Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kaski sportowo-rekreacyjne - konstrukcja i wymagania norm

Jachowicz M.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2018

|

nr 8

8-11

PL

W czasie uprawiania sportu i rekreacji człowiek jest narażony na szereg zagrożeń. Do najbardziej niebezpiecznych należą urazy głowy. Podczas jazdy na rowerze, deskorolce, nartach czy snowboardzie nie jesteśmy w stanie całkowicie ich wyeliminować. Do ochrony głowy stosuje się różnego rodzaju kaski ochronne dobrane odpowiednio do występujących zagrożeń. Konstrukcja tego sprzętu nieustannie zmienia się i ewoluuje. Stosowane są nowe materiały i rozwiązania techniczne, które mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa użytkownika i komfortu użytkowania. Z tego powodu konieczne staje się zmniejszanie masy i podnoszenie funkcjonalności kasków ochronnych. Takie cele można spełnić jedynie tworząc bardziej wyspecjalizowane konstrukcje przeznaczone nie tylko dokładnie do założonego rodzaju aktywności fizycznej, ale również do warunków, w jakiej się ją uprawia. Artykuł zawiera materiał pokazujący podstawowe kaski ochronne i stosowane do ich budowy materiały, a także przegląd konstrukcji kasków sportowo-rekreacyjnych chroniących głowę przed uderzeniami o nieruchome obiekty. Przedstawione zostały także ogólne informacje dotyczące wymagań normatywnych i metod badań tego typu sprzętu.

EN

While practicing sports and participating in recreational activities, humans are exposed to a number of hazards, among which head in juries are one of the most dangerous. We are unable to completely eliminate them, e.g, when cycling, skateboarding, skiing or snowboarding. For this reason, all sorts of protective headgear selected according to the prevailing threats are applicable to protect the head. The design of such equipment is continuously changing and evolving. New materials and technical solutions that aim to increase the user's safety and comfort are introduced. To achieve that goal, it becomes necessary to reduce the weight and increase the functionality of protective helmets. Such goals can be met only by creating more specialized structures designed not only for the intended physical activity but also for the specific conditions in which it is practiced. This paper contains material that presents the basic protective helmets and the materials used for their construction, as well as a review of the design of helmets for sports and recreational activities protecting the head against impact against stationary objects. General information concerning the regulatory requirements and the methods of testing of this type of equipment has also been presented.

2

Measurement of construction parameters of safety helmets using 3D scanning technology

Jachowicz M.

Measurement Automation Monitoring

|

2016

|

Vol. 62, No. 9

288--291

EN

This article is dedicated to the possibilities of using 3D scanning method for geometric parameter measurements of protective helmets and to the development of methodology for conducting such research. The basic requirements for helmets are related to its geometrical parameters. They are determined in the laboratory during the appropriate tests, and the results are used in the certification process. The method of determining such parameters used to date is based in most cases on the use of head models, linear gauges and calipers. For this reason, a complicated shape of the helmet shell and the construction of the harness pose considerable problems. To avoid such problems, and more importantly measurement errors, the possibility of using modern 3D laser scanning technology to measure the helmet geometry was verified.

3

Metody badań odporności hełmów ochronnych na działanie promieniowania podczerwonego

Jachowicz M.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2016

|

Vol. 41, nr 1

55--65

PL

Cel: W artykule przedstawiono opracowane metody badań i wyniki pomiarów przeprowadzonych z ich użyciem w zakresie temperatury powierzchni i zdolności odbijania promieniowania cieplnego przez hełmy ochronne dostępne aktualnie na rynku. Przedstawiono również wyniki pomiarów wartości mocy promieniowania cieplnego za pomocą radiometru na stanowiskach pracy, gdzie występuje podwyższony stopień promieniowania podczerwonego. Wprowadzenie: Środki ochrony głowy i twarzy są jednymi z najbardziej rozpowszechnionych rodzajów sprzętu ochronnego. Często pracownicy są zobowiązani do stosowania ich na tzw. gorących stanowiskach pracy. W takich miejscach poza źródłami intensywnego promieniowania podczerwonego występują także: iskry, możliwość kontaktu z płomieniem oraz zagrożenia mechaniczne. Stanowiska gorące znajdują się m.in. w hutach, odlewniach, oraz podczas gaszenia pożarów. Poza bezpośrednim zagrożeniem dla głowy człowieka oraz skutkami jego długotrwałego narażenia na ciepło występuje także niebezpieczeństwo utarty przez hełm podstawowych właściwości mechanicznych takich jak zdolność amortyzacji czy odporność na przebicie. Metody: W hełmach ochronnych w tej chwili rzadko wykorzystuje się specjalne zabezpieczenia przed promieniowaniem cieplnym. Jedynie hełmy strażackie wykazują się odpornością w tym zakresie, ale uzyskana ona jest min. poprzez użycie warstw izolujących, co znacznie podnosi masę i środek ciężkości. W przypadku środków ochrony oczu i twarzy stosuje się między innymi filtry w postaci pojedynczych warstw metalicznych odbijających promieniowanie. Są one wytwarzane bardzo często metodami PVD (Phisical Vapour Deposition). Istnieje także możliwość naniesienia powłoki refleksyjnej składającej się z wielu składników, która może mieć charakter gradientowy lub warstwowy. Aby zastosować podobny sposób zabezpieczenia przed promieniowaniem cieplnym do intensywnie użytkowanych ochron głowy stosowanych np. przez strażaków i służby ratownicze niezbędne jest opracowanie metod badań, które pozwolą na ocenę ich właściwości ochronnych. Konieczna jest także ocena parametrów środowiska pracy. Wnioski i znaczenie dla praktyki: Należy się spodziewać, że zastosowanie powłok tego typu zmniejszy znacząco wzrost temperatury zarówno wewnątrz hełmu, jak i na jego powierzchni. Umożliwi to dłuższe przebywanie człowieka w środowisku zagrożenia, a także nie będzie powodowało zmniejszenia parametrów ochronnych w zakresie odporności mechanicznej sprzętu, który traci swoje właściwości wraz ze wzrostem temperatury materiałów użytych w jego konstrukcji.

EN

Aim: The paper identifies developed research methods and results from measurements performed to assess the surface temperature and thermal radiation reflectivity of protective helmets, currently available on the market, as well as the determination of thermal radiation strength values using a radiometer in workplaces where the level of infrared radiation is heightened. Introduction: Head and face protection affords some of the most widespread type of protective equipment available. Use of such equipment by employees is mandatory in so-called “hot workplaces”. In such places, apart from sources of intense infrared radiation, the presence of hazards includes; sparks, possibility of contact with flame and danger from mechanical equipment. Hot workplaces are found in steel mills, foundries and encountered during firefighting operations. Apart from a direct threat to the human head and consequence of prolonged exposure to heat, the helmet is also at risk of losing its basic mechanical properties such as shock absorption or resistance to puncture. Methods: Present day protective helmets are rarely safeguarded against thermal radiation. Only helmets designed for use by firefighters exhibit such safeguards. This is achieved, among others, through the use of insulating layers, which considerably increase the mass and centre of gravity. In the case of eye and face protection, among other things, filters are used in the form of a single metallic layer, which reflect radiation and are very often produced by Physical Vapor Deposition (PVD) methods. It is also possible to apply a reflective coating made up from multiple ingredients, which may be layered or inclined in character. In order to provide similar protection against thermal radiation for intensively used headgear, utilized by firefighters and emergency rescue services, it is necessary to develop testing methods, which will enable the evaluation of protective properties. It is also necessary to evaluate parameters of the working environment. Conclusions and relevance to practice: It is expected that the use of above mentioned coatings will significantly reduce the rising temperature, both inside the helmet and on its surface. Untreated equipment exposed to an increase in temperature tends to lose protective mechanical qualities. Coating treatment of helmets will mitigate the deterioration of protective attributes and will make it possible for humans to endure a hazardous environment for longer periods.

4

Rozwój funkcjonalności i ergonomii środków ochrony indywidualnej z uwzględnieniem innowacyjnych materiałów, systemów i technologii

Majchrzycka K., Jachowicz M., Okrasa M., Bartkowiak G., Dąbrowska A., Gralewicz G., Owczarek G., Irzmańska E.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

|

2015

|

Nr 1(11)

38--50

PL

Środki ochrony indywidualnej (śoi) stosowane są na ogół w sytuacjach szczególnego zagrożenia dla pracowników. Jednocześnie często są one postrzegane jako niewygodne lub niedopasowane do potrzeb użytkowników. Dlatego konieczne jest ciągłe doskonalenie ich konstrukcji z wykorzystaniem nowych materiałów i systemów informatyczno-komunikacyjnych. W artykule przedstawiono najnowsze osiągnięcia w tym zakresie na podstawie wyników badań realizowanych w CIOPPIB. W szczególności omówiono aplikację aktywnych materiałów do odzieży ochronnej, zastosowanie nanotechnologii do konstrukcji hełmów oraz nowego biobójczego sprzętu do ochrony układu oddechowego. Przedstawiono także zagadnienia związane z czasem bezpiecznego stosowania pochłaniaczy z wykorzystaniem czujników sygnalizujących przebicie złoża sorpcyjnego. W zakresie wykorzystania technologii informatycznych przestawiono system do monitorowania czasu zużycia śoi oraz wykorzystanie rzeczywistości wzbogaconej w konstrukcji przyłbicy dla spawaczy. Omówiono także metodę oceny komfortu cieplnego w obuwiu ochronnym.

XX

Personal protective equipment (PPE) is generally used to minimize risk to the workers' health and safety in situations of extreme danger. At the same time PPE items are usually perceived as uncomfortable or unsatisfying in terms of users' needs. Therefore, it is necessary to continuously modify and improve their design by use of innovative materials or new and emerging technologies. Some of the achievements in this area, based on the results of research recently carried out in CIOP-PIB, are presented in this paper. In particular, we discuss the application of active materials to the construction of protective clothing, the use of nanocrystalline coatings to improve helmets resistance to infrared radiation and development of new bioactive respiratory protective devices. Moreover we consider issues related to the determination of end-of-service-life of gas filters by means of electronic gas sensors and the use of information technologies in systems monitoring of PPEs' lifecycle. Augmented reality system is presented as a tool providing workers with necessary information support during welding. We also discuss a novel method for thermal comfort evaluation of protective footwear.

5

Corrosion of connectors used in equipment protecting against falls from a height

Jachowicz M.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2015

|

Vol. 21, No. 3

318--329

EN

Connectors are commonly found in personal equipment protecting against falls from a height. They are typically used outdoors and exposed to atmospheric factors, which can result in corrosion. This article presents the results of a study involving exposure of connectors to experimental corrosive media – neutral salt spray (NSS), acid salt spray (ASS), and seawater mist (for elements made of carbon steel and non-ferrous metals) – and to experimental conditions simulating the processes of pitting, stress, and intercrystalline corrosion (for equipment made of s`tainless steel). The results indicate that the main effects of corrosion on connectors include impaired operation and reduced strength of their mobile elements. The article presents methods of testing connector operation developed for this purpose. Corrosive damage to connectors has been presented in relation to potential hazards for their users.

6

Electrostatic properties of selected personal protective equipment regarding explosion hazard

Jachowicz M.

Journal of Sustainable Mining

|

2013

|

Vol. 12, iss. 1

27--33

EN

In industries such as the mining, petrochemistry or power industries, personal protective equipment is often used in explosive atmospheres. What causes the occurrence of explosive hazards is ever-present in the work environment they include, electrostatic phenomena as well as the build-up of electrical charges on the surface of the protective equipment used. This paper presents the results of studies which were aimed at determining the fundamental electrostatic parameters of protective helmets as well as eye and face protection, surface resistance and the voltage of electrostatic fields. Examinations on the typical structure of the above mentioned equipment was conducted including the variable values of ambient humidity, which can occur in the working environment and with the use of various types of materials used to generate a charge. The adopted methods and testing equipment have been presented. Using the current, general requirements regarding the electrostatic properties of materials, the examined helmets and eye protection were assessed for their use in explosive atmospheres

PL

W przemyśle, takim jak górnictwo, petrochemia czy energetyka, środki ochrony indywidualnej często są stosowane w strefach zagrożonych wybuchem. Przyczyną powstawania zagrożenia wybuchowego są występujące w środowisku pracy zjawiska elektrostatyczne i fakt gromadzenia się ładunku elektrycznego na powierzchni używanego sprzętu ochronnego. W artykule przedstawiono wyniki badań, które miały na celu określenie podstawowych parametrów elektrostatycznych hełmów ochronnych oraz środków ochrony oczu i twarzy, takich jak rezystancja powierzchniowa i napięcie pola elektrostatycznego. Badania typowych konstrukcji ww. sprzętu przeprowadzono z uwzględnieniem zmiennych wartości wilgotności powietrza otaczającego, mogących wystąpić w środowisku pracy oraz z wykorzystaniem różnego rodzaju materiałów służących do generowania ładunku. Zaprezentowano zastosowane metody i aparaturę badawczą. Stosując aktualne ogólne wymagania w zakresie właściwości elektrostatycznych materiałów, oceniono przebadane hełmy i środki ochrony oczu pod kątem ich stosowania w strefach zagrożonych wybuchem.

7

Load-Elongation Characteristics of Connecting and Shock-Absorbing Components of Personal Fall Arrest Systems

Baszczyński K., Jachowicz M.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2012

|

Vol. 20, no. 6A (95)

78--85

EN

The process of arresting a fall from a height by protective equipment is characterised by two most important values: the arrest force and the distance over which the fall arrest occurs. The time course of these values is determined primarily by the mechanical parameters of the connecting and shock-absorbing components of the fall arrest system, such as textile energy absorbers, retractable type fall arresters and guided type fall arresters. The paper presents the methods of testing used up till now to determine the properties of connecting and shock-absorbing components. Their disadvantages are demonstrated and a new method allowing to determine the load-elongation characteristics of connecting and shockabsorbing components containing textile elements is described. The method presented and test stand are based on simultaneous measurements of the force acting in the object investigated and its elongation. For measurements of elongation under dynamic conditions, an extensometer equipped with a high speed camera was used. The results of tests performed under static and dynamic conditions on objects made of fibre rope and webbing used in equipment protecting against falls from a height are presented. The results obtained demonstrate significant differences between these characteristics, which confirms the effect of the loading velocity on the mechanical parameters of textile elements used as parts of personal fall arrest systems. Therefore data allowing to develop numerical models of connecting and shock-absorbing components were obtained.

PL

W artykule przedstawiono metody badania stosowane dotychczas w celu określenia właściwości ochronnych elementów łączących i amortyzujących. Wykazano ich wady i zaprezentowano nową metodę pozwalającą na wyznaczanie charakterystyk siła - wydłużenie elementów zawierających struktury włókiennicze. Zaprezentowana metoda i stanowisko badawcze opiera się na równoczesnym pomiarze siły działającej w badanym obiekcie oraz jego wydłużenia. Dla potrzeb pomiaru wydłużeń w warunkach dynamicznych zastosowano ekstensometr z kamerą do szybkich zdjęć. Przedstawiono wyniki badań, prowadzonych w warunkach statycznych i dynamicznych, obiektów wykonanych z lin i taśm włókienniczych stosowanych do produkcji sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości. Uzyskane wyniki wykazały istotne różnice między tymi charakterystykami. Potwierdziło to wpływ prędkości obciążania na parametry mechaniczne włókienniczych elementów sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości. Dzięki temu uzyskano dane pozwalające na opracowanie modeli numerycznych elementów łącząco-amortyzujących.

8

Ocena podzespołów łącząco-amortyzujących sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości w warunkach dynamicznych

Baszczyński K., Jachowicz M.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2012

|

nr 11

22-25

PL

Według PIP i GUS upadek z wysokości jest jedną z najczęstszych przyczyn wypadków środowisku pracy. Praktyka organizowania stanowisk pracy na wysokości oraz wykonywania tam różnych czynności wskazuje, że ciągle jedną z podstawowych metod zabezpieczania pracowników jest stosowanie indywidualnego sprzętu ochronnego, takiego jak np. system powstrzymujący spadanie, którego najważniejszym składnikiem jest podzespół łącząco-amortyzujący jego sposób działania w warunkach powstrzymywania spadania jest uzależniony od charakterystyki siła obciążająca - wydłużenie. Niniejszy artykuł dotyczy opracowanej w CIOP-PIB metody badań takich charakterystyk zarówno składników indywidualnych systemów ochronnych, jak i surowców włókienniczych stosowanych do ich produkcji. Przedstawiono w nim również przykładowe wyniki przeprowadzonych badań linek bezpieczeństwa wykonanych z taśm włókienniczych.

EN

According to the Nationat Labour Inspectorate and the Central Statistical Offfce a fall from heights is one of the most frequent cause of accidents at work. A practice of organizing workplace at heights as well as performing various tasks at heights mdicates that Personal Protective Eguipment (PPE) is still one of the most basic means of protect ing employees One of the PPE element is a fall from heights protection system, which the most important part is the connective-absorbing subassembly Its performance while deflectmg free fali is dependent on its load force - elongation characteristics The following article describes a research method of such characteristics inuented in CIOP-PIB, both m reia-tion to PPE and fiber matenals used m their production. It also shows exemplary results of research on safety ropes made from fiber band

9

Effect of Mechanical Factors on the Protective Parameters of Textile Elements in Personal Equipment Protecting Against Falls from a Height

Baszczynski K, Jachowicz M.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2011

|

Vol. 19, no. 5 (88)

117--124

EN

Assurance of consistent protective parameters throughout the whole period of use is one of the more important problems associated with personal equipment containing textile elements that protects against falls from a height. The most important factors causing mechanical damage to such equipment are indicated in the paper, which also presents the methods and test stands used for conducting tests involving the application of loads to the equipment under static and dynamic conditions with simultaneous exposure to additional mechanical factors. Such factors comprised friction against steel and concrete elements of specially devised shapes, simulating the effect of the worksite edge during a fall arrest. The results obtained demonstrated that an additional factor such as friction against an obstacle significantly decreases the mechanical strength, creating unfavorable conditions for a fall arrest. Thus, it can be concluded that if personal protective equipment protecting against falls from a height is to be used under conditions including potential exposure to additional mechanical factors, it must be characterised by special protective properties.

PL

Jednym z najważniejszych problemów związanych z indywidualnym sprzętem chroniącym przed upadkiem z wysokości jest zapewnienie zachowania parametrów ochronnych jego elementów włókienniczych podczas całego okresu użytkowania. W artykule dokonano analizy tych czynników oraz wskazano na najważniejsze, które mogą mieć istotne znaczenie z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkownika sprzętu. Przedstawiono metody i stanowiska badawcze, które wykorzystano do badania zachowania sprzętu ochronnego, w warunkach obciążenia statycznego i dynamicznego, podczas oddziaływania na niego dodatkowych czynników mechanicznych. Jako główny czynnik mechaniczny przyjęto tarcie o profile stalowe i betonowe, o założonych wymiarach, symulujące brzeg stanowiska pracy. Uzyskane wyniki badań w warunkach statycznych i dynamicznych pokazują, że dodatkowy czynnik w postaci tarcia o elementy konstrukcyjne stanowiska pracy znacząco obniża parametry wytrzymałościowe sprzętu oraz pogarsza, z punktu widzenia człowieka, warunki procesu powstrzymywania spadania z wysokości. Wynika z tego, że jeżeli indywidualny sprzęt ochronny ma być stosowany na stanowiskach pracy, gdzie jego elementy włókiennicze będą narażone na kontakt z niebezpiecznymi obiektami podczas powstrzymywania spadania, to musi on charakteryzować się dodatkowymi parametrami ochronnymi.

10

Wytyczne do samodzielnej oceny stanu technicznego przemysłowych hełmów ochronnych

Baszczyński K., Jachowicz M.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2010

|

nr 2

10-12

PL

Wiele stanowisk pracy w takich gałęziach przemysłu, jak np. górnictwo, energetyka, budownictwo, leśnictwo, gospodarka magazynowa, łączność stwarza zagrożenia czynnikami mechanicznymi dla głowy człowieka. Konieczne jest wówczas stosowanie przemysłowych hełmów ochronnych. Aby prawidłowo spełniały one swoje zadanie, muszą cechować się odpowiednimi właściwościami ochronnymi w czasie całego okresu stosowania. W związku z tym, jest konieczne prowadzenie kontroli stanu technicznego hełmów, co wymaga od użytkownika posiadania odpowiedniej wiedzy. Artykuł zawiera ilustracje, co i w jaki sposób należy sprawdzać w przemysłowym hełmie ochronnym aby ocenić, czy podczas użytkowania nie utracił on parametrów ochronnych. Jest on zapowiedzią materiałów informacyjnych, które znajdą się w serwisie internetowym CIOP-PIB, dotyczących samodzielnego sprawdzania stanu technicznego środków ochrony indywidualnej.

EN

Many worksites in such industrial sectors as mining, power engineering, civil engineering, forestry, warehouses, telecommunication, etc., are associated with mechanical factors hazardous for the human head. In such cases, protective helmets are the only way to protect the workers. To do their task properly, protective helmets used in industry should have appropriate protective properties throughout the whole period of usage. Therefore, their physical condition must be checked regularly. The user should know how such assessment should be carried out. The paper contains materials demonstrating what, and how, should be assessed in an industrial protective helmet to determine whether its protective parameters have been lost. The paper is the first sample of information materials which will be published at the CIOP-PIB website on users' checks of the physical condition of personal protective equipment.

11

System elektronicznego monitoringu parametrów środków ochrony indywidualnej

Gralewicz G., Jachowicz M., Baszczyński K.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2010

|

nr 12

16-18

PL

W artykule przedstawiono podstawowe informacje na temat czynników mogących spowodować uszkodzenia w środkach ochrony indywidualnej wykonanych z tworzyw sztucznych. Omówiono także sposób monitorowania wpływu niektórych zjawisk (różnorodność warunków środowiska) na zmianę parametrów ochronnych za pomocą elektronicznego systemu wbudowanego w środki ochrony indywidualnej.

EN

This article presents basic information about factors that may damage personal protective equipment made of plastics. It discusses ways of monitoring the impact of some of those phenomena on the change in parameters with an electronic system built into personal protective equipment.

12

The Effect of the Use of Full Body Harnesses on Their Protective Properties

Baszczyński K., Jachowicz M.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2009

|

Vol. 15, No. 4

435--446

EN

A full body harness is a component of personal systems protecting against falls from a height. To ensure users’ safety, the harness must retain its protective properties during its whole service period. All the elements of a harness (webbings, threads, metal buckles, etc.) are exposed to destructive factors. Harnesses stored and used for a few years were tested. The paper discusses the most frequent types of damage and their effect on the essential resistance parameters. The effect of atmospheric conditions, sunlight, mechanical damage and dust on the parameters of webbings was tested. Conclusions on the main causes of the loss of the protective properties of harnesses are drawn; periodic checks of the physical conditions and guidelines for estimating acceptable service time are recommended.

13

Corrosion of Retractable Type Fall Arresters

Baszczyński K., Jachowicz M.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2009

|

Vol. 15, No. 3

265--275

EN

Retractable type fall arresters constitute a most effective group of components used in personal protection systems protecting against falls from a height. They are designed primarily for outdoor use, which results in exposure to atmospheric factors associated with risk of corrosion of metal elements. This paper presents the results of a study, in which retractable type fall arresters were exposed to a simulated corrosive environment, a neutral salt spray. It discusses the development of corrosion processes depending on the duration of exposure to corrosive conditions. Tests demonstrated that corrosion of elements decreased their strength and impaired the functioning of mobile parts. The article presents methods of testing the correct functioning of devices, necessary for assessing their resistance to corrosion, which have been developed for this purpose. It also analyzes the correlation between corrosion-related damage of retractable type fall arresters and potential hazards for their users.

14

Basic electrical and optical properties of protective SiCx and SiNy layers

Kania S., Wendler B. G., Jachowicz M., Zimnicki J.

Inżynieria Materiałowa

|

2007

|

Vol. 28, nr 3-4

270-274

EN

First results of fundamental investigations of protective SiCx and SiNy layers concerning light transmission in the range 300 mtiv 900 nm and electrical conductivity at the conditions of dc and transient currents are given in the paper. These investigations allow to determine the basic electrical and optical properties of covalent-bonded Si-based coatings from the point of view of potential industrial applications of such layers.

PL

W artykule zamieszczono wyniki badań podstawowych właściwość elektryczne i optyczne cienkich powłok SiCx i SiNy, w tym transmisji światła w zakresie 300 nm-^ 900 nm oraz charaktery™ przewodności uzyskanych w pomiarach stałoprądowych charakterystyk prądów przejściowych. Badania te umożliwi określenie podstawo-wych właściwości elektrycznych i optycznjol istotnych z punktu widzenia zastosowań tych warstw w przemyśle.

15

Powłoki ochronne SiC, SiCN i SiN na stopach metali osadzane reakcyjną metodą magnetronową przy niskich temperaturach

Wendler B., Jachowicz M., Karolus M., Adamczyk L., Rylski A.

Inżynieria Materiałowa

|

2006

|

Vol. 27, nr 3

551-553

PL

W pracy opisano sposób, warunki osadzania oraz charakterystyki strukturalne i odporność na korozje wżerową powłok na osnowie kowalentnych związków krzemu z węglem i/lub azotem. Powłoki o składzie zbliżonym do SiC, SiCN lub SiN i grubości około 2 um osadzano metodą reakcyjnego rozpylania magnetronowego tarcz z czystego Si w atmosferze argonu i acetylenu, azotu bądź mieszaniny tych gazów na podłoża ze stali do azotowania 38HMJ, niskoweglowej stali zwykłej jakości St 3, z głębokotłocznej stali gat. 1T oraz z monokrystalicznego krzemu przy temperaturze podłoży poniżej 373 K. Strukturę powłok badano metodą rentgenowskiej dyfraktometriiprzy niskich kątach padania w, a ich odporność na korozje atmosferyczną i wżerową w środowiskach zawierających jony chloru badano metodą potencjokinetyczną oraz przy wykorzystaniu komory solnej. Stwierdzono, że w powłokach występuje faza amorficzna, ale jednocześnie wykryto pojedyncze refleksy fazy uporządkowanej, których pochodzenia jeszcze nie udało się ustalić. Stwierdzono również, że powłoki podwyższają potencjał korozyjny stalowego podłoża oraz obniżają prąd korozyjny o jeden rząd.

EN

Deposition method, structural characteristics as well as the resistance to atmospheric and pitting corrosion of SiC, SiCN and SiN coatings. The coatings of the thickness of 2 um have been deposited by means of a reactive magnetron technique from pure Si targets in the atmosphere of Ar + C2H2, Ar + C2H2 + N2 or Ar + N2 (respectively) onto the surface of 38HMJ nitriding steel, deep drawing 1T steel and general-purpose St 3 steel or thin pure mono-crystalline Si wafers. The structure of the coatings has been investigated with use of X-ray diffractometry at low angle CO and their resistance to pitting corrosion in the environment containing chlorine ions has been tested by means of the poten-tiodynamic technique and the resistance to atmospheric corrosion with use of a salt spray chamber. It has been found that the coatings are composed of an amorphous phase, however single reflections diffracted from a crystalline phase have been encountered as well. The origin of these single diffraction peaks is not clear for the time being. It has been found also, that the coatings increase the corrosion potential of the steel substrates and, at the same time, they decrease the corrosion current of the steel substrate about one order of magnitude.

16

Podstawowe charakterystyki użytkowe nowego kompozytu metalowo-ceramicznego Ti6Al4V/TiN

Wendler B., Rybiak R., Rylska D., Jachowicz M., Siemieniec-Redlicka I., Rylski A.

Inżynieria Materiałowa

|

2006

|

Vol. 27, nr 5

1255-1259

PL

W pracy zamieszczono pierwsze wyniki badań podstawowych charakterystyk mechanicznych, trybologicznych oraz korozyjnych nowego kompozytu metalowo-ceramicznego w układzie Ti6A14V/TiN. Kompozyt charakteryzuje się znaczną twardością (około 2000 HV 0,1), mniejszą wartością współczynnika tarcia i bardzo dużą odpornością na zużycie w warunkach frettingu (zużycie jest 30 do 40 razy mniejsze niż osnowy ze stopu Ti6A14V w takich samych warunkach) oraz większą odpornością na korozję elektrochemiczną w płynie fizjologicznym Tyroda w porównaniu ze stopem Ti6A14V.

EN

The first results of the investigations of some basic mechanical and tribological characteristics as well as of the resistance to electrochemi- cal corrosion of a new metal-ceramic composite Ti6A14V/TiN. The composite has an important hardness (of the order 2000 VHN0.1), a lower value of the friction coefficient and a rather great resistance to dry fretting wear (the wear volume is 30 to 40 times less than that of the metal matrix Ti6A14V at the same fretting conditions) as well as a greater resistance to electrochemical corrosion in the Tyrod's solution than the metal matrix from Ti6A14V alloy.

17

Nowy kompozyt metalowo-cceramiczny w układzie Ti6Al4V/TiN

Wendler B., Pawlak W., Senkara J., Sankowski D., Kubiak A., Jachowicz M., Rylski A., Grzelczyk D.

Inżynieria Materiałowa

|

2006

|

Vol. 27, nr 5

1248-1254

PL

W pracy opisano sposób przygotowania, warunki wytworzenia oraz podstawowe charakterystyki strukturalne nowego materiału kompozytowego w układzie Ti6A14V/TiN. Biorąc pod uwagę znaczne zmniejszenie kosztów wytwarzania proszku tytanu w okresie ostatnich dziesięciu lat oraz korzystne charakterystyki nowego kompozytu należy oczekiwać, że może on istotnie rozszerzyć wykorzystanie stopów tytanu w wielu dziedzinach.

EN

The way of preparation, the conditions of manufacturing as well as the basic structural characteristics of a new composite material in the system Ti6A14V/TiN are given in the paper. Taking into account a break in prices of manufacturing of titanium powder during the last decade as well as beneficial characteristics of the new composite one can expect an important increase in the employment of titanium alloys in practice.

18

Wpływ korozji na bezpieczeństwo użytkowania indywidualnego sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości

Jachowicz M., Baszczyński K.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2006

|

nr 7/8

41-45

PL

W artykule zaprezentowano indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości z punktu widzenia jego podatności na oddziaływanie środowisk korozyjnych. Dokonano podziału skutków korozji w sprzęcie na dwa podstawowe efekty: obniżenie wytrzymałości oraz zakłócanie poprawność funkcjonowania elementów ruchomych. Przedstawiono przykłady korozji różnych składników i elementów sprzętu oraz wynikające z nich zagrożenia dla użytkowników. Sformułowano podstawowe wytyczne dla użytkowników minimalizujące zagrożenia wynikające z procesów korozyjnych zachodzących w indywidualnym sprzęcie chroniącym przed upadkiem z wysokości.

EN

The paper presents personal equipment protecting against falls from a height from the point of view of their susceptibility to the effect of corrosive media. Two basic effects of corrosion affecting personal protective equipment are distinguished strength reduction and disturbances in the functioning of mobile element; Examples of corrosion of various components and elements of protective equipment and associated hazards for users are presented. The paper also contains fundamental guidelines for users, minimizing hazards resulting from corrosion processes taking place in personal equipment protecting against falls from a height.

19

Ordowickie akritarchy bloku górnośląskiego

Jachowicz M.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 9

756-762

EN

Lower Palaeozoic sediments of the Upper Silesia Block have not been equally well investigated. Lower Cambrian sediments found in the southern and eastern marginal parts are so far best recognized. Sediments younger than Lower Cambrian (Middle Cambrian and Ordovician) are documented only in some boreholes. This paper presents new data about the distribution of Ordovician acritarch assemblages in this area. Ordovician microfossils were documented in three boreholes: 45–WB, 43–WB and 24–WB. In case of the latter, they represent the first stratigraphic record. The oldest assemblages of Llanvirn age were recorded in the borehole 43–WB. The Llanvirn and Caradoc sediments may also occur in the borehole 24–WB. Acritarchs known mainly from Middle Ordovician–Caradoc occur in the profile 45–WB. The microfossil assemblages recorded in Ordovician sediments of the Upper Silesia Block show mixed character, with genera and species typical for both Baltic and Mediterranean provinces.

20

Powłoki ochronne na stopach metali osadzane metodami PVD

Wendler B., Rylska D., Rylski A., Jachowicz M., Kaczmarek Ł., Pawlak W., Liśkiewicz T.

Inżynieria Powierzchni

|

2005

|

Nr 2

14-18

PL

W Zakładzie Inżynierii Powłok Politechniki Łódzkiej opracowano szereg powłok osadzanych na stopach metali dla ochrony przed zużyciem przez tarcie (o charakterze adhezyjnym lub ściernym) bądź wskutek korozji. Są to pojedyncze lub wielowarstwowe powłoki z węglików bądź azotków metali przejściowych (takich, jak CrC, TiC, VC, TiN), powłoki ALMoSi, AlTiX (gdzie X oznacza w szczególności jeden lub dwa metale przejściowe), powłoki hybrydowe złożone z bariery dyfuzyjnej i osadzonej na niej właściwej powłoce ochronnej (jak na przykład powłoka ALMoSi osadzona na wielowarstwie TiC/TiN) oraz powłoki na osnowie kowalentnych związków krzemu z węglem lub azotem (SiC, SiCN oraz SiN). Powłoki były osadzane na stalach bądź stopach metali lekkich metodami PVD przez proste bądź reaktywne rozpylanie magnetronowe, reaktywne odparowywanie łukowe, a także przy pomocy prostej bądź odwrotnej metody dupleksowej. Znaczna część powłok została wytworzona specjalnie na zamówienia z przemysłu.

EN

Series of adhesive and abrasive wear protection and corrosion protection coatings have been elaborated at the Coatings Engineering Department of Lodz University of Technology. There are thin single or multilayers of transition metal carbides or nitrides (like CrC, TiC, VC, TiN), ALMoSi and AlTiX coatings (where X means one or two transition metals), hybrid coatings composed oj diffusion barrier with external protective coating (as, Jor exampl ALMoSi on TiCjTiN multilayer), as well as covalent Si-based binary or ternary compounds with carbon or nitrogen (SiC, SiCN, SiN). The coatings have been deposited on steels and light metal alloys by means of simple or reactive magnetron sputtering, reactive arc evaporation and with simple or reverse duplex method. A great part of elaborated coatings has found industrial applications.