Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Głos w sprawie 100-letniego Państwowego Instytutu Geologicznego

Stępniewski M.

Przegląd Geologiczny

|

2018

|

Vol. 66, nr 6

364--367

EN

The rich history of the Polish Geological Institute is a very valuable cultural heritage of Poles after 1918. Several generations of eminent natural scientists, the multitudes of dedicated staff members of the Institute, contributed to the recognition of the geological structure of Poland and to the discoveries of natural deposits, extremely important for the science and economic development of country. The research potential of the Institute at the threshold of the second 100 years of its existence is the most valuable component of the Polish Geological Survey, within which it has to be fully involved. Marginalization of the Institute’s role and competence in plans for the next decades would be a reprehensible mistake, very harmful to the geology of Poland.

2

Komputerowo wspomagane stanowisko do badania tranzystorów stosowanych w motoryzacji

Wołczyński Z., Stępniewski M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2018

|

R. 19, nr 12

729--733

PL

W artykule omówiony został tranzystor jako element elektroniczny coraz częściej wykorzystywany w motoryzacji. Zaprezentowano rodzaje, typy oraz sposoby doboru i diagnozowania tranzystorów w ujęciu dla zastosowań motoryzacyjnych. Wskazano najważniejsze cechy tranzystora w zastosowaniach motoryzacyjnych. Pokazano sposoby pomiaru najistotniejszych parametrów tranzystora dla zastosowań motoryzacyjnych, w tym wykorzystanie komputerowej techniki pomiarowej w szybkim uzyskaniu istotnych charakterystyk tranzystora.

EN

The article discusses the transistor as an electronic element increasingly used in the automotive industry. The types, types and ways of selecting and diagnosing transistors in terms of automotive applications are presented. The most important features of the transistor in automotive applications are indicated. Methods of measuring the most important transistor parameters for automotive applications, including the use of computer measuring technology in quickly obtaining significant transistor characteristics are shown.

3

Sposób pomiaru położenia zaworu EGR napędzanego silnikiem krokowym

Stępniewski M., Wołczyński Z.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 12

1362--1365

PL

W artykule omówiony został sposób pomiaru i rejestracji chwilowego położenia zaworu EGR napędzanego silnikiem krokowym. Sposób ten może być wykorzystany zarówno w badaniach naukowych nad rozwojem systemów sterowania silnikiem spalinowym jak i w procesie dydaktycznym. Polega on na stałej obserwacji napięć na zaciskach silnika krokowego i za pomocą właściwego algorytmu wyznaczenia każdego ruchu silnika a zatem zmiany położenia zaworu EGR. Opracowano algorytm umożliwiający na podstawie zarejestrowanych sygnałów sterujących uzwojeniami silnika krokowego określenie stopnia otwarcia zaworu recyrkulacji spalin zastosowanego w silniku GDI samochodu Mitsubishi Carisma.

EN

The article shows the technique of measurement and registration of temporary position of EGR valve powered by stepper motor. This method can be used in both scientific research on the development of systems of internal combustion engine control and in didactical process. It consists in constant observation of voltage across the terminals of stepper motor and by means of the appropriate algorithm of the designation of each engine traffic and thus the change of the position of EGR valve. The algorithm was developed that on the basis of registered signals controlling the stepper motor windings enables to define the degree of opening exhaust gas recirculation valve used in GDI engine of the car Mitsubishi Carisma.

4

Metodyka pomiaru parametrów elektrycznych wysterowania wtryskiwacza benzyny w systemie GDI

Wołczyński Z., Stępniewski M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 6

1225-1227

PL

W artykule omówiono metodykę pomiaru napięcia i prądu zasilającego wtryskiwacz benzyny w systemie wtrysku bezpośredniego GDI. Przedstawiono także przykładowe wyniki pomiarów wykonanych przy różnych czasach wysterowania wtryskiwacza. Duże wartości chwilowe napięcia i prądu zasilającego tego typu wtryskiwacz - znacznie różniące się od wartości dla wtryskiwacza systemu wtrysku pośredniego - wymagają odpowiedniej metodyki pomiarowej. Temu problemowi poświęcony został niniejszy artykuł.

EN

The article discusses the methodology of voltage measurement and current powering gasoline injector in direct injection system GDI. There are also shown exemplary results of measurements that were made with different driving times of injection. Large momentary values of voltage and current powering injector of this type – significantly differing from the value for injector of indirect injection system – requires the appropriate measurement methodology. The present article is devoted to this problem.

5

Results and biomechanical consideration of treatment of congenital lower limb shortening and deformity using the Ilizarov method

Morasiewicz P., Morasiewicz L., Stępniewski M., Orzechowski W., Morasiewicz M., Pawik Ł., Wrzosek Z., Dragan S.

Acta of Bioengineering and Biomechanics

|

2014

|

Vol. 16, no. 1

133--140

EN

One of the applications of the Ilizarov apparatus is the correction of congenital shortening and deformities. Ilizarov external fixator produces biomechanical structure with surrounding tissue, which is the reason why very important is correct stability of fixator. Large distraction in the case of high value of lengthening, and large deformity corection result in shear stresses that occur additionally in the regenerate, which can potentially lead to damage of the regenerating nutritive microcirculation of bone tissue and bone fragment displacements. Our objective was to assess the results of the Ilizarov method in the treatment of congenital shortening taking into account treatment strategy and the size of the axis of lengthening and correction. Our research problems include presenting the effects of biomechanics of musculoskeletal deformations on treatment results, presenting complications and their treatment. Between 1989 and 2009, 62 patients underwent surgery to correct congenital lower limb deficiencies at our Clinic; 33 patients were followed-up. In total, there were 70 surgeries (2.12/patient). Axial correction was performed in 26 patients (78.79%). Average age at the start of the treatment was 15.58 years. Mean follow-up was 8.58 years. Mean lengthening per surgery was 3.17 cm with the lengthening index of 50.7 day/cm. Results were very good for 23 patients, good for 7 patients, satisfactory for 3 patients. Complications appeared in 24 patients, problems occurred in 74.42% of the cases, obstacles in 4.65% of cases, and true complications in 20.93% of the cases. The best results were achieved in the treatment of patients with two-stage and two-segment lengthening with a total elongation of less than 7 cm, and without correction of the axis. Congenital shortening of the lower limb should be treated comprehensively because the shortening applies to all segments, and disturbs biomechanics of all lower limb. In the case of axial correction and large amount of elongation high soft tissue forces counteract the distraction forces. Hybrid construction may help to shorten treatment time, increase fixator stability and decrease rate of complications. We suggest use of hybrid Ilizarov fixator, especially when large elongation and axis corection are planned.

6

Spalanie mieszanki gazu ziemnego z powietrzem w silniku o zapłonie iskrowym

Kruczyński S., Wołoszyn R., Stępniewski M.

Silniki Spalinowe

|

2011

|

R. 50, nr 3

PL

Podjęta tematyka w ma na celu pokazanie wszystkich istotnych zmian w procesie spalania powietrza i gazu ziemnego w porównaniu do spalania mieszanki powietrza i benzyny w silniku. Mieszanka powietrza z CNG stwarza gorsze warunki do przeskoku iskry, z powodu większej oporności niż mieszanka powietrza z benzyną.

EN

The taken subject matter is aimed to show all fundamental changes in the combustion process of air - natural gas mixture in comparison to air - gasoline mixture combustion in the engine. Air - CNG mixture creates worse conditions for spark flashover due to higher resistance than air - gasoline mixture.

7

Network-on-Multi-Chip (NoMC) with Monitoring and Debugging Support

Łuczak A., Stępniewski M., Siast J., Domański M., Stankiewicz O., Kurc M., Konieczny J.

Journal of Telecommunications and Information Technology

|

2011

|

nr 3

81-86

EN

This paper summarizes recent research on network-on-multi-chip (NoMC) at Poznań University of Technology. The proposed network architecture supports hierarchical addressing and multicast transition mode. Such an approach provides new debugging functionality hardly attainable in classical hardware testing methodology. A multicast transmission also enables real-time packet monitoring. The introduced features of NoC network allow to elaborate a model of hardware video codec that utilizes distributed processing on many FPGAs. Final performance of the designed network was assessed using a model of AVC coder and multi-FPGA platforms. In such a system, the introduced multicast transmission mode yields overall gain of bandwidth up to 30%. Moreover, synthesis results show that the basic network components designed in Verilog language are suitable and easily synthesizable for FPGA devices.

8

Założenia konstrukcyjne świecy do spalania mieszanki powietrza z gazem ziemnym

Kruczyński S., Wołoszyn R., Stępniewski M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2011

|

R. 12, nr 10

265-270

PL

W artykule przedstawiono parametry świecy zapłonowej stosowanej do zapłonu mieszanki powietrza z gazem ziemnym. Uwzględniając specyfikę spalania gazu ziemnego, przedstawiono główne założenia konstrukcyjne dla zwiększenia jej trwałości i niezawodności działania. Pokazano najnowsze kierunki rozwoju konstrukcji świec zapłonowych do spalania mieszanek powietrza i gazu ziemnego.

EN

The article presents the parameters used spark plug to ignite the mixture of air with natural gas. Given the specificity of the combustion of natural gas, presents the main design intent to increase its durability and reliability. Showing the latest design trends for spark plugs for combustion of mixtures of air and natural gas.

9

Systemy klimatyzacji stosowane w autobusach. Rozwiązania na przykładzie firmy Eberspaecher

Stępniewski M., Dyr M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2011

|

R. 12, nr 9

18-22

PL

W artykule przedstawiono przykłady systemów klimatyzacji na podstawie rozwiązań firmy Eberspaecher. Firma ta ma w swojej ofercie zarówno kompletne instalacje klimatyzacyjne, jak również ich elementy. Systemy klimatyzacji dostosowuje się do rodzaju i wielkości pojazdu. W tej sytuacji producenci instalacji powinni oferować zarówno rozwiązania specjalistyczne, jak i uniwersalne komponenty.

10

Konstrukcja nowej świecy zapłonowej TWG100RS do silników zasilanych gazem ziemnym

Stępniewski M., Kruczyński S., Wołoszyn R.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2011

|

R. 12, nr 5

381-387

PL

W artykule przedstawiono parametry świecy zapłonowej stosowanej do zapłonu mieszanki powietrza z gazem ziemnym. Uwzględniając specyfikę spalania gazu ziemnego, zaproponowano nowe rozwiązanie świecy dla zainicjowania zapłonu mieszanki powietrza z gazem ziemnym (CNG). Zaprojektowano i wykonano prototyp takiej świecy we współpracy z firmą Iskra Zakłady Precyzyjne sp. z o.o. w Kielcach. Świeca po badaniach laboratoryjnych i trakcyjnych została wdrożona do produkcji oraz oferty handlowej Firmy.

EN

In the article there were parameters presented of a spark-plug used for ignition of the natural gas-air mixture. Considering the specific character of natural gas combustion, new spark-plug constructions were proposed for initialization of ignition process of the natural gas (CNG) – air mixture. A prototype of such a spark-plug was developed and performed in cooperation with Iskra Zaklady Precyzyjne Sp. z o.o. Company, Kielce, Poland. After laboratory tests and traction researches, the spark-plug has been implemented into production and is offered for supplies by the Company.

11

Ocena zmian grubości filmu olejowego w badaniach tribologicznych

Krawczyk K., Firkowski A., Nowiński E., Chojnacka A., Stępniewski M., Polit W., Klasek T.

Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów / Politechnika Warszawska

|

2010

|

z. 2/78

31-47

PL

W opracowaniu przedstawiono nową metodę pomiaru bezpośredniego grubości filmu olejowego. W metodzie tej wykorzystano czujniki tensometryczne do rejestracji przesunięć wywołanych zmianą grubości filmu olejowego oraz różnorodnych zakłóceń wynikających z bicia osi, błądzenia osi, błędów kształtu, drgań odkształceń sprężystych układu próbka - przeciwpróbki oraz zmian temperatury. Pokazano jak zostały uwzględnione te zakłócenia w badaniach. Zbadano rozdzielczość pomiarową układu wykorzystując do tego celu rozszerzalność cieplną. Rozdzielczość pomiarową oceniono na poziomie 10nm, a dla wiarygodności otrzymanych wyników przyjęto 100 nm. Taka rozdzielczość (a w tym przypadku dokładność pomiarowa) jest wystarczająca do prowadzenia badań tribologicznych. Pomiar grubości filmu jest prowadzony niezależnie od: zmian prędkości ślizgania przeciwpróbek po obrotowej próbce i zmian wywieranego nacisku jednostkowego z uwzględnieniem geometrii powierzchni i bicia wirującej próbki. Ostateczną weryfikacją zastosowanych rozwiązań są zarejestrowane wyniki eksperymentów gdzie inne parametry potwierdzają, Że obserwowane zmiany grubości filmu występują w korelacji z nimi i że są odpowiedzią na wymuszenia i zjawiska w strefie tarcia.

EN

The purpose of the study is to present a new method of a direct measurement of oil film thickness. The strain sensors are used in the method to register movements caused by the changes of oil film thickness and different interferences. Interferences result from spindle run-out, migration of spindle, shape errors, vibrations, elastic strains of sample - counter-sample (samples) system and temperature changes. There is also presented how these interferences were taken into account during the research. The measurement resolution of the system was examined using thermal expansion in the purpose. The resolution of measurement was assessed as 10 nm, but we assumed 100nm to obtain more reliable results. The resolution of measurement (accuracy in the case) is sufficient to conduct the tribological research. The film thickness measurement is conducted independently from: the sliding speed changes and changes of unit pressure, taking into account surface geometry and spindle run-out. Used solutions are finally verified by recorded results, where another parameters confirm that observed thickness film changes correlate with them and they are a response to inputs and phenomena in the friction zone.

12

Rozwój terytorialny Łodzi

Stępniewski M., Szambelan Z.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Łódzka

|

2010

|

Z. 61

113-127

PL

W artykule przedstawiony został żywiołowy rozwój terytorialny przemysłowego miasta, który dokonał się w ciągu zaledwie 167 lat, licząc ten czas od pierwszej (1821 r.) inkorporacji terenów przyległych do Łodzi. Największe zmiany terytorialne w XIX w. zostały dokonane w latach 1821-1825 oraz w roku 1840. Kolejne duże przyłączenia miały miejsce w XX wieku, m.in. w roku 1915, 1946 i w 1988. Z niewielkiego, zaniedbanego miasteczka liczącego na początku XIX wieku niespełna 900 mieszkańców 1244 ha powierzchni, rozrosła się Łódź w bardzo krótkim czasie do niemal milionowej metropolii przemysłowej o powierzchni 29 325 ha. Łódź jest jedynym dużym miastem w Polsce, które przeszło tak dynamiczne zmiany terytorialne, ale też jednym z niewielu miast w Europie i na świecie mogących pochwalić się tak szybkim rozwojem przestrzennym.

EN

The article presents the impetuous territorial expansion of the industrial city of Łódź which took place in just 167 years, taking into account the first (1821) ans the last (1988) act of incorporation of the adjacent premises. The 19th century registered the biggest territorial variations in 1821-1825 and 1840. successive big incorporations took place in 20th century, mainly in 1915, 1946 and 1988. Łódź started as a small neglected rural country town with less than 900 residents and 1244 ha of surface in early 19th century, to become one million citizen industrial metropolitan area of 29325 ha, in a very short time. Łódź is the only major city in Poland characterized with such a dynamic territorial expansion, but also one of the few cities in Europe and the world that could demonstrate such rapid spatial development.

13

Wymagania konstrukcyjne i eksploatacyjne do budowy świec do zapłonu CNG

Kruczyński S., Danilczyk W., Stępniewski M., Wołoszyn R.

Logistyka

|

2010

|

nr 2

PL

Podjęta tematyka w ma na celu pokazanie wszystkich istotnych zmian w procesie spalania powietrza i gazu ziemnego w porównaniu do spalania mieszanki powietrza i benzyny w silniku. Mieszanka powietrza z CNG stwarza gorsze warunki do przeskoku iskry, z powodu większej oporności niż mieszanka powietrza z benzyną. Ponadto mieszanka powietrza z CNG spala się wolniej, co wiąże się z dużo wyższymi temperaturami w komorze spalania, co znacznie obniża trwałość świecy zapłonowej. Te dwie istotne różnice powodują, że układ zapłonowy musi spełnić te niesprzyjające warunki dla silnika zasilanego mieszanką powietrza i gazu ziemnego. Po omówieniu budowy świecy zapłonowej i uwzględnieniu specyfiki spalania gazu zimnego, zaproponowano modyfikacje konstrukcyjne świecy zapłonowej dla potrzeb zapłonu mieszanki powietrz i gazu ziemnego (CNG).

EN

The taken subject matter is aimed to show all fundamental changes in the combustion process of air - natural gas mixture in comparison to air - gasoline mixture combustion in the engine. Air - CNG mixture creates worse conditions for spark flashover due to higher resistance than air - gasoline mixture. Moreover, the air - CNG mixture burns slower, what creates much more higher temperatures in the combustion chamber, what lowers spark plug durability. These two fundamental changes cause that the ignition system has to fulfil such unfavourable conditions for an engine fuelled with air - natural gas mixture. After the description of spark plug construction and taking into consideration the natural gas combustion peculiarity, constructional modifications of the spark plug were proposed to adapt it to the needs of air - natural gas (CNG) mixture ignition.

14

Ocena połączeń Pt - NiCr na elektrodach świecy zapłonowej

Danilczyk W., Kruczyński S., Stępniewski M., Wołoszyn R.

Logistyka

|

2010

|

nr 2

PL

W artykule przedstawiono ocenę połączeń Pt - NiCr na elektrodach świecy zapłonowej na podstawie obrazów SEM (skaningowego mikroskopu elektronowego). Dokonano analizy jakościowej i ilościowej składu połączeń w jego charakterystycznych punktach. Porównano metodę spawania laserowego i zgrzewania oporowego. Zdecydowanie lepszą technologię trwałości połączeń wykazuje spawanie laserowe.

EN

In this article estimation of Pt-NiCr connections with spark ignitron electrodes by use of SEM views was described. Methods of laser and resistance welding were compared. Decidedly better technology regarding to the connection durability was achieved when laser welding method was used.

15

Jednopaliwowy układ zasilania gazem ziemnym silnika o zapłonie iskrowym

Kruczyński S. W., Wołoszyn R., Danilczyk W., Stępniewski M.

Logistyka

|

2010

|

nr 2

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące wykonanej w IEPiM w Politechnice Radomskiej adaptacji silnika Mercedesa OM 407 z zapłonem samoczynnym do jednopaliwowego zasilania gazem ziemnym. Tak wykonywane adaptacje są realizowane przez czołowych producentów autobusów (Volvo, Scania, Man, Solaris) wykorzystywanych w komunikacji miejskiej. W ramach prowadzonych prac wykonano dwa niezależne układy zasilania gazem ziemnym, gdzie gaz jest wprowadzany do układu zasilania za pomocą miksera lub indywidualnych wtryskiwaczy umieszczonych nad zaworami ssącymi.

EN

The paper describes some aspects of adaptation of Mercedes OM 407 diesel engine for fuelling with natural gas. Such adaptations are made by the leading producers of city buses like Volvo, Scania, Man and Solaris. The two versions of the gas fuel system have been prepared. The first version is equipped with the mixer but in the second natural gas is injected to the inlet channels.

16

The Songyuan ordinary chondrite (China) - rich in alien rock fragments and its reclassification

Borucki J., Giro L., Orłowski R., Stępniewski M.

Geological Quarterly

|

2009

|

Vol. 53, No 2

187-198

EN

The Songyuan chondrite is composed mostly of minerals and chondrule types common in equilibrated ordinary chondrites. More distinctively, the Songyuan material includes numerous sintered cryptocrystalline rock lumps, possible chondrule precursors, and less frequent fragments of olivine-pyroxene basalt. The moderate porosity (estimated under the polarizing microscope at a few percent by volume) and un compacted metal grains, suggest that the meteorite came from very shallow horizons of the regolith. The shallow original position of the Songyuan fragment on its parent body is consistent also with the abundance of numerous euhedral crystals of the main meteoritic components present in the interstitial pores. They crystallized most probably from fluids migrating through the superficial horizons from the in ner parts of the Songyuan parent body. The structural characteristics and slight differentiation in olivine composition suggests a high degree of homogenization and, together with the median value of the fayalite content (26.2 š0.24 wt.%), corre sponds to the L5 chemical-petrologic group of equilibrated ordinary chondrites. More over, the homogenous extinction in the olivine crystals and the absence of multiple planar fractures indicate the lowest level of the shock metamorphism (S1), whereas the lack of any oxide rims around kamacite and troilite grains points to the lowest level of weathering (W0).

17

Wpływ wybranych parametrów mieszanki w silniku benzynowym na przebieg wyładowania zapłonowego

Nita J., Stępniewski M.

Silniki Spalinowe

|

2007

|

R. 46, nr SC2

192-202

PL

Prezentowana praca wpisuje się w tematykę poszukiwania efektywniejszych sposobów sterowania składem mieszanki paliwowo-powietrznej w silniku benzynowym. Uzasadniając podjęcie tematu wskazano na istotne wady procesu sterowania składem mieszanki wykorzystującym dwustanową sondę λ pracującą w układzie sprzężenia zwrotnego systemu sterującego. System ten ma za zadanie przygotować mieszankę zapewniającą największą sprawność konwersji toksycznych składników w spalinach przy zastosowaniu katalizatora trójfunkcyjnego. Wskazano na dwie zasadnicze wady tego systemu: - uśrednianie, w wyniku umiejscowienia tej sondy w części zbiorczej kolektora wydechowego, sygnału będącego miarą składu mieszanki we wszystkich cylindrach silnika, co może mieć również miejsce w przypadku istotnie różnych wartości tego współczynnika w poszczególnych cylindrach, - strukturalną wadę układu ze sprzężeniem zwrotnym, polegającą na opóźnianiu procesu przygotowania mieszanki o pożądanym składzie w stosunku do pomiaru tego składu, co przy stosunkowo dużej szybkości procesu roboczego w silniku powoduje różnice między składem oczekiwanym a rzeczywistym, zwłaszcza w stanach przejściowych. W oparciu o własne doświadczenia w zakresie konstrukcji i badania systemów zapłonowych silnika benzynowego przyjęto założenie, że "obserwatorem" różnych procesów w cylindrze mogłaby być świeca zapłonowa jako czujnik indywidualny dla każdego z cylindrów. Analiza literaturowa przedmiotu, wykazała zainteresowanie badaczy zjawiskiem jonizacji w procesie przygotowania i spalania mieszanki. Analiza procesu jonizacji i napięciowego przebijania dielektryków wskazała na prawdopodobieństwo występowania analogii wyładowania w powietrzu i mieszance paliwowo-powietrznej. Dla zjawiska wyładowania w powietrzu jego przebieg przedstawia wykres Paschena, który obrazuje zaleSność napięcia, przy którym rozpoczyna się wyładowanie od iloczynu odległości elektrod, między którymi zachodzi wyładowanie i ciśnienia gazu zawartego w przestrzeni międzyelektrodowej. Analiza tej zależności stanowiła inspirację dla zbadania tego zjawiska w procesie wyładowania zapłonowego w mieszance paliwowo-powietrznej. Na tej podstawie sformułowano hipotezę o istnieniu związku między wybranymi właściwościami fizyko-chemicznymi mieszanki paliwowo-powietrznej w silniku benzynowym a wybranymi wskaźnikami przebiegu wyładowania elektrycznego w przestrzeni międzyelektrodowej świecy zapłonowej, otoczonej tą mieszanką. Stąd wyniknął główny cel badań, którym była weryfikacja charakterystyki Paschena dla wyładowania zapłonowego w mieszance paliwowo-powietrznej w silniku benzynowym dla różnych składów mieszanki i różnej wilgotności zasysanego przez silnik powietrza. Na podstawie wykonanych badań uznano za szczególnie interesującą ostatnią fazę całego cyklu zapłonu, tj. fazę tuż przed przebiciem przestrzeni międzyelektrodowej, którą nazwano fazą inicjacji zapłonu IZ, a której czas trwania wynosi średnio 0,01ms i w konwencjonalnych pomiarach wyładowania jest ona niezauważalna. Zdefiniowano wskaźniki wyładowania zapłonowego: - napięcie przebicia UP, - energię zapłonu Ez, - szybkość narastania napięcia dUII w fazie IZ, - czas trwania TII fazy IZ. Dla weryfikacji sformułowanej hipotezy i zrealizowania celów naukowego i praktycznego, zaplanowano eksperyment badawczy, który miał dostarczyć wyników w celu wykazania związku między sformułowanymi wskaźnikami wyładowania a składem mieszanki, jej ciśnieniem i stopniem "zawilgocenia" w wyniku zasilania silnika powietrzem o różnej wilgotności. Wykonano we własnym zakresie specjalną świecę, która oprócz funkcji generowania iskry zapłonowej, służyła do pomiaru (rejestracji) prądu i napięcia wyładowania zapłonowego oraz ciśnienia w cylindrze. Opracowano wnioski wynikające z badań. Szczególnie interesujący ze względów praktycznych jest związek składu mieszanki z jednym ze wskaźników procesu wyładowania, tj. napięciem przebicia przestrzeni międzyelektrodowej świecy zapłonowej. Dla poprawy dokładności tego przyporządkowania poprzez kompensację niewielkiego wpływu ciśnienia zapłonu na przebieg tej zależności można wykorzystać, na co wskazano w pracy, jego prostą miarę jaką jest szybkość przyrostu napięcia zapłonu w fazie inicjowania zapłonu.

EN

The paper concerns problems regarding search of more effective system for the control of the composition of the air-fuel mixture of spark ignition engine. The main reason that justifies such investigation is substantial shortcoming of the control of air-fuel mixture composition using two-state lambda sensor working in the feedback control steering system. The task of this system is to prepare such air-fuel mixture that ensures greatest reduction of toxic components emissions by a three-way catalyst. There are two main shortcomings of such system: - averaging of the signal being a measure of air-fuel mixture composition in all engine cylinders due to placing the sensor in the collective part of the exhaust collector, what may happen also when values of this coefficient substantially differ for individual cylinders, - structural shortcoming of the feedback system that delays the preparation process of desired air-fuel mixture composition with relation to the measuring of this composition what, at relative high rate of the working process in the engine, causes differences between expected and real compositions, mainly in transient conditions. Basing on the proper experience in the field of design and investigation on ignition systems of spark ignition engines, Authors assumed that as "an observer" of various processes in the cylinder may be used the ignition plug as an individual sensor for each cylinder. Literature analysis from this field shoved interest of researchers in the phenomenon of ionization during air-fuel mixture preparation and combustion. Analysis of the ionization and dielectric breakdown processes indicated the probability of the occurrence of analogy between discharge in the air and in the air-fuel mixture. The course of discharge in the air presents Paschen diagram that shows voltage of discharge initiation versus product of distance of electrodes, between which the discharge occurs, and pressure of the gas in the electrodes area. Analysis of this dependence was an inspiration to investigation on this phenomenon in the ignition discharge process of air-fuel mixture. On this basis, Authors formulated hypothesis on relationship between selected physico-chemical properties of air-fuel mixture in a spark ignition engine and selected indicators of electric discharge course in the electrodes area of the ignition plug surrounded with this mixture. The main goal of these investigations was verification of Paschen characterisctics for ignition discharge in the air-fuel mixture in a spark ignition engine for various mixture compositions and various humidity values of the air sucked by the engine. On the basis of the carried out investigations, the most interesting phase was recognize the last phase of the whole ignition cycle, i.e. just before breakdown of the electrodes area, called a phase of ignition initiation (IZ) that lasts 0.01 ms on average and in conventional discharge measurements is unnoticeable. The following indicators of ignition discharge were defined: - breakdown voltage UP, - ignition energy Ez, - rate of valtage rise dUII in the IZ phase, - duration TII of the IZ phase. In order to verify the hypothesis and realize scientific and utility aims, an experiment was planed which should provide results confirming relationship between the established indicators of ignition discharge and air-fuel mixture composition, its pressure and rate of "humidity". The investigations were carried out using a special plug that, apart from the function of spark ignition generation, measured (registered) also current and voltage of discharge and cylinder pressure. Conclusions form the carried out investigations were formulated. The most interesting from practical point of view is dependence between air-fuel mixture composition and breakdown voltage of the electrodes area of the ignition plug. The rate of ignition voltage in the phase of ignition initiation may be used in order to improve precision of this assignment by compensation of small ignition pressure influence on the course of this dependence.

18

Artificial Neural Networks (ANNs) as a tool of estimating relation between parameters of anti-oxidative ability and nutritional ingredients in the diet of pregnant women

Kolarzyk E., Mendyk A., Stępniewski M., Łyszczarz J., Pietrzycka A., Ostachowska-Gąsior A.

Bio-Algorithms and Med-Systems

|

2006

|

Vol. 2, no. 4

5--12

EN

The aim of this study was to evaluate if there is a relation between superoxide dismutase (SOD) activity and total anti-oxidative status measured as Ferric Reducing Abil-ity of Plasma (FRAP) concentration in saliva and intake of macro- and micro- nutritients in daily nutritional rations (DNR) in the first, second and third trimester of singleton uncompli-cated pregnancy by using artificial neural networks (ANNs). Materiał and methods: Eighty women: 40 pregnant women aged 27.1+5.4 years (examined group) and 40 healthy women (the control group) were subjects of this study. Artificial neural networks (ANN) and clustering analysis with Ward's group-ing method were used for evaluation of the relationship be¬tween FRAP and SOD in saliva and intake of macronutrients, minerals (Na, K, Ca, P, Mg, Fe, Zn, Cu, Mn), and vitamins (A, C, E, B1.B2, B6, PP)inDNR. Results: During pregnancy FRAP and SOD values were Iower than in the controls, but only for FRAP the differences were highly statistically significant (p<0.001). No functional relation-ships between FRAP and SOD and macro- and micronutrients were identified by ANN model. For whole pregnancy period cluster analysis identified 2 major clusters for which differenti-ating variables were SOD and retinoids intake but different patterns for each trimester of pregnancy were revealed. Conclusion: ANNs and cluster analysis showed that there were no statistical relationships between the intake of micro-and macronutrients in DNR and SOD or FRAP level in saliva of pregnant women.

PL

Celem pracy było określenie czy istnieje zależność między aktywnością dysmutazy ponadtlenkowej (SOD) i całkowitą wydolnością antyoksydacyjną (mierzoną wartością FRAP) w ślinie kobiet ciężarnych oraz podażą makro-i mikroelementów w diecie (w pierwszym, drugim i trzecim trymestrze ciąży). Materiał i metodyka: Badaniami objęto 80 kobiet, w tym 40 ciężarnych w wieku 27.1 +5.4 lat (grupa badana) oraz 40 zdrowych kobiet (grupa kontrolna). Sztuczne sieci neuronowe i analiza skupień (metodą Warda) były zastosowane dla oce¬ny związku między wartościami FRAP i SOD w ślinie i poda¬żą makroskładników, składników mineralnych (Na, K, Ca, P, Mg, Fe, Zn, Cu, Mn) i witamin (A, C, E, B1, B2, B6, PP) w diecie kobiet ciężarnych. Wyniki: Podczas ciąży stwierdzono niższe wartości FRAP i SOD niż w grupie kontrolnej, ale tylko wartości FRAP różniły się w sposób statystycznie znamienny (p<0.001). Przy użyciu ANNs nie wykazano istotnych zależności między FRAP oraz SOD i składnikami diety. Dla całego okresu ciąży uzyskano metodą Warda 2 główne skupienia, w których zmiennymi różnicującymi było SOD i retinoidy, nie mniej jednak dla każdego trymestru ciąży uzyskano różne wzorce. Wniosek: Zarówno metodą sztucznych sieci neuronowych jak i metodą analizy skupień wykazano, że nie ma statystycznie istotnego związku między podażą mikro- i makroelementów w diecie oraz stężeniem SOD i wartością FRAP w ślinie kobiet ciężarnych.

19

Analysis of air-fuel mixture composition in one cylinder engine

Nita J., Stępniewski M.

Journal of KONES

|

2005

|

Vol. 12, No. 3-4

193-202

EN

Generally it is admitted that the working process of combustion engine is high stochastic. It means that the unrepeatable of the following working cycles and the high difficulties in operating this process, especially in providing of the following cycle of expected mixture. In the last few years methods based on the use of occurred ions in the ignition and mixture combustion process in the engine were dynamically developed. Assumed that the level of ionization should be defined by the electric properties of the discharge zone, and the definition should be described by the electric resistance of the inter electrode space, the going current between the electrodes as a result as their connection to the voltage. The testing facility was built which feature was a high accuracy of setting the test conditions and high recording resolution (0,02 ?s) of main elements of the process as : ignition voltage, ignition current and air excess coefficient. The special ignition plug was self-made, that was used except an ignition generation for current and ignition discharge voltage measuring for a chosen engine cylinder. The research results show that there is a possibility for practical use of ignition plug as a individual it means independent sensor of mixture composition and engine loading level for each of cylinder.

PL

Powszechnie uznaje się za wysoce stochastyczny charakter procesu roboczego w silniku spalinowym. Oznacza to niepowtarzalność kolejnych cykli roboczych i duże trudności w sterowaniu tego procesu, a zwłaszcza w zapewnieniu w każdym cyklu oczekiwanego składu mieszanki. W ostatnich latach dynamicznie rozwijane są metody bazujące na wykorzystaniu powstających jonów w procesie zapłonu i spalania mieszanki w silniku. Założono, że stopień jonizacji powinien być odzwierciedlony przez właściwości elektryczne strefy wyładowania, a miarą tego odzwierciedlenia powinny być m.in. oporność elektryczna przestrzeni międzyelektrodowej, prąd płynący między elektrodami w wyniku podłączenia do nich napięcia i inne wielkości pochodne. Zbudowano stanowisko badawcze, którego cechą znamienną była wysoka dokładność zadawania warunków próby i wysoka rozdzielczość rejestracji (0,02ps) głównych wielkości procesu tj.: napięcia zapłonu, prądu zapłonu oraz współczynnika nadmiaru powietrza. Wykonano we własnym zakresie specjalną świecę, która oprócz funkcji generowania iskry zapłonowej, służyła do pomiaru (rejestracji) prądu i napięcia wyładowania zapłonowego dla wybranego cylindra silnika. Wyniki badań wskazują na możliwość praktycznego wykorzystania świecy zapłonowej jako indywidualnego, tzn. niezależnego dla każdego z cylindrów, czujnika składu mieszanki i stopnia obciążenia silnika.

20

Two spinel-bearing compound chondrules from the Baszkówka meteorite

Borucki J., Stępniewski M.

Geological Quarterly

|

2001

|

Vol. 45, No 3

281-288

EN

The present paper describes two compound chondrules labelled panda and chevron, discovered in the Baszkówka meteorite. Optical microscope, electron microscope and electron microprobe studies revealed an unusual mineral composition and fabric. Both chondrules include "primary" and "secondary" components. The panda and chevron chondrules have apparent diameters of ~0.86 and ~0.54 mm respectively with spinel dominant in primary components and olivine-plagioclase in secondary components overlain by thin microcrystalline rims. Euhedral or subhedral Mg, Fe2+/Al, Cr-spinel crystals from the panda's primary component (zoned, cavernous or homogeneous) were not found in Mg-Fe chondrules in Baszkówka, where Cr occurs exclusively as chromite. Olivine crystals from panda's primary (Fa27.1) and secondary (Fa26.5) component have similar compositions to those from panda's rim (Fa26.4) and comparable to olivine from other Baszkówka Mg-Fe chondrules (average ~Fa25.7). The Ca-plagioclase laths from the groundmass of panda's primary component has an extremely variable composition (~An49 to ~An60), evidently more calcic than those in other chondrules of the meteorite (mean ~An13). The primary components of the two spinel-bearing chondrules may have been formed in a fireball generated by powerful impact during early accretion of a protoplanet. After crystallisation the spinel crystals were abraded and polished, probably during rapid flight through a dense cloud of interplanetary dust. The moderately reducing conditions of the hypothetical fire ball were replaced by a more reducing environment during the condensation of the rims of both chondrules.