Skład chemiczny wód zrzutowych górnictwa rud Zn-Pb w aspekcie możliwości ich zagospodarowania

• Autorzy: Girczys J. , Kupich I.

Warianty tytułu

EN

Chemical composition of mine water discharged from Zn-Pb ore mines in view of its management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stosowana technologia oczyszczania wód zrzutowych z wyrobisk porudnych niecki bytomskiej i przetwarzanie osadów z procesu oczyszczania stanowią dwa podstawowe elementy zagospodarowania tych wód. Założenia tej gospodarki ocenić można na podstawie przedstawionej w publikacji analizy form występujących w wodzie składników. Podstawowym jest Ca(HCO3)2, a zanieczyszczeniami, przed którymi należy chronić środowisko są metale, w stężeniach wielokrotnie przekraczających rozpuszczalność węglanów lub wodorotlenków. W oparciu o wartości iloczynów rozpuszczalności przeprowadzono analizę możliwości występowania w wodzie form jonowych metali. Z obliczeń wynika, że w istniejących warunkach jony metali ciężkich mogą występować wyłącznie jako nierozpuszczalne węglany. Stosowana w oczyszczaniu destabilizacja układu dodatkiem Ca(OH)2 powoduje dwa procesy: - koagulacji zawiesiny węglanów metali kolorowych, - wytrącania z roztworu węglanu wapnia. Rozdzielenie w technologii oczyszczania wód tych procesów daje dwa różne produkty. Istnieje więc możliwość wydzielenia, przy zachowaniu koagulacji wapnem, dwu użytecznych materiałów: osadu o podwyższonej zawartości metali i w drugiej fazie czystego szlamu Ca(CO3)2.

EN

The technology applied for treatment of discharge waters from ineactive ore-minings of niecka bytomska and management of the process sediments are two principal elements of the management process. The grounds for this management may be assessed on the basis of identification and analysis, presented in the paper, of occurrence form of components conveyed with water. Ca(HCO3)2 is the principal pollutant but metals, occur in the concentrations exceeding many times the solubility of carbonates and hydroxide solubility products. The analysis of possibility of occurring ion form of metals in water were taken. Calculation indicates that, under existing conditions, heavy metal-ions may occur only as unsolubilitable carbonates. Destabilisation of match by Ca(OH)2 addition causes two processes: -coagulation of non-ferrous metals' carbonates suspention, -precipitation of CaCO3 from solution. Separating these processes leads to two different products. So, there is the possibility to obtain (while retaining coagulation with lime) two useful products: sludge with higher metal content and pure sludge Ca(CO3)2 in the second phase of the process.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo rud cynku i ołowiu; wody zrzutowe; oczyszczanie wód

EN

zinc and lead mining; water discharged; water treatment

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
• Czasopismo: Inżynieria Mineralna
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 11, nr 1-2
• Strony: 1--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., wykr., tab.

Twórcy

autor

Girczys J.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Politechnika Częstochowska; ul. Brzeźnicka 60a, 42-215 Częstochowa

autor

Kupich I.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Politechnika Częstochowska; ul. Brzeźnicka 60a, 42-215 Częstochowa

Bibliografia

• 1. Girczys J., Kupich I. (2006), Reduction of sulphate ions concentration In discharged waters from Zn-Pb mines, Physicochemical Problems of Mineral Processing, 40, 125-134.
• 2. Girczys J., Kupich I. (2007), Analiza kierunkow utylizacji szlamow z oczyszczania wod zrzutowych gomictwa rudZn-Pb, Inzynieria I Ochrona Srodowiska, t. 10, nr2, 153-166.
• 3. Kupich I., Girczys J. (2008), Sludge utylization obtained from Zn-Pb minę water treatment, Physicochemicał Probłems of Minerał Processing, 42, 91-106.
• 4. Girczys J., Kupich I., Sobik-Szołtysek J. (2008) Usprawnienie procesu oczyszczania wód dołowych kopalń rud rejonu bytomskiego, Przemysł Chemiczny, 87/5, 456-459.
• 5. Kupich I., Girczys J. (2008), Zgłoszenie patentu nr P 386811, Sposób odwadniania kopalń rud,zwłaszcza cynku i ołowiu z jednoczesnym otrzymywaniem pochodnego materiału z utylizacji wód kopalnianych i zastosowanie materiału pochodnego wytworzonego tym sposobem.
• 6. Hermanowicz W., Fizykochemiczne badanie wody i ścieków, Arkady, Warszawa 1999 r.
• 7. a. Mizerski W. Tablice chemiczne, Adamantan, Warszawa 2003r. b.Miszczenko K.P., Rawdiela A.A., Zbiór wielkości fizykochemicznych, PWN Warszawa, 1974r. c. Poradnik fizykochemiczny (praca zbiorowa), WNT Warszawa 1974r.
• 8. Kupich I., Ograniczenie zawartości jonów metali ciężkich i siarczanowych w zrzutowych wodach dołowych kopalń rud Zn-Pb, praca doktorska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechniki Częstochowskiej, 2005.