Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wykorzystanie architektury kognitywnej i gramatyki komunikacyjnej w POLSEM-2 – semantycznym analizatorze języka polskiego

Kwiatkowski G., Suszczańska N., Szmal P.

Studia Informatica

|

2017

|

Vol. 38, nr 1B

41--61

PL

W inżynierii języka znaczenia nabiera komputerowe rozumienie przetwarzanego tekstu. Stwarza ono też szansę poprawy jakości tłumaczenia na Polski Język Migowy realizowanego w naszym translatorze Thetos. By ją osiągnąć, udoskonalamy schemat modelowania semantyki, wykorzystywany w analizatorze semantycznym Polsem translatora. W artykule opisujemy eksperymenty z zastosowaniem formalizmów architektury kognitywnej i gramatyki komunikacyjnej.

EN

In language engineering, computer understanding of processed text gains importance. It also gives a chance to improve the quality of translations into Polish Sign Language carried out in Thetos, our translator. To achieve this, we improve the scheme of semantics modeling used in Polsem, the semantic analyzer of Thetos. In this paper we describe experiments engaging the formalisms of cognitive architecture and communication grammar.

2

Inżynieria języka dla systemu Thetos

Suszczańska N., Szmal P.

Studia Informatica

|

2011

|

Vol. 32, nr 4A

133-147

PL

W artykule są opisywane prace badawcze i implementacyjne rozwijane głównie w ramach projektu Thetos tłumaczenia tekstów na język migowy. Celem prac jest zbudowanie informatycznego modelu wybranych aspektów języka polskiego. W tych ramach opracowano formalizmy składniowej i semantycznej reprezentacji struktury zdania, gramatyki odpowiadające tym formalizmom, procedury analizy składniowej i semantycznej, a także metodę modelowania tekstu. Szczególny nacisk położono na praktyczne zastosowanie opracowywanych metod przetwarzania języka polskiego w analizatorach Polsyn realizującym model składni oraz Polsem realizującym model semantyki. Na osobną uwagę zasługuje moduł Polin realizujący generowanie wypowiedzi w języku Thel.

EN

The paper is devoted to a description of the research and implementation works developed in the framework of the Thetos project concerned with translation of texts into the sign language. The works are aimed at construction of a computer model of selected aspects of Polish. The elements elaborated in this framework are formalisms for syntactic and semantic representation of the sentence, grammars that correspond to those formalisms, syntactic and semantic analysis procedures. Special stress has been put on practical application of the considered methods for Polish language processing in the Polsyn analyzer implementing the syntax model, and in Polsem implementing the semantic one. A special attention deserves the Polin module responsible for generation of Thel language utterances.

3

Działalność instytutu informatyki Politechniki Śląskiej w dziedzinie technologii asystujących

Dobosz K., Brzoza P., Szmal P.

Studia Informatica

|

2011

|

Vol. 32, nr 4A

113-122

PL

Artykuł ma charakter przeglądowy, ukazuje osiągnięcia pracowników Instytutu Informatyki w dziedzinie technologii wspomagających osoby niepełnosprawne. Skrótowo przedstawia on najważniejsze projekty realizowane w Instytucie, ukierunkowane na technologie asystujące przeznaczone dla osób słabo widzących, niewidomych oraz dla osób z problemami słuchu. Artykuł opisuje też aktualnie rozwijane kierunki badań w tym obszarze.

EN

The review article shows the achievements of employees of the Institute of Informatics in the field of assistive technologies. The article briefly presents the main research projects conducted at the Institute, focused on assisting technology for people with Iow vision impairment, blind and for people with hearing problems. The currently developed research in this area is also described.

4

Wzorce projektowe w konstrukcji narzędzi przetwarzania kodu źródłowego

Forczek M., Bartela K., Szmal P.

Prace Naukowe Instytutu Informatyki Stosowanej Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

371-384

PL

Przedstawione w artykule wzorce projektowe definiują konstrukcję modułów front-end'u taką aby mogły one być wykorzystane w większej liczbie zastosowali związanych z przetwarzaniem kodu źródłowego. Wzorce pomagają uzyskać modularną implementację, pozwalającą na wygodne składanie ścieżki przetwarzania ze skompilowanych bibliotek dynamicznych. Pozwalają oddzielić bloki przetwarzania wstępnego od bloku semantyki. Ich stosowanie daje też korzyści w procesie produkcyjnym samych narzędzi - poprawia architekturę ich konstrukcji, wymusza wyodrębnienie wewnętrznych interfejsów pomiędzy blokami funkcjonalnymi, które stanowią następnie ważne elementy dokumentacji technicznej narzędzia. Wzorce z powodzeniem zastosowano w kilku projektach - zarówno komercyjnych jak i badawczych.

EN

Nowadays, the source code apart from behavioral description - which is essential to generate executable form. -contains also records of its construction assumptions, implementation details notes, testing process requirements, and other information as well. All those data are crucial to achieve good ratings in project supervision, risk minimizing, and product quality. In consequence, there are many purposes of source code processing: compilation, but also documentation generation, refactorizalion, integrity and.correctness verification etc. Design Patterns presented here define front-end modules construction, which gives a possibility of modules reuse. The Patterns enforce modular implementation style, which allows composing code processing path from dynamically linked units in a convenient way. They clearly separate source text processing front-end from semantics units. Also the tools development process can benefit from using these patterns: they improve internal architecture, introduce mid-interfaces between functional blocks that become important form of technical documentation of tool interiors. The design patterns described here have been successfully applied in a few projects - commercial and research ones.

5

Rekonstrukcja semantyki wyższego rzędu z kodu C++ w zastosowaniu do analizy modeli SystemC

Bartela K., Forczek M., Szmal P.

Prace Naukowe Instytutu Informatyki Stosowanej Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

385-398

PL

Standard IEEE 1666-2005 - SystemC - jest odmianą notacji języka opisu sprzętu (HDL - Hardware Description Language). W odróżnieniu od innych notacji HDL, SystemC nie jest samodzielnym językiem, ale biblioteką klas szablonowych, która uzupełnia język C++ o elementy semantyki HDL. Z myślą o zastosowaniu w konstrukcji szerokiej gamy narzędzi projektowych został opracowany komponent programowy analizatora notacji SystemC. Istotą analizy notacji SystemC jest rekonstrukcja semantyki HDL, zawartej w kodzie źródłowym modelu. Analizator notacji SystemC dokonuje detekcji wzorców na poziomach: leksykalnym, składniowym oraz semantycznym, których kombinacja stanowi podstawę do wnioskowania o rozpoznaniu elementów semantyki HDL. Potrzebne informacje są uzyskiwane z reprezentacji pośredniej, generowanej przez moduł analizatora C++ z dostępnego publicznie projektu kompilatora GNU GCC. Architektura przyjęta w ramach zrealizowanego projektu wyodrębnia niezależne moduły analizatora C++ (część kompilatora GCC) oraz analizatora SystemC - oba zostały wyposażone w otwarte interfejsy aplikacyjne (API) umożliwiające współpracę z dowolnymi modułami implementującymi kolejne etapy przetwarzania, dołączanymi w postaci skompilowanych bibliotek dynamicznych. Zakres możliwych zastosowań obu modułów znacznie wykracza poza ramy omawianego projektu.

EN

Standard IEEE 1666-2005 - SystemC is one of the Hardware Description Languages (HDL). SystemC notation differs from classic HDL in that it is not a self-contained language but only a class library, which supplies the C++ language with HDL semantics. SystemC analyzer has been built as a base for a large variety of development tools. The analysis is based on the HDL semantics reconstruction from the C++ code. The analyzer uses lexical, syntactical, and semantic information extracted from an internal code representation built by the C++ compiler front-end from GCC. Both C++ analyzer from GCC and SystemC analyzer have open application interfaces what makes cooperation with different modules possible. Those modules are provided as dynamically linked libraries and implement next transformation steps. The scope of application of both modules significantly oversteps the project being discussed.

6

Wybrane modele rozwoju obiektów - analiza szybkości wzrostu populacji

Szmal P.

Studia Informatica

|

2003

|

Vol. 24, nr 2A

29-40

PL

Populacja obiektów może powiększać się wskutek zjawiska multiplikacji - rozwoju obiektów zakończonego podziałem na n części. W artykule przeanalizowano kilka modeli rozwoju, zakładających dostarczanie elementów do obiektów przez scentralizowany układ pracujący ze stałą lub zmienną wydajnością lub przenikanie ich przez aktywne fragmenty powierzchni. Określono czas podziału i wartość n zapewniającą najszybszy wzrost populacji.

EN

Population of objects may increase thanks to the phenomenon of multiplication - object growth ended with its partition to n parts. In the paper we analyze several models of supplying growing objects with timber elements, based on a centralized system working with constant or variable yield, or on penetration through active surface areas. We determine partition time and the value of n that assures fastest population growth.

7

Analyzing object population growth for selected models of object development

Szmal P.

Archiwum Informatyki Teoretycznej i Stosowanej

|

2003

|

T. 15, z. 1

23-42

EN

Some kinds of objects - simple living organisms in the most, but also some technical creations - go under multiplications. Roughly speaking, the point of it is that individual objects grow and, after having got at adequate size, each of them divides into n parts - descendant objects, identical with the parent object as for its properties. Descendant objects immediately start growth cycle of their own, ended with next partition. As a results, the population grows in number. In the paper we assume that the growth of an individual objects is an effect of accumulating mass, which penetrates to it trough its surface, which has a definitive shape and differentiated permeability. We consider several simple variants of object's shape and of the permeability of fragments of its surfaces . We determine how these parameters influence object growth time and what values of the multiplication factor n cause fastest population growth. In many, but not all, cases the value is 2.

PL

Pewne rodzaje obiektów - głównie proste organizmy żywe, ale również niektóre twory sztuczne - ulegają multiplikacji. W uproszczeniu polega ona na tym, że poszczególne obiekty rosną i po osiągnięciu odpowiedniej wielkości każdy z nich dzieli się na n części - obiektów potomnych, identycznych co do własności z obiektem macierzystym. Obiekty potomne natychmiast rozpoczynają własny cykl wzrostu zakończony kolejnym podziałem. Efektem tego jest wzrost liczbowy populacji. W artykule zakładamy, że wzrost obiektu stanowi wynik kumulacji masy, docierającej do niego przez jego powierzchnię o określonym kształcie i zróżnicowanej przepuszczalności. Rozpatrujemy kilka prostych wariantów kształtu obiektu i przepuszczalności fragmentów powierzchni. Ustalamy, jak te parametry wpływają na czas wzrostu obiektu, i przy jakich wartościach współczynnika podziału n populacja wzrasta najszybciej. W wielu, lecz nie we wszystkich przypadkach, jest to wartość 2.

8

Samoreplikacja programów - cykle pokoleniowe i ewolucyjne

Szmal P.

Studia Informatica

|

2002

|

Vol. 23, nr 2A

35-44

PL

Podobnie jak organizmy biologiczne, niektóre programy wykazują zdolność do samoreplikacji. Cykle przekształceń programów w ramach ich wytwarzania i samoreplikacji częściowo się pokrywają. W przebiegu procesów znaczną rolę odgrywa interakcja ze środowiskiem, będąca jednym z czynników powodujących ewolucję postaci lub działania programu. W dyskusji nad samoreplikacją warto uwzględnić aplikacje wieloplikowe.

EN

Like biological organisms, some programs exhibit self-replicating capacity. Transformation cycles applied during program production and self-replication partially coincide. During the processes, interactions with the environment play an essential role. They can - among other factors - cause evolutionary changes in program form and operation. It is worth to extend discussion on program self-repliction on multi-file applications.

9

Wizualizacja przebiegu wykonania programów w sieci Internet.

Szmal P.

Studia Informatica

|

2001

|

Vol. 22, nr 2

425-439

PL

W artykule są rozpatrywane układy wizualizacji obejmujące rozproszone aplikacje połączone poprzez sieć Internet. Przedstawiono sposoby pozyskiwania danych na drodze śledzenia i próbkowania obserwowanych przebiegów. Omówiono sposoby transmisji danych z wariantowym buforowaniem. Wskazano na możliwość skorzystania z licznika przesyłanych pakietów do synchronizacji prezentacji przebiegów komunikujących się z użyciem protokołu TCP.

EN

The paper deals with systems for visualisation of distributed programs connected through the Internet. Data can be acquired by program execution tracing and sampling. By transmitting data several buffering variants can be applied. Synchronization of the concurrent processes presentation can be achieved using the TCP transmitted package counter.

10

Selected problems of translation from the Polish written language to the sign language

Szmal P., Suszczańska N.

Archiwum Informatyki Teoretycznej i Stosowanej

|

2001

|

T. 13, z. 1

37-51

EN

The paper contains a short description of construction and operation of the TGT-1 system used to translate written Polish texts to the Polish sign language. In the linguistic part of the system the input text is put through morphologic, syntactic and semantic analysis. The last one is limited to individual sentences. Translation is performed on the predicative representation level, using a limited count of semantic relations. The scope of translated texts is limited to the matters of first medical aid. It allows non-linguistic data to be used by translation. In the animating part of the system, words of the output sentence are presented by a virtual person. Movements that compose the gestures are described with use of B. Szczepankowski's gestographic notation [15]. The presentation is smooth. Among others, an algorithm has been applied to eliminate collisions of moving objects, which is essential for translations from one gesture to another.

PL

W artykule zamieszczono krótki opis budowy i działania systemu TGT-1, tłumaczącego teksty w języku polskim na polski język migowy. W części lingwistycznej systemu wypowiedż wejściowa jest poddawana analizie morfologicznej, składniowej i semantycznej, ograniczającej się do poszczególnych zdań. Tłumaczenie odbywa się na poziomie reprezentacji predykatywnej, z wykorzystaniem ograniczonej liczby relacji semantycznych. Zakres tłumaczonych tekstów jest ograniczony do spraw pierwszej pomocy medycznej. Pozwala to na korzystanie w czasie tłumaczenia z danych pozalingwistycznych. W części animacyjnej systemu słowa wypowiedzi wyjściowej są przedstawiane przez postać wirtualną. Ruchy składające się na gesty są opisane z zastosowaniem notacji gestograficznej B.Szczepankowskiego [16]. Prezentacja jest płynna. Zastosowano m.in. algorytm eliminujący kolizje poruszających się obiektów, istotny przy przejściach pomiędzy gestami.

11

Control flow tracing related to visualization of program execution

Szmal P.

Archiwum Informatyki Teoretycznej i Stosowanej

|

2000

|

T. 12, z. 4

301-322

PL

W artykule przedstawiono ogólne zasady wizualizacji przebiegu wykonania programów, w tym - wizualizacji przepływu sterowania. Jako model programu w trakcie wykonania wykorzystano tzw. grafy wykonania programu. Przypomniano pojęcie śladu wykonania i sformułowano podstawowe postulaty poprawnej wizualizacji: zgodności rozpatrywanego globalnie śladu fizycznego przebiegu wykonania ze sladem abstrakcyjnym oraz neutralności semantycznej zmian wprowadzanych do programu w związku z wizualizacją. Przedstawiono schematy modyfikacji tekstów źródłowych programów (określanej jako instrumentacja powierzchniowa), mającej na celu zapewnienie śledzenia operacji rozpatrywanych na poziomie instrukcji, wyrażeń i podwyrażeń, jak też przekazywania sterowania między podprogramami. Na poziomie podwyrażeń ma m. in. zastosowanie uważany przez autora za oryginalny schemat - metoda funkcji separujących (MFS). Schematy podano w wersji dla języka Pascal, wskazując na możliwość ich zastosowania do innych języków, w szczególności C/C++ i Java. Podano przykłady instrumentacji zrealizowanej automatycznie w systemach wizualizacji algorytmów Sanal i Flopvis. Przedyskutowano niektóre aspekty związane z zastosowaniem schematów w charakterystycznych konstrukcjach programowych. Zwrócono uwagę na wrażliwość części metod na zabiegi związane z optymalizacją kodu wynikowego, dokonywaną przez kompilatory. Rozpatrywane zagadnienia są istotne przy tworzeniu zarówno systemów wizualizacji algorytmów i programów, bez wzgledu na ich zastosowanie, jak też i innych programów śledzących różnych typów.

12

Dwustopniowa organizacja procesu projekcji przygotowania w systemach wizualizacji algorytmów

Szmal P.

Archiwum Informatyki Teoretycznej i Stosowanej

|

1999

|

T. 11, z. 2

195-212

PL

Systemy wizualizacji algorytmów i programów (SWA) umożliwiają prezentację w sugestywnej formie graficznej obrazu stanu programu, zmieniającego się w czasie jego realizacji. Zanim dojdzie do pokazu - projekcji, jest sporządzany opis projekcji, stanowiący rodzaj programu przeznaczonego dla SWA. Organizacja procesu przygotowania opisu projekcji jest powiązana z budową układu sterującego pracą SWA i postacią opisu projekcji, i istotnie wpływa na wygodę i efektywność pracy animatora. W artykule przedstawiono istotę dwustopniowej organizacji przygotowania projekcji. Taka organizacja zakłada przygotowanie off-line podstawowego opisu projekcji, a następnie stworzenie on-line, w trakcie projekcji instruktażowej, opisu uzupełniającego, nadającego projekcji ostateczny kształt. Podano kryterium pozwalające stwierdzić poprawność sterowania tworzonego dwustopniowo. Omówiono parametryczny sposób identyfikacji zdarzeń w trakcie projekcji. Nadaje się on do zastosowania w SWA realizujących projekcje zarówno w trybie bieżącym, jak i retrospektywnym, gdy przebieg wizualizowany i prezentacja nie odbywają się współbieżnie. Przedstawiono sposób rozwiązania problemu dwustopniowego przygotowania projekcji w systemie Sanal, wykonanym w Instytucie Informatyki Politechniki Śląskiej.

EN

Systems for algorithm and program visualization (AVS) provide facilities for presentation in a sugestive graphical form how the state of a program changes during its execution. Before a presentation - projection is done, a projection specification has to be prepared. It can be considered as a kind of a program for the AVS. The organization of the projection preparation process is connected to the structure of the AVS's control system and to the form of the projection specification. It has a great impact on the comfort and effectiveness of animator's work. In the paper the essence of two-stage organization of the projection preparation process is outlined. In this organization, a basic projection description is first prepared off-line. Next, during a training projection, a suplementary description is created. It gives the final look to the regular projection. A criterion is given to confirm correctness of control prepared in the two-stage process. A parametric method of eent identification during projection is discussed. It can be applied in AVS's performing live projections as well as in post-mortem mode (where the program's execution and the presentation are not done in parallel). The solution of the two-stage projection preparation adopted in the Sanal system, created in the Institute of Computer Science at the Silesian Technical University, is shown.