Najważniejszym środkiem ochrony przy uszkodzeniu, stosowanym w urządzeniach trakcji elektrycznej przewodowej w warunkach kopalnianych, jest uszynienie ochronne. W aktualnie obowiązujących aktach prawnych (normy, przepisy) nie ma podanych wymagań dotyczących kryteriów oceny skuteczności uszynienia ochronnego. Prowadzi to w warunkach eksploatacyjnych albo do braku oceny, albo do kierowania się kryteriami subiektywnymi, nie mającymi uzasadnionych podstaw. W artykule przeprowadzono analizę wartości spodziewanych napięć dotykowych i przedstawiono propozycje dopuszczalnych czasów działania samoczynnego wyłączania zasilania.
EN
The most important protection mean at the damage, used in equipment of the electric wire traction, is protective bus bar. In the presently legal acts in force (standards, requirements) there is no criterions referring to protection bus bars. It causes in exploitation conditions either lack of evaluation, or use of subjective criterions of no justified basis. Analysis of expected touch voltage values is carried out and proposals of permissible times of action of automatic shutoff of power supply.
W artykule przedstawiono metodykę określania wpływu deformacji terenu powodowanych szkodami górniczymi, wynikłymi z eksploatacji podziemnej, na pracę linii napowietrznych. Przedstawiono przykładowe wyniki obliczeń naprężeń w przewodach i ich zwisów oraz sposób określania wpływu czynników mogących łagodzić skutki deformacji.
EN
The article features a method to define the effect of underground mining-related earth deformations on the work of overhead cables. The authors presented sample results of stresses calculations in the cables and their slacks, as well as a method to define the factors that would mitigate the deformation results.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono ważniejsze cechy charakteryzujące systemy zasilania wysoko wydajnych kompleksów wydobywczych w górnictwie węgla kamiennego i zwrócono uwagę na związane z nimi zagrożenia elektryczne. Przedstawiono elementy ryzyka porażenia prądem elektrycznym, wybuchu metanu i związanego z występowaniem prądów błądzących. Podkreślono rolę odpowiedzialności i kwalifikacji użytkowników maszyn i urządzeń stosowanych w zaawansowanych technologiach górniczych.
EN
The scope of the paper is the discussion of major features characterizing supply systems of heavy duty longwall machinery in hard coal mining and the associated risks. Elements of electric shocks, methane explosions and stray currents risks are presented. The importance of the responsibility and qualifications of staff operating machines and equipment used in advanced mining technologies is highlighted.
W artykule przeanalizowano wpływ nowoczesnych układów zasileniowo-napędowych (silniki dwubiegowe, rozruszniki tyrystorowe, napędy ze sprzęgłami hydrodynamicznymi) na właściwości rozruchowe i możliwości doboru zabezpieczeń w wysokowydajnych kompleksach ścianowych.
EN
There has been analysed in the paper the impact of modern supply-drive systems (two-speed motors, thyristor starters, drives with hydrodynamic coupling) on start-up characteristics and choice of protection in high-duty coal face systems.
W artykule przedstawiono wyniki analizy zakresu i możliwości wprowadzenia napięć wyższych od 6 kV w sieciach rozdzielczych i zasilających podziemnych zakładów górniczych. W analizie uwzględniono uwarunkowania wynikające z dopuszczalnej obciążalności i wytrzymałości zwarciowej kabli i aparatury, a także bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń elektrycznych.
EN
The results of analysis of a range and chances of using the voltages higher than 6 kV in distribution and power supply networks at underground mines have been presented in the paper. In the analysis there have been taken into consideration the requirements resulted from limiting load-carrying capacity and short-circuit strength of cables and apparatus as well as a safety of operation of electric equipment.
Impedancja ciała człowieka stykającego się z urządzeniem elektrycznym może ulegać zmianom pod wpływem różnych czynników zewnętrznych. Szczególnie w warunkach środowiskowych podziemi kopalń istotny staje się wpływ czynników ergonomicznych. W artykule przedstawiono sposób oceny zmian ryzyka porażenia prądem przemiennym w sytuacjach, gdy impedancja ciała człowieka ulega zmniejszeniu w wyniku oddziaływań niekorzystnych warunków zewnętrznych.
EN
Human body impedance while in contact with electrical equipment may be subjected to changes evoked by different external conditions. Under specific environmental conditions prevailing in coal mines the influence of ergonomic factors is essential. The scope of the paper is the manner of assessing the risk of shock from alternating current when human body impedance is reduced due to unfavorable external conditions.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przeanalizowano mechanizmy bezpieczeństwa WLAN oraz przedstawiono przykładowe narzędzia, które wykorzystują słabe strony poszczególnych mechanizmów. Stwierdzono, że najbezpieczniejszy jest protokoł WPA2 z 2004 r. Zastosowano w nim nowe metody szyfrowania oraz kontroli integralności danych. Nie jest on jednak kompatybilny ze starszym sprzętem.
EN
Analysed are WLAN safety mechanisms. Presented are also exemplary tools which take unfair advantages of these mechanisms weak sides. Ascertained is that the most safety protocol is WPA2 elaborated in 2004. In the protocol new code methods and data integrity control are applied. It is not compatible with some older equipment, though.
W artykule zdefiniowano elementy i czynniki ryzyka oraz przedstawiono zasady analizy niektórych z nich. Szczególną uwagę zwrócono na elementy zależne od osób organizujących i wykonujących roboty strzelnicze. Przedstawione zasady mogą być wykorzystane w analizie i ocenie ryzyka związanego z wykonywaniem robót strzelniczych w zakładach górniczych.
EN
Elements and factors of hazards associated with shooting works are defined and analyzed, with special focus on the elements dependent on the staff organizing and performing shooting works. Principles applicable to the analysis and assessment of the hazards associated with the shooting works conducted in coal companies are presented.
Rozpowszechnianie się w zakładach górniczych napięcia 3,3 kV do zasilania maszyn w przodkach eksploatacyjnych stawia nowe, wyższe wymagania dla bezpieczeństwa eksploatacji tych sieci, w tym i niezawodnego działania zabezpieczeń upływowych oraz ziemnozwarciowych. Pojawiają się rozwiązania konstrukcyjne urządzeń zasilających (przewoźnych stacji transformatorowych), w których spotyka się wykorzystywanie punktu neutralnego sieci do różnych celów, a także tworzenie sztucznych punktów neutralnych w wyniku włączania pomiędzy fazy i ziemię dodatkowych elementów. W związku z tym sieć, będąca zgodnie z wymaganiami przepisowymi siecią o izolowanym punkcie neutralnym, zmienia pierwotnie zakładane właściwości. W artykule przeprowadzono analizę właściwości sieci o różnym sposobie uziemiania punktu neutralnego, zwracając uwagę na przewidywany wpływ włączania dodatkowych impedancji doziemnych na bezpieczeństwo eksploatacji sieci zasilających wysokowydajne kompleksy ścianowe.
EN
As the 3,3 kV voltage for supply mining face machines becomes commonly used the new, higher requirements for safety exploitation of those networks and reliable functioning of leakage and ground -fault protection systems are demanded. There appear such construction solutions of supply equipment (mobile transformer station) in which neutral point may be used for different purposes or artificial neutral points may be created as a result of additional elements inclusion between phases and the earth. As a consequence of that the network which is in compliance with legal requirements a network of isolated neutral point changes its primarily assumed properties. The article analyses network properties with different method of neutral earthing drawing attention to the expected influence of the additional earth impedance inclusion on the safe exploitation of the mining system machines supply network.
The task of veryfing human signatures as a pattern recognition problem is considered in this paper. We propose two-step vectorization of the binary handwritten signature images with the application of the cubic Bezier curves. We introduce a new contour segments extraction algorithm to generate discrete sets of signature contour points. A multi-layer neural network trained by the real-coded genetic algorithm was proposed as the signature patterns classifier. Some simple numerical tests results are also reported.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono składniki, które uwzględniać należy w analizie ryzyka porażenia prądem elektrycznym od urządzeń elektrycznych, pracujących w warunkach podziemi kopalń. Wskazano przykładowy sposób analizy poszczególnych elementów i czynników ryzyka porażenia prądem elektrycznym, w szczególności od urządzeń elektrycznych prądu przemiennego.
EN
The paper is focused on the factors that should be considered in the analysis of electric shock hazards from electrical equipment installed in underground mines. An example of the analysis of particular elements and factors of the electric shock hazards is discussed, with special attention given to alternating current equipment.
W artykule przedstawiono przebieg i przyczyny dwóch awarii w górniczych sieciach SN, spowodowanych brakiem właściwego zadziałania układów automatyki zabezpieczeniowej. Przedstawiono sposoby rezerwowania zabezpieczeń zwarciowych w sieciach SN. Wskazano na konieczność konsekwentnego rezerwowania zabezpieczeń na etapie projektowania kopalnianych sieci SN.
EN
The course and reasons of two failures of MV mining power networks have been described. Failures were caused by the lack of proper operation of network protection system. Means of backing-up the phase-fault protection in MV networks have been described. The necessity of consistent protection equipment backing-up during planning of mining MV power networks has been pointed out.
W artykule przeprowadzono analizę warunków zasilania wysoko wydajnych kompleksów ścianowych. Przedstawiono sposób oceny możliwości zasilania takich kompleksów z istniejących sieci rozdzielczych zakładów górniczych.
EN
In the paper there are analysed conditions of feeding for the high-efficiency wall complexes. The valuation of possibilities of feeding such complexes in the existing distribution net of coal-mines is presented.
W pracy przeprowadzono analizę dwóch najistotniejszych zagrożeń związanych z użytkowaniem trakcji elektrycznej przewodowej w zakładach górniczych, tzn. zagrożenia przy robotach strzelniczych, wynikającego z występowania prądów błądzących oraz zagrożenia porażeniowego dotyczącego osób przebywających w pobliżu urządzeń trakcji elektrycznej przewodowej. Rozważania przeprowadzono pod kątem potrzeby i możliwości opracowania prostych procedur analizy i oceny ryzyka związanego z użytkowaniem trakcji elektrycznej, jako niezbędnego składnika zarządzania bezpieczeństwem w zakładach górniczych. W pracy zaproponowano oryginalna metodę analizy i oceny ryzyka oparta na szczegółowym badaniu elementów i czynników ryzyka, wynikających ze sporządzonych drzew niezdatności (FTA) prowadzących do obydwu zagrożeń. Metoda to pozwala w prosty sposób przyporządkować każdemu z wielu czynników ryzyka ilościowy wskaźnik charakteryzujący stan tego czynnika. Na podstawie łącznej oceny wszystkich analizowanych czynników określić można wskaźniki charakteryzujące prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia i prawdopodobieństwo wystąpienia ciężkości skutków w odniesieniu do każdego z zagrożeń. W pracy przedstawiono sposób oceny prawdopodobieństwa przedostania się prądów błądzących do obwodów strzałowych i prawdopodobieństwa ograniczenia względnych wartości prądu błądzącego w obwodzie strzałowym w kategoriach: pewne - niemożliwe. Zasady oceny ryzyka związanego z prądami błądzącymi opracowano wariantowo w zależności od tego, czy istnieją racjonalne przesłanki do przyjęcia ciężkości skutków na określonym poziomie. Przedstawiono również zasady oceny skutków porażenia prądem elektrycznym płynącym wzdłuż różnych dróg i przystosowano je do potrzeb praktycznej oceny ryzyka. W załączniku przedstawiono opracowane podstawy danych o wypadkach porażeń prądem elektrycznym. Zawierają one te wszystkie elementy, których uwzględnienie pozwoli w szerszym zakresie przeprowadzić okresową aktualizację zawartych w pracy propozycji.
EN
The scope of the paper is the analysis of two most essential hazards involved in the operation of wired electric traction in mines: the blasting works hazard resulting from stray currents, and electric shock hazard to people in the vicinity of wired electric traction. The discussion in focused on the need and possibility of designing simple procedures of analyzing and assessing the risks involved in the operation of electric traction, which is an indispensable elements of safety in coal mines. The author's own method presented in the paper enables the analysis and assessment of risk on the bases of detailed examination of risk elements and factors, deriver from the FTA (Fault Trees analysis) and leading to both of the above mentioned hazards. The method makes it possible to assign a quantitative ration to numerous risk elements. The discussed method assesses the probability of stray currents penetration to blast circuits and the probability of reducing the relative values of the stray current in the blast circuit to the categories of: certain - impossible. The principles of the assessment of the risk involved in stray currents were formulated for various options, depending on the presence of rational premises for the assumption of the gravity of circumstances on a given level. The principles estimating the consequences of shock by electric current running along various paths were also discussed and next adjusted for the practical purposes of risk assessment. The attachment contains the presentation of the database on electric shock accidents. They include all the elements for further consideration in a comprehensive and periodic update of the discussed proposals.
W artykule przeprowadzono analizę nagrzewania się żył kabli pod wpływem prądów zwarciowych. Na postawie obliczonych temperatur żył kabla podczas zwarcia dwufazowego wyznaczono współczynnik poprawkowy c(vk), pozwalający uwzględnić zmniejszenie się prądu zwarciowego powodowane nagrzewaniem się żył. Zaproponowano zasady uwzględniania nagrzewania się żył kabli podczas zwarcia w obliczeniach prądów zwarciowych do doboru zabezpieczeń.
EN
The scope of the paper is the analysis of mining cables conductors heating evoked by short circuit currents. On the lasis of calculated temperatures of cable conductors during two-phase fault, a correction ratio c(vk) was derived, enabling the consideration of fault current decrease caused by heated-up cable conductors. The proposed principles of including the occurrence of cable conductors heating may be used in the calculations of short-circuit currents made in order to select proper protection systems settings.
Znany fakt zależności rezystancji ciała człowieka rażonego prądem elektrycznym od warunków środowiskowych nie znajduje potwierdzenia, np. w postaci normalizacyjnych zaleceń ilościowych. W artykule przedstawiono propozycję modelowego przedstawienia zmienności rezystancji ciała w zależności od klimatu wyrobiska podziemnego określonego liczbą katastopni. Model sporządzono na podstawie znanych z literatury wyników badań rezystancji ciała elektromonterów zatrudnionych w zakładach górniczych.
EN
The known fact of relationship between human's body resistance in case of electric shock and environmental conditions does not find confirmation e.g. In standardization quantitative advises. In the paper a proposal model presentation of human's body resistance variation related to heading climate is presented. The model was made using known literature outcomes of mine-wiremen bodies' resistance research.
W artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych zaburzenia pola prędkości, wywołane umieszczeniem w przepływie sondy anemometru skrzydełkowego. Profil prędkości za i przed sondą mierzono przy pomocy termoanemometru. Dysponując czasowymi przebiegami prędkości można było wyznaczyć takie wielkości jak: prędkość średnia, odchylenie standardowe, współczynnik turbulencji oraz dokonać analizy częstotliwościowej za pomocą transformaty Fouriera. Uzyskane wyniki świadczą o dużym zaburzeniu przepływu wywołanym przez sondę, szczególnie w obszarze czaszy i wspornika. Analiza częstotliwościowa wykazała istnienie wiru wywołanego przez łopatki wirnika (częstotliwość wiru zgodna z częstotliwością obrotu wirnika) oraz wirów Karmana powstających za wspornikiem i na brzegu czaszy.
EN
The article presents the results of experiments on disturbance of velocity field resulting from placing the vane anemometer probe in flow. Profile of velocity over and in front of the probe was measured by a thermoanemometer. Basing on time-runs of velocity, such quantities as average velocity, standard deviation, turbulence co-efficient were determines and the frequency analysis by Fourier transform was carried out. The obtained results give evidence to a great flow disturbance caused by the probe, in particularly in the area of bowl and bracket. The frequency analysis showed existence of vortex caused by rotor blades (frequency of vortex compatible with frequency of rotor rotations) and Karman vortices that appeared over bracket and at the edge of bowl.
Referat ma charakter porządkujący. Poza przypomnieniem podstawowych określeń i zależności omówiono wpływ mocy zwarciowej na najważniejsze aspekty eksploatacji kopalnianych sieci elektroenergetycznych SN z uwzględnieniem możliwości zasilania wysoko wydajnych kompleksów ścianowych podwyższonym napięciem. Przedstawiono sposoby zmian mocy zwarciowej, zwracając uwagę na możliwe korzyści i ograniczenia związane ze zwiększeniem macy zwarciowej w sieci SN.
EN
The purpose of this paper is to systemize things. It goes back to basic terms of short circuit power and explains its influences on the main aspects of mining electrical MV networks. The including supplying high-performance longwall. Possibilities of short circuit power changes are presented underlining advantages and limitations connected with increase.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The risk of electric shock in an underground mine should be considered with regard to ergonomic aspects. Narrow excavations, usually with large amounts of electrical equipment increase the risk of persons on situ making contact this equipment with different parts of the body. The risk of electric shock should be then considered in the context of the possibility of different shock-current paths. An analysis of the effects of an electric current on the human body during an accident caused by touching by any two body points is carried out in the article. A method of calculating factors affecting the severity of the shock by alternating current (a.c.) and direct current (d.c.) has been suggested. These factors describe the different effects of an electric current passing through a human body along the most common paths.
PL
Warunki środowiskowe podziemi kopalń należy traktować jako czynnik zwiększający ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Ograniczone wymiary wyrobisk podziemnych sprawiają, że trzeba się liczyć z możliwością dotknięcia przez człowieka dowolnymi punktami ciała urządzeń elektrycznych zainstalowanych w tych wyrobiskach. Dotyczy to zarówno elektromonterów obsługujących urządzenia elektryczne, jak i innych osób stykających się z tymi urządzeniami przypadkowo. Skutki przepływu prądu rażeniowego zależą m.in. od drogi jego przepływu. Spośród znanych sposobów oddziaływania prądu elektrycznego na organizm człowieka, jedynie w działaniu na układ krążenia uwzględnia się zróżnicowanie skutków w zależności od drogi przepływu prądu, wprowadzając tzw. współczynnik prądu serca (1) dotyczący kilku najczęściej spotkanych dróg rażenia. Wartości tego współczynnika wg raportu IEC 479-1 (Skutki... 1999) zestawiono w wyróżnionych polach tablicy 1. Analizując działanie prądu elektrycznego na układ krążenia, płynącego wzdłuż innych dróg, zaproponowano pozostałe wartości współczynnika prądu serca (pola niezacieniowane w tabl. 1). Równoważność oddziaływania na układ krążenia przy tych samych wartościach napięcia dotykowego można wówczas określić za pomocą odpowiedniego wskaźnika (11). Działanie prądu rażeniowego płynącego dowolnymi drogami na układ nerwowy i tkanką wewnętrzną analizowano przyjmując za punkt wyjścia całkową postać prawa Ohma (4) w polu przepływowym prądu elektrycznego. Pozwoliło to przyjąć założenie, że rozległość drogi przepływu prądu rażeniowego, a więc i jego skutki, są proporcjonalne do sumy spadków napięcia wywołanych prądem rażeniowym w poszczególnych fragmentach ciała. Konsekwencją tego założenia jest przyjęcie definicji wskaźnika charakteryzującego działanie prądu rażeniowego na układ nerwowy i tkankę wewnętrzną, zależnego od rozległości drogi rażenia (12). Cieplne działanie prądu rażeniowego płynącego różnymi drogami oceniano na podstawie mocy wydzielonej na rezystancji poszczególnych fragmentów ciała, opisanej całkową postacią prawa Joule'a (8). Przy stałej wartości napięcia dotykowego równoważność cieplnego oddziaływania wzdłuż różnych dróg można określić wprowadzając odpowiedni wskaźnik (15). We wszystkich trzech wskaźnikach równoważności skutków porażenia (11), (12), (15) występują rezystancje poszczególnych odcinków ciała wzdłuż przepływu prądu rażeniowego. Wobec braku jednoznacznych ustaleń w tym zakresie zaproponowano schemat zastępczy ciała człowieka umożliwiający analizę poszczególnych oddziaływań (rys.1b). Uwzględniono w nim znane wartości rezystancji (np. kończyn) i przypisano dodatkowo porównywalne wartości rezystancji wzdłuż dróg dotąd nie rozpatrywanych w literaturze (10), kierując się m.in. specjalnym znaczeniem jakie odgrywają organy zlokalizowane w klatce piersiowej i w głowie. Znając wartości poszczególnych wskaźników zaproponowano wypadkowy wskaźnik stopnia (lub ciężkości) porażenia (17) charakteryzujący łączne oddziaływanie prądu płynącego wzdłuż różnych dróg. Wobec braku możliwości doświadczalnego zweryfikowania słuszności przyjętych współczynników wagowych, przedstawiono trzy wersje wypadkowego wskaźnika stopnia porażenia, eksponujące: działanie na układ krążenia (18), działanie na układ nerwowy i tkankę wewnętrzną (19) oraz łącznie obydwa działania (20). Obliczeniowe wartości poszczególnych wskaźników zestawiono w tablicach 2 i 3, natomiast względne wartości wypadkowych wskaźników odniesione do drogi lewa dłoń-obydwie stopy (Dl-SS), obliczone według wzoru (21) - w tablicach 4 i 5. Stopień porażenia prądem elektrycznym jako element składowy ryzyka wypadków elektrycznych, do których dochodzi w podziemiach kopalń, należy rozpatrywać w kontekście czynników ergonomicznych wynikających ze specyfiki warunków środowiskowych w miejscu pracy. Wyrazem udziału tych czynników jest m.in. możliwość porażenia prądem elektrycznym przepływającym dowolną drogą przez ciało człowieka. Zaproponowane w artykule wypadkowe wskaźniki stopnia porażenia umożliwiają uwzględnianie różnorodnych oddziaływań prądu na organizm, zróżnicowanych w zależności od drogi przepływu prądu. Wskaźniki te mogą być pomocne przy ocenie ryzyka porażenia prądem elektrycznym na różnych stanowiskach pracy w podziemiach kopalń.
W artykule wskazano na nieuzasadnione uproszczenia, a nawet błędy popełniane w praktycznych obliczeniach prądów zwarciowych w kopalnianych sieciach elektroenergetycznych. Zwrócono uwagę na możliwe konsekwencje nieprawidłowych obliczeń prądów zwarciowych, wyrażające się w obniżeniu poziomu bezpieczeństwa, a także w zwiększeniu kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych kopalnianych sieci elektroenergetycznych. Podkreślono fakt, że stosowanie praktycznych metod obliczeń zwarciowych, mimo iż metody te są zwykle znormalizowane, wymaga dobrej znajomości zjawisk zwarciowych, pozwalających m.in. na krytyczne podejście do zalecanych w normach uproszczeń.
EN
Indicated in the article are unjustified simplification, even errors, made in practice in the calculations of short-circuit currents in the mine's electric power supply networks. Attention has been paid to possible consequences of incorrect calculations of short-circuit currents manifested by lowering of the safety level, as well as increasing the investment outlay and operating costs of the mine's electric power supply networks. Underlined is the fact that the application of practical short-circuit calculation methods, in spite of their being usually standardized, requires a good knowledge of short-circuit phenomena that allows, among others, to make a critical approach to the simplifications as recommended in the respective standards.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.