Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Synteza tlenku cynku o rozproszeniu nanometrycznym, jego charakterystyka oraz wpływ na właściwości mieszanek kauczukowych

Pyskło L., Niciński K., Piaskiewicz M., Bereza M., Łojkowski W.

Elastomery

|

2007

|

T. 11, nr 1

10-19

PL

W ostatnich latach ważnym zagadnieniem stało się zmniejszenie zawartości tlenku cynku w mieszankach kauczukowych ze względu na Dyrektywę 2004/73/EC (29. dostosowanie), w której ZnO został sklasyfikowany jako niebezpieczny dla środowiska. Przeprowadzone badania miały na celu ograniczenie ilości ZnO w mieszankach kauczuku izoprenowego i chloroprenowego przez zastosowanie nanometrycznego tlenku cynku o powierzchni właściwej 20,6 m2/g syntezowanego metdą hydrotermalną. Dodatkowo, powierzchnię syntezowanego ZnO zmodyfikowano poli(glikolem etylenu) (PEG) oraz n-oktadecylotrimetoksysilanem, aby poprawić jego dyspersję w mieszankach gumowych. Uzyskane próbki zbadano stosując metodę termograwimetryczną oraz analizę elektronowego rezonansu paramagnetycznego. Zastosowanie otrzymanego nano ZnO pozwoliło zmniejszyć jego ilość w mieszankach kauczuku izoprenowego do 2 phr, bez negatywnego wpływu na charakterystykę i rewersję wulkanizacji. Nie obserwowano również zmian w stopniu usieciowania i właściwościach wulkanizatów. Dodatkowa modyfikacja powierzchni otrzymanego tlenku cynku poli(glikolem etylenu) i silanem nie pozwoliła na dalsze zmniejszenie ilości tlenku cynku, poniżej 2 phr, w mieszankach IR. W mieszance CR aktywność otrzymanego nanometrycznego tlenku cynku była zbliżona do aktywności komercyjnego tlenku cynku o powierzchni właściwej 44 m2/g produkowanego przez firmę Bayer. Możliwe okazało się zmniejszenie jego ilości w mieszance CR z tradycyjnie stosowanych 5 phr do 4 phr, przy niewielkich zmianach w kinetyce sieciowania i poprawie właściwości mechanicznych wulkanizatów. Przewaga badanego przez nas nano ZnO polegała, w tym przypadku, na jego łatwiejszym wprowadzeniu i dyspergowaniu w kauczuku.

EN

Recently reduction of ZnO level in rubber compounds has become an important issue because of Directive 2004/73/EC (29th Amendment) which classifies ZnO as dangerous for the environment. The aim of our work was to evaluate possibility to reduce ZnO amount in isoprene rubber (IR) and chloroprene rubber (CR). Therefore, ZnO with high surface area (20,6 m2/g) and nanometric particle size was synthesized by hydrothermal method. Additionally, particles of the nano ZnO were coated with 5% poly(ethylene glycol) (PEG) and n-octadecyltrimethoxysilan. Thermogravimetric and electron paramagnetic resonance analysis of ZnO powders prepared was made. Application of nano ZnO obtained by hydrothermal method enabled to reduce zinc oxide content in IR compound to 2 phr without significant change in vulcanisation characteristics. Increase of vulcanisation reversion and deterioration of vulcanisate properties was not observed. Modification of the surface of nanocrystals with PEG and silane did not enable further reduction of ZnO amount in IR compounds. Synthesized zinc oxide nanopowders show similar activity in CR compounds as the commercial zinc oxide with specific surface area 44 m2/g produced by Bayer. Application of both zinc oxide make possible to reduce zinc oxide level in CR compound to 4 phr with minor changes in vulcanization kinetics and even better vulcanisate properties, but our nano ZnO is easier to incorporate to rubber matrix, and this is the advantage.

2

Piroliza zużytych opon w aspekcie technicznym i ekonomicznym oraz uszlachetnianie otrzymywanych produktów

Olędzka E., Pyskło L., Sobczak M., Łuksa A.

Polimery

|

2006

|

T. 51, nr 6

407-414

PL

Na podstawie literatury (72 poz.) uzasadniono konieczność rozwiązania nabrzmiewającego w skali światowej problemu ciągłego gromadzenia się odpadów gumowych, w szczególności zużytych opon samochodowych. Przedstawiono sposoby ich odzysku i recyklingu oraz uwarunkowania legislacyjno-ekonomiczne w tej dziedzinie. Omówiono dotychczasowe metody pirolizy zużytych opon z uwzględnieniem różnych technik prowadzenia tego procesu (próżniowa, w układzie gaz-ciało stałe oraz w układzie ciecz-ciało stałe) wraz z charakterystyką uzyskiwanych produktów oraz możliwości ich wykorzystywania. Wspomniano też o nowych kierunkach badań nad omawianym zagadnieniem [piroliza plazmowa, piroliza wobec katalizatorów (zeolitów)]. Dokonano szacunkowej oceny opłacalności niektórych technologicznych rozwiązań pirolizy, przedstawiając przy tym światowe firmy produkujące instalacje do jej prowadzenia, z uwzględnieniem różnych konstrukcyjnych rozwiązań pieców pirolitycznych.

EN

On the basis of literature review (72 references) the necessity to solve the world problem of growing amounts of rubber wastes, especially end-of-life tyres (Table 1), has been justified. The methods of their recovery and recycling as well as legislative and economical conditions in this area (Table 2) were presented. Past methods of used tyres' pyrolysis were discussed. Various techniques of the process (vacuum one, in gas-solid or liquid-solid systems) were presented with the characteristics of the products obtained and their possible applications (Table 3). The new trends in the investigations [plasma pyrolysis, pyrolysis in the presence of the catalysts (zeolites)] were also mentioned. Profitability assessments of selected technological solutions of pyrolysis have been done. Global companies producing the pyrolysis plants as well as various constructional solutions of pyrolytic furnaces were presented.

3

Substancje pomocnicze poprawiające właściwości przerobowe mieszanek kauczukowych

Pyskło L., Dębek C.

Elastomery

|

2006

|

T. 10, nr 4

24-29

PL

Artykuł omawia zastosowanie substancji pomocniczych ułatwiających sporządzanie i przetwarzanie mieszanek kauczukowych (ang. processing aids, processing additives). Substancje te umożliwiają poprawę jakości i powtarzalność właściwości mieszanek kauczukowych oraz zmniejszenie zużycia energii potrzebnej do ich wykonania i przetworzenia. Sposób działania dodatków poprawiających właściwości przerobowe zależy od ich zdolności do jednorodnego mieszania się z kauczukiem. Istnieją tu trzy możliwości: - produkt ma bardzo ograniczoną mieszalność z kauczukiem, - produkt ma słabą do średniej mieszalność z kauczukiem, - produkt bardzo dobrze miesza się z kauczukiem.

EN

The paper refers to rubber processing agents facilitating mixing and processing of rubber compounds. These additives enable to improve quality of rubber compounds and repeatability of their properties and also reduce energy consumed during mixing and processing. The mode of action of rubber processing aids depends on their ability to homogeneous mixing with rubbers. There are three possibilities: - the substance has very limited compatibility with rubber, - the substance has low to medium compatibility with rubber, - the substance has high compatibility with rubber.

4

Sporządzanie mieszanek gumowych w mieszarkach zamkniętych

Pyskło L., Magryta J.

Elastomery

|

2006

|

T. 10, nr 2

24-30

PL

W artykule przedstawiono aspekty techniczne sporządzania mieszanek gumowych, parametry techniczne procesu mieszania, sposoby sterowania nimi oraz ich wpływ na jakość mieszanek.

5

Guma w samochodach - odzysk i recykling.

Parasiewicz W., Pyskło L.

Recykling

|

2005

|

nr 11

52-53

PL

Każdego roku z pojazdów wycofanych z eksploatacji w UE powstaje ok. 8-9 mln ton odpadów. Aby wprowadzić w życie środki zapobiegawcze i i ochronne w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami, 18 września 2000 r. została przyjęta Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji.

6

Próby wykorzystania skrobi do napełniania kauczuku

Bieliński D. M., Pyskło L.

Inżynieria i Aparatura Chemiczna

|

2005

|

Nr 3s

10-11

EN

Economical and ecological reasons have made the interest in application of natural fillers, originating from renewable resources, e.g. starch, increased. Morphological examinations, mechanical and tribological experiments with rubber containing some amount of starch have been performed. Mechanisms of changes in exploitation parameters of rubber goods due to their composition modifications have been analyzed.

7

Zmiany w dyrektywie 76/769/EWG dotyczącej zakazu wprowadzania na rynek i stosowania niektórych olejów aromatycznych zawierających wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

Parasiewicz W., Pyskło L.

Elastomery

|

2005

|

T. 9, nr 5

25-29

PL

Przedstawiono główne wymagania wynikające z dyrektywy o zakazie wprowadzania na rynek i stosowania do produkcji opon olejów aromatycznych zawierających wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w ilości powyżej 10 mg/kg. Omówiono możliwości identyfikacji tych związków oraz wskazano na skutki wdrożenia dyrektywy i konieczność wcześniejszego przygotowania się do tego zarówno przemysłu gumowego, jak i petrochemicznego.

EN

Basic requirements of EU Directive relating to the restriction of the placing on the market and used for production of the tyres of extender oils containing more than10 mg/kg of carcinogenic PAH are presented. The analytical methods of determination of PAH content in oil and in tyres are described and the impact of the implementation of the Directive on rubber industry was pointed out. It was concluded that adoption of the Directive send a clear signal to rubber industry to be prepared to material and process modification enabling to fulfill indicated requirements.

8

Teresa Ślęzak-Glijer (1932-2004)

Pyskło L.

Elastomery

|

2005

|

T. 8, nr 1

32-33

9

Skrobia jako składnik mieszanek gumowych. Część III. Jodowanie i obróbka enzymatyczna skrobi ziemniaczanej

Bieliński D.M., Głąb P., Pyskło L., Dul J.

Elastomery

|

2005

|

T. 9, nr 2

11-20

PL

Podjęto próby modyfikacji skrobi ziemniaczanej przez jodowanie na powierzchni i w wodnym roztworze oraz poddano ją obróbce enzymatycznej (endo-amylaza). Zbadano budowę, energię powierzchni oraz wielkość i morfologię cząstek produktów modyfikacji, wykorzystując do tego celu spektroskopię w podczerwieni z transformacją Fouriera (FTIR), inwersyjną chromatografię gazową (IGC) oraz mikroskopię stereoskopową z analizą obrazu. Stwierdzono znaczne zmiany charakteru energetycznego powierzchni i struktury warstwy wierzchniej skrobi poddanej jodowaniu. W przypadku obróbki enzymatycznej zanotowano pewien nieznaczny wzrost udziału wody w warstwie wierzchniej skrobi. Zaproponowane metody modyfikacji bardzo wyraźnie obniżały stopień aglomeracji cząstek skrobi ziemniaczanej. Skrobia ziemniaczana poddana modyfikacji mieszała się znacznie łatwiej z NBR niż skrobia natywna. Modyfikacja wpływała jednak w niewielkim stopniu na przyrost momentu wulkametrycznego i właściwości mechaniczne gumy napełnionej z dodatkiem skrobi. W przypadku NBR napełnionego sadzą z dodatkiem skrobi poddanej obróbce enzymatycznej, zaobserwowano nawet pewne pogorszenie właściwości mechanicznych gumy. Stwierdzono wpływ dodatku modyfikowanej skrobi ziemniaczanej na tarcie gumy napełnionej sadzą lub krzemionką po stali, badane w warunkach pracy zarówno "na sucho", jak i "na mokro" - przy smarowaniu wodą. Ogólnie skutkuje on obniżeniem współczynnika tarcia napełnionego kauczuku, które przejawia się najsilniej w przypadku użycia skrobi poddanej jodowaniu na powierzchni. Nie potwierdzono efektu antypoślizgowego, który miałby być konsekwencją wzrostu histerezy gumy w następstwie pęcznienia skrobi w wodzie.

EN

Attempts to modify potato starch by iodination on the surface or in solution, as well as enzymatic treatment (endo-amylase) have been undertaken. Composition, the surface energy, dimensions and morphology of starch particles were determined by a Fourier-transformed infrared spectroscopy (FTIR), inverse gas chromatography (IGC) and stereoscopic microscopy with picture analysis. Significant changes of energetic character of the surface and structure of the surface layer of starch subjected to iodination were detected. In the case of enzymatic treatment of potato starch some, not very high uptake of water was found. Proposed methods of modification reduce significantly degree of starch particles agglomeration. Modified potato starch exhibits better dispersability in NBR than the native one. However, modifications practically do not effect an increase of vulcametric modulus and mechanical properties of a filled rubber with addition of starch. For rubber filled with carbon black and addition of starch subjected to enzymatic treatment, some decrease of mechanical properties was even observed. Influence of a modified potato starch addition on friction of NBR filled with carbon black or silica against steel, measured under dry conditions as well as the water lubrication ones, were detected. Generally, it results in lowering of the coefficient of friction of the filled rubber, which manifests itself the strongest for the surface iodination of starch. Anti-slip effect, believed to be a consequence of an increase of the system hysteresis due to swelling of starch in water, has this time not been confirmed.

10

Odzysk i recykling wyrobów gumowych. Problemy techniczne, ekonomiczne i legislacyjne.

Pyskło L., Parasiewicz W.

Recykling

|

2004

|

nr 11

52-53

PL

Przemysł gumowy generuje znaczne ilości odpadów poprodukcyjnych i poużytkowych. Wynika to ze specyfiki procesu technologicznego. Ostateczną formę i parametry użytkowe wyrobów uzyskuje się w nieodwracalnym procesie wulkanizacji. Światowy przemysł gumowy produkuje rocznie ok. 35 mln t wyrobów. Z punktu widzenia ochrony środowiska największym problemem są opony, które stanowią 60-70% produkcji przemysłu gumowego i od lat większość z nich trafiała na składowiska.

11

Skrobia jako składnik mieszanek gumowych. Część II. Skrobia modyfikowana

Pyskło L., Dul J., Potocki K., Bieliński D., Ślusarski L.

Elastomery

|

2004

|

T. 8, nr 1

3-14

PL

Przeprowadzono próby modyfikacji skrobi ziemniaczanej drobnoziarnistej metodami chemicznymi i fizykochemicznymi. Do badań w mieszankach gumowych wyselekcjonowano produkty modyfikacji skrobi o najlepszej postaci użytkowej. Zostały one zbadane w mieszankach wzorcowych SBR i NBR, w których 10 cz. mas. sadzy N-330 zastąpiono równoważną ilością produktu modyfikacji skrobi. Najlepsze właściwości wulkanizatów SBR uzyskano w przypadku kompozytów skrobi i żywicy nonylofenolowo-formaldehydowej (RA 16) oraz żywicy nonylofenolowo-formaldehydowej i plastyfikatora wysokoaromatycznego (RA 28). W mieszankach NBR dobrze wypadły kompozyty skrobi z żywicą nonylofenolowo-formaldehydową i plastyfikatorem poliestrowym oraz mieszaninami NBR i żywicy fenolowo-formaldehydowej nowolakowej. Kompozyty RA 16 i RA 28 zbadano w mieszankach produkcyjnych na bieżnik opon wielkogabarytowych i spody obuwia. W przypadku mieszanki na bieżnik opon wielkogabarytowych nie potwierdziły się informacje o korzystnym wpływie skrobi na współczynnik tarcia gumy na mokrej nawierzchni. Zarówno dodatek skrobi ziemniaczanej jak i jej kompozytów powodował zmniejszenie współczynników tarcia na gładkiej suchej i mokrej nawierzchni. Dobre wyniki uzyskano w przypadku mieszanki na spody obuwia. Zastąpienie 10 cz. mas. sadzy N-330 równoważną ilością kompozytu RA 28 i korekta składu polegająca na zmniejszeniu ilości żywicy kumaronowo- indenowej umożliwiła uzyskanie podobnych właściwości wytrzymałościowych wulkanizatów oraz współczynników tarcia i odporności na ścieranie jak dla mieszanki produkcyjnej.

EN

The modified starch was evaluated in SBR and NBR compounds. The best mechanical properties had SBR compounds containing composites of starch and nonylophenolic formaldehyde resin (RA 16) and starch, nonylophenolic formaldehyde resin and highly aromatic oil (RA 28). In NBR compound more suitable were composites of starch and blends NBR/phenolic formaldehyde novolac resin. The composites of starch and nonylophenolic formaldehyde resin and starch, nonylophenolic formaldehyde resin and highly aromatic oil were tested in a tread compound of giant tyres and a footwear sole compound. It was not confirmed that starch can increase the tyre tread coefficient of friction on wet surface. The footwear sole compound containing 20 phr of the composite of starch, nonylophenolic formaldehyde resin and highly aromatic oil showed good mechanical and tribological properties.

12

Rynek kauczuków syntetycznych

Ciechanowicz L., Pyskło L.

Elastomery

|

2004

|

T. 8, nr 4

16-23

PL

W artykule omówiono sytuację na światowym i krajowym rynku kauczuków syntetycznych (SR). Przeanalizowane sytuację w trzech grupach SR: ogólnego przeznaczenia, specjalnych i szczególnego przeznaczenia. W przeprowadzonej analizie nie uwzględniono elastomerów termoplastycznych. Dużo uwagi poświęcono rynkowi krajowemu, omawiając szczegółowo produkcję SR w Polsce, strukturę ich zużycia oraz tendencje w eksporcie i imporcie. Obecną sytuację na światowym rynku SR można uznać za dość stabilną. Widoczna jest jednak tendencja do wzrostu cen najbardziej popularnych SR. W Polsce systematycznie rośnie produkcja i zużycie SR. Niestety asortyment produkowanych w kraju SR jest niewielki. Mimo wyraźnego wzrostu eksportu SR jest on nadal mniejszy od importu.

EN

Position of synthetic rubbers (SR) on the world market and the Polish market was discussed. The situation of three groups of SR: general purpose rubbers, special rubbers and specialty rubbers was analysed. Thermoplastic elastomers were not taken into account. Much attention was focused on the Polish market. The production of SR in Poland, structure of their consumption and trends in exports and imports were described in details. The present position of SR on the world market can be considered as quite stable. However, a tendency to increase in price of the most popular SR is also visible. In Poland the SR production and consumption are growing systematically. Unfortunately the assortment of the Polish SR is small and in spite of much increase of their exports it is still lower than imports.

13

Recykling zużytych opon

Pyskło L., Parasiewicz W.

Elastomery

|

2004

|

T. 8, nr 2

18-24

PL

W artykule omówiono i porównano sytuację w zakresie recyklingu zużytych opon w Unii Europejskiej i Polsce. Przedstawiono również klasyfikację produktów rozdrabniania zużytych opon, zaproponowaną przez zespół robocza CEN-ETRA, oraz ich potencjalne zastosowania. Klasyfikacja ta z dużym prawdopodobieństwem zostanie zamieszczona w opracowywanej Normie Europejskiej. Uchwalone przez Sejm w latach 2001 i 2002 ustawy dotyczące gospodarki zużytymi oponami sq zgodne z dyrektywami UE. Ustawa o odpadach wprowadziła zakaz składowania całych zużytych opon na wysypiskach od 1 lipca 2003 i rozdrobnionych opon od l lipca 2006. Obowiązuje również zakaz importu zużytych opon do spalania. Producenci i importerzy opon oraz importera samochodów są zobowiązani do uzyskania wyznaczonych w każdym roku poziomów odzysku, a od 2004 r. również recyklingu zużytych opon: docelowo w 2007 r. odpowiednio 75 i 15%. Jeżeli nie spełnią tych wymagań, będą musieli wnosić opłatę produktową. Stanowi to poważne wyzwanie, ponieważ rynek produktów recyklingu opon jest w Polsce niewielki. Stowarzyszenie EKOGUMA wspólnie z Instytutem Przemysłu Gumowego prowadzi działalność informacyjną i propaguje różne zastosowania produktów recyklingu opon, a szczególnie granulatu i miału gumowego.

EN

The situation in the area of tyre recycling in EU and Poland was discussed and compared. The classification of size reduction products of end of life tyres proposed by the CEN-ETRA Working Group and their applications were also presented. Acts passed by the Polish Parliament in 2001 and 2002 referring to used tyre management are in accordance with EU directives. The act on waste introduces ban on landfilling of whole end-of-life tyres since the 1st July 2003 and ground tyres since 1st July 2006. There is also ban on importing scrap tyres to be used as a fuel. Tyre manufactures and importers, and vehicle importers are obliged to accomplish indicated by the Minister of Environment levels of tyre recovery and since 2004 also levels of tyre recycling. If they will not meet these requirements, they will have to pay a product fee. The highest levels for recovery and recycling are respectively 75 and 15% and have to be attained in 2007. It is a substantial challenge because the tyre recycling products market is very small in Poland. The Polish Association EKOGUMA (ECO-RUBBER) in cooperation with the Rubber Research Institute disseminate information on tyre recycling and promotes various applications of tyre recycling products, in particular rubber granulate and powder.

14

Techniczne możliwości recyklingu opon

Parasiewicz W., Pyskło L.

Recykling

|

2003

|

nr 6

18-19

PL

Ustawa o odpadach z 27 kwietnia 2001 r. definiuje działania, pozwalające na zagospodarowanie odpadów w formie odzysku lub recyklingu. Zgodnie z tymi definicjami, odzysk oznacza wszelkie działania, nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, bądź prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania. Natomiast recykling definiuje się jako odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym, w celu uzyskania substncji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym (bądź o innym przeznaczeniu), w tym też recykling organiczny, z wyjatkiem odzysku energii.

15

Skrobia modyfikowana jako uzupełniający napełniacz mieszanek gumowych

Bieliński D., Ślusarski L., Pyskło L., Dul J., Potocki K.

Przemysł Chemiczny

|

2003

|

T. 82, nr 8-9

1113-1116

16

Skrobia jako składnik mieszanek gumowych. Cz. I. Skrobia niemodyfikowana

Pyskło L., Dul J., Bieliński D., Potocki K., Ślusarski L., Lewandowicz G.

Elastomery

|

2003

|

T. 7, nr 3

23-33

PL

Przeprowadzono szczegółowe badania właściwości kilku rodzajów skrobi otrzymywanych z różnych roślin: ziemniaczanej natywnej i drobnoziarnistej, kukurydzianej natywnej i woskowej, pszennej, grochowej, tapiokowej i amarantusowej. Skrobie te różnią się wielkością i kształtem granulek, powierzchnią właściwą, składem ilościowym oraz typem i stopniem krystaliczności. Najmniejsze granulki 1- 3 žm i największą powierzchnię właściwą 10 m2/g ma skrobia amarantusa, a największe 15 do 75 žm i najmniejszą powierzchnię 0,8 m2/g skrobia ziemniaczana natywna. Specjalnie selekcjonowana skrobia ziemniaczana, drobnoziarnista ma granulki o średnicy do 50 mm, z przewagą granulek o średnicy do 20 žm, i tylko nieznacznie większą od skrobi natywnej powierzchnię właściwą. Zbadano wpływ poszczególnych rodzajów skrobi na właściwości wzorcowej mieszanki SBR zastępując 7,5 i 15 phr. sadzy aktywnej N- 330 równoważną ilością skrobi. Dodanie do mieszanki SBR 15 cz. mas. badanych rodzajów skrobi powodowało bardzo wyraźne zmniejszenie wytrzymałości wulkanizatów na rozciąganie i rozdzieranie oraz ich odporności na wielokrotne rozciąganie (zmęczenieścieranie. W celu zwiększenia możliwości stosowania skrobi ziemniaczanej w mieszankach gumowych podjęto próby jej modyfikacji metodami chemicznymi i fizykochemicznymi. Wybrane produkty modyfikacji zostały zbadane w mieszankach gumowych. Wyniki badań zostaną omówione w części II publikacji.

EN

Comprehensive investigations of properties of starches obtained from different plants: potato native and fine-grained, corn native and waxy, wheat, pea, tapioca and amaranthus were performed. These types of starches differ in size and shape of granules, specific surface area, composition and type and degree of crystallinity. The smallest size of granules 1-3 žm and the largest specific surface area 10 m2/g has amaranthus starch, and the largest granules 15-75 žm and the smallest specific surface 0.8 m2/g has native potato starch. Specially selected fine-grained potato starch has average granule size 50 žm with majority of granules of smaller size than 20 žm. Influence of above mentioned types of starch on rheological and mechanical properties of standard SBR compound containing 50 phr of carbon black N-330 was investigated. 7.5 phr and 15 phr of starch were substituted for the same amount of N-330. Substitution of 15 phr of starch for equivalent quantity of carbon black N-330 caused significant deterioration of mechanical properties, fatigue resistance and abrasion resistance of vulkanizates. The fine-grained potato starch has been modified by means of chemical and physicochemical methods and selected products have been tested in rubber compounds. The modification products and test results will be discussed in the Part II.

17

Porównanie amerykańskich przepisów FDA i zaleceń BgVV dotyczących wyrobów gumowych przeznaczonych do kontaktu z żywnością

Pyskło L.

Elastomery

|

2003

|

T. 7, nr 1

26-38

PL

Dokonano przeglądu i porównania amerykańskich przepisów FDA zawartych w Code of Federal Regulations, Food and Drug i niemieckich zawartych w Zaleceniu XXI BgVV dotyczących w wyrobów gumowych przewidzianych do kontaktu z żywnością, ze szczególnym uwzględnieniem list surowców dopuszczonych do stosowania w tych wyrobach. Na podstawie dostępnych katalogów firm podano listy produktów handlowych, które według producentów spełniają wymagania FDA I BgVV.

EN

A review and comparison of the US regulations contained in the Code of Federal Regulations Title 21, Food and Drug Administration (FDA) and the German ones contained in the Recommendation XXI BgVV concerning rubber goods intended to come into contact with food with particular regard to the list of approved raw materials to be applied for production of these goods have been made. Based on available technical information the schedule of commercial raw materials which according to their producers meet requirements of FDA and the Recommendation XXI BgVV was given.

18

Surowce dopuszczone do wytwarzania wyrobów gumowych przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Porównanie krajowej listy substancji dozwolonych z listą zamieszczoną w przepisach niemieckich BgVV

Pyskło L., Kleps T., Ćwiek-Ludwicka K.

Elastomery

|

2002

|

T. 6, nr 4/5

39-52

PL

W artykule podano i omówiono krajową listę pozytywną substancji dozwolonych do wytwarzania wyrobów gumowych przeznaczonych do kontaktów z żywnością, zgodnie z Załącznikiem Nr 2 do Wytycznych Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej oraz listą pozytywną substancji zamieszczoną w przepisach niemieckich (Zalecenie XXI BgVV). Wskazano na różnice dotyczące substancji wymienionych na obu tych listach. Zwrócono także uwagę, że krajowa lista pozytywna surowców dozwolonych w produkcji wyrobów gumowych do kontaktu z żywnością nie jest pełna. Oprócz substancji wymienionych na tej liście mogą być stosowane również wszystkie te, które uzyskały pozytywną ocenę i dopuszczenie Państwowego Zakładu Higieny. Przepisy niemieckie rozróżniają podział wyrobów gumowych na 5 kategorii w zależności od ich przeznaczenia i czasu kontaktu z żywnością oraz określają wielkości dopuszczalnej migracji globalnej do odpowiednich płynów modelowych. Przedstawiono sytuację w Europie w dziedzinie ustawodawstwa dotyczącego gumy przeznaczonej do kontaktu z żywnością. Wobec braku zharmonizowanych przepisów UE dla wyrobów kontaktujących się z żywnością, prace w tym zakresie podjęła Rada Europy we współpracy z Europejskim Stowarzyszeniem Przemysłu Gumowego (BLIC), przygotowując kolejną wersję projektu rezolucji, która będzie zawierała listę pozytywną substancji dozwolonych. Projekt Rezolucji Rady Europy przewiduje także podział wyrobów gumowych na 3 kategorie w zależności od ich zastosowania oraz określa kryteria stosowane przy zaliczaniu wyrobów do odpowiedniej kategorii. Podkreślono, że ponieważ przygotowana wiele lat temu krajowa lista substancji dozwolonych do gumy przewidzianej do kontaktu z żywnością nie uwzględnia wielu substancji, niezbędne jest utworzenie nowej, poszerzonej listy, z uwzględnieniem przepisów istniejących w innych krajach. Na podstawie niemieckiej listy pozytywnej przygotowana została propozycja listy krajowej, z podziałem wyrobów na 4 kategorie. Lista ta będzie poddana szerokiej dyskusji resortowej i międzyresortowej. W Załączniku 2, przygotowanym na podstawie dostępnych katalogów, przedstawiono wykaz substancji (z podaniem nazw handlowych i producentów), które spełniają przepisy BgVV i mogłyby być stosowane do wytwarzania wyrobów gumowych przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

EN

The Polish positive list of raw materials acceptable for manufacturing goods intended to come into contact with foodstuffs, in accordance with the Schedule No. 2 of the Guidelines of the Ministry of Health and Social Care, and the German positive list published in the Recommendation XXI BgVV were presented and discussed. Differences concerning raw materials on both lists were pointed out. It was also noticed that the Polish positive list is not complete. Besides the raw materials enumerated on this list also ingredients which have been positively evaluated and have been approved by the National Institute of Hygiene can be applied. The Recommendation XXI divides rubber goods intended to come into contact with foodstuffs into 5 categories, depending upon application and time of contact, and defines global migration limits into adequate test liquids. The situation in EU concerning regulations for rubber in food contact applications was also presented. Because there is no harmonized EU regulations for these applications, the Council of Europe have started work in this area in close co- operation with the European Rubber Industry Association (BLIC). Recently the draft of version 6 of the Resolution on rubber into contact with foodstuffs has been prepared. The regulation is based on the positive list principle. The draft of the resolution classifies rubber goods in 3 categories, depending upon their application and defines classification criteria. It was stressed that because the Polish positive list was elaborated 35 years ago a new extended one should be prepared taking into account regulations in other countries. At present moment the draft of the new Polish positive list has been worked out. The draft is based on the German positive list. According to the draft of the list rubber goods are classified into 4 categories. The list will be raised for departmental and interdepartmental discussions. In the Appendix 2, based on accessible technical information, the schedule of commercial raw materials which meet requirements of the Recommendation XXI BgVV and their producers was given.

19

Perspektywiczne kierunki działalności naukowo-badawczej Instytutu Przemysłu Gumowego "Stomil"

Parasiewicz W., Pyskło L., Ślusarski L.

Elastomery

|

2002

|

T. 6, nr 3

39-41

20

Rakotwórcze N-nitrozoaminy w przemyśle gumowym

Kleps T., Pyskło L.

Elastomery

|

2001

|

T. 5, nr 5

13-28

PL

W artykule przedstawiono obecny stan wiedzy na temat N-nitrozoamin powstających w przemyśle gumowym podczas procesów produkcyjnych oraz uwalnianych z wyrobów gumowych. Ze względu na toksyczność i działanie kancerogenne lub prawdopodobnie kancerogenne N-nitrozoamin, emisja tych związków stwarza duże zagrożenie dla środowiska i zdrowia, zwłaszcza w przypadku artykułów przeznaczonych do kontaktu ze środkami spożywczymi i ciałem człowieka, zwłaszcza dzieci (smoczki, zabawki). Omówiono działanie kancerogenne i źródło powstawania N-nitrozoamin w przemyśle gumowym. Scharakteryzowano surowce, głównie przyspieszacze powodujące powstawanie N-nitrozoamin oraz przedstawiono sposoby eliminowania lub zmniejszania ich stężenia. Najskuteczniejszym sposobem jest zastosowanie zamiast przyspieszaczy tradycyjnych, tzw. przyspieszaczy bezpiecznych nie będących pochodnymi amin drugorzędowych. Omówiono technikę GC/TEA (chromatografia gazowa w połączeniu z chemiluminescencyjnym detektorem energii termicznej), pozwalającą na oznaczanie w sposób selektywny śladowych zawartości N-nitrozoamin i substancji przekształcających się w N-nitrozoaminy, z dokładnością i precyzją wymaganą przez normy i dyrektywy UE, tzn. na poziomie nanogramów. Ma to istotne znaczenie w przypadku ochrony środowiska i zdrowia. W artykule omówiono również obowiązujące przepisy prawne w tym zakresie.

EN

The present state of knowledge on N-nitrosamines formation in production process in the rubber industry was presented. Taking in the consideration that N-nitrosamines are toxic and cancerogenic or probably cancerogenic for human beings their emission creates threat for environment and health particularly in the case of rubber goods intended for direct contact with food staff and humans most of all children (soothers, toys etc.). The origin of N-nitrosamines formation in the rubber industry was described. Raw materials, mainly vulcanisation accelerators, which can cause N-nitrosamines formation were characterised and necessary measures to eliminate their emission or reduce concentration were presented. The best way is to apply so called safe accelerators which are not derivatives of secondary amines. The most selective and sensitive method of N-nitrosamines determination and identification is GC/TEA technique. By means of this method very small quantities of N-nitrosamines and their precursors can be identified with accuracy and precision required in standards and EU directives i.e. at nanograms level. This is very important from the point of view of human health. The paper includes also information on legislation concerning N-nitrosamines.