Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

System monitorowania zanieczyszczeń węglowodorami oparty na badaniach migracji substancji ropopochodnych wzdłuż wielkogabarytowych obiektów liniowych

Fąfara Z., Lewandowska-Śmierzchalska J., Matuła R., Rychlicki S., Wartak J.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 5

950--955

PL

Opisano wcześniej wykonane badania polowe w obszarze gruntowo-wodnym, na podstawie których określono dynamikę procesu migracji wybranych substancji ropopochodnych (benzyny bezołowiowej, oleju napędowego oraz nie rafinowanej ropy) w fizycznym modelu gruntu piaszczystego. Omówiono też geologiczne i topograficzne aspekty warunkujące spływ zanieczyszczeń z wodami powierzchniowymi oraz opracowano metodykę doboru miejsc szczególnie zagrożonych kumulacją związków ropopochodnych, z eterem metylowo-tert-butylowym (MTBE) włącznie. Wskazano na konieczność prowadzenia długoterminowego monitoringu.

EN

Field tests were performed in the soil-water area to det. the dynamics of migration of lead-free gasoline, diesel oil and unrefined crude oil in a sandy soil. Geol. and topog. aspects of conditioning the flow of pollutants from surface water were presented. A long-term monitoring in the highway areas was recommended.

2

Prospects for development of the oil market in the world

Rychlicki S., Stopa J.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2017

|

Vol. 34, no. 1

27--36

EN

Crude oil and natural gas were in the twentieth century and are still the most important strategic resources, which determine many aspects of politics and the world economy. The price level and the availability of oil and gas has a huge impact on the economic situation of all countries of the world. The developments in the oil market were the cause of many wars. The use of oil on an industrial scale it was observed at the end of the nineteenth century and once was considered the most effective source of energy for universal use. Since then, a steady increase of its share in the energy balances of the World. Growing automotive industry in the early twentieth century was also an important factor in increasing the use of oil, which is then processed in many emerging refineries. All this led to the development of the oil industry, which has become an alternative to coal as the main fuel so far. However, a major breakthrough in the use of oil occurred only after the Second World War, when began to rapidly develop such industries as chemical-based oil or plastics industry. This article presents information on traditional and prospective areas where oil deposits in the world and its resources as well as international trade, price formation in the market and prospects of development of the oil market in the world.

3

Ocena społecznej akceptacji przemysłu naftowego w Polsce

Rychlicki S., Kosowski P., Wartak J., Solecki M.

Polityka Energetyczna

|

2016

|

T. 19, z. 3

133--145

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w celu poznania oceny społecznej akceptacji przemysłu naftowego w Polsce. Ankieta została przeprowadzona w południowej części województwa podkarpackiego (w Krośnie, Jedliczu i Rymanowie), gdzie od wielu lat funkcjonuje przemysł naftowy. Zbadano ogólny stan wiedzy respondentów w zakresie zagadnień związanych z przemysłem naftowym. Ocenie poddano odbiór społeczny wpływu działań przemysłu naftowego na życie ludzi oraz na środowisko przyrodnicze. Istniejące w obrębie badań złoża ropy naftowej i gazu ziemnego brane są pod uwagę przy możliwości intensyfikacji wydobycia ropy naftowej poprzez zatłaczanie dwutlenku węgla (CO2-EOR) z jednoczesną jego sekwestracją w złożu (CCS). W związku z powyższym, szczególną uwagę zwrócono na postrzeganie oraz akceptację przez społeczność lokalną wspomnianych technologii. Zaobserwowano, że badana społeczność w znacznej części deklaruje brak wiedzy w obrębie poruszanych zagadnień. Brak akceptacji społecznej w dużej mierze wynika z obawy przed nieznanym i może prowadzić do utrudnień w realizacji nowych inwestycji związanych z działalnością przemysłu naftowego. W związku z tym stwierdzono, że edukacja społeczeństwa w zakresie wspomnianej tematyki jest konieczna, ponieważ ma bezpośredni wpływ na postrzeganie oraz akceptację działań prowadzonych przez przemysł naftowy.

EN

The article presents the results of a survey carried out in the framework of the project MUSE in order to examine the assessment of social acceptance of the oil industry in Poland. The survey was conducted in the part of southern Sub-Carpathian region (in Krosno, Jedlicz and Rymanów), where the oil industry has been operating for many years. The respondents’ knowledge on issues related to the oil industry was exmained. Public perception of the impact of the oil industry on the lives of people and the environment was evaluated. Oil and natural gas fields existing within the field of research were taken into consideration when the possibility of enhancing oil recovery by injecting carbon dioxide (CO2-EOR) with its simultaneous sequence in the bed was concerned (CCS). Therefore, special attention was paid to social perception and acceptance of the above mentioned technologies. It has been observed that respondents of the survey largely declare a lack of knowledge on the issues discussed. The lack of social acceptance is largely due to the fear of the unknown and can lead to the appearance of difficulties in the implementation of new projects related to the activities of the oil industry. Therefore, it was found that it is necessary to educate the public on the subject, because it has a direct impact on the perception and acceptance of the activities of the oil industry.

4

Soil contamination by petroleum substances in the vicinity of oil production wells

Wartak J., Chruszcz-Lipska K., Knapik E., Rychlicki S.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2016

|

Vol. 33, no. 4

723--731

EN

The paper presents the study of various indicators of soil contamination by petroleum substances from the area of active exploitation of oil deposits in the south of Poland. Nineteen studied soil samples were taken directly around the production wells (0–1 m) or their vicinity (1–7 m) at a depth of 0.1 to 0.3 m. Collected samples were tested for the presence of benzene, toluene and xylene (BTX), and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) such as phenanthrene, anthracene, fluoranthene, fluorene, pyrene, benzo(a)anthracene, chrysene, benzo(a)pyrene, dibenz(a,h)anthracene and benzo(g,h,i)perylene. An analysis of the content of these chemical compounds in the soil samples was performed by gas chromatography. The observed results were interpreted to determine the hazard for the natural environment and human health. The evaluation of soil samples was based on the new Regulation of the Ministry of Environment of 1 September 2016 regarding the assessment of contamination of the surface of the earth (Journal of Laws 2016 Nr 0, item 1395) as well as guidelines presented by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation (ISSPC).

5

Social assessment of the impact of oil exploitation on lives of inhabitants and the environment

Rychlicki S., Kosowski P., Wartak J., Solecki M.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2016

|

Vol. 33, no. 1

69--79

EN

This article presents the results of surveys carried out in the framework of the MUSE project in order to gain knowledge and obtain assessment of the impact of oil exploitation on the lives of the inhabitants of certain regions and on the environment. The survey was conducted in Krosno, Jedlicz and Rymanów (SE Poland). In this area, since the nineteenth century, there are o lot of crude oil mines and many local people are employed at its exploitation. Current condition of the environment and the negative effects of pollution and its causes were assessed by the local community. Within the framework of the conducted study, particular attention was paid to assessing the impact of oil exploitation on the environment and human health. Respondents also pointed to environmental elements that have gone under the greatest transformation in connection with the exploitation of crude oil.

6

Directions of development of Polish gas and oil

Rychlicki S., Stopa J.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2016

|

Vol. 33, no. 2

237--243

EN

Period of 2000–2015 in exploration and production of hydrocarbons was not the most successful. The last major discovery of new reservoirs took place in the second half of 20th century and first half of 21st century, when the reservoirs of Kościan, Brońsko, BMB and LMG were discovered. Unfortunatelly, following years did not develop these significant discoveries. We can wonder if it was connected with the lack of exploration strategy, problems with financing or less availibility of discovering new reservoirs. The article presents the state of research both conventional unconventional hydrocarbon deposits and their directions of future research in Poland.

7

Social acceptance for CO2-EOR and CCS projects based on survey conducted in southeastern Poland

Rychlicki S., Kosowski P., Wartak J., Solecki M.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2015

|

Vol. 32, no. 4

759--773

EN

This paper presents the results of a survey on the public acceptance of CO2-EOR and CCS methods. The survey has been conducted in southeastern Poland, on a sample of people living in the Carpathian region (Krosno, Jedlicze, Rymanów). Existing local reservoirs are taken into account of the possibility of enhanced oil recovery by injecting carbon dioxide. A survey has been done within the MUSE project to determine the impact of oil on the surrounding environment and the level of knowledge, perception and acceptance of CCS and CO2-EOR methods. As appeared from the survey, public acceptance development of the oil industry in Poland is quite positive. Respondents recognize the need to use modern technologies such as CO2-EOR and CCS to fulfill this task. A significant number of respondents show limited awareness (or lack of it) regarding these technologies. Public acceptance largely depends on the level of knowledge regarding the technology. One of the main directions of work undertaken prior to the implementation of industrial installations using technologies of CO2-EOR and CCS should be gaining the acceptance of the local community.

8

Assessment of the quality of surface water from selected area of active oil exploitation

Chruszcz-Lipska K., Knapik E., Rychlicki S., Stopa J

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2015

|

Vol. 32, no. 1

65-76

EN

In this work, the studies of various physico-chemical parameters of surface waters originated from the selected area of oil exploitation in the south of Poland are presented. The water samples were collected from streams and ponds or directly from surface tanks situated in the vicinity of operating wells. The observed values of different parameters like pH, odór, color, turbidity, electroconductivity, concentration of sulfate, chloride, nitrate, iron, calcium, magnesium, ammonium, alkanity, dissolved oxygen or petroleum contamination of samples were compared with standard values recommended by the WHO (World Health Organization) and the relevant Polish Regulation. Preliminary studies show that investigated surface waters are slightly affected by anthropogenic pollution. The main two sources of contamination of water from the study area are agriculture and mining industry.

9

Rodzaje niekonwencjonalnych złóż ropy naftowej i ich charakterystyka

Jędrzejczyk A., Rychlicki S.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2014

|

R. 17, Nr 6 (194)

4--8

EN

The classification of unconventional oil deposits on the heavy oil deposits, the deposits of tar sands and deposits of oil trapped in the structures of rock (shale oil and tight oil) is presented in the paper. The characteristics and location of each type of unconventional oil deposit is shown in different geographic regions, with the ratings of their resources given. The occurrence of unconventional oil deposits is also described with emphasis on the countries possessing the greatest resources. The importance of huge resources for the world’s oil market has been highlighted.

PL

W artykule przedstawiono podział niekonwencjonalnych złóż ropy naftowej na złoża ciężkiej ropy (heavy oil), złoża piasków bitumicznych (tar sand) oraz złoża ropy naftowej uwięzione w strukturach skalnych (shale oil i thight oil) oraz zamieszczono ich charakterystykę. Ponadto podano rozmieszczenie niekonwencjonalnych złóż ropy naftowej, w podziale na ich rodzaje na świecie w poszczególnych regionach geograficznych z podaniem ocen ich zasobów. Opisano również występowanie niekonwencjonalnych złóż ropy naftowej, z podziałem na ich kategorie, w państwach posiadających największe ich zasoby. Podkreślono jak wielkie znaczenie, dla rynku ropy naftowej na świecie, mają ogromne zasoby niekonwencjonalnych złóż ropy naftowej.

10

Czynniki warunkujące wykorzystanie niekonwencjonalnych złóż ropy naftowej

Jędrzejczyk A., Rychlicki S.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2014

|

R. 17, Nr 10 (198)

4--7

EN

The article describes factors affecting the exploration, sharing and exploitation of unconventional oil. Included are: cost-effectiveness, technology sharing and exploitation, the impact on the climate and the environment, and the political and legal provisions. Drew attention to the increasing role of unconventional oil in the background projections of oil production in the world. Experience of the United States and Canada indicate that despite the risks and the associated, significant financial investment in the long term, the involvement of investors in unconventional deposits can yield significant gains in both the economic and the social.

PL

W artykule scharakteryzowano czynniki wpływające na poszukiwanie, udostępnianie i eksploatację niekonwencjonalnych złóż ropy naftowej. Zaliczono do nich: opłacalność ekonomiczną, technologię udostępniania i eksploatacji, wpływ na klimat i środowisko oraz unormowania polityczne i prawne. Zwrócono uwagę na wzrastającą rolę niekonwencjonalnych złóż ropy naftowej na tle prognozy produkcji ropy naftowej na świecie. Doświadczenia Stanów Zjednoczonych i Kanady wskazują, że pomimo ryzyka i związanych z tym znaczących nakładów finansowych, w dłuższej perspektywie, zaangażowanie inwestorów w złoża niekonwencjonalne może to przynieść znaczące zyski zarówno w sferze gospodarczej, jak i społecznej.

11

The characteristics of perspective areas of non-conventional oil accumulations in Poland

Jędrzejczyk A., Rychlicki S., Stopa J.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2014

|

Vol. 31, no. 2

271--279

EN

In Poland, the focus so far has been on unconventional gas deposits, but equally interesting are unconventional oil deposits. As a result of intensive research in the past few years, it was found that we have significant deposits of oil shale, which may be rich in both gas and oil. Undoubtedly, after a period of research and analysis on the prospects of the presence of shale gas in these structural units would come the turn of the shale oil. In the article on the basis of industrial materials have been characterized: — shale formations in the basin of the Baltic - Podlasie - Lublin (potential of the Silurian and Ordovician), — Prągowiec ravine (southeast of Kielce) - Graptolitic Shales (Silurian) — menilite shales in the Carpathians external-especially of south of Rzeszów in municipalities Błażowa, Boguchwała, Wojaszówka. — discovered heavy oil deposit Lubaczów

12

Enhanced oil recovery processes in sandstone reservoirs containing light oil in offshore fields

Przybyłowicz J., Rychlicki S.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2014

|

Vol. 31, no. 1

99--116

EN

Enhanced oil recovery methods can significantly increase recovery from offshore oil reservoirs provided that the appropriate method is selected. Enhanced oil recovery methods aim to recover the remaining original oil in place by applying additional energy sources and minimalize flow resistance in the field. The application of these technologies results in enhancement, or replacement of natural or physical processes of displacement and modifies the composition and physical properties of formation fluids. The use of EOR technologies in offshore environment is limited compared to onshore fields. Constraints imposed by the offshore environment are associated with technical difficulties as well as economic risk. Before choosing the most appropriate EOR method for particular environmental conditions the restrictions associated with: large well spacing, disposal geological description as well as availability and cost of EOR agents, weight and space constrains or high capital cost requirements should be considered. Reservoir lithology is limiting the applicability of specific EOR methods. This paper presents a comprehensive review of EOR projects which are appropriate or possible for sandstone reservoirs containing light-oil in offshore field. The possibilities and limitations of selected methods are introduced.

13

Prognozy zapotrzebowania na podziemne magazynowanie gazu w Polsce na tle sytuacji bieżącej i scenariuszy rozwoju rynku gazowego

Kosowski P., Stopa J., Rychlicki S.

Rynek Energii

|

2013

|

Nr 5

117--123

PL

W artykule przedstawiono analizę bieżącej sytuacji na rynku gazu w Polsce oraz wykorzystania podziemnych magazynów gazu. Opracowano również prognozy przyszłego zapotrzebowania na pojemności czynne magazynów w zależności od różnych scenariuszy rozwoju rynku gazowego. Zużycie gazu ziemnego w Polsce w ostatnich dwóch dekadach wykazuje trend wzrostowy, choć na tle innych państw europejskich można je uznać za stosunkowo niewielkie. Podziemne magazyny gazu wykorzystywane są obecnie do wypełniania podstawowych funkcji tzn. regulacji wahań sezonowych, wydobycia i przesyłu. Zwiększenie zużycia gazu ziemnego i rozwój rynku spowodują wzrost zapotrzebowania na pojemności magazynów gazu. Jego skala będzie zależeć od wielu zmiennych, w tym: wielkości konsumpcji, jej struktury i zmienności; stopnia rozwoju rynku gazowego. W przypadku, gdy rynek gazowy będzie się rozwijał zgodnie z optymistycznymi prognozami, a także dojdzie do uruchomienia komercyjnej produkcji gazu niekonwencjonalnego w Polsce, w niedalekiej przyszłości pojawi się pilna potrzeba intensywnej rozbudowy magazynów gazu, nieporównywalnej w skali do obecnie prowadzonych inwestycji.

EN

The article gives an analysis of the current situation on the gas market in Poland and use of underground gas storage. Author also developed forecast of the future demand for storage capacities depending on different scenarios for the development of the gas market. Natural gas consumption in Poland in the past two decades has been showing a rising trend, although compared with other European countries it can be considered to be relatively small. Underground gas storages are used now to carry out basic functions, ie.: regulation of seasonal fluctuations, the extraction and transmission. The growth of natural gas consumption and the development of the gas market will increase demand for gas storage capacity. Its scale will depend on many variables, including: consumption, its structure and variability; the degree of development of the market. In the case where the gas market will be developing according to the best estimates, and also the commercial production of unconventional gas in our country will have started there will be an urgent need for intensive development of gas storage facilities, incomparable in the scale to ongoing investments.

14

Managing the production of natural gas using gas storage in Poland

Kosowski P., Stopa J., Rychlicki S.

Polityka Energetyczna

|

2013

|

T. 16, z. 4

285--296

EN

Managing natural gas exploitation which is subject to seasonal changes necessitates gas storage in the periods of lower demand to maintain the stability of gas production. Bearing in mind the natural seasonal character of gas consumption in Poland, it is necessary to use definite working gas volume of underground gas storage facilities (UGS) to maintain a suitable level of gas production from domestic sources in the periods of low gas consumption The main aim of the paper is to investigate the impact of gas storage on gas production strategy from domestic fields based on the example of Poland, and to calculate the amount of gas which should be stored to optimize gas production. The method of calculation, presented in this paper, has been applied to the historical data of methane-rich and nitrogen-rich gas supply and demand in Poland. The storage capacity needed for providing stable production, calculated according to formulas presented in this article was about 1.42 billion m3 of methane-rich natural gas in the last year, which means that 47.7% of yearly domestic production was stored. Apart from the methane-rich system, two nitrogen-rich gas subsystems are operating in Poland. Those gas systems are regional closed systems, i.e. without the possibility of arbitrarily supplementing with gas deliveries from other transmission systems. The UGS were not used for storing nitrogen-rich gas in the past, therefore production from nitrogen-rich gas fields was increased in the winter and lowered during summer months. At present PGNiG S.A. has at its disposal two nitrogen-rich gas storages: UGS Daszewo and UGS Bonikowo. Working capacity needed for regulating the production of nitrogen-rich gas and calculated according to presented formulas is about 200 million m3. The use of UGS enables stable exploitation of methane-rich gas fields and steady production levels in gas processing plants. In addition no major fluctuations were observed in the aspect of high seasonality of natural gas consumption (related to climate and the structure of the gas consumers in Poland). In the summer season methane-rich gas imports exceed demand and its flexibility is strongly limited, which results from the realization of contracts, especially the obligation of receive minimum annual and summer amounts of gas, and technical parameters of the transmission network. By using methane-rich UGS in the analyzed period there was neither correlation between the monthly amount of production and consumption of high-methane gas, nor between the size of production and temperature. In the case of the closed nitrogen-rich gas system there have recently been large fluctuations caused by not using UGS. Since then a new UGS Bonikowo has come into use, thanks to which production could be, to a considerable degree, stabilized.

PL

Wykorzystanie magazynów gazu jest niezbędnym czynnikiem pozwalającym na prawidłową eksploatację złóż gazu ziemnego. W okresach zwiększonego popytu magazyny ułatwiająjego zaspokojenie, a w czasie niskiego zapotrzebowania umożliwiają stabilizację produkcji. Biorąc pod uwagę silną sezonowość konsumpcji gazu ziemnego w Polsce istnieje potrzeba przeznaczenia określonej wielkości pojemność czynnych podziemnych magazynów gazu na regulację krajowego wydobycia. Głównym celem tego artykułu jest pokazanie wpływu magazynowania gazu na przebieg eksploatacji krajowych złóż gazu ziemnego oraz kalkulacja ilości gazu, który powinien być zmagazynowany w celu optymalizacji krajowego wydobycia. Na podstawie historycznych danych dotyczących wydobycia i konsumpcji gazu ziemnego w Polsce i z wykorzystaniem metody kalkulacji pojemności czynnych, zaprezentowanej w niniej szym artykule, obliczone zostały pojemności czynne podziemnych magazynów gazu, niezbędne do regulacji krajowego wydobycia gazu wysokometanowego. Wyniosły około 1,4 mld m3, co oznacza, że około 48% rocznego wydobycia wysokometanowego gazu ziemnego powinno być magazynowane. Brak wykorzystania podziemnych magazynów gazu skutkowałby koniecznością znacznego ograniczania wydobycia krajowego i produkcji gazu w odazotowniach w miesiącach letnich, uniemożliwiałby realizację zawartych umów kontraktowych oraz powodował deficyt gazu w miesiącach zimowych. Oprócz systemu gazu wysokometanowego w Polsce eksploatowane są dwa podsystemy gazu zaazotowanego. Systemy gazu zaazotowanego są regionalnymi systemami zamkniętymi, tzn. nie istnieje możliwość dowolnego uzupełnienia dostaw gazu z krajowego (lub innego) systemu przesyłowego. Ponieważ do niedawna nie eksploatowano PMG na gaz zaazotowany wydobycie ze złóż gazu zaazotowanego było zwiększane w okresie zimowym i zmniejszane w lecie. Obecnie jednak PGNiG S.A. dysponuje dwoma magazynami na gaz zaazotowany: PMG Daszewo (system gazu Ls) i PMG Bonikowo (system gazu Lw). Pojemności, niezbędne do regulacji wydobycia ze złóż podłączonych do podsystemu gazu zaazotowanego Lw skalkulowane przez autorów niniejszej pracy wynoszą około 200 mlnnm3. Dzięki wykorzystaniu podziemnych magazynów wydobycie ze złóż gazu wysokometanowego i produkcja w odazotowniach w Polsce ma stabilny przebieg i nie wykazuje silnych wahań pomimo bardzo silnej sezonowości zużycia gazu ziemnego, wynikającej m.in. z warunków klimatycznych w Polsce oraz ze struktury odbiorców gazu. W przypadku zamkniętego systemu gazu zaazotowanego Lw do niedawna występowały silne wahania wydobycia, co było konsekwencją braku wykorzystywania podziemnych magazynów gazu. Od niedawna w tym systemie funkcjonuje PMG Bonikowo, co pozwoliło na znaczną stabilizację wydobycia.

15

Stan aktualny i prognozy wykorzystania gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej w Polsce

Rychlicki S., Siemek J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2013

|

T. 29, z. 1

5--15

PL

W dobie ogólnoświatowego kryzysu dochodzi do dynamicznych zmian na europejskim rynku gazu. Prowadzi to do: — spadku lub stagnacji popytu na gaz w sektorze przemysłowym; — wzrostu znaczenia gazu niekonwencjonalnego; — rozwoju rynku LNG szczególnie w zakresie terminali skraplających w związku z dostępnością surowca pochodzącego ze złóż gazu niekonwencjonalnego (USA, Kanada); — rozwoju terminali regazyfikacyjnych w Europie ze względu na możliwość odbioru dodatkowego surowca; — rozwoju giełd gazu; — rozbudowy gazociągowych połączeń transgranicznych, co prowadzi do postępującej integracji i wzrostu powiązań pomiędzy rynkami; — pojawienia się gazu niekonwencjonalnego w szczególności gazu z łupków oraz metanu z pokładów węgla. W Polsce rysuje się możliwość wydobywania gazu z łupków, co da szansę na szersze jego wykorzystanie w sektorze energetycznym; — zwrócenia uwagi na rolę gazu niekonwencjonalnego, w szczególności gazu z łupków; — okresowych nadwyżek surowca na rynku europejskim; — renegocjacji warunków kontraktów długoterminowych przez europejskich odbiorców; — zmian w kontraktach, które obejmują między innymi: wprowadzenie częściowej indeksacji do giełdowych rynków gazu, modyfikację klauzul TorP, przesunięcie wolumenu kontraktowego na lata późniejsze; — silniejszej pozycji przetargowej kupującego surowiec; — możliwych długoterminowych zmian w systemie wyceny surowca w Europie; — wzrostu znaczenia kontraktów krótko- i średnioterminowych; — zmian w relacjach dystrybutor–klient na rynkach narodowych; — aktywności nowych podmiotów na rynkach gazu. W artykule przedstawiono sytuację istniejącą na rynku energetycznym w Polsce w aspekcie wykorzystania różnego rodzaju paliw, w szczególności gazu ziemnego, do produkcji energii elektrycznej. Odniesiono to do warunków z jakimi mamy do czynienia w krajach europejskich, szczególnie związanych z Unią Europejską. Zaprezentowano wielkości jednostkowego zużycia energii elektrycznej w wybranych krajach UE. Ponadto przedstawiono plany budowy głównych elektrowni gazowych w Polsce.

EN

In times of global crisis, there is a dynamic change in the European gas market. This leads to: — decline or stagnation in demand for gas in the industrial sector; — growing importance of unconventional natural gas; — LNGmarket development especially in terminal condensing due to the availability of rawmaterials derived from unconventional gas deposits (USA, Canada); — development of regasification terminals in Europe due to the possibility of receiving additionalmaterial; — development of gas exchanges; — development of cross-border gas pipeline connections leading to a progressive increase in the integration and linkages between markets; — emergence of unconventional gas in particular shale gas and coal bed methane; in Poland the potential benefits from shale gas exploitation offering opportunities for its wider use in the energy sector; — attention drawn to the role of unconventional gas, particularly shale gas; — periodic surplus raw materials for the European market; — renegotiation of long-term contracts for European customers; — changes in contracts, which include the introduction of partial indexation to the exchange of gas markets, modification of TorP clauses, contract volume shift to later years; — stronger bargaining position for the buyer of raw materials; — possible long-term changes in the valuation of raw material in Europe; — growing importance of short and medium-term contracts; — changes in distributor relations – [client on national markets (meaning unclear)]; — activity of new entrants to the gas markets. This paper presents the existing situation in the energy market in Poland in terms of the types of fuels used especially natural gas in the generation of electricity. It references Poland’s current energy relations with European countries, particularly with respect to the European Union. The analysis includes the size of unit energy consumption in selected EU countries. In addition, it reviews plans to build a major gas plant in Poland.

16

Estymacje kosztów otworów poszukiwawczych i wydobywczych dla złóż ropy i gazu w basenach geologicznych w Polsce

Kaliski M., Krupa M., Rychlicki S., Siemek J., Sikora A. P.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2013

|

T. 29, z. 3

167--178

PL

Artykuł poświęcony jest przeglądowi metod i sposobów estymacji kosztów otworów wiertniczych stosowanych na rynkach międzynarodowych (głównie na rynku północnoamerykańskim) oraz zawiera próbę aplikacji wybranej metody lub metod dla dostępnych danych odnośnie tego typu kosztów w basenach geologicznych w Polsce. Autorzy zajmują się wstępnym oszacowaniem przydatności tego typu estymacji dla modelowania i benchmarkingu efektywności prac poszukiwawczych i wydobywczych w Polsce. Na poziomie poszczególnych przedsiębiorstw poszukiwawczo-wydobywczych benchmarking i planowanie kosztowe są z reguły oparte na wypracowanych na różnorodnych złożach doświadczeniach i próbach optymalizacji technicznej i kosztowej całości procesu. W artykule zaproponowano i opisano wstępny algorytm do wyliczeń tych kosztów. Autorzy zwracają uwagę, że przydatność utworzonego na bazie równania (4) modelu do estymacji kosztów wierceń na podstawie głębokości docelowych formacji w Polsce jest mniejsza niż w na rynku amerykańskim, ale nadal bardzo wysoka. W przypadku analiz wykonywanych poza przedsiębiorstwami prowadzącymi prace poszukiwawczo-wydobywcze może to być jedyne dostępne narzędzie do szacunkowych obliczeń kosztów otworów wiertniczych dla poszczególnych basenów geologicznych i docelowych głębokości.

EN

This article describes methods of estimating oil and gas well costs on international markets (mainly in the US and Canada), and presents the application of the selected methods within the context of available data concerning drilling costs in Polish geological basins. The article reviews and evaluates the applicability of these methods for modeling and benchmarking efficiency of upstream activities in Poland. At the level of specific oil and gas firms, benchmarking and cost planning is usually based on a company’s knowhow coming from experiences related to technical and economical optimization processes. This article proposes and describes algorithms for such calculations. The analysis suggests that the usefulness of the drilling cost model based on equation (4) in relation to the deposit depth is lower in Poland compared to the USA, but still quite significant. For external analysis (outside upstream companies) it could be the only tool for evaluating the oil and gas well costs based on the depth of target formations.

17

45-letnia historia Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1967-2012)

Gonet A., Rychlicki S., Siemek J., Stryczek S.

Wiek Nafty : zeszyty naukowo-historyczne

|

2012

|

R. 21, nr 2

3-11

18

Gaz z łupków - możliwości i szanse

Rychlicki S., Siemek J.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2012

|

Nr 5

194-199

PL

W artykule przedstawiono informacje na temat zasobów gazu z łupków na świecie, a także scharakteryzowano technologie udostępniania tego typu złóż. Opisano różnice pomiędzy Polską a USA w zakresie możliwości poszukiwania i udostępniania złóż gazu i łupków, szczególnie związanych z ochroną środowiska naturalnego. Ustosunkowano się również do kosztów pozyskiwania gazu z łupków.

EN

In the paper the authors have presented information about shale gas resources. It characterize technologies of exploitations of fields of these kind also. It describe differences among fields in Poland and United States. It take a position for problems related with environmental protection. It show cost related with shale gas exploitation.

19

45th anniversary of the Faculty of Drilling, Oil and Gas, AGH University of Science and Technology, Kraków (1967-2012)

Gonet A., Rychlicki S., Siemek J., Stryczek S.

Archives of Mining Sciences

|

2012

|

Vol. 57, no. 2

257--281

EN

Anniversaries are a perfect starting point for summaries and reflections. This year we celebrate the 45th anniversary of autonomous activity of the Faculty of Drilling, Oil and Gas AGH University of Science and Technology in Kraków. On 12 July 1967 the Ministry of Education and Higher Education officially created the Faculty of Drilling and Petroleum and the Departament of Mathematics III.

PL

Okrągłe rocznice skłaniają do podsumowań i refleksji. Właśnie w tym roku mija 45 rocznica samodzielnego funkcjonowania Wydziału Wiertniczo-Naftowego na Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Dnia 12.07.1967 roku Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego powołało Wydział Wiertniczo-Naftowy, składający się z Instytutu Wiertniczo-Naftowego oraz Katedry Matematyki III.

20

The results of double-cycle drill stem test DST of the Malm carbonate rocks of the Carpathian Foredeep

Dubiel S., Rychlicki S.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2012

|

Vol. 29, no. 2

367--373

EN

The paper presents the results of 25 industrial double-cycle drill stem test DST of the Malm carbonate rocks of the Carpathian Foredeep. Designated prospective levels were tested by DST to assess their productivity. DST tests were performed mostly in open hole sections of boreholes and rarely in cased hole - after earlier borehole casing perforations. Probes used American Standard company Halliburton and Baker Inflatable type. During testing of Malm reservoir rocks in approximately 75% was used double-cycle drill stem test DST. Due to renewed interest of the Polish Oil and Gas Company in petroleum prospection of Malm sediments, it is appropriate to use in the petroleum exploration results obtained thus far from industrial research double cycle DST reservoir testing. This provides, among others to modification of drilling technology and to sampling of Malm sediments in the planned boreholes.