Straty i marnotrawstwo żywności stanowią istotny problem współczesnej gospodarki. Wiążą się z dodatkowym obciążeniem (finansowym) nie tylko dla zakładów przetwórstwa spożywczego, ale również dla środowiska. W ramach projektu „Opracowanie systemu monitorowania marnowanej żywności i efektywnego programu racjonalizacji strat i marnotrawstwa żywności” (akronim PROM) w roku 2019 w SGGW przeprowadzono badania ankietowe w 30 zakładach przemysłu spożywczego. Na podstawie uzyskanych danych określono częstotliwość i przyczyny powstawania strat żywności w zakładach przemysłu spożywczego, a także przedstawiono sposoby zagospodarowania niewykorzystanej żywności. Wykazano, że do powstawania strat w polskich zakładach przemysłu spożywczego dochodzi rzadko. Marginalny odsetek zakładów przekazywał niesprzedane produkty organizacjom charytatywnym. Konieczne jest prowadzenie dalszych badań, które dostarczą kolejnych danych dotyczących ilości marnotrawionej żywności. Wyniki przeprowadzonych w ramach projektu PROM badań będą wykorzystane do opracowania strategii ograniczania strat na wszystkich etapach produkcji żywności.
EN
Food losses and waste are an important problem in the modern economy. They are an additional financial burden not only for food processing plants, but also for the environment. As a part of the project ‘Developing a system for monitoring wasted food and an effective program to rationalize losses and reduce food wastage’ (acronym PROM), in 2019, SGGW conducted a survey in 30 food industry plants. Based on the obtained data, the frequency and causes of food losses occurring in Polish food industry plants were determined, and ways of managing unused food were presented. It has been shown that losses in food industry plants are rare. A marginal percentage of producers donated unsold products to charitable organizations. It is necessary to conduct further research, which will provide data on the amount of wasted food. The results of the research carried out as part of the PROM project will be used to develop strategies for reducing losses at all stages of food production.
Do strat i marnotrawstwa żywności dochodzi na każdym etapie produkcji żywności, począwszy od produkcji podstawowej surowców przez przetwórstwo, transport, magazynowanie, handel oraz gastronomię, a skończywszy na konsumpcji. Wszystkie ogniwa odpowiadają za straty i marnotrawstwo żywności, jednak ich skala jest różna. Artykuł prezentuje próbę oszacowania skali strat i marnotrawstwa żywności w Polsce na podstawie wyników badań przeprowadzonych w ramach projektu PROM. Analiza dotyczy poszczególnych ogniw łańcucha żywnościowego oraz wybranych sektorów. Przeanalizowano także uzyskane wyniki w kontekście dotychczas dostępnych danych zarówno dla Polski, jak i innych krajów UE. Oszacowana wielkość strat dla wszystkich ogniw łańcucha żywnościowego to 4 840 946 t rocznie. Uzyskane szacunki mogą być obarczone błędem ze względu na trudności w pozyskaniu danych, szczególnie z niektórych sektorów, i zbyt małą próbę badawczą. Wskazują jednak na największy – 60% udział gospodarstw domowych w marnowaniu żywności, natomiast produkcja i przetwórstwo żywności odpowiadają łącznie za 30%. Szacunki te wskazują kierunki działań, które powinny być podejmowane w Polsce, aby w sposób efektywny przeciwdziałać marnowaniu i stratom żywności.
EN
Food losses and food wastage occur at every stage of food production, beginning from basic manufacture of raw materials via processing, transport, storage, trade and gastronomy, and finally, at consumption stage. All mentioned links are responsible for food losses and waste however, their scale is different. The present paper provides an attempt of estimating the scale of food losses and waste in Poland based upon the results of the studies, conducted within the frames of PROM project. The analysis concerns the particular links of food chain and the selected sectors. The obtained results were also analyzed in the context of the so far available data for Poland as well as for other EU countries were also analyzed. The estimated amount of food losses in the food chain is 4 840 946 tons per year. The obtained estimates may be biased due to difficulties in obtaining data, especially from certain sectors, and too small a research sample. However, they indicate the largest – 60% share of households in wasting food, while the production and processing of food is 30% in total. These estimates indicate the directions of actions that should be taken in Poland in order to effectively counteract food waste and losses.
Mikrobiologia prognostyczna opiera się na szczegółowej wiedzy o zachowaniu się mikroorganizmów i przewidywaniu ich zachowań z wykorzystaniem modeli matematycznych. Szacowanie terminów przydatności do spożycia wg Rozporządzenia (WE) nr 2073/2005 w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych powinno odbywać się z zastosowaniem modeli prognostycznych. Szeroki dostęp do nich jest możliwy dzięki bazom danych w Internecie. Pionierskim opracowaniem tego rodzaju jest baza ComBase powstała w 2003 roku, złożona z przeglądarki ComBase, ComBase Predictor, modeli żywnościowych oraz DMFit. W 2018 roku w wyniku realizacji projektu Inkubator Innowacyjności+ została opracowana polska baza matematycznych modeli prognostycznych ProgBaz SGGW. Zaletą opracowania jest to, że dane do opracowania matematycznych modeli prognostycznych pochodzą z układu realnego produktu (modelowego lub rynkowego), a także rodzima mikroflora produktów wykorzystanych jako baza do kontaminacji bakteriami patogennymi. W najbliższym czasie planowany jest rozwój ProgBaz poprzez zwiększanie liczby modeli oraz ich sukcesywną walidację.
EN
Predictive microbiology is based on detailed knowledge about the behavior of microorganisms and predicting their behavior using mathematical models. Estimating dates of shelf-life according to the Regulation (EC) No. 2073/2005 on microbiological criteria for foodstuffs should be done with the use of predictive models. Wide access to them is possible thanks to Databases available on the Internet. A pioneering development of this kind is the ComBase database established in 2003, composed of the ComBase Viewer, ComBase Predictor, Food Models and DMFit. In 2018 as a result of the Incubator of Innovation + project, the Polish database of the predictive mathematical models called ProgBaz SGGW was developed. The advantage of the study is the fact that the data for the development of mathematical models come from the real product system (model or market) and the native microflora of products used as a base for contamination with pathogenic bacteria. In the near future, the development of ProgBaz is assumed by increasing the number of models and their successive validation.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.