Jedną z kluczowych przesłanek dyrektywy w sprawie odpadów (2008/98/WE) było stworzenie ram prawnych umożliwiających państwom członkowskim zbliżenie się „społeczeństwa recyklingu”, dążącego do eliminacji wytwarzania odpadów i do wykorzystywania odpadów jako zasobu.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz trwające prace nad nową ustawą o odpadach skutkują koniecznością opracowania nowych rozporządzeń, wprowadzających szczegółowe wymagania dyrektywy ramowej UE o odpadach. Jest zatem potrzeba nowelizacji i dostosowania obecnie obowiązujących aktów wykonawczych do ustawy o odpadach do nowych wymagań. Wydaje się, że konieczne jest opracowanie szczegółowych ram nowelizacji dla wszystkich rozporządzeń, aby uzyskać ich wzajemną zgodność i transparentność odnośnie zamierzeń ministra środowiska w tych kwestiach.
Przeprowadzono analizę cyklu życia (LCA) wariantowych rozwiązań systemu gospodarki odpadami komunalnymi we Wrocławiu w perspektywie 2020 r. Wyniki LCA jednoznacznie wykazały, że najkorzystniejszym z analizowanych wariantów okazał się zwiększony recykling połączony z termicznym przetwarzaniem (spalaniem) pozostałych odpadów zmieszanych. Ten wariant zapewnił odzyskanie największej ilości energii z odpadów. Wariant z beztlenową stabilizacją biofrakcji, w ramach mechaniczno-biologicznego przetwarzania od-padów, był korzystniejszym rozwiązaniem od tlenowej stabilizacji z uwagi na możliwość odzyskania energii biogazu (biogaz jest w całości traktowany jako odnawialne źródło energii, natomiast energia ze spalania odpadów komunalnych - w 42%). Wydzielana w procesach mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów frakcja paliwowa (RDF) może znaleźć zastosowanie w cementowni jako substytut węgla kamiennego do wytwarzania energii cieplnej, jednak bardziej korzystne z uwagi na ochronę środowiska jest wykorzystanie stałych paliw wtórnych w technologii współspalania w elektrociepłowni. Najmniej korzystny z analizowanych wariantów gospodarki odpadami okazał się wariant stosowany obecnie, polegający głównie na składowaniu odpadów. Potwierdzono, że racjonalna gospodarka odpadami komunalnymi, dzięki odzyskaniu surowców i energii i zastąpieniu nimi kopalnych surowców i paliw, przyczynia się istotnie do zmniejszenia globalnej emisji zanieczyszczeń do środowiska (zwłaszcza do powietrza) spowodowanej działalnością gospodarczą.
EN
Life cycle assessment (LCA) was carried out to select municipal waste management scenarios for the city of Wroclaw, assuming the time horizon of the year 2020. The results of LCA have clearly shown that among the analyzed scenarios the most advantageous is the one combining increased recycling with thermal treatment (incineration) of residual mixed waste, because this option provides the highest energy recovery. The scenario with anaerobic stabilization of the biofraction during mechanical-biological treatment of the waste is a more advantageous option than the one with aerobic stabilization, owing to the potential for energy recovery from biogas. Biogas is entirely considered as a renewable energy source (RES), while only 42% of energy from waste incineration is regarded as RES. The refuse-derived fuel (RDF) fraction sorted out during mechanical-biological treatment of the waste can be used in a cement kiln as a substitute of hard coal for the generation of heat energy, but far more friendly for the environment would be the use of RDF in the co-combustion technology applied in power and heat generating plants. The least advantageous among the analyzed scenarios of waste management was found to be the current scenario where direct landfilling is the preferred disposal option. Rational waste management contributes largely to the reduction in global, economic-activity-related emissions of wastes to the environment in general, and to the atmosphere in particular.
Projekt o nazwie „Formalizacja nieformalnych praktyk w zakresie zbierania i transgranicznego przemieszczania odpadów wewnątrz i do państw Europy Środkowo-Wschodniej”, w skrócie zwany TransWaste, rozpoczął się w 2009 r. Prowadzony jest w ramach programu Europy Środkowej i współfinansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, a trwać ma do grudnia 2012 r. Głównym przedmiotem zainteresowań projektu jest złom, odpady wielkogabarytowe oraz zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE) a jednym z celów określenie rzeczywistego przepływu strumieni tych odpadów. W Polsce badania i obserwacje prowadzone są na terenie Dolnego Śląska. Poza transgranicznym transportem używanych rzeczy (które są zbierane nieformalnie za granicą), zbadano również nieformalną działalność zbieraczy w kraju, skupiając się na zbieraczach złomu.
W 2009 r. ruszył projekt o nazwie "Formalizacja nieformalnych praktyk w zakresie zbierania i transgranicznego przemieszczania odpadów wewnątrz i do państw Europy Środkowo-Wschodniej", w skrócie zwany TransWaste. Jest on prowadzony w ramach programu Europy Środkowej, współfinansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i ma trwać do czerwca 2012 r. Głównym przedmiotem zainteresowań są tu odpady złomu, wielkogabarytowe oraz zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE), a jednym z celów - określenie rzeczywistego przepływu strumieni tych odpadów.
Fikcyjne i patologiczne działania w gospodarce odpadami są powszechnie znane. Polegają one na nadawaniu fałszywych kodów odpadom wyłącznie w celu obniżenia opłaty za składowanie, handlu tzw. kwitami za odzysk (recykling) odpadów opakowaniowych, ZSEE oraz powszechnej obecności szarej strefy na rynku pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Dotychczas opracowano wiele metod i technik zarządzania środowiskowego, a także narzędzi oceny oddziaływania na środowisko produktów, technologii produkcji oraz systemów. Jedną z najczęściej stosowanych technik w ocenie systemów gospodarki odpadami komunalnymi jest ocena cyklu życia (ang. Life Cycle Assessment - LCA).
W artykule dokonano przeglądu wyników badan dotyczących analiz ilości i składu wytwarzanych w Polsce odpadów z gospodarstw domowych. Stosowano w nich różne metodyki. Przedstawione wyniki badan ilości i składu odpadów domowych wytwarzanych w dużych miastach Polski wykazują bardzo duże zróżnicowanie, dla którego trudno znaleźć jednoznaczne uzasadnienie. Wpływ na nie maja różne czynniki, a przede wszystkim różne sposoby i miejsca poboru prób, różne metody prowadzenia badan, cząstkowy charakter większości badań (badania prowadzone tylko w niektórych okresach roku). W efekcie, nie jest możliwe miarodajne porównanie wyników, ani ich uogólnienie - podanie wartości wskaźnikowych dla dużych miast. Konieczna, zatem jest standaryzacja metodyk prowadzenia badan w Europie i przyjęcie jednej ogólnej metodyki dopuszczającej jej lokalne rozszerzenia i umożliwi porównywanie wyników.
EN
The review of methods for conducting quantitative and composition analyses of municipal waste, and the results of the research for household waste compositions conducted in Poland in recent years are presented in the paper. The results of the research in large Polish cities indicate great variability, which could be affected by a number of factors, such as various methods and places for sample collection, various methods for tests, fractional character of most of the studies (studies carried out only in some periods during a year). Consequently, it is neither possible to measurably compare their results, nor to generalise them, for the indices are provided for large cities. It its therefore necessary to standardise methodology for such analysis in Europe, including local specifics, to allow comparison of results.
Odpady komunalne mają specyficzny charakter, zmieniający się w zależności od rodzaju zabudowy, nasycenia terenu obiektami usługowymi i innymi obiektami niemieszkalnymi oraz wyposażenia technicznego i sanitarnego budynków (szczególnie sposobu ogrzewania). Znaczny wpływ na zróżnicowanie składu tych odpadów mają ponadto poziom życia mieszkańców, selektywna zbiórka surowców wtórnych, przydomowe kompostowanie i pora roku.
Podejmowanie decyzji o wyborze metod odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, projektowanie instalacji do ich przetwarzania, ocena wydajności i tzw. efektu ekologicznego tych instalacji, bilansowanie materiałowe procesów sortowania, a także prognozowanie jakości produktów wytwarzanych z odpadów wymaga szczegółowego rozpoznania składu i właściwości odpadów komunalnych.
Gospodarka odpadami komunalnymi stoi przed dwoma zasadniczymi problemami: potrzebą zdecydowanego zwiększenia poziomów selektywnego zbierania odpadów (zwłaszcza z gospodarstw domowych), aby możliwe było osiągnięcie przez Polskę wymaganych poziomów ich recyklingu i odzysku, oraz koniecznością zmniejszenia masy deponowanych odpadów ulegających biodegradacji dla osiągnięcia dopuszczalnych poziomów ich składowania.
Odpady opakowaniowe to wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego użytku wycofane z ponownego użycia, stanowiące odpady w rozumieniu przepisów o odpadach, z wyjątkiem odpadów powstających w procesie produkcji opakowań. Opakowania stały się integralną częścią samych produktów, a wraz ze wzrostem ilości produkowanych odpadów wzrasta też ilość odpadów opakowaniowych.
Odpływ oraz skład i właściwości fizykochemiczne odcieków ze składowisk odpadów komunalnych wykazują silne zróżnicowanie, zależne od wielkości składowiska, ilości i rodzajów deponowanych odpadów, warunków klimatycznych (w szczególności wysokości oraz częstotliwości opadów atmosferycznych), wieku składowiska i technologii składowania (stopień zagęszczania odpadów, stosowanie warstw izolacyjnych).
W pracy przedstawiono scenariusze gospodarki odpadami komunalnymi, w których przewidziano termiczne metody przekształcania odpadów (wydzielanie i dalsza przeróbka frakcji wysokoenergetycznych lub spalanie zmieszanych odpadów po selektywnej zbiórce) oraz ich wpływ na środowisko. Zastosowanymi wskaźnikami środowiskowymi były: zużycie surowców nieodnawialnych, zmiany klimatu, toksyczny wpływ na ludzi, tworzenie się fotoutleniaczy, zakwaszenie i eutrofizacja. Zależności pomiędzy ilością i składem materiałowym odpadów, w tym frakcji wysokoenergetycznych a różnymi czynnikami społeczno-ekonomicznymi uwzględnia model prognostyczny, który w ogólnym zarysie opisano we wcześniejszej pracy autorów [1].Zarówno model prognostyczny jak i przedstawiony w niniejszej pracy sposób tworzenia i oceny scenariuszy są częścią szerszych badań nad oceną zintegrowanych systemów gospodarki odpadami przy pomocy analizy cyklu życia (LCA) w wybranych państwach należących do UE [2]. Niezbędne informacje wejściowe do modelu obok danych ogólnych o państwie i mieście (liczba mieszkańców, powierzchnia miasta, wartości średnich temperatur i opadów), obejmują również znajomość wartości podstawowych wskaźników społeczno-ekonomicznych, takich jak: ilość i wielkość gospodarstw domowych, PKB, przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto, przeciętny miesięczny dochód na 1 osobę w gospodarstwach domowych. W celu prognozy ilości i składu odpadów konieczna jest znajomość rozszerzonych danych społeczno-ekonomicznych (na poziomie kraju i miasta) oraz aktualna ilość i skład odpadów (selektywnie zbieranych i zmieszanych), planowany poziom odzysku i recyklingu oraz zamierzone akcje społeczne, minimalizujące ilość odpadów. Zarówno na tym etapie pracy jak i podczas definiowania scenariusza dla większości danych określono wartości domyślne, które są wykorzystywane przypadku, gdy użytkownik nie posiada wystarczającej ilości informacji. Dla każdego z procesów możliwe jest zdefiniowanie maksymalnie trzech instalacji a jedna sesja umożliwia ocenę i porównanie do 4 scenariuszy.
EN
The presented results stem from the LCA-IWM project founded by the European Commission's 5th Framework Programme, which aims at development of a Waste Prognostic Tool and a Municipal Waste Management System (MWMS) Assessment Tool. These tools enable to plan and to assess the sustainability of household waste management in European cities, in particular cities from new EU Member States. In this paper the MWMSs with thermal treatment of waste (separation of High Caloric Fraction and its usage as RDF or residual waste incineration) in case study for Wrocław are discussed. To prediction of waste quantity and quality the Waste Prognostic Tool based on input parameters consisting of current amount and composition of household waste and of some general socio-economic indicators as well as of historical data on these factors is used. For the environmental assessment criteria both general and specific European waste policy targets were identified. The general targets of the European waste management policy well corresponds with the two major objectives of environmental sustainability in waste management: - conservation of resources; - pollution prevention. In order to enable an environmental evaluation of MWMS the following qualitative criteria were determined : - depletion of abiotic resources - climate change - photo-oxidant formation - acidification - eutrophisation During one session it is possible to develop and to access 4 scenarios including the following steps in waste management: storage of waste at households, collection, transport and waste treatment options.
Omówiono problematykę standaryzacji jakości paliw z odpadów wykorzystywanych w cementowniach, które są obecnie ich głównym odbiorcą. W oparciu o przegląd rodzaju i właściwości paliw z odpadów, wykorzystywanych w znacznych ilościach w cementowniach zagranicznych, zaproponowano klasyfikację tych paliw wg kilku priorytetów (konsystencja, wartość opałowa, zawartość czynników szkodliwych). Z porównania przeanalizowanych danych wynika, że wymagania stawiane paliwom w różnych cementowniach są zróżnicowane, tak pod względem minimalnej wartości opałowej, jak i zawartości składników szkodliwych. Odpady, jako paliwa zastępcze (alternatywne), o niewłaściwej charakterystyce energetycznej i chemicznej, mogą zakłócać proces wypału klinkieru przez obniżenie jego temperatury, powodując pogorszenie jakości cementu. Kontrola jakości odpadów dopuszczonych do spalania przez ich użytkowników, zwłaszcza w odniesieniu do składników szkodliwych, może być bardzo uciążliwa i kosztowna. Cementownie chętnie więc będą stosować paliwa zastępcze o określonych standardach, przygotowane przez profesjonalnych producentów, gwarantujących ich skład chemiczny i właściwości paliwowe. Zaproponowana metodyka standaryzacji przyczyni się do rozwoju przetwarzania odpadów w paliwa oraz ułatwi korzystanie z tych paliw, a zwłaszcza uzyskiwanie zezwoleń na stosowanie paliw z odpadów w celu odzysku energii.
EN
The processing and reuse of single and mixed wastes as secondary fuels requires strict measures to be taken because of the potential emissions of pollutants. And this includes quality assurance not only for secondary fuels from mixed wastes, but also for single wastes that are in use as fuel substitutes. The formulation of strict quality assurance measures will primarily enhance the processing of solid wastes for their utilization as secondary fuels. Such regulations will also be of benefit to the users, especially to those applying for a licence to make use of secondary fuels for energy recovery. The objective of our study was to establish the quality assurance scheme for waste-derived fuels used in cement mills (which are now the main buyers of these products). Based on an overview of the types and properties of the secondary fuels used in large amounts by the cement mills in different countries, a classification was proposed, which involved the following criteria: consistence, calorific value and content of hazardous components. A comparison of relevant data showed that the demands made on these fuels differed from one cement mill to another. This holds both for the minimal calorific value and for the hazardous components. When used as substitute fuel, wastes of inadequate energy efficiency and chemical parameters may seriously disturb the clinker burning process by decreasing its temperature, thus abating the quality of the cement. Quality assurance for the wastes to be used as fuels, especially the one pertaining to the hazardous components, is troublesome and expensive. Cement mills will therefore give preference to secondary fuels with quality assurance certificates, made by professionals capable of assuring an appropriate chemical composition and adequate calorific values.
Biorąc pod uwagę zaostrzające się kryteria akceptacji odpadów do składowania, w przyszłości nie będzie możliwe w Polsce składowanie odpadów surowych. Dyrektywa składowiskowa, a także projekt nowej ustawy wymagają obróbki odpadów przed składowaniem metodami fizycznymi, chemicznymi, termicznymi lub biologicznymi, w tym również przez sortowanie. Należy jednak domniemywać, że zostaną wprowadzone jednoznaczne kryteria dotyczące wytrzymałości mechanicznej odpadów, zawartości w nich składników organicznych, w tym biologicznie rozkładalnych, zawartości składników niebezpiecznych (pochodzenia organicznego i nieorganicznego), rozpuszczalności w wodzie oraz dopuszczalnego składu fizyczno-chemicznego wyciągów wodnych.
Scharakteryzowano kryteria oraz zaproponowano metodykę wstępnego wyboru i oceny lokalizacji zakładów termicznego przekształcania odpadów. Opisano procedury związane z projektowaniem, budową i eksploatacją tych zakładów, a w tym: zasady klasyfikacji inwestycji i ustalania jej lokalizacji, uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, zakres i zasady projektowania oraz warunki uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę i eksploatację. Zamieszczono schemat procedur administracyjnych związanych z budową i eksploatacją takich obiektów.
EN
Location selection and designing principles of waste thermal processing plants. Criteria and algorithm of preliminary selection and evaluation of the location of waste thermal processing plants have been described. Procedures of designing, construction and usabe of such plants have been presented. They include: investment classification and location rules, conditions of spatial management and building allowances. Administration procedures chart, referring to construction and use of those plants have been given.
Przeanalizowano możliwości i metody ograniczania emisji polegające na wstępnym przygotowaniu paliwa, doskonaleniu procesów termicznego przekształcania odpadów oraz oczyszczaniu spalin. Określono wymagania stawiane instalacjom oczyszczania spalin oraz przedstawiono charakterystykę i ocenę stosowanych w nim procesów i urządzeń. Opisano metody zagospodarowania wtórnych odpadów powstających podczas termicznego przekształcania odpadów komunalnych, w tym żużli i popiołów oraz produktów procesów oczyszczania spalin. We wnioskach zawarto wskazania rozwiązań, które zdaniem autorów, należałoby stosować w Polsce.
EN
Emission reduction in wastes thermal processing works - possibilities and methods. Possibilities and methods of emission reduction by preliminary fuel preparation, improving the methods of thermal wasteprocessing and exhaust gas treatment have been analyzed. The requirements for exhaust gases treatment installations have been specified, as well as the characteristics and evaluation of processes and devices used there. Methods of for secondary waste treatment coming out of thermal processing of municipal wastes have been described, including slugs, ashes and products of flue gases treatment processes. The conclusions include the solutions proposals, which, according to the authors, should be applied in Poland.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.