Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Tuż po realizmie socjalistycznym. Architektura i urbanistyka Wrocławia z przełomu lat 50. i 60. XX wieku

Majczyk J., Tomaszewicz A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

Nr 49

181--190

PL

W 1954 r. Nikita Chruszczow ocenił negatywnie formy budowli wznoszonych w okresie stalinowskim oraz koszty ich realizacji, wzywając do „racjonalizacji” i uprzemysłowienia budownictwa. Mimo to proces przechodzenia od wzorców realizmu socjalistycznego do architektury odwołującej się do przedwojennego modernizmu nie był rewolucyjny, ale raczej ewolucyjny. We Wrocławiu zachowało się wiele pojedynczych obiektów i zespołów budowli, w których socrealistyczny „historyzm” uproszczono i próbowano powiązać go z nowymi technologiami w budownictwie. W artykule zostały zatem przedstawione wybrane wrocławskie realizacje powstałe na styku dwóch wspomnianych „epok”.

EN

n 1954, Nikita Khrushchev criticised the forms of buildings erected during the Stalinist period and the costs of their construction, calling for “rationalisation” and industrialisation of the building industry. Nevertheless, the process of transition from the models of socialist realism to the architecture inspired by pre-war Modernism was rather evolutionary than revolutionary. Wrocław retains many individual buildings and building complexes in which the socialist-realist “historicism” was simplified and attempts were made to combine it with new building technologies. Therefore, the paper will present selected buildings constructed in Wrocław at the junction between the two aforementioned “epochs”.

2

Projekty profesora Andrzeja Frydeckiego dla wrocławskich szkół wyższych

Majczyk J.

Architectus

|

2016

|

Nr 2 (46)

79--93

PL

Andrzej Frydecki (1903–1989), architekt i jeden z założycieli Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, rozpoczął karierę zawodową pod koniec lat 20. XX w. we Lwowie. W czasie kilkunastoletniej działalności zaprojektował kilkadziesiąt domów jedno- i wielorodzinnych, budynki użyteczności publicznej, kościoły, obiekty kultury i zdrowia. Po wojnie architekt związał swoje losy ze stolicą Dolnego Śląska, gdzie kształcił nowe kadry inżynierskie i opracował wiele projektów, m.in. dla wrocławskich uczelni. W prezentowanym artykule przedstawiono prace Frydeckiego z przełomu lat 40. i 50. XX w. – projekty zrealizowane, jak budynek Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej wraz z halami laboratoryjno- produkcyjnymi, oraz mało znane koncepcje, których nie urzeczywistniono (domy akademickie na Szczytnikach, plany kampusu Politechniki Wrocławskiej, siedziby wydziałów: Elektrycznego i Lotniczego). Wszystkie pokazane budowle zostały zaprojektowane w stylistyce bliskiej modernizmowi, ich realizację uniemożliwiły zatem względy ideologiczne, gdyż w 1949 r. do polskiej architektury wprowadzono nową metodę projektową – realizm socjalistyczny.

EN

Andrzej Frydecki (1903–1989), an architect and one of the founders of the Faculty of Architecture at Wrocław University of Technology, began his career in the late 1920s in Lviv. During several years of professional activity he designed dozens of single- and multi-family houses, public buildings, churches, cultural and health care objects. After the end of the Second World War he became associated with the capital of Lower Silesia, where he educated young architects and prepared many projects, e.g. for Wrocław universities. The article presents architectural designs of Frydecki of the late 1940s and 1950s – erected buildings such as the new headquarters and laboratory halls of the Faculty of Mechanical Engineering at Wrocław University of Technology, as well as not so well known concepts, which were not realized (student dormitories, concepts of the technical university campus development, seats of the Faculties of Electrical Engineering and Aviation). All the shown buildings were designed in the style close to modernism; their realization was impossible for ideological reasons as in 1949 in Poland there was implemented a new method of architectural design – the socialist realism.

3

Aleja Profesorów w kampusie głównym Politechniki Wrocławskiej – historia rozwoju układu przestrzennego

Majczyk J, Tomaszewicz A

Architectus

|

2015

|

Nr 1(41)

69--86

PL

Aleja Profesorów została pomyślana jako główne reprezentacyjne wnętrze urbanistyczne kampusu Politechniki Wrocławskiej, który w okresie powojennym zaczęto budować między pl. Grunwaldzkim i nabrzeżem Odry. Ramy kompozycyjne alei zostały nakreślone w pierwszym planie zagospodarowania fragmentu śródmieścia Wrocławia, opracowanym w 1949 r.; miała ona stanowić jedną z poprzecznych osi wytyczonych prostopadle do pl. Grunwaldzkiego – najważniejszej trasy komunikacyjnej dzielnicy. Proces kształtowania Alei Profesorów rozpoczęto od wzniesienia w latach 1950–1955 siedzib Wydziałów: Elektrycznego i Lotniczego (budynki D1 i D2). Bliźniacze gmachy zaprojektowane przez profesorów Zbigniewa Kupca i Tadeusza Brzozę, ustawione wzdłuż pl. Grunwaldzkiego, zdefi niowały szerokość alei oraz jej północno-wschodnią i północno- -zachodnią granicę. W latach 50. i 60. XX w. powstało kilka koncepcji ukształtowania pierzei Alei Profesorów, z których żadna nie została zrealizowana. Całościowy plan nowego kampusu Politechniki Wrocławskiej wyłoniono w drodze konkursu w 1964 r. Autorzy zwycięskiej pracy, Krystyna i Marian Barscy, przedstawili w niej także wizję zagospodarowania Alei Profesorów, której zasadniczą część rozwiązali w formie skweru obsadzonego dwoma rzędami drzew. Ze względu jednak na bardzo trudne warunki lokalowe uczelni, wnętrze alei zaczęto wypełniać tymczasowymi pawilonami, próbując równocześnie realizować siedziby kolejnych wydziałów przewidziane w projekcie Barskich. Przyspieszenie prac związanych z budową kampusu Politechniki Wrocławskiej nastąpiło dopiero po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Nowe możliwości fi nansowania inwestycji związanych z nauką pozwoliły wybudować gmachy Zintegrowanego Centrum Studenckiego oraz Biblioteki Nauk Ścisłych i Technicznych, które zamknęły Aleję Profesorów od strony południowej i północnej. W kolejnych latach uzupełniono zabudowę wzdłuż wschodniej i zachodniej granicy alei, wyburzono tymczasowe pawilony oraz przedstawiono projekt zagospodarowania jej wnętrza. W koncepcji opracowanej przez Bogusława Wowrzeczkę utrzymano pierwotny zamysł stworzenia reprezentacyjnego wnętrza urbanistycznego postrzeganego jako miejsce spotkań studentów i pracowników uczelni.

EN

Aleja Profesorów has been conceived as the main representative urban interior of the campus of the Wrocław University of Technology. Its building began in the after-the-war period, between Grunwaldzki Square and the bank of the Oder River. The compositional frames of the avenue were defined in the first plan of creating a fragm ent of the Wrocław town centre which was worked out in 1949; it was to compose one of the transverse axes laid out perpendicularly to Grunwaldzki Square – the most important communication route of this district. The process of forming Aleja Profesorów began with the erection of buildings of the Faculties of Electrical Engineering and Aviation (buildings D1 and D2) in the years 1950–1955. The identical buildings designed by Professors Zbigniew Kupiec and Tadeusz Brzoza raised along Grunwaldzki Square defined the width of the avenue and its north-east and north-west boundary. In the 50s and 60s of the 20th century several concepts of forming the frontage of Aleja Profesorów came into being, of which none, however, were realized. The overall plan of the new campus of the University of Technology came into being as a result of a contest in 1964. The authors of the winning work, Krystyna and Marian Barscy, presented a vision of creating Aleja Profesorów whose fundamental part they solved in the form of a square bordered with two rows of trees. However, due to very difficult conditions of accommodations at the university, the interior of the avenue was successively filled with temporary pavilions, trying, at the same time, to realize quarters for consecutive faculties provided in the project of Barscy. Acceleration of works bound with building of the Technological University’s campus followed only after Poland joined the European Union. New potentialities of financing investments bound with science allowed constructing buildings of the Integrated Student Centre and the Library of Science and Technology which closed off Aleja Profesorów from the south and the north. In succeeding years building was completed along the east and west boundaries of the avenue, the temporary pavilions were pulled down and a plan of composing the avenue’s interior was presented. In the conception worked out by Bogusław Wowrzeczka, the original plan of creating a representative urban interior perceived as a meeting-place of students and staff of the university was preserved.