Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Applicability of DST results to the evaluation of changes of geologic conditions of Rotliegend series in the Polish Lowland

Dubiel S., Rybicki Cz., Zubrzycki A., Maruta M.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2015

|

Vol. 32, no. 1

77--88

EN

The presented theoretical analysis and industrial examples of interpretation of DST results for the Rotliegend series in the Polish Lowland were focused on the changes of gas productivity factor and commercial value of the analyzed horizon; permeability changes of the Rotliegend series in the wellbore area; facial changes of the Rotliegend.

2

Interpretation of DST test results for the identification of HC accumulation limits or boundaries in the area of the Carpathians and Carpathian Foredeep (South Poland)

Dubiel S., Rybicki C., Zubrzycki A., Maruta M.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2014

|

Vol. 31, no. 2

291--306

EN

The result and interpretation of reservoir tests (DST) are presented in the paper. They were performed in 20 intervals of 17 production wells in years 1995-1997. These wells are located in the Central Carpathians (flysch sand beds) and mainly in the external and internal Carpathian Foredeep (the autochthonous and allochthonous Miocene thin bedded sandstones) and their substratum (mainly carbonates). The basies of the theoretical diagnoses for determining the main types of drainage zones or limits of hydrocarbon accumulations are presented in the form of a short description of the Kappa Company's programmatic procedure (Saphir 202B system). Some diagnostic diagrams for the main reservoir border models are described using the log-log method. Examples of their geological interpretation are also provided.

3

Decision system model for HC exploration on the basis of DST test results

Dubiel S., Zubrzycki A., Maruta M.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2013

|

Vol. 30, no. 1

51--56

EN

The paper presents the results of 57 Drill Stem Tests (DST) within the Upper Jurassic carbonate rocks forming the Carpathian Fordeep basement in the area between Bochnia and Ropczyce (south Poland) performed by the Polish Oil and Gas Company in the years 1993 to 1998. Designated prospective horizons were tested with DST for assessing productivity of strata. DST tests were performed mostly in open hole sections of boreholes (more rarely in cased holes) after prior borehole casing perforation operations. In approximately 75% cases the cycle drill stem tests (DST) was used for testing the Upper Jurassic carbonate rocks. On the basis of data and experiences obtained during exploration of the Upper Jurassic carbonate rocks the model of the work-flow decision diagram was elaborated. It may be used for the integrated HC field management and for possible modifications in the drilling and testing technology.

4

Application of DST interpretation results by log – log method in the pore space type estimation for the upper jurassic carbonate reservoir rocks of the carpathian foredeep basement

Dubiel S., Zubrzycki A., Rybicki C., Maruta M.

Archives of Mining Sciences

|

2012

|

Vol. 57, no. 2

413--424

EN

In the south part of the Carpathian Foredeep basement, between Bochnia and Ropczyce, the Upper Jurassic (Oxfordian, Kimmeridian and Tithonian) carbonate complex plays important role as a hydrocarbon bearing formation. It consists of shallow marine carbonates deposited in environments of the outer carbonate ramp as reef limestones (dolomites), microbial - sponge or coral biostromes and marly or micrite limestones as well. The inner pore space system of these rocks was affected by different diagenetic processes as calcite cementation, dissolution, dolomitization and most probably by tectonic fracturing as well. These phenomena have modified pore space systems within limestone / dolomite series forming more or less developed reservoir zones (horizons). According to the interpretation of DST results (analysis of pressure build up curves by log - log method) for 11 intervals (marked out previously by well logging due to porosity increase readings) within the Upper Jurassic formation 3 types of pore/fracture space systems were distinguished: - type I - fracture - vuggy porosity system in which fractures connecting voids and vugs within organogenic carbonates are of great importance for medium flow; - type II - vuggy - fracture porosity system where a pore space consists of weak connected voids and intergranular/intercrystalline pores with minor influence of fractures; - type III - cavern porosity system in which a secondary porosity is developed due to dolomitization and cement/grain dissolution processes.

PL

W pracy scharakteryzowano metodykę interpretacji testów odbudowy ciśnienia z użyciem krzywych diagnostycznych i specjalistycznych oraz przedstawiono wyniki interpretacji testów złożowych rurowymi próbnikami złoża (RPZ) wykonanych w latach 1995-1997 w 11 profilach serii węglanowych górnej jury (malmu) budujących podłoże zapadliska przedkarpackiego w strefie Bochnia - Ropczyce. Uzyskane wyniki oraz szczegółowa interpretacja krzywych odbudowy ciśnienia dennego w powiązaniu z rozpoznanym rozwojem litofacjalnym utworów górnej jury pozwoliła wstępnie wydzielić charakterystyczne typy wykształcenia przestrzeni porowej, występujące w obrębie interwałów wytypowanych badaniami geofizyki wiertniczej do testów RPZ. Są to: I - typ szczelinowato-porowy z dominującym wpływem systemu szczelin; II - typ porowo-szczelinowaty z minimalnym wpływem szczelin oraz typ III - kawernisty, w którym system wolnych przestrzeni tworzą mikrokawerny, pustki i przestrzenie międzykrystaliczne powstałe głównie wskutek epigenetycznych procesów dolomityzacji i rozpuszczania. Wydzielone systemy można wiązać z facjami skał węglanowych, głównie organogenicznych, występujących w obrębie utworów górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego.

5

Analiza właściwości zbiornikowych skał węglanowych na podstawie wyników testów RPZ i pomiarów geofizyki wiertniczej (górnojurajskie podłoże zapadliska przedkarpackiego)

Dubiel S., Zubrzycki A., Maruta M.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2012

|

Vol. 29, no. 1

127-134

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy statystycznej zależności przepuszczalności efektywnej (KDST) od porowatości Phi/geof.) w celu oceny zmian właściwości zbiornikowych górnojurajskich skał węglanowych, występujących w podłożu centralnej części zapadliska przedkarpackiego, w strefie Bochnia - Dębica - Mędrzechów. Analizę przeprowadzono wykorzystując wyselekcjonowane dane uzyskane z pomiarów geofizyki wiertniczej oraz wyników testów złożowych rurowymi próbnikami złoża (RPZ). Metodą analizy statystycznej wyznaczono odpowiednie równanie regresji w postaci: log KDST = -0,142 + 0,178 x Phi/geof. mogące być przydatne do prognozowania współczynnika przepuszczalności efektywnej na podstawie wielkości współczynnika porowatości dla węglanowych skał górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego.

EN

In the paper reservoir properties - effective permeability (K/DST) and porosity Phi/geof.) of the Upper Jurassic carbonate reservoir rocks were analyzed. Data of the permeability from DST and porosity from well logging were used to determine the relationship between them by statistic methods. On the basis of analysis's results the equation as log K/DST = -0.142 + 0.178 x Phi/geof. was established for oil and gas bearing Upper Jurassic carbonate formation in central part of the Carpathian Foredeep basement (in the area: Bochnia - Dębica - Mędrzechów).

6

Zmiany współczynnika przewodności hydrodynamicznej w utworach miocenu autochtonicznego zapadliska przedkarpackiego na podstawie wyników testów złożowych i pomiarów geofizyki wiertniczej

Dubiel S., Zubrzycki A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2011

|

T. 28, z. 1-2

105-113

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy statystycznej zależności współczynnika przewodności hydrodynamicznej (eta) od współczynnika średniej porowatości geofizycznej (Phi) dla utworów miocenu autochtonicznego południowej części zapadliska przedkarpackiego, w strefie między Tarnowem i Rzeszowem. Badania przeprowadzono na wybranych 32 wynikach testów złożowych, wykonanych rurowymi próbnikami złoża (RPZ) w interwałach niezarurowanych wykorzystując również pomiary geofizyki wiertniczej. Opracowano histogram średniej porowatości geofizycznej utworów miocenu autochtonicznego w badanej strefie oraz przedstawiono wyniki analizy statystycznej dla zależności: log eta = a x Phi + b w postaci równania regresji dla tego obszaru poszukiwań naftowych.

EN

In the paper transmissibility factor (eta) and porosity (Phi) of autochthonous Miocene deposits in the S part of the Carpathian Foredeep (zone Tarnów-Rzeszów) were analyzed. Data of transmissibility factor from 32 selected open-hole intervals of DST results were calculated and porosity and permeability from well logging were used to determine relationships between them by statistic methods. On the basis of analysis's results simple equation: log eta = a x Phi + b was established for gas-bearing autochthonous Miocene formation. The increase of transmissibility factor and porosity suggest a good pore hydraulic connectivity and in our opinion greater participation of the effective porosity in the absolute porosity of reservoir rocks which is determined by well logging.

7

Analiza właściwości zbiornikowych utworów miocenu autochtonicznego zapadliska przedkarpackiego na podstawie wyników opróbowań złożowych i geofizyki wiertniczej

Dubiel S., Zubrzycki A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2010

|

T. 27, z. 1--2

121-128

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy statystycznej zależności przepuszczalności efektywnej (K) od porowatości (Phi) w celu oceny zmian właściwości zbiornikowych utworów miocenu autochtonicznego zapadliska przedkarpackiego (ze szczególnym uwzględnieniem strefy Tarnów - Rzeszów oraz Wola Obszańska - Nowosielec), na podstawie danych uzyskanych pomiarami geofizyki wiertniczej oraz wyników testów złożowych rurowymi próbnikami złoża (RPZ), jak też porównawczo na podstawie wyników badań laboratoryjnych. Metodami analizy statystycznej wyznaczono odpowiednie równania regresji w postaci : log K = a + b x Phi nadające się do prognozowania współczynnika przepuszczalności efektywnej na podstawie współczynnika porowatości utworów miocenu autochtonicznego w zapadlisku przedkarpackim, w rozpatrywanych obszarach gazo- i wodonośnych.

EN

In the paper reservoir properties - effective permeability (K) and porosity (Phi), of autochthonous Miocene deposits in the area of the Carpathian Foredeep were analyzed. Two zones were selected (first - southern in area of Tarnów - Rzeszów and north-eastern of Wola Obszańska-Nowosielec) both differ in structural position and thickness of Miocene profiles. Data of effective permeability from DST and porosity from well logging as well laboratory data were used to determine relationships between them by statistic methods. On the basis of analysis's results simple equations: log K = a + b x Phi were established for gas-bearing autochthonous Miocene formation in the area of Carpathian Foredeep.

8

Mineralizacja wód złożowych miocenu autochtonicznego zapadliska przedkarpackiego oraz ich wpływ na środowisko naturalne

Zubrzycki A., Dubiel S.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2009

|

T. 26, z. 4

695-705

PL

Wody złożowe oraz płyny wiertnicze są potencjalnym zagrożeniem dla środowiska naturalnego, szczególnie w przypadku otwartych erupcji w trakcie prac wiertniczych lub eksploatacyjnych. W artykule przeanalizowano mineralizacje płynów pobranych rurowymi próbnikami złoża (RPZ) z poziomów miocenu autochtonicznego strefy S zapadliska przedkarpackiego (Tarnów - Rzeszów) oraz mineralizacji mioceńskich (głównie dolnosaramckich) wód złożowych występujących w krawędziowej - NE - strefie zapadliska (Wola Obszańska - Lubliniec). Strefy te różnią się miąższością miocenu autochtonicznego oraz mineralizacją wód złożowych, chociaż w obu występują złożowe akumulacje gazu ziemnego. Na podstawie ilościowej analizy składu chemicznego płynów i wód złożowych określono ich zagrożenie dla środowiska naturalnego.

EN

Formation waters and drilling fluids are hazardous for the natural environment, particularly in case of blow-outs during drilling, well completions, and oil/gas production. In the paper fluids from DST tests and Miocene (mainly Lower Sarmatian) formation waters from two areas of the Carpathian Foredeep (first - southern in area Tarnów-Rzeszów and second north-eastern Wola Obszańska - Lubliniec) were analyzed. Thickness of the autochthonous Miocene sediments and mineralization of its formation waters are different in these areas although both are gas--bearing. On the basis of the chemical composition quantitative analysis of Miocene fluids and formation waters the hazard to natural environment was determined.

9

Analiza warunków geologicznych oraz technologicznych pod kątem pozarurowych erupcji gazu ziemnego w rejonie Karpat i ich przedgórza

Dubiel S., Zubrzycki A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2009

|

T. 26, z. 1--2

131-139

PL

W artykule przeanalizowano przyczyny pozarurowych erupcji gazu ziemnego podczas poszukiwania i udostępniania złóż węglowodorów. Na podstawie danych przemysłowych, scharakteryzowano wpływ warunków geologicznych i czynników technologicznych na powstawanie tego typu erupcji wiertniczych, w odniesieniu do Karpat i ich przedgórza. Wskazano sposoby techniczne i technologiczne zapobiegania pozaruowym przepływom gazu ziemnego jako zjawiskom niebezpiecznym dla środowiska naturalnego.

EN

The paper examines reasons of external casing gas blow-out events during hydrocarbon explorations in the area of the Flysch Carpathians and their foredeep. On the basis of drilling and formation pressure data one describe how geological settings and technological drilling factors can affect on this type of drilling failures. The paper outlines the technology methods to prevent external casing gas flows as hazardous phenomena for natural environment.

10

Nowy kierunek studiów na Wydziale Wiertnictwa, Nafty i Gazu w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie od roku akademickiego 2008/2009

Stryczek S., Siemek J., Zubrzycki A., Rybicki C.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2008

|

R. 47, nr 1-2

197-206

11

Inżynieria Naftowa i Gazownicza - nowy kierunek na AGH w Krakowie

Stryczek S., Siemek J., Zubrzycki A., Rybicki C.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2008

|

Nr 2

24

PL

Informacja nt. decyzji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 16 stycznia 2008 r., w sprawie utworzenia nowego kierunku - Inżynieria Naftowa i Gazownicza, na Wydziale Wiertnictwa, Nafty i Gazu Akademii Górniczo-Hutniczej.

12

Mioceńskie wody formacyjne strefy złoża gazu ziemnego "Przemyśl" (SE część zapadliska przedkarpackiego) - wstępna interpretacja ich genezy i ewolucji

Zubrzycki A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2004

|

R. 21/1

493-503

PL

W oparciu o 172 wyselekcjonowane analizy chemiczne prób mioceńskich (górnobadeńsko-dolnosarmackich) wód formacyjnych przedstawiono charakterystykę tych wód, występujących w strefie pola gazowego "Przemyśl-Wapowce" oraz w jego regionalnym otoczeniu - "Aureoli". Wykazano odrębność wód związanych z akumulacją gazu, reprezentowanych przez wody chlorkowe (77,0% - typ A+B), charakterystyczne dla stref izolowanych od wpływu wód infiltracyjnych. W strefie "Auroli" występuje układ inwersyjny, poprzez dominację wód sodowych (69,43% - C+D), charakterystycznych dla stref o intensywnej i/lub słabej wymianie wód. Stosując genetyczną interpretację zależności jonowych (Cl-, Br-, Na+) oraz mineralizacji ogólnej, określono grupy wód o różnej genezie. Wykazano, że dominującą role odgrywają grupy genetyczne I+II, które razem z grupą V stanowiąc 85,7% analizowanych prób w strefie "Auroli" oraz 72,5% prób w strefie pola gazowego, reprezentują wody o charakterze sedymentacyjnym. Biorąc pod uwagę rozpoznane warunki depozycji w basenie sedymentacyjnym zapadliska przedkarpackiego, w okresie baden górny - sarmat dolny, wykazano związek pomiędzy niską mineralizacją wód formacyjnych a procesem spłycania basenu i wysładzania się wód w tym czasie. Jego brakiczne wody rozpuszczały wytrącone ewaporacyjnie na płyciznach sole, a po pogrzebaniu zostały wzbogacone w brom w trakcie diagenezy materii organicznej. Późniejszy proces rozcieńczania, będący skutkiem wgłębnego przepływu wód infiltracyjnych, wpłynął wyraźnie na ukształtowanie się charakteru mioceńskich wód formacyjnych strefy "Aureoli", natomiast w małym stopniu zaznaczył się w strefie pola gazowego "Przemyśl-Wapowice".

EN

The 172 selected chemical analyses of Miocene (Upper Badenian-Lower Sarmatian) formation waters in the area of gas pool "Przemyśl-Wapowce" and its regional surroundings - "Aureole" were used to preliminary interpretation of their origin and evolution. Quantitative results of the classification waters according to Sulin (Tab. 1 and fig. 1) showed the inversion nature of formation waters in the area of the "Aureole" with relation to gas-field waters. In the latter case chloride waters are dominant (77,0% - type A+B) what is typical for isolated and hydrocarbon bearing zones in contrast to sodium waters (69,43% - type C+D) being predominant within the "Aureole" as waters characteristic of intense water exchange zones. The complex interpretation of TDS content vs Br concentration (Fig. 2) revealed that the majority Miocene formations waters belong to genetic groups I+II and to group V as well(85,7% for the "Aureole" zone and 72,5% for gas field). These waters were regarded to be the connate water type originated in sedimentary basin of the Carpathian Foredeep in conditions of the progressing shallowing and freshening marine waters. According to sedimentological, microfossils and organic matter geochemical studies the depth of marine basin and salinity its waters underwent gradual decreasing since Upper Badenian from about 200 m (outer shelf) and normal marine salinity to about 10 m (inner neritic zone) and salinity approx. 16% or even 9% on the end of the Lower Sarmatian (surface water temperature 17-20 degrees of Celsiu). Taking into consideration what was above-mentioned and relations of Cl/Br vs Na/Br molar rations (Fig.3) the low salinity of the Miocene formation waters (avg. 23,568 g/l - the "Aureole" and 36,487g/l - gas field) can be explained by their brackish nature, salt (halite) dissolution, bromine enrichment due organic matter digenesis after burial and next subsequent dilution by infiltrated fresh meteoric waters. The latter process is distinctly evident for waters in the "Aureole" but not for gas-field waters.

13

Genetyczna interpretacja zależności jonowych Na-Ca-Cl w wodach formacyjnych dolomitu głównego cechsztynu na Niżu Polskim

Zubrzycki A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2003

|

R. 20/1

291-296

PL

Na podstawie zbiorów 96 wyselekcjonowanych analiz chemicznych prób wód formacyjnych poziomu dolomitu głównego cechsztynu na obszarze Niżu Polskiego oraz wyników wcześniejszych badań udokumentowano główne procesy fizykochemiczne, które wpłynęły na ewolucję tych wód. Wykonano interpretację diagnostycznych zależności między wskaźnikami hydrochemicznymi Cl/Br vs Na/Br oraz Ca/nad. vs Na/def. w odniesieniu do skonstruowanej krzywej ewaporacji wody morskiej. W jej wyniku potwierdzono morskie pochodzenie większości (96%) wód formacyjnych poziomu Ca2 oraz wykazano istnienie dwóch głównych ich grup, różniących się odmiennymi drogami ewolucji. Nie potwierdzono dominującej roli procesu dolomityzacji w sensie wytwarzania nadmiaru jonów Ca2+.

EN

The 96 selected chemical analyses of Zechstein Main Dolomite formation waters in the area of Polish Lowland and results of previous investigations were used to detect main physico-chemical processes having strong influence to the evolution of these waters. The complex interpretation of Cl/Br vs Na/Br molar ratios and Ca/exc. vs Na/def. in meq/l relationships has confirmed the marine origin of Ca2 waters and has revealed that these waters have had two different ways of evolution. Formation waters of group I have evolved from marine waters through the halite dissolution and next or simultaneously underwent a 2Na for lCa exchange. Group II is a product of mixing waters of group I and of post-evaporation remnants. Some waters (8%) have formed through the halite dissolution into seawater or freshwater only. Presented in Figure 2 Ca/exc. vs Na/def. relationships show no support for the hypothesis that dolomization produces the elevated Ca contents of Main Dolomite formation waters.

14

Origin and evolution of Lower Jurassic formation waters from the West Pomerania, Poland

Zubrzycki A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2002

|

R. 19/1

285-296

EN

The forty two selected chemical analyses of Lower Jurassic formation waters from clastic reservoirs in the area of Polish West Pomerania and the available stable isotope of H and O measurements were used to preliminary interpretation of the origin and evolution of these waters. The complex interpretation of Na vs Cl in meq/1, log Cl vs log Br (weight), Cl/Br vs Na/Br molar ratios, Cl vs Ca and Cl vs Mg (weight), and also rhoD vs rho18O and rhoD vs Cl relationships has revealed that the majority Lower Jurassic formation waters have gained the salinity by salt rock dissolution although the minority of them contains some amounts of evaporation residue. The distinct majority of these waters is enriched in Ca and all of them are depleted in Mg. At least from the time of the Laramide tectonic inversion formation waters are subjected to dilution by infiltrated fresh meteoric waters. Nevertheless in deep buried and good sealed Lower Jurassic horizons mainly in the Szczecin Synclinorium formation waters with high salinity but diagenetically altered were probably survived.

PL

W oparciu o wyselekcjonowane analizy chemiczne wód oraz dostępne wyniki pomiarów stałych izotopów H i O przeprowadzono wstępną interpretację genezy i ewolucji wód formacyjnych występujących w poziomach piaskowcowych dolnej jury na Pomorzu Zachodnim. Wykorzystano zależności pomiędzy koncentracją dwóch inercyjnych anionów Cl- i Br- a zawartością kationów Na2+, Ca2+ i Mg2+, odnosząc je do skonstruowanej krzywej ewaporacji wody morskiej oraz zależności rho D vs rho 18O i rhoD vs Cl. Wykazano, że większość wód formacyjnych nabyła wysokiej mineralizacji poprzez rozpuszczanie skał solnych, chociaż inne wody zawierają postewaporacyjne residuum. Udokumentowano istnienie deficytu Mg i nadmiaru Ca oraz proces rozcieńczania przez wody meteoryczne często nieco zasolone, którego początek datowano na okres po laramijskiej inwersji tektonicznej obszaru. Proces ten nie zaznaczył się prawdopodobnie w głębiej położonych i dobrze izolowanych poziomach zbiornikowych, głównie w antyklinorium szczecińskim.

15

On the stability "in the large'' and unsafe disturbances in a nonlinear oscillator

Szemplińska-Stupnicka W., Tyrkiel E., Zubrzycki A.

Computer Assisted Mechanics and Engineering Sciences

|

2001

|

Vol. 8, No. 1

155-168

EN

The problem of the stability "in the large'' and the unsafe disturbances of the equilibrium position is studied for the structures whose dynamics is governed by the equation of motion of the pendulum with parametric excitation. The system displays a variety of nonlinear and chaotic phenomena, so that the study requires the use of theoretical concepts of the mathematics of chaos. Detailed explorations are performed by the aid of the nonlinear software package Dynamics.

16

Bromine content in formation waters as their origin factor - example from Triassic clastic reservoirs in NW Pomerania, Poland

Zubrzycki A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2000

|

R. 17

207-215

EN

On the basis of 76 selected water samples of formation waters from 4 Triassic clastic reservoirs i.e. the Keuper-Rhaetian (Upper Triassic), Upper, Middle and Lower Buntsandstein (Lower Triassic) the tentative determination of their origin was proposed. For this purpose the relationship between the bromine concentration and TDS content was used according of the Rittenhouse's idea. It was revealed that majority of Triassic formation waters belong to genetic group II and V. Their origin is considerably related to diagenetic reactions (water-rock interactions) during burial and/or in lesser extent to mixing processes with less saline waters. Single waters samples of group III originated by probably Zechstein salt (halite) dissolution. Some waters from Keuper-Rhaetian reservoir in area of Pomeranian Antyclinorium are diluted by infiltration waters.

PL

W większości wód formacyjnych triasowych poziomów zbiornikowych na obszarze NW Pomorza stwierdzono występowanie bromu w formie jonowej. Jego zawartość zmienia się w szerokich granicach: od kilku do 2000 mg/l. W niniejszej pracy, bazując na idei Rittenhouse'a i przyjmując morskie pochodzenie wód formacyjnych, wykorzystano zależność pomiędzy zawartością bromu a mineralizacją ogólną do wstępnego określenia genezy i ewolucji tych wód. Wyselekcjonowane 76 prób wód pochodziło z opróbowań 4 klastycznych poziomów zbiornikowych triasu: A) kajper-retyk (w tym piaskowiec trzcinowy), B) górny, C) środkowy oraz D) dolny pstry piaskowiec (w tym piaskowiec tygrysi). Na wykresach zawartości bromu względem mineralizacji ogólnej umieszczono skonstruowaną krzywą (rozcieńczania) ewaporacji wody morskiej oraz punkt "woda morska", przyjmując zawartość bromu 68 mg/l oraz zasolenie 35 promili. Przeprowadzona analiza wykazała, że większość wód formacyjnych triasu NW Pomorza należy do grupy II i V, których geneza jest silnie związana z reakcjami diagenetycznymi między pogrążanymi wodami postewaporacyjnymi a skałą. Pojedyncze przypadki wód grupy III wskazują na zjawisko wtórnego rozpuszczania halitu, prawdopodobnie z cechsztyńskich struktur solnych. W poziomie najwyższym A) kajper-retyk stwierdzono występowanie wód rozcieńczonych przez wody infiltracyjne o małej mineralizacji - grupa IV.

17

On the new scenario of annihilation of the Cross-Well chaotic attractor in a nonlinear oscillator

Szemplińska W., Zubrzycki A., Tyrkiel E.

Journal of Technical Physics

|

1999

|

Vol. 40, no 2

163-173

EN

The twin-well potential Duffing oscillator is considered and the investigations are focused on a new scenario of destruction of the cross-well chaotic attractor. The new phenomenon belongs to the category of subduction bifurcation and consists in replacement of the cross-well chaotic attractor by a pair of unsymmetric 2T-periodic attractors. It is shown that the new scenario forms a transition zone in the system control parameter plane, the zone, which separates the two known scenarios of annihilation of the cross-well chaotic attractor: the boundary crisis, and the subduction in which the two single-well T-periodic attractors are born in a saddle-node bifurcation.

18

Chaotic oscillations in a model of suspended elastic cable under planar excitation

Szemplińska-Stupnicka W., Tyrkiel E., Zubrzycki A.

Computer Assisted Mechanics and Engineering Sciences

|

1999

|

Vol. 6, No. 2

217-229

EN

The single mode equation of motion of a suspended elastic cable under planar excitation is considered, and numerical exploration is focused on the chaotic oscillations which occur in a certain domain of system control parameters. Bifurcations of the subharmonic resonance oscillation and their evolution into chaotic attractor are studied. Then the global bifurcation theory is applied to determine the critical system parameters for which the chaotic attractor undergoes the subduction destruction in the ``boundary crisis'' scenario. The post-crisis transient motion, which in this case becomes the generic long-lasting chaotic system response, is also studied.