Architectural examinations of the parish church in Dobrzyki

• Autorzy: Łużyniecka E

Warianty tytułu

PL

Badania architektoniczne kościoła parafialnego w Dobrzykach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Dobrzyki is a village situated in the Warmian-Masurian Voivodship on the territory of Iława Lakeland District. Not far from the village there are two small lakes Ewingi and Jeziorko. A bit farther to the south there is a big lake Płaskie. St. Apostles Peter and Paul Church is located not far from the fork of roads which go from Zalew to Susz (Fig. 1.a, b). The terrain, on which the church is situated, constitutes the local upland and it slopes from the east to the west. It is surrounded by a wall built of stones. At present, there are two functioning entrances in the southern part of the wall - the first one from the east side and the other one from the west. Probably the terrain to the north of the church was originally a cemetery. Nowadays, there is park greenery at that place. A parish building with conference rooms also constitutes an important element of the land development. Architectural examinations were carried out on the initiative of the Warmian-Masurian Voivodship Restoration Officer in Olsztyn and with the help of the c priest Mariusz Pawlikowski as well as the Dobrzyki community, for which the author would like to express her most sincere gratitude.

PL

Badania architektoniczne prowadzono w 2010 r. w Dobrzykach, wsi położonej w województwie warmińsko-mazurskim, na terenie Pojezierza Iławskiego. Zespół opracowujący ten temat, kierowany przez prof. Ewę Łużyniecką, składał się ze studentów Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej (Katarzyna Dorosz, Karolina Cichoń, Natalia Jagielska, Agnieszka Rabęda). Badania zostały przeprowadzone z inicjatywy Warmińsko-Mazurskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Olsztynie i dzięki pomocy księdza proboszcza Mariusza Pawlikowskiego oraz mieszkańców Dobrzyk, za co autorka składa serdeczne podziękowania. Na podstawie badań stwierdzono, że kościół nie jest zbudowany jednorodnie, a różnice formalne i technologiczne poszczególnych części budowli pozwoliły na wydzielenie pięciu głównych faz budowlanych. Zamysł jego budowy należy zapewne wiązać z czasami lokacji wsi około 1304 r. Trudno jednak jednoznacznie określić, kiedy zaczęto wznoszenie prezbiterium. Jego proste formy mogą wskazywać na to, że mogło to być wkrótce po zasiedleniu osady, czyli na początku XIV w. Można także przypuszczać, że przerwa między budową prezbiterium i nawy nie była długa. Przypuszczalnie nawę wzniesiono w 1. poł. XIV w. Kolejne przebudowy miały miejsce ok. 1776, 1864 i 1910 r. W czasie prowadzonych w 2010 r. badań architektonicznych udało się częściowo odtworzyć etapy budowy kościoła. Nadal jednak nie wiadomo jak wyglądała pierwotnie część zachodnia kościoła i czy istniała w tym czasie murowana wieża. Na odpowiedź czeka także pytanie, czy zakrystia była piętrowa i czy w jej wnętrzu były schody. Nie jest także znana pierwotna kolorystyka wnętrza, a odkryte ostatnio polichromie mogą wskazywać na istnienie zachowanych malatur. Na wszystkie te pytania można będzie odpowiedzieć podczas przyszłych badań i obserwacji, prowadzonych być może podczas kolejnych remontów oraz napraw kościoła.

Słowa kluczowe

EN

architecture; church; community; Dobrzyki

PL

architektura; kościół; parafia; Dobrzyki

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 1(29)
• Strony: 3--9
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys.

Twórcy

autor

Łużyniecka E

• Faculty of Architecture, Wrocław University of Technology

Bibliografia

• [1] Boetticher A., Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Ostpreußen, vol. 3: Das Oberland, Königsberg 1893, p. 119.
• [2] Dehio G., Handbuch der deutschen Kunstdenkmäler. Deutschordesland (ed. E. Gall) München/Berlin 1952, p. 162; Dehio-Handbuch der deutschen Kunstdenkmäler West- und Ostpreußen. (ed. M. Antoni), München 1993, p. 653.
• [3] Herrmann Ch., Mittelalterliche Architektur im Preussenland. Untersuchungen zur Frage der Kunstlandshaft und Geographie, Petersberg 2007, p. 784–786.
• [4] Hubatsch W., Geschichte der Ewangelischen Kirchen, Göttingen 1968, vol. 3, p. 67.
• [5] Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa Ośrodka Dokumentacji Zabytków w Warszawie, No 6904, 2002, kept in O/W SOZ Olsztyn.
• [6] Loyal D., Sakrale Backsteingotik im Ernland, Bonn 1995, p. 363.
• [7] Schmid B., Die Bau- und Kunstdenkmäler der der Ordenszeit in Preußen, vol. 2: Pomesanien, das Oberland und das Große Werder, Marienburg 1941, p. 156.
• [8] Preußisches Urkundenbuch, vol.1, part 2, ed. A. Seraphim, Königsberg 1909, No 819.