Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 Janicki Grzegorz

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Toponimy dorzecza Giełczwi – zapis historii krajobrazu kulturowego

Janicki Grzegorz

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

2011

nr 15

75--90

W wyniku przeprowadzonych badań w dorzeczu Giełczwi (Wyżna Lubelska) zebrano i zweryfikowano ponad 500 nazw geograficznych (toponimy), wśród których dominują nazwy miejscowości lub ich części, tzw. ojkonimy. Wśród nazw terenowych (mikrotoponimy) przeważają nazwy dzierżawcze i patronimiczne oraz pospolite typu: „Zarzecze” czy „Zalesie” – określające lokalizację obiektu. Nazw kulturowych, stanowiących bazę do odtworzenia historii krajobrazu kulturowego, jest stosunkowo mało, ok. 20% wszystkich zidentyfikowanych nazw. Najczęściej są to nazwy związane z gospodarką i kulturą rolną oraz ilustrujące rozwój sieci osadniczej. Zarejestrowano też nieliczne przykłady toponimów nawiązujących do wydarzeń historycznych, które identyfikują, np. pola bitew czy towarzyszące im nekropolie, jak np.: „Zabita Góra”, „Groby”, „Mogiła”, „Mogiłka”. Mało jest również nazw etnicznych (np. Mośkowizna czy Niemiecki Dół), a nazwy służebne i rodowe nie występują.

In the Giełczew river catchment (Lublin Upland) were collected over 500 geographical names as a result of the research. Names of settlements or their parts (oiconyms) are predominant. Among toponyms the possessive and patronymic names are numerous, as well as common names describing e.g. location of an object (“Zarzecze” or “Zalesie”). Cultural names, which are the basis for reconstruction of the cultural landscape history, constitute about 20% of all names. The predominant cultural names are connected with agriculture, agrarian structure and technique, and development of settlement net. Few toponyms describe historical events, e.g. battles, as well as military necropolis − “Zabita Góra”, “Groby”, “Mogiła”, “Mogiłka”. Ethnic names (e.g. “Mośkowizna”, “Niemiecki Dół”) are also not numerous. Domestic and ancestral names are absent in the examined area.

Wybrane fonologiczne aspekty nazw geograficznych

Janicki Grzegorz

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

2008

nr 11

295--300

Geographical names, including place-names and terrain names, defined as (micro)toponyms, are considered to be a part of cultural heritage of a given geographical region, which results in protection by law (see Monument Protection and Care Act, art. 6.2, Law Gazette of 17 September 2003). They are not only the evidence of relationship between the man (cultural community) and natural environment in which the man exists. Geographical names, contributing to the creation of folk image of the world, are also a source of information about historical landscapes, past environments and cultural processes. The main direction in toponomastic studies is to determine etymology (provenance) and language functions of geographical names. Less attention is devoted to phonological analysis of these names though they belong to sound layer of cultural landscape. It is especially visible in onomatopoeic names illustrating natural sounds of nature. For example in hydronyms (“Szumiąca”, “Szumy”, “Szypoty”), which try to reflect the specificity of water movement in rivers, distinctive consonants are used in Polish: buzzing (“sz”, “ż”, “cz”, “dż”), hissing (“s”, “z”, “c”), and hushing (“ś”, ź”, ć”, “dź”). Also combinations of consonants are used (“szcz”, “ść” or “gż”). Music structure, and especially timbre of sound seem to be the most important morphological factor and element in the names of such kind. Sound layer of geographical names is additionally enriched as a result of using language dialects. Dialect, depending on region and communication groups, causes phonological differentiation of names in respect of such elements of sound (phonological) system as accent, intonation, tone, syllable, foot rhythm, phrase.