Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problematyka tranzycji do zrównoważonej mobilności w badaniach polskich miast

Tarkowski Maciej

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2021

|

nr 24(4)

41--56

PL

Nurt badań nad ścieżkami tranzycji w kierunku rozwoju zrównoważonego – fundamentalnej zmiany systemów społeczno-technologicznych polegającej na zwiększeniu stopnia samopodtrzymywalności procesów produkcji i konsumpcji – zyskał w drugiej dekadzie XXI w. znaczącą dynamikę, przejawiającą się rozrostem i integracją społeczności badaczy oraz intensyfikacją badań i publikacji ich wyników. Znaczącą rolę odgrywają w nim studia nad geograficznymi czynnikami tranzycji mierzące się z pytaniami o przyczyny przestrzennego zróżnicowania ścieżek tranzycji oraz o miejscową specyfikę źródeł sukcesów i porażek. Głównym celem artykułu jest zarysowanie społeczno-technologicznej perspektywy geograficznych badań zrównoważonej mobilności miejskiej i umiejscowienie w jej ramach dorobku badawczego, którego przedmiotem były polskie miasta. Studia literaturowe prowadzono w dwóch kierunkach: (i) identyfikacji możliwych zastosowań i korzyści, jakich badaniom mobilności w polskich miastach dostarcza koncepcja ścieżek tranzycji w kierunku rozwoju zrównoważonego, (ii) analizy recenzowanych artykułów naukowych opublikowanych w Pracach Komisji Geografii Komunikacji PTG, dotyczących miejskiej mobilności w kontekście zidentyfikowanych geograficznych czynników tranzycji. Rezultaty wykazały dominację problematyki przesunięcia struktury pracy przewozowej w kontekście formalnych wizji, strategii i polityk rozwojowych, wynikającą z rangi transportu publicznego w badaniach geografii komunikacji oraz zależności funkcjonowania jego gałęzi od władz samorządowych. Umiejscowienie analizowanego dorobku w ramach perspektywy wielopoziomowej uwidoczniło, że zdecydowana większość prac dotyczyła funkcjonowania reżimów technologiczno-społecznych zakorzenionych w strukturach miast. Marginalne potraktowanie poziomu makro (krajobraz społeczno-technologiczny) oraz mikro (innowacje w niszach) i skupienie się na wybranych prawidłowościach funkcjonowania reżimów, skutkowało zawężeniem czasowej pespektywy badań. Szczególnym wyzwaniem dla badań geografii komunikacji wydaje się być zagadnienie redukcji potrzeb transportowych oraz jego wpływu na strukturę przestrzenną i funkcjonowanie systemów transportu miejskiego oraz wzorców mobilności. Rozległość problematyki ścieżek tranzycji w kierunku zrównoważonej mobilności wydaje się sprzyjać integracji nowej, administracyjnie wydzielonej dyscypliny naukowej jaką jest geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. W wymiarze praktycznym dostarcza inspiracji dla terytorializacji polityk rozwojowych.

EN

The research on the sustainability transitions – a fundamental change in socio-technological systems consisting in increasing the degree of sustainability of production and consumption processes – gained significant dynamics in the second decade of the 21st century, manifested by the expansion and integration of the research community and the growth of article numbers. As part of this trend, the geography of sustainability transitions has emerged. It explains how and why transitions are similar or different across locations. The article’s main aim is to outline the socio-technological perspective of the geographical research on sustainable urban mobility and place within it the achievements of research on Polish cities. Literature studies were bidirectional: (i) identifying possible applications and benefits that the concept of sustainability transitions provides to mobility research in Polish cities, (ii) analysing of peer-reviewed scientific articles published in the Transport Geography Papers of Polish Geographical Society on urban mobility in the context of the identified geographic factors of transitions. The study outcomes showed the dominance of the shift in modal split framed by formal visions, strategies and development policies. The significance of this issue resulted from the importance of public transport in research on transport geography and the dependence of transportation branches on local authorities. The insertion of the analysed achievements within the framework of the multi-level perspective showed that the vast majority of the works concerned the functioning of socio-technological regimes rooted in the structures of cities. The marginal treatment of the macro-level (socio-technological landscape) and the micro-level (innovation in niches) and focusing on selected regularities in the functioning of regimes resulted in a narrowing of the time perspective of the research. A particular challenge for the study of transport geography seems to be the issue of reducing transport needs and its impact on the spatial structure and the functioning of urban transport systems and mobility patterns. The breadth of the issues of transition paths towards sustainable mobility seems to favour the integration of a new, administratively separated scientific discipline, which is socio-economic geography and spatial management. In practical terms, it inspires the territorialisation of development policies.

2

Warunki i perspektywy rozwoju wewnątrzmiejskiej żeglugi pasażerskiej w Gdańsku

Połom Marcin, Tarkowski Maciej, Puzdrakiewicz Krystian

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2020

|

nr 23(1)

58--75

PL

Emisja zanieczyszczeń do środowiska z transportu jest jednym z kluczowych czynników zmian klimatu. Kraje europejskie w tym Polska starają się zmieniać własną politykę transportową, tak aby w różnych gałęziach transportu większą rolę odgrywały środki zasilane częściowo lub całkowicie energią elektryczną. Gdańsk jako miasto o nadmorskim położeniu i posiadające dostęp do sieci kanałów oraz rzek planuje rozwijać wewnątrzmiejskie linie tramwajów wodnych. Planuje się wykorzystanie do tego celu nowoczesnych statków elektrycznych lub hybrydowych. W artykule przedstawiono główne uwarunkowania funkcjonowania dotychczasowych połączeń wewnątrz Gdańska. Scharakteryzowano zaplecze społeczno-gospodarcze i powiązanie dróg wodnych z siecią transportową Gdańska. Przedstawiono założenia nowej siatki połączeń promowych oraz wykonano analizę ich wpływu na środowisko. W ostatniej części artykułu scharakteryzowano potencjalne skutki finansowe, społeczno-ekonomiczne oraz środowiskowe.

EN

Emission of pollutants to the environment from transport is one of the key drivers of climate change. European countries, including Poland, are trying to change their own transport policy, so that in various modes of transport a greater role is played by means partially or completely powered by electricity. Gdańsk, as a city with a coastal location and having access to a network of canals and rivers, plans to develop intra-city water tramway lines. It is planned to use modern electric or hybrid passenger ships for this purpose. The article presents the main conditions for the functioning of the existing connections inside Gdańsk. The socio-economic background and the connection of waterways with the transport network of Gdańsk were characterized. The assumptions of the new network of ferry connections were presented and their impact on the environment was analyzed. The last part of the article characterizes the potential financial, socio-economic and environmental impacts.

3

COVID-19 lockdown in Poland – changes in regional and local mobility patterns based on Google Maps data

Tarkowski Maciej, Puzdrakiewicz Krystian, Jaczewska Joanna, Połom Marcin

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2020

|

nr 23(2) spec.

46--55

EN

As no effective treatment or vaccine have yet been developed, the only way to prevent the spread of SARS-Cov-2 is to introduce social distancing measures. Scientific discussion regarding their actual effectiveness and socio-economic consequences has only just begun. Both declining mobility and changes in mobility patterns are obvious effects of social distancing. The main objective of this article is to present spatial diversity of changes in regional and local mobility in Poland with the use of data gathered and provided by Google LCC. As for the regional dimension, the mobility has declined steadily in most of the analysed areas. The regional changes were more visible only in the case of the following categories of areas: grocery & pharmacy and parks. The initial correlation analysis has shown that distribution of those changes more or less reflects spatial voting patterns. Both historical and cultural factors may explain such results, including ingrained habits, collective attitudes towards politics and group values. In the local context, illustrated by the analysis of changes in travel time from housing areas in Gdańsk, Gdynia and Sopot to the business and science centre in Gdańsk-Oliwa, a noticeable yet spatially diversified decrease in drive time (by private car) has been observed. The most significant reduction in travel time was recorded in peripheral areas accessible by high-speed roads which are normally jammed during peak hours. The mobility constraints have led to highly reduced traffic congestion, and consequently, shortened the travel time.

4

Geograficzno-ekonomiczne uwarunkowania sustensywnej transformacji w transporcie – przykład elektryfikacji żeglugi promowej

Tarkowski Maciej

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2019

|

nr 22(4)

59--74

PL

Jednym z kluczowych wyzwań sustensywnej transformacji jest głęboka redukcja emisji gazów cieplarnianych w transporcie. W tym celu doskonalone są nowe systemy napędowe – głównie hybrydowe i elektryczne. W ostatnich pięciu latach znajdują one coraz szersze zastosowanie na promach kursujących w portach oraz na wodach przybrzeżnych. Krótka trasa i stałe korzystanie z tych samych przystani promowych ułatwiają zastosowanie napędu hybrydowego lub elektrycznego. U podstaw niniejszego artykułu leży założenie, że cechy techniczno-eksploatacyjne tych promów są optymalizowane z uwzględnieniem warunków geograficzno-ekonomicznych. Jego celem jest natomiast identyfikacja tych warunków na podstawie analizy 15 przypadków wdrożenia promów hybrydowych lub elektrycznych na trasach portowych lub przybrzeżnych. Wskazano pięć głównych geograficznych uwarunkowań elektryfikacji żeglugi promowej: ukształtowanie linii brzegowej i warunki nautyczne, poziom rozwoju systemu transportowego, struktura zużycia pierwotnych nośników energii oraz poziom rozwoju systemu produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, polityka rozwoju elektromobilności oraz zdolności projektowe i wytwórcze. Ostateczny kształt rozwiązań przyjętych dla konkretnej przeprawy promowej to efekt określonej konfiguracji tych współzależnych uwarunkowań. Zdecydowana większość studiów przypadków dotyczyła Europy, dlatego istnieje potrzeba dalszych badań kolejnych tego rodzaju inwestycji. Wraz z ich rozprzestrzenianiem się w innych częściach świata, możliwa będzie weryfikacja zidentyfikowanego katalogu uwarunkowań.

EN

One of the key challenges of the sustainable transitions is the deep reduction of greenhouse gas emissions in transport. That is why new propulsion systems are being improved – mainly hybrid and electric ones. In the last five years, they have been increasingly used on ferries on ports and coastal waters. The short route and the use of the same ferry ports facilitate the use of hybrid or electric propulsion. The basis of this article is the assumption that the technical and operational features of these ferries are optimized considering geographical and economic conditions. Its purpose, however, is to identify these conditions based on 15 case studies of hybrid or electric ferry implementations on port or coastal routes. Five main geographical conditions of the electrification of ferry shipping are indicated: the shape of the shoreline and nautical conditions, the level of development of transport system, the structure of primary energy consumption and the level of development of the electricity production and distribution system, the policy of electromobility development as well as electric or hybrid ferry design and production capabilities. The final solutions for each ferry crossing are the result of a specific configuration of these interdependent conditions. Most case studies concerned Europe, which is why there is a need for further research into this type of investment. Along with their spread in other parts of the world, it will be possible to verify the identified catalog of conditions.