Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Podstawowe problemy realizacyjne instalacji Semi-Cave

Wisełka M., Sawicki D., Wolska A.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2018

|

R. 94, nr 11

140--145

PL

Środowiska rzeczywistości wirtualnej są stosowane w rozrywce, profesjonalnych symulatorach i badaniach. Wydaje się, że nadal największe możliwości symulacji wirtualnej rzeczywistości daje rozwiązanie typu CAVE. Ze względu na olbrzymie koszty i problemy techniczne rozwiązania takie są stosunkowo rzadko stosowane i brak w literaturze konkretnych informacji i opisów problemów technicznych takich rozwiązań. Autorzy dzielą się doświadczeniami z opracowywania projektu i realizacji instalacji typu CAVE, nazwanej jako Semi-Cave.

EN

Virtual reality environments are used in entertainment, professional simulators and scientific studies. It seems that the best solution in terms of simulation capabilities is CAVE installation. Because of price and technical problems this approach is rather rarely used and as result of that there is lack of information regarding technical problems with CAVE installations. Authors share the knowledge about project and implementation of CAVE installation, named as Semi-Cave.

2

Oświetlenie skuteczne biologicznie na stanowiskach pracy zmianowej

Wolska A.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2018

|

R. 94, nr 2

156--160

PL

Potencjalne ryzyko dla zdrowia rotacyjnego pracownika zmianowego można przypisać do dwóch głównych kategorii: związanej z zaburzeniami cyklu okołodobowego skutkującego nieregularnym cyklem snu i czuwania i związanej z ostrym hamowaniem wydzielania melatoniny po ekspozycji na światło niebieskie. Innym istotnym czynnikiem ryzyka pracowników zmianowych jest występujące u nich nadmierne zmęczenie i bezsenność, które w efekcie mogą prowadzić do ograniczenia wydajności pracy, popełniania błędów i wypadków przy pracy. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie aktualnej wiedzy dotyczącej zastosowania pozawzrokowego oddziaływania światła na organizm człowieka do celów projektowania oświetlenia skutecznego biologicznie na stanowiskach pracy zmianowe.

EN

Potential health risk for health of rotating shift worker could be related to two main categories: circadian rhythm disturbances, which affect irregular sleep-wake rhythm and acute melatonin suppression after exposure to blue light. The important risk factors of shift worker are: excessive fatigue and insomnia, which could lead to limited work performance, errors and occupational accidents. The aim of this article is to present the upto- date knowledge concerning USAGE THE non-visual light effects on human body for designing the biologically effective lighting on shift workstations.

3

Geotouristic values of the Chochołowska Valley (Tatra Mountains, Poland) and their accessibility for people with physical disabilities

Chrobak A., Ciurej A., Wolska A., Kowalik S.

Geotourism / Geoturystyka

|

2018

|

nr 1-2 (52-53)

I--XII

EN

The purpose of this contribution is to present the geotourist path in the Chochołowska Valley for the disabled with limited mobility, as well as for the elderly. The Chochołowska Valley is the most westward valley in the Polish Tatra Mountains (Western Tatras). It is the longest and largest valley in the Polish Tatra Mountains, with an area of 35 km2 and 10 km in length. The highest peak located in the Chochołowska Valley is the Starorobociański Wierch at 2176 m a.s.l. The altitude at the end of the valley around Siwa Polana, is about 900 m a.s.l. (from 910 m a.s.l. to 920 m a.s.l.). At the Polana Huciska, where the geotoursit path ends, the altitude is about 1000 m a.s.l. The length of the path is 3.5 km, and the altitude difference over this distance is 100 meters. The Chochołowska Valley is developed in sedimentary rocks (limestones, marls, dolomites), belonging to two nappes: Choč Nappe (e.g. Siwiańskie Turnie outcrop) and Križna Nappe (e.g. Niżna Brama Chochołowska Rock Gate). The valley administratively belongs to the Witów village. A green tourist trail was marked through the valley. It start from the Siwa Polana to the mountain hut named after John Paul II on Polana Chochołowska. An asphalt road is from Siwa Polana to the Polana Huciska. The Chochołowska Valley is one of the most beautiful Tatra valleys with numerous rock outcrops and is considered to have a high geotouristic potential. The proposed geotourist path includes selected outcrops, which can be easily accessed by people with limited mobility, including people in wheelchairs. This path runs along a wide asphalt road, and any additional equipment (e.g. a freewheel for wheelchairs) is not required. A large car parking lot is available at the beginning of the proposed path (Siwa Polana), as well as sanitary and catering facilities.

PL

W niniejszym artykule została opisana propozycja trasy geoturystycznej w Dolinie Chochołowskiej dla osób niepełnosprawnych z ograniczonym stopniem poruszania się oraz dla osób starszych. Dolina Chochołowska jest najbardziej na zachód wysuniętą doliną walną w Tatrach Polskich (Tatry Zachodnie). Jest to najdłuższa i największa dolina w Tatrach Polskich. Jej powierzchnia wynosi 35 km2, a długość 10 km. Najwyższym szczytem położonym nad Doliną Chochołowską jest Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m.). Wysokość bezwzględna u wylotu doliny, w rejonie Siwej Polany, wynosi około 900 m n.p.m. (od 910 m n.p.m. do 920 m n.p.m.), a na Polanie Huciska około 1000 m n. p. m. Długość naszej ścieżki geoturystycznej wynosi 3,5 km, a różnica wysokości na tej odległości wynosi 100 metrów. Dolina Chochołowska jest wypreparowana w skałach osadowych (wapienie, margle, dolomity) dwóch płaszczowin: choczańskiej (Siwiań- skie Turnie) i kriżniańskiej (Niżna Brama Chochołowska). Dolina ta administracyjnie należy do wsi Witów. Dnem doliny został popro- wadzony zielony szlak turystyczny do górskiego schroniska im. Jana Pawła II na Polanie Chochołowskiej. Do połowy doliny, do Polany Huciska, została doprowadzona droga asfaltowa. Dolina Chochołowska jest jedną z piękniejszych dolin tatrzańskich o wysokim potencjale geoturystycznym w związku ze znajdującymi się tu licznymi odsłonięciami skalnymi. W niniejszym artykule prezentujemy wybrane odsłonięcia łatwo dostępne, do których mogą dostać się bezproblemowo (płaska i szeroka nawierzchnia drogi) osoby z ograniczonym stopniem poruszania się, w tym również na wózkach inwalidzkich. Proponowana ścieżka geoturystyczna przebiega opisywaną drogą asfaltową, co nie wymaga konieczności używania dodatkowych sprzętów (np. freewheel w przypadku wózków). Na początku proponowanej trasy (Siwa Polana) jest duży parking dla samochodów i niezbędna infrastruktura sanitarno-gastronomiczna.

4

Wykorzystanie surowca naturalnego w wystroju wnętrza gmachu głównego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Wolska A., Ciurej A., Kowalik S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 472

339--348

PL

W pracy przedstawiono ciekawe rozwiązanie dekoracyjne posadzki z 1973 r. znajdującej się na parterze i pierwszym piętrze gmachu głównego Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Posadzka ta jest ułożona z nieregularnych i różnorodnych kolorystycznie płyt surowca naturalnego, tzw. „marmurów” świętokrzyskich. Reprezentują one kilka odmian skał pochodzących z kamieniołomów z okolic Chęcin, przede wszystkim z Bolechowic (skała najczęściej wykorzystywana do celów dekoracyjnych), a także z Szewc i Łabędziowa, a być może też z Jaźwicy. Skały te tradycyjnie są nazywane marmurami. Pod względem petrograficznym nie są to jednak skały metamorficzne, lecz zwięzłe i masywne, częściowo przekrystalizowane, wapienie z liczną fauną. Są wieku paleozoicznego – środkowo- i górnodewońskie. Już od XVI w. były cennym surowcem zdobniczym. Omawiana posadzka ma walory edukacyjne i może mieć znaczenie geoturystyczne. Wybrane i opisane okazy skał, reprezentujących różne rodzaje litologiczne, mogą przyczynić się do utworzenia dydaktycznej ścieżki geoturystycznej, która będzie pomocna w zajęciach z przedmiotów związanych z naukami o Ziemi (np. geologia, paleontologia, surowce skalne).

EN

The paper presents an interesting decorative flooring solution from 1973 on the ground and first floors of the main building of the Pedagogical University of Cracow, named after the Commission of National Education. This flooring is composed of irregular, variably coloured natural stone slabs: the so-called Holy Cross Mountains „marbles”. They represent several rock types from limestone quarries near Chęciny, including mainly Bolechowice, but also Szewce, Łabędziów and Jaźwica. These rocks are traditionally called marbles. However, in fact, petrographically, they are not metamorphic rocks, but strongly lithified and massive, partially crystallized limestones with numerous fossils. They are of Paleozoic age: Middle and Upper Devonian. The type of flooring composed of irregular panels of different sizes and colours is currently rarely used in interior design despite giving an aesthetically pleasing mosaic effect with an interesting pattern. The flooring made of assorted Holy Cross Mountains “marbles” can have a great educational value and great geotouristic significance. Selected and described rocks of different lithological types can be used to create a geotouristic educational path that will be helpful in teaching of subjects related to Earth sciences (e.g. geology, paleontology, rock materials).

5

Blaski i cienie światła niebieskiego

Wolska A., Sawicki D.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2017

|

T. 21, cz. 2

145--152

PL

W widmie promieniowania widzialnego pasmo światła niebieskiego zawiera się w przedziale od ok. 440 nm do ok. 490 nm. Od ok. 2000 r. zaczęły pojawiać się doniesienia naukowe wykazujące na istotne znaczenie światła niebieskiego dla uprawy roślin, dla zdrowia człowieka i jego chronobiologii. Wykazano, że światło niebieskie może wpływać zarówno pozytywnie na stan zdrowia człowieka (leczenie zaburzeń snu i cyklu okołodobowego, poprawa sprawności psychofizycznej i czujności) jak i negatywnie (potencjalne uszkodzenie fotochemiczne siatkówki oka, rozwój nowotworów hormonozależnych). Artykuł przedstawia wybrane aspekty sposobu oddziaływania światła niebieskiego na organizm człowieka oraz skutków ekspozycji na to światło. Skutków zarówno pozytywnych jak i negatywnych.

EN

In the spectrum of visual radiation the blue light covers the range from about 440 nm to about 490 nm. The scientific reports about significant importance of blue light in human chronobiology, photosynthesis of plants and human health have been published since about 2000. It was demonstrated that blue light could influence human health both positively (sleep and circadian rhythm disorders treatment, enhancement of psychophysical performance and vigilance) and negatively (potential photochemical retinal injury, hormone dependent cancers development). The article presents selected aspects of blue light effects on human body as well as positive and negative results of exposure to that light.

6

Geology of the Magura Nappe in the Osielec area with emphasis on an Eocene olistostrome with metabasite olistoliths (Outer Carpathians, Poland)

Cieszkowski M., Kysiak T., Szczęch M., Wolska A.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2017

|

Vol. 87, No. 2

169--182

EN

The Magura Nappe in the Polish sector of the Outer Carpathians consists of four tectonic subunits characterized by differing development of facies. From the south to the north, they include the Siary, Rača, Bystrica and Krynica subunits. The sedimentary succession in the Rača Subunit in the vicinity of the village of Osielec is composed of Campanian–Palaeogene flysch deposited in the Magura Basin. In this succession, the Middle Eocene Pasierbiec Sandstone Fm consists of thick-bedded sandstones and conglomerates with occasional intercalations of thin-bedded shale-sandstone flysch. Within the Pasierbiec Sandstone Fm at Osielec there is an olistostrome, rich in pebbles and cobbles of exotic rocks. In addition, large blocks of Neoproterozoic metabasites and boulders of Palaeogene organogenic limestones were found. The discovery of metabasites raised the possibility that the rocks in question could be evidence of supposed oceanic crust in the basement of the Magura sedimentary basin, because of the suggestion that they represent the Alpine orogenic cycle. This concept was abandoned when investigations of the absolute age of the metabasites gave a date of ca. 600 Ma. In the Osielec area, there are two tectonic thrust sheets in the Rača Subunit, namely the Osielczyk Thrust Sheet in the north and the Bystra Thrust Sheet in the south; they are folded and cut by a transverse system of strike-slip and oblique faults. The Osielczyk Thrust Sheet was overthrust northwards on to the Siary Subunit.

7

Rozkład widmowy światła sztucznego a skuteczność hamowania wydzielania melatoniny

Wolska A., Sawicki D., Tomczuk K., Mazurek P.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2016

|

R. 92, nr 9

186--190

PL

Skuteczność hamowania wydzielania melatoniny przez światło o określonym rozkładzie widmowym jest istotna w przypadku projektowania oświetlenia skutecznego biologicznie. Aby projektować takie oświetlenie istotne jest zastosowanie znormalizowanej krzywej skuteczności hamowania wydzielania melatoniny, a takiej jak dotąd nie ma. Przedstawione w artykule wyniki pomiarów natężenia napromienienia skutecznego w hamowaniu wydzielania melatoniny przy zastosowaniu różnych świetlówek oraz źródeł ledowych wskazują na duże różnice w oddziaływaniu emitowanego przez nie światła na ten proces. Ponadto stwierdzono znaczne rozbieżności wyników przy zastosowaniu różnych krzywych skuteczności hamowania wydzielania melatoniny, które są dostępne w literaturze.

EN

Melatonin suppression efficiency under particular spectral distribution of light is essential for designing the biologically effective lighting. For doing this there is a need to use standardized melatonin suppression action spectrum, but it hasn’t been established yet. The results of melatonin suppression effective irradiance measurements for different fluorescent lamps and LEDs show the big differences of this parameter. Besides big discrepancies of results depending on the action spectrum used for calculations were found.

8

Sawicki D., Wolska A.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2016

|

R. 92, nr 9

173--176

EN

The article presents problems of angular resolution of a photometer matrix (imaging luminance measurement device – ILMD) used for glare rating GR determination based on luminance distribution measurements. The analysis was carried out, how the various measured parameters influence on the uncertainty of the GR index determination. Analysis and conducted experiments showed that in specific cases the impact of angular resolution on the result of the GR is completely negligible.

PL

W artykule przedstawiono problemy rozdzielczości kątowej fotometru matrycowego przy wyznaczaniu wskaźnika olśnienia GR na podstawie pomiaru rozkładu luminancji. Przeprowadzono analizę wpływu poszczególnych mierzonych parametrów na niepewność wyznaczania wskaźnika olśnienia GR. Analiza oraz przeprowadzone eksperymenty pokazały, że w szczególnych przypadkach wpływ rozdzielczości kątowej matrycy na wynik GR jest całkowicie pomijalny.

9

Siliciclastic input into Upper Cenomanian synorogenic sediments of the High-Tatric Unit, Central Western Carpathians (Tatra Mountains); petrography, geochemistry and provenance

Wolska A., Bąk K., Bąk M.

Geological Quarterly

|

2016

|

Vol. 60, No. 4

919--934

EN

The Upper Cenomanian mixed siliciclastic-carbonate succession of the High-Tatric Unit was deposited during the initial stage of basinal closing of the Tatric area, part of the Zliechov (Križna) Basin (Inner Carpathian domain). As a result of tectonic activity taking place at the northern Veporic margin, pulses of siliciclastic input interrupted marine carbonate sedimentation. The siliciclastic material, part of the Zabijak Formation, has been studied along two sections (Pisana Gully and Zdziarski Gully) in the Western Tatra Mountains. Microfacies, petrographic and geochemical analyses reveal a variability of siliciclastic material composed of various types of granitoids and medium- or high-grade metamorphic rocks, with schists and gneisses. Such interpretation is confirmed by the results of elemental chemical analyses, in which immobile trace elements, such as REE, Th, Cr, Co, Zr, and Y were used as indices for sediment provenance. The parent rocks sustained moderate to intense chemical weathering, documented by chemical weathering indices (CIA, PIA, CIW, R). The weathering occurred in a humid climate with relatively high precipitation that caused strong leaching of particles. Chemical indices related to sorting processes suggest that the recycling of the source material was a minor significance. The siliciclastic input displays a waning upward tendency in the sections, which can be associated with diminishing of the source area by gradual inland progradation of a carbonate platform, caused by a global sea level rise during the Late Cenomanian.

10

Ocena olśnienia na zewnętrznych stanowiskach pracy

Wolska A., Sawicki D.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2016

|

nr 12

12-15

PL

Słaba widoczność spowodowana olśnieniem uznawana jest za jedną z pośrednich przyczyn wypadków przy pracy, w szczególności na zewnętrznych stanowiskach pracy, kiedy wykonuje się prace po zmierzchu. W celu poprawy warunków pracy wzrokowej i ograniczenia zagrożenia wypadkowego związanego z olśnieniem na zewnętrznych stanowiskach pracy konieczne jest dokonywanie odpowiedniej oceny olśnienia. W artykule przedstawiono opracowaną w CIOP-PIB metodę oceny olśnienia polegającą na subiektywnej ocenie odczuwanego olśnienia przez pracowników oraz obiektywnym wyznaczeniu wskaźnika olśnienia GR na podstawie pomiaru rozkładu luminancji.

EN

Poor visibility as result of glare is recognized as one of the indirect reasons of occupational accidents, especially at outdoor workplaces after dusk. In order to improve the visual work conditions and limitation of the occupational accident risk related to glare on outdoor workplaces, there is a need to perform adequate glare assessment. This article presents the elaborated method of glare assessment which consists both of subjective evaluation of glare and objective determination of glare index GR based on luminance distribution measurements.

11

Parki dla psów

Wolska A.

Zieleń Miejska

|

2015

|

Nr 7-8

50--52

PL

Coraz częściej poruszaną problematyką w przestrzeni miejskiej staje się użytkowanie parków przez psy i ich właścicieli. Odpowiedzią na te potrzeby są dog parki, czyli tereny specjalnie przeznaczone dla naszych pupili.

12

Barwa światła a poziom czujności człowieka

Wolska A., Zużewicz K.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2015

|

R. 91, nr 7

77-80

PL

Poziom czujności, podobnie jak większość procesów życiowych człowieka, podlega wahaniom okołodobowym sterowanym przez zegar biologiczny zlokalizowany w jądrach nadskrzyżowaniowych podwzgórza. W procesach regulacji okołodobowej bardzo ważną rolę odgrywają odrębne fotoreceptory ze światłoczułą melanopsyną w komórkach zwojowych siatkówki (ipRGCs) i wydzielanie melatoniny w szyszynce. Obniżenie poziomu czujności w nocy wynika z wysokiego poziomu melatoniny zwanej „hormonem ciemności”. Zwiększonemu poziomowi melatoniny towarzyszy wyższy poziom senności, gorsza koordynacja wzrokowo-ruchowa, czy wydłużony czas reakcji. W artykule przedstawiono przegląd badań ekspozycji na światło o różnej barwie, które powodowało podniesienie poziomu czujności.

EN

Level of vigilance, just like most vital functions of man, undergo fluctuations of circadian rhythm which are controlled by biological clock, which is localized in suprachiasmatic nucleus of hypothalamus. The distinct photoreceptor in the eye, melanopsin-containing intrinsically photosensitive retinal ganglion cells (ipRGCs) and melatonin secretion in pineal gland play very important role in the process of regulating circadian rhythm. Decreasing of vigilance level during the night is an effect of melatonin high level which is called “hormone of darkness”. Higher level of melatonin is accompanied by higher level of sleepiness, worse eye-hand coordination or longer reaction time. The article presents the review of studies on exposure to different color of light, which induced increase of vigilance level.( color of light and vigilance level).

13

Praktyczne aspekty niedopasowania zakresów spektralnych sond pomiarowych do obowiązujących kryteriów oceny zagrożenia nielaserowym promieniowaniem optycznym

Pawlak A., Wolska A.

Prace Instytutu Elektrotechniki

|

2015

|

Z. 268

122--140

PL

W artykule przedstawiono przykłady niedopasowania widmowego metody radiometrycznej stosowanej do wyznaczania poziomów ekspozycji na stanowiskach pracy zgodnie z obowiązującymi kryteriami oceny zagrożenia promieniowaniem optycznym w środowisku pracy. Na przykładzie badań porównawczych wykonanych spektroradiometrem OL 750 oraz radiometrem ILT 1400 z zestawem sond pomiarowych dedykowanych wybranym zagrożeniom promieniowaniem optycznym, przeanalizowano potencjalne różnice wskazań wynikające z niedopasowania widmowego stosowanych sond pomiarowych. Wykazano, że niedopasowanie widmowe sond pomiarowych przy wyznaczaniu poziomu ekspozycji dla zagrożenia fotochemicznego oczu i skóry promieniowaniem UV oraz termicznego siatkówki oka promieniowaniem VIS + IR-A w nieznacznym stopniu wpływa na wynik pomiaru. Natomiast w przypadku wyznaczania poziomu ekspozycji na promieniowanie UV-A stwierdzono niedoszacowanie wyników pomiaru wynoszące ok. 30%, które należałoby uwzględniać przy wyznaczaniu poziomu ekspozycji oczu na promieniowanie UV-A.

EN

The article presents examples of spectral unfitting of a radiometric measurement method, which is used for determining of the exposure level on workstations according to obligatory criteria of the occupational hazard evaluation arising from an optical radiation. The comparative measurements were carried out using spectroradiometric and radiometric methods and the potential percentage differences of measurement results were obtained. The spectral unfitting of detectors used for actinic UV measurements and thermal retina hazard form range VIS+IR-A showed small difference of measured exposure levels had small influence on hazard evaluation. However, the spectral unfitting of UV-A irradiance resulted in 30% underestimation of the radiometric method which underestimation should be taken into account during the exposure level determination.

14

Coal-bearing submarine slump sediments from Oligocene–Miocene transition of the Eastern Carpathians (Bieszczady Mountains, SE Poland)

Bąk K., Wolska A., Zielińska M., Bąk M.

Geological Quarterly

|

2015

|

Vol. 59, No. 2

300--315

EN

A new finding of lustrous coal particles from the youngest flysch sediments of the Silesian Nappe, Polish Eastern Carpathians, outcropped in the Bieszczady Mountains is here presented. The coal material occurs in a 1-m thick submarine slump layer in the Kiczera Dydiowska Sandstones, which belong to the youngest part of the Krosno Beds. Coal particles are numerous (up to 16%) in a massive sandstone of the slump layer. The siliciclastic particles from these sediments are classified as material from weathered rocks of continental block or they have been recycled from post-orogenic sediments. Lustrous coal represents coaly plant fragments, which are mostly homogeneous, belonging to macerals of vitrinite group. Some coal pebbles display tree structure, typical of gelified xylites, due to impregnation of cell walls by resinite, which occurrence in this material indicates terrestrial plants producing waxes and resins. Some of gelified plant debris shows evidence of pyritization, what in the absence of inertinite macerals in coal may indicate dysoxic conditions during first decomposition processes of organic matter under water environment. Coaly-bearing slump moved down most probably from SW during Oligocene–Miocene transition time. This shows that an intrabasinal massif, as the uplifted fragment of ?Precambrian craton, which supplied large amount of siliciclastic material to the Silesian–Subsilesian basin during the lower–middle Oligocene, still existed at the end of the Oligocene.

15

Uskok Starego Julianowa w sowiogórskim kompleksie gnejsowym i sytuacja geologiczna w miejscu jego występowania (Pogórze Wałbrzyskie, Sudety Środkowe, południowa Polska)

Wala A., Wolska A., Jeleń P.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 463

77--115

PL

W opracowaniu przedstawiono stan rozpoznania struktury tektonicznej w rejonie Starego Julianowa i Dzieć-morowic, na podstawie wyników prac geologiczno-kartograficznychi badań geologicznych w podziemnych wyrobiskach kopalni Rusinów w Czerniku koło Starego Julianowa. Szczegółowo opisano znajdujący się na tym terenie uranonośny uskok, nazwany uskokiem Starego Julianowa (uStJ). Uskok występuje w sowiogórskim kompleksie gnejsowym na terenie Pogórza Wałbrzyskiego, w północno-zachodnim fragmencie sudeckiej części masywu gnejsowego Gór Sowich (Sudety Środkowe). Jest jednym z uskoków składających się na północną część szerokiej strefy dyslokacyjnej, ciągnącej się od Starego Julianowa po Zagórze Śląskie, będącej miejscem występowania mineralizacji z Dziećmorowic. Należy do „starszych” uskoków w rejonie Dziećmorowic, o kierunku NW-SE i o nachyleniu SW. Uskok jest zorientowany poprzecznie do makrofałdu, występującego na tym terenie. Na architekturę jego strefy uskokowej (fault zone) składają się dwie, różniące się wykształceniem, strefy deformacji. W miejscu głównego ślizgu występują skały uskokowe (fault rocks) z uranonośnymi soczewkami kalcytowymi, na etapie porudnym wtórnie ścinająco zdeformowane, stanowiące fault core tego uskoku. Jego damage zone stanowi przyuskokowa strefa deformacji kruchej, z przejawami mineralizacji kalcytowej i hydrotermalnymi przeobrażeniami gnejsów, szczególnie szeroko rozwinięta w spągowym skrzydle uskoku. Strefa głównego ślizgu – fault core stanowiła złoże uranu o nazwie Morowice i była w latach 1949–1952 rozpoznawana podziemnymi wyrobiskami górniczymi do głębokości 345 m i na długości 900 m. Wykształcenie uskoku i jego pozycja w strukturze tektonicznej rejonu przemawiają za uformowaniem się go na etapie waryscyjskiej ewolucji masywu sowiogórskiego

EN

The paper describes localization and architecture of a uranium-bearing fault, called the Stary Julianów Fault (uStJ). The fault studied occurs in a north-western fragment of the sudetic part of the Góry Sowie Gneiss Massif (MGS), in the area of the Wałbrzych Fo-othills, between Stary Julianów and Dziećmorowice. It is one of faults that make up the northern part of a broad dislocation zone extending from Stary Julianów to ZagórzeŚlaskie, in which the occurrence of hydrothermal mineralization, called mineralization from Dziećmorowice, was described. Information about the Stary Julianów Fault obtained during its exploration by underground workings to the depth of 345 m and the extension of 900 m, which were made in the years 1949–1952 in connection with uranium ore mining. The Stary Julianów Fault belongs to ‘older’ faults with direction NW-SE and it is oriented crosswise to macrofold which occurs in Julianów region. The archi-tecture of a fault zone of the Stary Julianów Fault consists of two parts: a fault core and a damage zone. The fault core is represented by narrow zone, composed of the fault rocks with the occurrence of uranium-bearing calcite lenses The damage zone is brittle deformation with instances of carbonate mineralization and hydrothermal alteration of gneisses. It is particularly wide developed in the east side of the Stary Julianów Fault. The architecture and position of the Stary Julianów Fault in the tectonic structure of the region suggests its formation during the Variscan evolution of the Góry Sowie Gneiss Massif.

16

Successive stages of calcitization and silicification of Cenomanian spicule-bearing turbidites based on microfacies analysis, Polish Outer Carpathians

Bąk B., Górny Z., Bąk K., Wolska A., Stożek B.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2015

|

Vol. 85, No. 1

187--203

EN

Mid-Cretaceous turbidites with large proportions of sponge spicules are widely distributed in the Silesian Nappe of the Outer Carpathians, giving rise to diversified types of sediments, from spiculites to spicule-bearing siliciclastics and calcarenites. Part of this succession, Middle–Late Cenomanian in age, was transformed into cherts. A microfacies study showed that these turbidite sediments underwent several stages of calcitization and silicification, which took place during Mid-Cretaceous times in different sedimentary environments, i.e., on a northern shelf bordering the Silesian Basin and on a deep sea floor. The first diagenetic changes were related to changes to the biotic components of the turbidite layers, dominated by siliceous sponge spicules. This process, which took place in the spiculitic carbonate mud on the shelves, was related to the calcitization of sponge spicules. Calcareous clasts and calcified skeletal elements also were corroded by bacteria. After transportation down the slope, the biogenic and siliciclastic particles were deposited below the carbonate compensation depth. Taphonomic processes on the basin floor and alternating phases of carbonate and silica cementations, recrystallization and dissolution occurred in these sediments and were related to the diversification in composition of successive turbidite layers. Silicification was related to the formation of quartz precipitates as fibrous chalcedony or microcrystalline quartz, which were derived from the earlier dissolution of amorphous silica, originating mostly from siliceous sponge spicules and radiolarian skeletons. However, a source of silica from hydrothermal vents was also possible. The initial silica precipitation could have taken place in a slightly acidic environment, where calcite was simultaneously dissolved. A number of silicification stages, visible as different forms of silica precipitate inside moulds after bioclasts, occur in the particular turbidite layers. They were related to changes in various elements of the pore-water profile after descending turbidity-current flows. A very low sedimentation rate during the Middle–Late Cenomanian in the Silesian Basin may have favoured the sequence of initial calcitization and silicification stages of the turbidite sediments.

17

Zmierzchowa czułość kontrastowa jako dodatkowy parametr oceny zmęczenia wzroku spowodowanego ekspozycją na olśnienie przykre

Wolska A., Sawicki D.

Prace Instytutu Elektrotechniki

|

2014

|

Z. 266

157--166

PL

W artykule przedstawiono metodę oraz wyniki badań zmian zmierzchowej czułości kontrastowej po ekspozycji na olśnienie przykre osób w różnym wieku. Zmierzchowa czułość kontrastowa bez olśnienia i z olśnieniem są standardowymi parametrami ocenianymi wśród kandydatów na kierowców zawodowych. Na podstawie tych parametrów ocenia się czy widzenie zmierzchowe kierowców jest wystarczająco dobre oraz czy ich wrażliwość na olśnienie przeszkadzające jest wystarczająco mała do bezpiecznego prowadzenia pojazdów. Dotychczas nie brane były one pod uwagę, ani przy ocenie poziomu olśnienia przykrego, ani przy sprawdzeniu czy ekspozycja na olśnienie przykre ma wpływ na te parametry. Przeprowadzono zestaw badań z udziałem grupy 65 osób przy dwóch poziomach olśnienia przykrego. Badania te wykazały, że zmierzchowa czułość kontrastowa bez oraz z olśnieniem mogą być traktowane jako dodatkowe i obiektywne parametry wskazujące na zmęczenie wzroku powodowane olśnieniem przykrym, zwłaszcza dla osób w wieku powyżej pięćdziesiątego roku życia.

EN

The article presents method and results of mesopic contrast sensitivity measurements after exposure to discomfort glare subjects of different age. Mesopic contrast sensitivity in conditions of glare and no glare are standard parameters which are measured during psychomotoric examinations of professional drivers. These parameters have not been taken into account yet neither for glare evaluation nor for checking if the exposure to glare influence these parameters. The series of experiments were carried out under two different discomfort glare conditions on 65 subjects. The results of study showed that mesopic contrast sensitivity in conditions of glare and no glare could be additional objective parameters of visual fatigue caused by discomfort glare, especially for subjects of age above 50 years old.

18

Mineralogical and petrological characteristics of exotic schist cobbles from the Krosno Beds (Silesian Unit, Bieszczady Mts., south-east Poland)

Ziemianin K., Wolska A.

Nafta-Gaz

|

2014

|

R. 70, nr 10

659--670

EN

Exotic schist cobbles were collected from two localities: Roztoki Dolne and Ustrzyki Górne (Krosno Beds, Silesian Nappe, Bieszczady Mts., SE Poland), where they occur in streams as a detrital material. These cobbles reach up to 25 cm in diameter, but a few boulders (up to 1 m) were also found. They were grey and green in colour and had mica and quartz layers (most often thicker than 0.5 cm, although some quartz layers can reach 1 cm). Some exotic cobbles found were tectonically deformed. These investigated schist cobbles consisted of quartz, white mica (phengite) and chlorite. Additionally other minerals which also occurred in cobbles were: garnet (almandine), tourmaline (dravite), and accessory: apatite, zircon, rutile and ilmenite. Biotite (often altered) and feldspar (albite, oligoclase) are rare. Numerous calcite veins were observed. Garnet porphyroblasts had different shapes (spherical, elliptic or tectonically elongated) and sometimes showed zonation. Tourmalines had characteristic blue and brown zones, due to variable contents of Fe. The protolith of the schists analyzed had the character of pelitic-mudstone rocks. The precursor rocks were metamorphosed during both progressive (almandine-amphibolite facies) and retrogressive metamorphism. The north-west extension of the Marmarosh or Rakhiv massifs between Dukla and Silesian subbasins was the most probable source of these exotic cobbles.

PL

Łupki egzotykowe zostały pobrane z dwóch lokalizacji: Roztoki Dolne i Ustrzyki Górne (warstwy krośnieńskie, jednostka śląska, Bieszczady, południowo-wschodnia Polska), gdzie występowały jako materiał detrytyczny w korytach potoków. Ich wielkość na ogół nie przekracza 25 cm, aczkolwiek zanotowano również kilka większych okruchów (do 1 m średnicy). Charakteryzują się kolorem szaro-zielonym, z laminami mik i kwarcu dochodzącymi do 1 cm grubości, aczkolwiek najczęściej nie przekraczającymi 0,5 cm. Część z odnalezionych okazów wykazuje cechy tektonicznej deformacji. Zbadane łupki zbudowane są z kwarcu, jasnej miki (fengit) oraz chlorytu. Dodatkowo obserwuje się granat (almandyn), turmalin (drawit), a także akcesorycznie apatyt, cyrkon, rutyl oraz ilmenit. Biotyt (często przeobrażony) oraz skalenie (albit, oligoklaz) są rzadkie. Notuje się liczne żyły kalcytowe. Porfiroblasty granatu charakteryzują się zmiennym kształtem – od okrągłych, przez eliptyczne do tektonicznie wydłużonych. Niekiedy występuje u nich zonacja. Turmaliny posiadają charakterystyczną niebiesko-brązową zonację, wynikającą z różnej zawartości Fe. Protolit analizowanych łupków miał charakter pelityczno-mułowcowy. Uległ on metamorfizmowi zarówno progresywnemu w warunkach facji almandynowo-amfibolitowej, jak również retrogresywnemu. Północno-zachodnie przedłużenie masywu Marmarowskiego lub Rachowskiego (pomiędzy basenami śląskim i dukielskim) jest najbardziej prawdopodobnym obszarem źródłowym analizowanych skał egzotykowych.

19

Wpływ charakterystyki widmowej światła sztucznego na aktywność dobową i poziom senności pracowników zmianowych

Zużewicz K., Wolska A.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 12

18-22

PL

Światło uczestniczy nie tylko w procesie widzenia, ale także w regulacji wydzielania hormonów snu. termoregulacji, a także wpływa na poziom czujności i funkcje poznawcze Poza tymi skutkami oddziaływania światła na organizm człowieka, istnieje również pewne zagrożenie uszkodzenia fotochemicznego siatkówki oczu. Zwłaszcza światłem z zakresu niebieskiego, które równie; najsilniej oddziałuje na wydzielanie melatoniny Oświetlenie sztuczne o różnej charakterystyce widmowej może w odmienny sposób wpływać psyche fizjologię oraz zdrowie człowieka Prowadzone są, badania mające na celu opracowanie takich rozwiązań oświetlenia pomieszczeń pracy, które sprzyjałyby utrzymaniu odpowiedniego poziomu czujności i zapobiegałyby senności pracownika zwłaszcza w nocy czy w pomieszczeniach bez dostępu światła naturalnego Dotychczas powszechnie stosowano oświetlenie o szerokim widmie światła białego W nowych urządzeniach oświetleniowych próbuje się wprowadzać większy udział światła z zakresu barwy niebieskiej i zielonej, czyli o długościach stymulujących szlak siatkówkowe pod wzgórze wy ludzi Praktycznie chodzi o ustalenie takiego rozkładu widmowego światła, z istotnym udziałem światła niebieskiego, które sprzyjając wykonywaniu pracy na wysokim poziomie czujności, nie miałaby negatywnego wpływu na zdrowie.

EN

Light is not only part of the vision process but it also controls the secretion of sleep and thermoregulation hormones It also influences the level of vigilance and cognitive performance In addition to that impact of light on the human body, (here is also some risk of photochemical damage of the retina, especially by blue light, which has the strongest influence on melatonin secretion. Artificial lighting of different spectral distribution characteristics can affect human psychophysiology and health. Current research aims at developing such lighting solutions for work room lighting that would allow workers to maintain an appropriate level of vigilance and, therefore, prevent sleepiness, especially at night or in places devoid of natural light So far, white light with a broad spectrum was most common. However, the latest trend is to use blue and green light with bands simulating retino-hypothalamic tracts. In practice, the point is to establish such a spectral distribution of light, with significant contribution of blue light, which would to allow workers to work with high vigilance and, at the same time, would not to have a negative impact on their health.

20

Problemy przy wyznaczaniu UGR na podstawie pomiarów fotometrem LMK

Wolska A., Sawicki D.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2013

|

R. 89, nr 12

165-168

PL

W artykule przedstawiono metodę pomiaru UGR fotometrem LMK zbudowanym w oparciu o kamerę z matrycą CMOS oraz wyposażonym w obiektyw „rybie oko”. Określono na podstawie doświadczeń własnych zasady prawidłowego wykonywania pomiaru i obliczenia UGR. Dotyczą one m.in. odpowiedniego ustawienia aparatu, doboru czasu naświetlania przy wykonywaniu zdjęć w trybie HDRI i wyboru luminancji progowej w obliczeniach UGR. Każdy z tych czynników wykonany niezgodnie z zasadami wprowadza błąd w wyznaczanym UGR.

EN

The article presents method of UGR measurements using LMK photometer which is built on base of CMOS matrix and equipped with FishEye lens. The rules of proper measurements calculations of UGR were specified on the base on Authors’ own experience. They concern, among others, proper placement of camera, selection of time exposure during making pictures using HDRI technique and choice of threshold luminance in UGR calculations. Each of these factors, performed improperly, creates an error in UGR determination.