Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Marine ecogeology in semi-closed basin: case study on a threat of geogenic pollution of the southern Baltic Sea (Polish Exclusive Economic Zone)

Sokołowski A., Sokołowski J., Pokorski J., Jaworowski K., Wagner R., Modliski Z.

Geological Quarterly

|

2010

|

Vol. 54, No 2

267-288

2

Analysis of the Stage

Jaworowski K.

Schedae Informaticae

|

2009

|

Vol. 17/18

9-20

EN

The primary objective of this paper is to design a method of detecting road edges without using complex algorithms to identify and analyze images. Instead, neural networks are used, which allows to enhance and facilitate this process. The paper describes a program that recognizes the road in a picture with the use of a neural network trained on 500 samples. The samples contain original photos and images with a selected road. In the course of the research two solutions arose. The first solution is to use a single Perceptron to recognize the road. The second solution is to classify the photos using a Kohonen network and establish a separate network for each class.

3

Oil- and gas-bearing sediments of the Main Dolomite (Ca2) in the Międzychód region: a depositional model and the problem of the boundary between the second and third depositional sequences in the Polish Zechstein Basin

Jaworowski K., Mikołajewski Z.

Przegląd Geologiczny

|

2007

|

Vol. 55, nr 12/1

1017-1024

EN

The Polish Zechstein Basin was a tideless sea dominated by storms. Main Dolomite deposits of the Miedzychód region were deposited: a) on the carbonate platform (in the environments of the outer barrier, inner barrier and high- and low-energy platform flat); b) on the platform slope; c) at the toe-of-slope; d) on the basin floor. The best reservoir properties are recorded in shallow-marine deposits of the outer and inner barriers and in deep-sea sediments of the toe-of-slope (turbidites and debrites). Rich reserves of crude oil and natural gas were discovered both on the carbonate platform (the Miedzychód and Grotów deposits) and at its toe-of-slope (the Lubiatów deposit). The Main Dolomite sediments are wholly included in the second depositional sequence (PZS2 sensu Wagner & Peryt, 1997). The maximum flooding surface of the PZS2 sequence within the platform, its slope and toe-of-slope, runs along the A1g/Ca2 boundary. In the basinal zone, its correlative equivalent is a hard ground observed within the Main Dolomite carbonate rhythmites. The boundary between the second and third (PZS2/PZS3) depositional sequences (corresponding to the ZS3/ZS4 sequence boundary in the German Basin) runs on top of the Main Dolomite carbonates (on the platform slope, at the toe-of-slope and on the basin floor) and above top of the Main Dolomite carbonates, within the lower part of the Basal Anhydrite (on the platform).

4

Ewolucja porowatości w piaskowcach kambru z polskiej części Morza Bałtyckiego

Sikorska M., Jaworowski K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2007

|

nr 427

79-110

PL

Piaskowce kambru środkowego stanowią główny poziom ropo- i gazonośny na obszarze Morza Bałtyckiego. Jako najbardziej perspektywiczne określono piaskowce z cienkimi przewarstwieniami heterolitów piaszczysto-mułowcowych, zinterpretowane jako brzeżne i szelfowe piaski pływowe z wypełnieniami kanałów pływowych. Wykonano standardowe badania mikroskopowe, analizę katodoluminescencyjną (CL), badania na mikroskopie skaningowym (SEM) i mikrosondzie (EDS) oraz analizę sedymentologiczną. Piaskowce w większości należą do arenitów kwarcowych. Charakteryzują się bardzo zróżnicowaną porowatością: od bliskiej zera do ponad 20%. Wpływ na kształtowanie się porowatości piaskowców miały: środowisko sedymentacji, cementacja, kompakcja, rozpuszczanie, głębokość pogrzebania oraz podatność na spękania. Oszacowano, że proces kompakcji mechanicznej spowodował zmniejszenie pierwotnej porowatości o 10%, a cementacja o kolejne 25%. Ważną rolę odegrała także kompakcja chemiczna. Spośród procesów cementacyjnych największe znaczenie miała sylifikacja przebiegająca w dwóch etapach: w czasie eo- i mezodiagenezy w warunkach postępującej subsydencji. Wtórna porowatość spowodowana rozpuszczaniem ziaren i cementu miała niewielkie, lokalne znaczenie. W piaskowcach występuje porowatość szczelinowa. Obserwowane spękania bywają puste lub wypełnione węglanami, kwarcem lub bituminami. Wraz z mikrostylolitami stanowiły one potencjalne drogi migracji węglowodorów. Potwierdzono pogląd, że piaskowce kambryjskie stanowią szczelinowo-porowe skały zbiornikowe.

EN

Middle Cambrian sandstones are the main oil- and gas-bearing strata in the Baltic Sea region. The most prospective are the sandstones containing thin interbeds of sandstone-mudstone heteroliths. The sandstones are interpreted as tidal coastal and shelf sands with tidal channel fills. The research included standard microscopic investigations, cathodoluminescence analysis (CL), scanning electron microscope (SEM) and energy dispersive spectrometer (EDS) studies, and sedimentological analysis. Most of the sandstones are represented by quartz arenites. They are characterized by highly variable porosity ranging from nearly zero to over 20%. Porosity evolution of the sandstones was influenced by sedimentary environment, cementation, compaction, dissolution, burial depth and susceptibility to fracturing. It is estimated that the process of mechanical compaction caused loss of primary porosity by 10%. Cementation reduced it by further 25%. Chemical compaction also played a significant role. Among cementation processes, the most important was silicification which in two stages: during eo- and mesodiagenesis under progressing subsidence. Secondary porosity due to grain and cement dissolution was of lesser, only local importance. The sandstones show fracture porosity. The fractures are either empty or filled with carbonates, quartz and bitumens. Together with microstylolites, they were potential paths for hydrocarbon migrations. It has been confirmed that the Cambrian sandstones form a fracture-pore type of reservoir rocks.

5

Łysogóry Unit (Central Poland) versus East European Craton - application of sedimentological data from Cambrian siliciclastic association

Jaworowski K., Sikorska M.

Geological Quarterly

|

2006

|

Vol. 50, No. 1

77-88

EN

TheMiddle and Late Cambrian deposits of the Łysogóry Unit and the Early and Middle Cambrian deposits of the East European Craton form part of an extensive siliciclastic sedimentary prism that was deposited on a tide and storm influenced continental shelf. In SE Poland, the proximal part of the Cambrian passive margin sedimentary prism of the East European Craton (Baltica) corresponds to the Łysogóry Unit whereas the NE part of the Małopolska Massif is thought to represent its distal part. Based on sedimentological criteria, the Cambrian siliciclastic association appears to indicate that the Łysogóry Unit and Małopolska Massif were not detached from Baltica during the breakup of the Precambrian Rodinia supercontinent, thus casting serious doubt on the exotic terrane nature of the Holy Cross Mts. Neither the Łysogóry Unit nor the Małopolska Massif are terranes in so far as they were not subject to lateral translations along the margin of Baltica. The Cambrian phases of Caledonian deformations in the Holy Cross Mts. may be explained in terms of rotational block movements controlled by large-scale listric normal faults dipping off the craton.

6

Edward Ruhle - żołnierz Polski podziemnej (1940-1945)

Jaworowski K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2005

|

nr 414

63-69

7

Composition and provenance of clastic material in the Vendian–lowermost Cambrian from northern Poland: geotectonic implications.

Jaworowski K., Sikorska M.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2003

|

Vol. 8

5-59

EN

The Vendian-lowermost Cambrian deposits from northern Poland belong to the Żarnowiec Formation. Data concerning the formation have been gained from deep boreholes. The Żarnowiec Fm. rests directly on the crystalline basement of the East European Craton and is developed almost exclusively as continental sandstones and conglomerates. They are grey-pink and red-brownish in colour. No fossils have been found in the Żarnowiec Fm. At the top it gradually passes into marine sandstones and sand-mud heteroliths which are early Cambrian in age. The Żarnowiec Fm. is believed to represent the Vendian and earliest Cambrian. Mineral composition of the Żarnowiec Fm. shows close relationships with the crystalline basement of the East European Craton. When plotted on the Dickinson's diagrams (1985), mineral composition of the Żarnowiec Fm. indicates internal cratonic areas as the sources of clastic material. In the western part of the study area the clastic material was supplied from an elevated block of the basement. Chemical analyses point to a passive continental margin as the main source of clastic material. Three depositional systems have been identified within the Żarnowiec Fm.: proximal part of alluvial fans; distal part of alluvial fans and braid-and-sheetflood plain. Clastic material of the Żarnowiec Fm. was transported in two opposite directions: WŽE and EŽW. Some of the clastics were transported in the NŽS direction. The sources of clastic material were located: (1) west of the Teisseyre-Tornquist Zone, i.e. outside the present-day East European Craton; (2) in the marginal part of the East European Craton; (3) in the East European Craton in the area of the present-day Baltic Shield. On the basis of the present paper, the breaking up of the Precambrian supercontinent of Rodinia and formation of the southwestern edge of Baltica (East European Craton) may be interpreted in terms of the model of asymmetric lithosphere stretching.

PL

Wendyjsko-dolnokambryjskie osady północnej Polski należą do formacji żarnowieckiej. Dane dotyczące tej formacji uzyskano z głębokich otworów wiertniczych. Formacja żarnowiecka leży bezpośrednio na podłożu krystalicznym kratonu wschodnioeuropejskiego i jest wykształcona niemal wyłącznie jako kontynentalne piaskowce i zlepieńce. Są one barwy szaroróżowej i wiśniowej. W formacji żarnowieckiej nie znaleziono skamieniałości. W stropie przechodzi ona stopniowo w morskie piaskowce i heterolity piaszczysto-mułowcowe wieku dolnokambryjskiego. Uważa się, że formacja żarnowiecka reprezentuje wend i najniższy kambr. Skład mineralny formacji żarnowieckiej wykazuje bliskie podobieństwo do składu podłoża krystalicznego kratonu wschodnioeuropejskiego. Na diagramach Dickinsona (1985) skład mineralny formacji wskazuje wewnętrzne obszary kratonu jako źródła materiału okruchowego. W zachodniej części badanego obszaru materiał okruchowy był dostarczany z wyniesionego bloku podłoża. Analizy chemiczne świadczą, że głównym źródłem materiału okruchowego był pasywny brzeg kontynentu. W obrębie formacji żarnowieckiej wyróżniono trzy systemy depozycyjne: proksymalną część stożków napływowych, dystalną część stożków napływowych oraz równię roztokową i zalewowo-warstwową. Materiał okruchowy formacji żarnowieckiej był transportowany głównie w dwóch przeciwnych kierunkach: W-E i E-W. Część klastyków była transportowana w kierunku N-S. Źródła materiału okruchowego były położone: (1) na zachód od strefy Teisseyre'a-Tornquista, tj. poza dzisiejszym kratonem wschodnioeuropejskim; (2) w brzeżnej części kratonu wschodnioeuropejskiego; (3) na kratonie wschodnioeuropejskim w miejscu dzisiejszej tarczy bałtyckiej. Na podstawie niniejszej pracy, rozpad prekambryjskiego superkontynentu Rodinii i formowanie południowo-zachodniej krawędzi Baltiki (kratonu wschodnioeuropejskiego) mogą być interpretowane w kategoriach asymetrycznego modelu rozciągania litosfery.

8

Geotectonic significance of Carboniferous deposits NW of the Holy Cross Mts. (central Poland)

Jaworowski K.

Geological Quarterly

|

2002

|

Vol. 46, No 3

267-280

EN

Carboniferous sandstones and shales encountered in deep boreholes drilled in central Poland, NW of the Holy Cross Mts., represent a pseudoflysch i.e. they show facies features of flysch and, simultaneously, are of cratonic provenance. Clastic sediments were derived from a peripheral bulge formed within the East European Craton as a result of stresses exerted by the accretion/thrust wedge advancing up the marginal part of the craton. In central Poland, NW of the Holy Cross Mts., a Variscan foredeep existed. The foredeep was the depositional site of interfingering exo- and pseudoflysch which, from a geodynamic point of view, are equivalent to an outer molasse. Huge masses of Carboniferous deposits (generally corresponding to flysch) from southwestern and central Poland successively represent, moving from SW to NE, Variscan ortho-, exo- and pseudoflysch.

9

Facies variability in the Cambrian deposits from the Kościerzyna and Gdańsk sections (Pomeranian Caledonides foreland, northern Poland) : a comparative study

Jaworowski K.

Geological Quarterly

|

2000

|

Vol. 44, Nr 3

249-260

EN

The origin of Cambrian clastics occurring in the marginal part of the East European Craton, in the foreland of the Pomeranian Caledonides is discussed. They were deposited in an epicontinental sea influenced by tides and storms. The first Lower Palaeozoic transgressive-regressive (T-R) cycle spans the Lower and most of the Middle Cambrian. The maximum transgression in the craton-margin part (Kościerzyna section) is marked by submarine erosion and a very low deposition rate around the Lower/Middle Cambrian boundary. The condensed deposit is a limestone - shell hash packstone with phosphatized mudstone clasts. In the inner part of the craton (Gdańsk section), the condensed deposit is represented by mudstones and heterolithic deposits with iron ooids. Transgressive phase deposits of the first T-R cycle from the Kościerzyna section are 323.5 m thick, while regressive phase deposits - 273.7 m thick. In the Gdańsk section the thicknesses are of 113.0 and 218.8 m, respectively. Deposits of the first T-R cycle of northern Poland and the Polish part of the Baltic Sea are overlain by those of the second T-R cycle, which, when complete, comprise the uppermost Middle Cambrian, Upper Cambrian and Lower Tremadoc. In both the sections discussed, deposits of the second T-R cycle were almost completely removed by pre-Arenig erosion. Facies analysis of deposits of the first T-R cycle from the Kościerzyna and Gdańsk sections shows that the source areas of terrigenous material, during both transgressive and regressive phases of this cycle, were elevated zones of the East European Craton.

10

Facies analysis of the Silurian shale-siltstone succession in Pomerania (northern Poland)

Jaworowski K.

Geological Quarterly

|

2000

|

Vol. 44, Nr 3

297-315

EN

The Silurian deposits of Pomerania occur in the foreland of the Pomeranian Caledonides which are the SE continuation of the Danish-North-German Caledonides. The Silurian sequence in Pomerania is represented largely by graptolitic clay- and mud-shales deposited in a hemipelagic environment. From the Wenlock through Late Ludlow, slow deposition of hemipelagic clays and muds was repeatedly interrupted by silty debris flows and turbidity currents. Many of the siltstone interbeds were reworked by bottom currents. Clastic material was sourced from the Caledonian accretionary prism stretching along the collision zone of Baltica and East Avalonia. The Silurian shale-siltstone succession in Pomerania represents a Caledonian exoflysch i.e. syn-collision clastics accumulated in a foredeep developed on the East European Craton. The diachronous appearance of siltstone interbeds in the graptolitic shales indicate that collision between Baltica and East Avalonia was associated with sinistral strike-slip movement along the edge of the East European Craton.

11

Klonów Beds (uppermost Silurian -? lowermost Devonian) and the problem of Caledonian deformations in the Holy Cross Mts

Kowalczewski Z., Jaworowski K., Kuleta M.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 4

341-378

EN

This paper presents the results of sedimentological, petrographical, stratigraphical and tectonic studies of the Klonów Beds from the Silurian/Devonian boundary interval in the Holy Cross Mts. They have been found in boreholes Klonów 1 and Klonów 2. Alluvial fan, braid plain and braid delta deposits have been recognized and characterized. A facies model has been constructed for the Klonów Beds which interfinger with Miedziana Góra Conglomerates and Bostów beds. The occurrence of two marine basins, separated by an uplifted area located in the present-day Pasmo Główne Range, has been evidenced. A detailed lithological description of the cored sedimentary and pyroclastic deposits is given. Mineral composition of greywackes and arenites were analysed allowing determination of the geotectonic character of source areas. The source area for the Klonów and Bostów Beds were different zones of a recycled orogen whereas for the Barcza Beds --mainly a continental block. Palynological studies indicate that the Klonów Beds were deposited during the Pridoli and may correspond to the earliest Gedinnian. The studied rocks have been considered exhibit fault-fold tectonics. Geological processes, which took place at the decline of the Caledonian epoch at the boundary of the Kielce and Łysogóry Regions in the Holy Cross Mts., ara described. A problem of molasses representing the decline of the Lower Palaeozoic sedimentary-diastrophic cycle is also discussed. It has been evidenced that the Kielce and Łysogóry units had become integrated into the single Holy Cross orogen during the Late Silurian - before the Klonów Beds were deposited, probably during the Ardennian tectonic movements.

PL

Procesy geologiczne, zachodzące u schyłku epoki kaledońskiej (przełom syluru i dewonu) w Górach Świętokrzyskich, na pograniczu regionów łysogórskiego i kieleckiego, budzą zainteresowanie z powodu szczególnej pozycji, jaką zajmuje ten obszar w obrazie strukturalnym Europy. Określa ją sąsiedztwo kratonu wschodnioeuropejskiego (platformy prewendyjskiej)oraz bliski związek tektoniczny z górotworami: kaledońskim, waryscyjskim i alpejskim. Krawędź SW kratonu wschodnioeuropejskiego ukrytą głęboko w podłożu może odwzorowywać główna dyslokacja świętokrzyska, która dzieli jednostkę kielecką od łysogórskiej. Jednostka łysogórska jest częścią składową kaledonidów małopolskich lub elementem pokrywy platformowej zregenerowanej podczas ruchów waryscyjskich. (...) W artykule podano wyniki badań sdymentologicznych, petrograficznych, stratygraficznych i tektonicznych warstw klonowskich z pogranicza syluru i dewonu świętokrzyskiego, nawierconych w regionie łysogórskim w obszarze stratotypowym w otworach Klonów 1 (głęb. 80 m) i Klonów 2 (głęb. 100 m). W otworze Klonów 1 pod warstwami barczańskimi (głęb. 1,8-12,8 m) odwiercano najpierw warstwy bostowskie (12,8-17,75 m), a następnie warstwy klonowskie górne (17,75-54,0 m) i dolne (54,0-80,0 m). W otworze Klonów 2 wiercono wyłącznie w warstwach klonowskich dolnych, których nie przebito do 100 m. (...) Obserwacje sedymentologiczne oparto na analizie rdzeni z otworów Klonów 1 i 2. Wyróżniono następujące facje: Gd - diamiktyty, Gif - zlepieńce intraformacyjne, Sm - piaskowce masywne, Sh - piaskowce z laminacją poziomą, Slc - piaskowce z warstwowaniem przekątnym w dużej skali, Sfr - piaskowce ze smugami mułowcowymi i warstwowaniem przekątnym w małej skali, Sbt - piaskowce zbioturbowane, Fm - masywne skały drobnoziarniste. Jak wynika z modelu facjalnego, warstwy klonowskie w profilu otworów Klonów 1 i 2 powstały w środowisku stożków aluwialnych, równi roztokowej i delt roztokowych utworzonych na skutek wkraczania stożków aluwialnych i równi roztokowej do płytkowodnego zbiornika morskiego. Rozpoznane w górnej części profilu otworu Klonów 1 niewątpliwie morskie osady warstw bostowskich zazębiają się z warstwami klonowskimi. Osady warstw klonowskich powstały w dwóch odrębnych zbiornikach przedzielonych obszarem wyniesionym, znajdującym się w miejscu dzisiejszego Pasma Głównego. Z południa ku północy przechodzimy więc kolejno od kieleckiego obszaru źródłowego materiału okruchowego przez zbiornik niewachlowsko-miedzianogórski do łysogórskiego obszaru źródłowego, a następnie do zbiornika klonowskiego. Do zbiornika niewachlowsko-miedzianogórskiego, zarówno z południa - z obszaru kieleckiego, jak i z północy- z obszaru łysogórskiego wkraczały gruboziarniste stożki aluwialne tworząc delty stożkowe (zlepieniec miedzianogórski). (...) Analiza petrograficzna osadów wskazuje, że piaskowce tworzące profil Klonów 1 i 2 wykazują niska dojrzałość mineralogiczną i teksturalna i odpowiadają składem szarowakom litycznym, rzadziej arenitom sublitycznym i sporadycznie arenitom kwarcowym. Z piaskowcami współwystępują mułowce i iłowce, a także zlepieńce i tufity. Dla określenia pochodzenia materiału detrytycznego i pozycji tektonicznej obszarów źródłowych metoda Gazzi-Dickinsona analizowano skład petrograficzny szkieletu ziarnowego piaskowców. Wyniki badań wskazują, że obszarem źródłowym był orogen zbudowany ze skał osadowych - piaskowców, mułowców, szarogłazów i iłowców, a także kwaśnych skał wulkanicznych. Wkładki tufitów w obrębie warstw klonowskich świadczą też, o towarzyszącej sedymentacji aktywności wulkanicznej obszarów źródłowych. Pozycja tektoniczna określona z trójkątnych diagramów QFL wskazuje na reaktywowany orogen jako źródło materiału klastycznego, natomiast z trójkąta, w którego narożach występują okruchy skał Lm, Lv, Ls+Lf, wynika, że był to łuk magmatyczny przechodzący strefę szwu strukturalnego. (...) Tektonika warstw klonowskich w Klonowie przedstawia się jako uskokowo-fałdowa. Obserwacje sugerują, że odkształcenie badanych warstw zachodziło na niezbyt dużej głębokości. (...) Pogląd, że główna dyslokacja świętokrzyska ma charakter szwu tektonicznego, można przyjąć zarówno na gruncie hipotezy o zespoleniu terranu małopolskiego z kratonem Europy Wschodniej, jak i hipotezy przyjmującej połączenie dwóch terranów: małopolskiego (kieleckiego) i łysogórskiego. Obserwacje geologiczne i wyniki badań geofizycznych wykluczają istnienie strefy subdukcji w paleozoiku w sąsiedztwie głównej dyslokacji świętokrzyskiej.(...) W Paśmie Klonowskim, w południowym skrzydle synkliny bodzentyńskiej, niezgodność pokaledońska mieści się zwykle w granicach błędu pomiarowego i nigdzie nie przekracza 8-10. Jednakże ruchy kaledonskie wyraziły się tutaj bardzo mocno rozwojem miąższego (400-600m) kompleksu oldredowego o charakterze typowej molasy. Zlepieńce miedzianogórskie i warstwy klonowskie reprezentują starszy oldred świętokrzyski, tj. starszą molase kaledońską. Młodszy oldred świętokrzyski, czyli późną ortomolase kaledońską, reprezentują warstwy barczańskie utworzone już po pulsacjach eryjskich, które zamknęły sedymentację morską warstw bostowskich i zarazem przerwały depozycje warstw klonowskich. (...)

12

Jerzy Znosko : fifty years of the creative work

Dadlez R., Jaworowski K., Marek S.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 4

325-340