The aim of the research is to assess the degree of differentiation of sustainable development in the European Union countries in 2015-2019 and to group EU countries by the level of sustainability. In order to achieve the stated goal, a linear and non-linear ordering of selected variables included in the four orders that constitute sustainable development: social, economic, environmental, as well as institutional and political, was carried out. As a result of linear ordering, four groups of countries were distinguished. The linear ordering procedure was preceded by the construction of a synthetic variable. Ward's hierarchical method, based on Euclidean distance, was used as a non-linear ordering method. The data used in the analysis came from the Eurostat database. The research carried out shows significant inequalities in the level of sustainable development of EU countries. This applies to sustainable development in the integrated approach and to the assessment of individual orders. The rankings of countries in each order differ significantly from each other, and the overall assessment of sustainable development shows the greatest correlation between economic, institutional, and political order. Research results show that the leaders in sustainable development include Sweden, Finland, Denmark, Austria, and Estonia. At the other pole are Greece, Bulgaria, Cyprus and Romania.
PL
Celem badań jest ocena stopnia zróżnicowania rozwoju zrównoważonego w krajach Unii Europejskiej w latach 2015-2019 a także grupowanie państw unijnych ze względu na poziom zrównoważenia rozwoju. Aby zrealizować założony cel dokonano porządkowania liniowego i nieliniowego wybranych zmiennych w ramach czterech ładów składających się na zrównoważony rozwój: społecznego, gospodarczego, środowiskowego i instytucjonalno-politycznego. W wyniku porządkowania liniowego wyodrębniono cztery grupy państw. Procedura porządkowania liniowego została poprzedzona konstrukcją zmiennych syntetycznych. Jako metodę porządkowania nieliniowego wykorzystano hierarchiczną metodę Warda na bazie odległości euklidesowej. Dane wykorzystane w analizie pochodzą z bazy Eurostat. Przeprowadzone badania wskazują na znaczne nierówności w poziomie zrównoważonego rozwoju krajów UE. Dotyczy to zarówno zrównoważonego rozwoju w podejściu zintegrowanym, jak i oceny dla poszczególnych ładów. Rankingi krajów w poszczególnych ładach różnią się znacząco od siebie a ogólna ocena zrównoważonego rozwoju wykazuje największą korelację z ładem gospodarczym i instytucjonalno-politycznym. W świetle przeprowadzonych badań własnych, do liderów zrównoważonego rozwoju należą Szwecja, Finlandia, Dania, Austria i Estonia. Na drugim biegunie znajduje się Grecja, Bułgaria, Cypr i Rumunia.
The article aims to assess the size of tourism in national parks in Poland in 2004-2017, with particular emphasis on the Tatra National Park (TPN), a park with high tourist attendance. The study investigates the dynamics of tourism in national parks as well as the size, character and spatial distribution of tourism in the TPN. It also shows the conditions of tourist traffic management in national parks and its importance both for nature and for the budget of these organizational units. The analysis was based on data from the studies of the Central Statistical Office concerning environmental protection and data concerning the access to the Tatra National Park. The dominant features of tourism include its dynamic growth in the period under study and record attendance in the Tatra National Park, especially around August 15 on the trail leading to the Morskie Oko lake and the Valley of Five Polish Lakes (Dolina Pięciu Stawów Polskich).
PL
Celem artykułu jest ocena wielkości ruchu turystycznego w parkach narodowych w Polsce w latach 2004-2017, ze szczególnym uwzględnieniem parku o najwyższej frekwencji turystycznej − Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN). Szczegółowa analiza ruchu turystycznego w TPN dotyczy okresu 2013-2018. W opracowaniu zbadano dynamikę ruchu turystycznego w parkach a także wielkość, charakter i rozkład przestrzenny ruchu turystycznego w TPN. Ukazano również uwarunkowania zarządzania ruchem turystycznym w parkach narodowych oraz jego znaczenie zarówno dla przyrody, jak i dla budżetu tych jednostek organizacyjnych. Do analizy wykorzystano dane pochodzące z opracowań Głównego Urzędu Statystycznego dotyczących ochrony środowiska oraz danych dotyczących wstępu do Tatrzańskiego Parku Narodowego. Wśród dominujących cech ruchu turystycznego należy wymienić jego dynamiczny wzrost w badanym okresie oraz rekordową frekwencję w Tatrzańskim Parku Narodowym, zwłaszcza w okolicy 15 sierpnia na szlaku wiodącym do Morskiego Oka i Doliny Pięciu Stawów Polskich.
The postulate of intergenerational justice is the core concept of sustainable development. National parks as protected areas with the highest status of protection bring together individual elements contained in the Brundtland definition and the tasks they perform are intended to satisfy the needs of the present generation, without prejudice to subsequent generations. The article presents the implementation of this postulate through a review of sustainable development concepts and their reference to the statutory tasks and functions performed by national parks.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.