is paid to the possibilities of the use of biomass derived from grassland for energy purposes. The aim of this study was to determine utility, natural and energy values of plant communities of West Pomeranian grasslands. West Pomeranian grasslands are mostly located on the organic soils and most of them are polder meadows. Grasslands' functions are determined by habitat conditions and plant cover. There were wet and damp conditions stipulated on this area. Communities of Carex gracilis and Phragmites australis had from mediocre to good utility value and from moderate to very high natural values. Communities of Alopecurus pratensis and Festuca rubra - good fodder value and moderately natural values. Arrhenatherum elatius with Festuca rubra community - good fodder value and low natural values. Analysed communities had comparable energetic value (from 17,06 to 17,63 MJźkg-1s.m.). Natural values of locally situated flats with halophyte species were characterized as moderate to high but utility value of them were mediocre.

13

Wpływ sposobu i terminu stosowania osadów komunalnych na skład chemiczny gleby i runi trawników

Kitczak T., Czyż H., Kiepas-Kokot A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

207-218

PL

Każdego roku wzrasta liczba ludności objęta zbiorowym odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, co generuje rosnącą masę powstających komunalnych osadów ściekowych. Prognozy w zakresie wytwarzania osadów wskazują na dynamiczny ich przyrost, który w roku 2015 ma wynieść blisko 650 tys. Mg s.m. Wśród założonych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami celów obejmujących osady ściekowe jest ograniczenie ich unieszkodliwiania na drodze składowania a zwiększenie odzysku nagromadzonej w nich energii w procesach spalania oraz wykorzystanie zawartych w nich składników nawozowych w rolnictwie i rekultywacji gruntów [7]. Ilość przeprowadzonych badań i doświadczeń nad zastosowaniemosadów ściekowych w rolnictwie i rekultywacji gruntów jest ogromna. Właściwości osadów i ich zmienność są dobrze rozpoznane [6]. Zidentyfikowano czynniki ograniczające możliwości nawozowego wykorzystania osadów ściekowych zarówno chemiczne, jak i mikrobiologiczne [8, 3, 11, 10]. Opracowano technologie ich przetwarzania w celu poprawy właściwości fizycznych i dostępności składników pokarmowych [1]. Określono zagrożenia wynikające z akumulacji metali ciężkich zawartych w osadach w tkankach roślinnych [4]. Wciąż jednak osady ściekowe pozostają niekonwencjonalnym nawozem stosowanym w rolnictwie, który wymaga upowszechnienia i przełamania barier mentalnych nad wykorzystaniem tego odpadu w celach nawozowych. Interesującym aspektem wykorzystania osadów jest ich stosowanie w uprawach wieloletnich, gdzie stopniowo uwalniające się składniki pokarmowe gwarantują wegetację roślin na satysfakcjonującym poziomie. Osady ściekowe mogą być dobrą bazą składników pokarmowych w uprawie traw [4]. Pozostaje określenie ich optymalnych dawek i terminów stosowania, z uwzględnieniem możliwości wystąpienia efektu fitotoksycznego we wrażliwych fazach wzrostu roślin oraz gwarantujących zabezpieczenie środowiska gruntowo-wodnego przed zanieczyszczeniem niewykorzystanymi przez rośliny składnikami. Celem niniejszej pracy jest wskazanie optymalnego terminu stosowania osadów ściekowych przy zakładaniu trawników, określonego miarą wykorzystania składników nawozowych oraz plonowaniem wybranej mieszanki trawnikowej, z uwzględnieniem zmian struktury runi.

EN

An interesting aspect of the use of sewage sludge is their application in perennial cultivations, where gradually releasing nutrients ensure vegetation plants on a satisfactory level. Sewage sludge may be a good base of nutrients in the cultivation of lawn [4]. It is necessary to determine their optimal doses and times of application, including the possible occurrence of phyto-toxicity effect in the sensitive stages of plant growth and ensuring protection of the groundwater environment from pollution by components unused by plant components. The one-factor field experiment conducted in 2004-2008, was set up in the spring of 2004 in split-plot configuration in 4 replications, where an area of one plot was 6 m2. Sewage sludge was applied in two ways: to the soil in the autumn 2003 and the spring 2004 in dose of 20 Mg s.m. ha"1, which amount was mixed with 10 cm soil layer and in the same dose in top-dressing in the height of summer 2004. To estimate a fertilizer value of sewage sludge it was used lawn-grasses mixture of Poa pratensis (Poa pratensis 60% "Opal" + Festuca rubra 20% "Areta"+ 20% Lolium perenne "Pimperal"). No mineral fertilizers were used in the year when the experiment was established. In the next years of research (2005-2008) mineral fertilizers were applied in doses: 60 kg N (30 kg in early spring and 30 kg in III decade of June), 40 kg P205 and 60 kg K20 in early spring, on each plot. Introduction of sewage sludge to the soil caused a little decrease of pH, higher concentration of organic matter and nutrient elements in a soil and simultaneously it triggered off an increase of heavy metal content. On objects fertilized with sewage sludge in top-dressing the lowest content of macroelements and often the biggest increase of heavy metals in soil were observed. No visible changes in concentration of heavy metals in plant tissues in relation to the time of application of sewage sludge were noticed. Retreating of Lolium perenne occurred in period of investigations, in the last year of experiment the lowest appearance of this species was noted in sward of objects where sewage sludge was applied to the soil, and the highest one was in top-dressing. It is best to apply sewage sludge before sowing (autumn or spring) and at topdressing, in the first year of cultivation, use supplementary mineral fertilization.

14

Charakterystyka zbiorowisk roślinnych z udziałem słonorośli oraz ich ochrona na obszarze wstecznej delty Świny

Czyż H., Kitczak T., Durkowski T.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

119-125

PL

Zbiorowiska halofilne są dość rzadkie na terenie Polski i to nie tylko na terenach śródlądowych, ale także i na nadmorskich, choć sama flora słonorośli naszego kraju jest dość bogato reprezentowana [14]. W świetle badań [10, 11, 15, 17, 19] nisko położone, podmokłe gleby, zwłaszcza organiczne, wykazują najbardziej sprzyjające warunki do rozwoju roślinności słonolubnej. Bogate i dobrze wykształcone zbiorowiska z udziałem słonorośli występują na wyspach Wolin i Uznam, u ujścia Regi oraz nad Zatoką Pucką [2]. Ciekawe zbiorowiska halofilne występują na wyspie Karsiborska Kępa [18]. Zbiorowiska tej roślinności, zdaniem Piotrowskiej [15, 16] są najbardziej wykształcone we wstecznej delcie Świny, gdzie sięgają nawet kilku kilometrów w głąb lądu. Zdaniem tej autorki rozmieszczenie słonorośli wzdłuż linii brzegowej morza nie przekracza linii Wisły. Celem przeprowadzonych badań było określenie składu florystycznego, wartości użytkowej i walorów przyrodniczych zbiorowisk roślinnych z udziałem halofitów oraz możliwości ich ochrony w warunkach siedliskowych wstecznej delty Świny.

EN

Scientific research was realized on the Karsiborska Kypa Island, which is one of the biggest islands laid in the retrograde delta of Swina river. Research was conducted on the meadow-pasture community area. After the preliminary analysis, grasslands located on the mineral-rot and mud-rot soils were chosen to the detailed analysis. They were conducted using botanical-weight method. Location of research sites is shown in Figure 1. Utility value of individual sward communities was determined on the basis of the utility (Lwu) - [8], and natural values by valorisation numbers (Lwp) - [13]. Configuration of ground water level was determined using piezometers, which were deployed in the area covered by the research (Fig. 1). In the term of first cut, on the allowed areas, plant samples were taken to the floristic botanical analyses. Use value of the grassland, was define by number of use value and natural value was define by number of valorization. Water level was detected by piezometres, which were located on the research areas. Differential environmental conditions influenced the community area. On the mineral-rot soil, community of: Agrostis stolonifera, Elymus repens with Festuca rubra, Agrostis stolonifera with Deschampsia caespitosa were formed. On the mud-rot soil with the higher level of groundwater, community of: Juncus gerardi and Festuca rubra with Juncus gerardi were formed. Little occurrence of salt plants (Juncus gerardi, Triglochin maritimum, Glaux maritime, Triglochin palustris,Plantago maritima and Lotus tenuis and Trifolium fragiferum) justified extensive pasture farming or mowing, which provided active environmental protection for salt plants, and also take notice on the necessary of efficient running of reclamation inftastructure. In order to maintain stability of humidity conditions on and the prevalence of communities of meadow-pasture with halophytes on Karsiborska Kepa it is necessary to improve functioning of the drainage infrastructure, with the possibility of regulation of groundwater level in various parts of the island and to stabilize agricultural use of grasslands by rational economy of grassland.

15

The absorption of ultrasound in a fluid by small obstacles of spherical form

Czyż H., Pop T., Szczepaniak A., Ściuk W.

Hydroacoustics

|

2010

|

Vol. 13

53-60

EN

The presented study involves the problem of acoustic energy absorbed by aerosols. The aim of this paper is to present results of the valuation of ultrasound energy absorption general coefficient in the dispersions (aerosols). Aerosol particle is an obstacle for acoustic wave propagating and to surmount of which some energy of the medium vibrating is lost. Aerosol particle results in both acoustic energy scattering and its absorption. Besides, there are heat losses connected with periodic variation of the medium temperature. In this connection propagation of acoustic wave in the aerosol is related to decrease in wave intensity to more extent than in propagating a wave in a pure gaseous medium.

16

Charakterystyka florystyczna pastwisk na obszarach występowania halofitów

Kitczak T., Czyż H.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 2

97-105

PL

Badania przeprowadzono na wybranych obiektach użytku zielonego zlokalizowanego w miejscowości Jarzębowo k. Wolina, w latach 2004-2007. Szata roślinna na analizowanym obszarze była zróżnicowana, a charakter ukształtowanych zbiorowisk zależał od warunków glebowych i wilgotnościowych. Na glebie mułowo-torfowej (obiekty A i B) w warunkach poziomu wody gruntowej od (+2) do (-10) cm, występowały zbiorowiska typu Festuca rubra i Agrostis stolonifera. Na glebie mułowo-murszowej (obiekty C, D, E i F) o poziomie wody gruntowej od 0 do (-60) cm, ukształtowały się zbiorowiska typu: Festuca rubra (C), Carex disticha (D), Carex nigra (E), Agrostis stolonifera z Carex disticha (F). W tych warunkach siedliskowych w całym okresie badań dużą ilością halofitów wyróżniała się ruń zbiorowiska typu Agrostis stolonifera. W pozostałych zbiorowiskach, wykorzystywanych również jako ekstensywne pastwisko, ilość halofitów była mniejsza, z tendencją spadkową w kolejnych latach badań. Z gatunków najczęściej występującym na badanym obszarze należy wymienić świbkę morską (Triglochin maritimum L.) i błotną (T. palustre L.). Ciekawym przyrodniczo zbiorowiskiem była ruń obiektu C, w którym stwierdzono występowanie storczyka szerokolistnego (Dactylioza majalis (Rchb.) P.F. Hunt & Summerh), z tendencją wzrostową populacji w trzecim roku badań.

EN

The study was carried out in grasslands located in Jarzębowo near Wolin in the years 2004-2007. Floristic composition of analysed objects was differentiated and its character depended on soil and moisture conditions. Festuca rubra and Agrostis stolonifera communities were found on mud-peat soils (objects A and B) with ground water level from +2 to -10 centimetres. Communities of the type Festuca rubra, Carex disticha, Carex nigra, and Agrostis stolonifera with Carex disticha grew on mud-moorsh soils with ground water level from 0 to -60 centimetres (objects C, D, E and F, respectively). In these conditions most halophytes were found in the Agrostis stolonifera community. In the remaining communities, used as extensive pastures, the number of halophytes was lower with decreasing tendency in subsequent years. Most frequent species were Triglochin palustre L. and Triglochin maritimum L. Interesting community was the object C where Dactylioza majalis (Rchb.) P.F. Hunt & Summerh was found with increasing tendency of its population in the third year of study.

17

Przydatność osadów komunalnych i mieszanek trawnikowych do zadarniania gruntów bezglebowych

Kitczak T., Czyż H.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2009

|

Tom 11

465-472

PL

Obecnie w polskich oczyszczalniach ścieków komunalnych powstaje rocznie około 400 tys. ton suchej masy osadów. Ilość ta corocznie wzrasta w związku z postępującą budową kanalizacji i oczyszczalni ścieków. Osady ściekowe są bogatym źródłem organicznych i mineralnych składników niezbędnych dla roślin. Zdaniem Murzyńskiego i in. [7], Siuty i in. [12], Krzywego i Wołoszyka [5], Krzywego i in. [6] komposty z udziałem różnych odpadów organicznych np. osadów ściekowych, odpadów pochodzenia rolniczego, z przetwórstwa rolnospożywczego, itd., mogą być wykorzystywane do rekultywacji biologicznej i użyźniania gleb lekkich. Także Niedźwiecki i in. [8] wskazują na pozytywny wpływ osadów ściekowych na rozwój gatunków traw użytych do zakładania trawników na glebie piaszczystej. Jakość trawników w dużym stopniu zależy od odpowiedniego doboru komponentów do przygotowania podłoża [4, 1]. Celem badań była ocena wpływu doglebowego i pogłównego stosowania osadów komunalnych na rozwój wybranych mieszanek trawnikowych.

EN

Nowadays in Polish communal sewage plant became 400 thousand tons of dry mass sediments per year. This number is growing every year in connection with progress in building sewerage systems and sewage plants. Municipal sewage sludge are rich source of organic and mineral components indispensable for plants. For this purpose were carried out the studies on estimation of growth of two grasses mixtures municipal sewage sludge fertilized to the soil and top-dressing. In the spring of 2004 was set up two-factors split-plot field experiment on 6 m2 fields in four replications. Municipal sewage sludge were applied to the soil in spring (20 t ha-1 and mixed with 10 cm layer of soil) and top-dressing in July (after second cut) in the same doses. For the estimation of municipal sewage sludge fertilizer value used two types of lawn-grasses mixtures: Poa pratensis (Poa pratensis 60% "Opal" + Festuca rubra 20% "Areta"+ 20% Lolium perenne "Pimperal") and Lolium perenne (60% Lolium perenne "Pimperal" + 20% Festuca rubra "Artea" + 20% Poa pratensis "Opal"). On this lawns estimated turfness and total aspect of plant view by Prończuk method (1993) and also evaluated a floristic composition of lawn using a botanical-gravimetric analysis. The communal sediment applied, in a dose 20 t air dry mass per hectare, to thesoil and top-dressing had a beneficial influence on chemical propertis of natural grodnu - weakly loamy sand. There were no differences in evaluated parameters as: turfness, total aspect of plant view and floristic composition as compared with objects treated mineral fertilizers. Only total aspect of plant was higher estimated on object treated with communal sediment to the soil. In studied conditions of habitat better parameters reacheslawns which was sown by Poa pratensis type of mixture as compare with lawn sown by Lolium perenne mixture. Used mixtures guaranteed high stability of turfness and aspect of plant view in years of experiment which shows both of them suitability to biological reclaiming of soil-less grounds.

18

Walory florystyczne, użytkowe i przyrodnicze słonaw przymorskich

Czyż H., Kitczak T.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2008

|

Tom 10

473-479

PL

Zbiorowiska roślinne w siedliskach przymorskich, mogą w naszym klimacie stanowić wartościowe gospodarcze i ciekawe florystycznie użytki zielone. Zbiorowiska halofilne są dość rzadkie na terenie Polski i to nie tylko na terenach śródlądowych, ale także i na nadmorskich, choć sama flora słonorośli naszego kraju jest dość bogato reprezentowana. Zbiorowiska te zwykle zajmują rozległe, płaskie obniżenia deluwialne, wilgotne, o odczynie zbliżonym do obojętnego, znajdujące się u ujścia leniwie płynących rzek: Świny, Dziwny, Regi, Redy i Wisły [6, 9]. Najlepiej wykształcone zbiorowiska, z udziałem słonorośli, występują na wyspach Wolin i Uznam, u ujścia Regi oraz nad Zatoką Pucką [2]. Ciekawe zbiorowiska halofilne występują na Wyspie Karsiborska Kępa [11]. Zdaniem wielu autorów w warunkach małego zasolenia podłoża zbiorowiska halofilne mają charakter nietrwały. W siedliskach zalewanych są one bardzo często wypierane przez Phragmites australis, a w siedliskach wilgotnych - przez Agrostis stolonifera [9]. Celem przeprowadzonych badań było określenie składu florystycznego oraz wartości użytkowej i przyrodniczej zbiorowisk roślinnych, ukształtowanych w warunkach oddziaływania wód słonych.

EN

Halophilic communities are significantly rare In Poland, not only In the inlamd areas, but also coastal, although alone flora of halophyte species of our country is widely represented. Usually those communities cover extensive, flat deluvial depressions, with pH about 7, located at the mouths of slowly flowing rivers: Świna, Dziwna, Rega, Reda and Wisła [6, 9]. The most developed communities, with participation of halophyte flora, are located on Wolin and Uznam islands, at Rega mouth and at Pucka Bay [2]. The studies were carried out in years 2003-2005 on grasslands in mouth of Rega River about 2 km from the Baltic Sea coast. The studied grasslands were situated on mudmursh and mineral-mursh soil. The samples of plants were taken during the first cut and analysed by weight. During taking the samples the level of ground water was on 50-60 cm in mud-mursh soil and 30-50 cm in mineral-mursh soil. These kinds of soil are described as slightly sour, with very low content of: dissolvable HCl (in concentration 0.5 mgźdm-3), P, K; from low to medium content of Mg; higher content of: S, Na and salinity. The utility value of the sward was assessed on basis of the utility value numbers (Lwu) [5], and natural value was evaluated using the valorization numbers (Lwp) [8]. Varied conditions of habitat on analysed area had a critical influence on structure of plant cover, namely there developed communities of Agrostis stolonifera and Poa pratensis with Poa trivialis on mud-mursh soil, and communities of Juncus Gerardi and Carex appropinauata with Festuca rubra and Festuca rubra on mineral-mursh soil. These communities were qualified as approximate utility value (from poor to mediocre) and as moderate great natural value. Because of small participation of halophyte species (Juncus gerardi, Triglochin maritima, Glaux maritima, Triglochin palustre, Plantago maritima) in the studied sward, it is very important to keep extensive management as mowing and grazing which would actively protect the halophytes as well as give fodder

19

Przydatność mieszanek trawiastych do rekultywacji gruntów bezglebowych z wykorzystaniem materii organicznej i popiołu

Czyż H., Kitczak T.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

68-75

PL

W badaniach przeprowadzonych w latach 2003-2005 oceniono przydatność mieszanek trawiastych typu: Poa pratensis, Festuca rubra, Lolium perenne, Festuca arundinacea oraz surowców odpadowych (torf niski, kora drzew iglastych, kompost, osad ściekowy, słoma, odpady zieleni miejskiej), do rekultywacji biologicznej gruntów bezglebowych. Badania przeprowadzono na trawnikach zlokalizowanych na gruncie piaszczystym. Na podłożach z mniejszym udziałem masy organicznej odpowiednie zadarnienie i wygląd zapewniła mieszanka typu kostrzewy czerwonej, a w warunkach bogatszych w składniki pokarmowe - mieszanka typu Lolium perenne. Pod względem wyglądu trawnika wyróżniło się podłoże zbudowane z torfu niskiego i popiołu, w proporcji 1:3, a pod względem produkcji - podłoża z udziałem osadów ściekowych.

EN

In 2004-2005 the suitability of grass mixtures of the Poa pratensis, Festuca rubra, Lolium perenne, Festuca arundinacea and some waste materials, low peat, bark of coniferous trees, compost, municipal waste water sediment straw, municipal grassland cuttings) for biological recultivation of ground without soil. Grass mixtures had been tested for their application as material for building lawns on sand. On poor media Festuca rubra produced good turf and good looking lawn, on media rich in nutrients the Lolium perenne type proved best, and as far as the productivity was concerned best were media containing municipal waste sediments.

20

Acoustic field influence on kinetics of phase transition: water - steam

Czyż H., Ściuk W.

Hydroacoustics

|

2007

|

Vol. 10

215-220

EN

In the work under presentation it was performed theoretical analysis of acoustic field influence on processes proceeding into two-component medium which is fog (waterdrops suspended in the air). Acoustic waves may influence on media where they propagate.Acoustic field, except for the fact that causes to accelerate waterdrop coagulation process, influences kinetics of phase changes: water – steam (gas). If gas medium is not steam – saturated enough then under acoustic field, evaporation of waterdrops suspended in the air follows. If then gas medium is steam – saturated enough so under acoustic field increase in size of waterdrops follows (fog condensation). In the both cases the change of waterdrop radius value is observed, suspended in the gas medium and this causes the change of its clarity. Under specific conditions these processes cause fog dispersal, then it is possible to use acoustic field as agent causing increase in atmosphere clarity.