Tempo dekompozycji liści jako wskaźnik narastającego zagrożenia ekologicznego

• Autorzy: Krawczyk M.

Warianty tytułu

EN

The rate of leafs decomposition as a index pollute of ecosystem

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy opisano zjawisko dekompozycji materii organicznej warunkującej prawidłowe funkcjonowanie ekosystemów. Tempo rozkładu materii uwarunkowane jest wieloma czynnikami naturalnymi (typ i pH gleby, obecność flory i fauny glebowej, klimat, chemizm podłoża) i antropogenicznymi (zanieczyszczenia przemysłowe: metale ciężkie, kwaśne deszcze, pestycydy). W warunkach znacznego skażenia środowiska dochodzi do zahamowania tempa rozkładu i zaburzeń w funkcjonowaniu ekosystemów.

EN

Decomposition of dead organic matter is one of the most important links of matter cycling in ecosystems and a condition of proper development of biocenoses. The rate of organic matter decomposition depends on various natural (bedrock, soil type, water content of the site, soil flora and fauna composition, meteorological conditions) and antropogenic factors (industrial pollution). Chemical composition of litter is also quite differentiated. The general diagram of decomposition sequence of particular chemical compounds in the litter is known (sugars, steroid esters, triglycerides, lignins). Litter bags, paper filters (lignine, fibre) are used as indicators of organic matter decomposition rate in litter, soil and water.

Słowa kluczowe

PL

materia organiczna; rozkład materii organicznej; dekompozycja liści; czynniki naturalne; czynniki antropogeniczne

EN

organic matter; organic matter decomposition; leafs decomposition; various natural; antropogenic factors

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Politechnika Opolska
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 274, z. 3
• Strony: 5--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 48 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Krawczyk M.

• Katedra Urządzeń dla Przemysłu Spożywczego i Ochrony Środowiska

Bibliografia

• [1] BAATH E., 1989: Effects of heavy metals in soil and microbial processes in populations (a review). Water Air Soil Poll., 47: 335-379.
• [2] BABICH H., STOTZKY G., 1974: Air pollution and microbial ecology. Crit. Rev. Environ. Control, 4: 353-421.
• [3] BERG B., AGREN G.T., 1984: Decomposition of needle litter and its organic chemical components: theory and field experiments. Can. J. Bot., 62.
• [4] BERG B., EKBOHM G., SODERSTRÓM B., STAAF H., 1991: Reduction of decomposition rates of Scots pine needle litter due to heavy-metal pollution.Water Air Soil Poll., 59: 165-177.
• [5] BERG B., STAAF H., 1980a: Accumulation and release of plant nutrient in decomposing Scots pine needle litter. Long-term decomposition in Scots pine forest. Can. J. Bot., 60: 1562-1568.
• [6] BERG B., STAAF H., 1980b: Decomposition rate and chemical changes in decomposinh needle litter of Scots pine. II. Influence of chemical composition. Ecol. Bull., 32: 373-390.
• [7] BIEŃKOWSKI P., FISCHER Z., GOŹDZIEWICZ J., 1984: Reaction of soil system to „acid rain” under conditions of a laboratory experiment. Ekol. Pol., 34: 75-86.
• [8] BURGES A., RAW F., 1971: Biologia gleby. PWRiL, Warszawa.
• [9] Chang F.H., i Broadbend F.E., 1981: Influence of trace metals on carbon dioxide evolution from a Yolo soil. Soil Sci., 132: 416-421.
• [10] CHRUŚCIK E., KULIŃSKA D., ROMANOW J., 1978: Mikrobiologicz¬ny rozkład celulozy w glebie nawożonej i nawadnianej ściekami. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 204.
• [11] DOELMAN P., I HAANSTRA L., 1979: Effect of lead on soil respiration and dehydrogenase activity. Soil Biol. Biochem., 11: 475-479.
• [12] FISCHER Z., KIDAWA A., 1993: Kilka uwag o wskaźnikowej ocenie intensywności rozkładu materii organicznej. W: Karkonoskie Badania Ekologiczne, I Konferencja, Wojnowice, 3-4 grudnia 1992. Oficyna Wyd. Inst. Ekologii, Dziekanów Leśny.
• [13] FORSTER B., EDER M., MORGAN E., ENACKER T., 1996: A microcosm study of the effects of chemical stress, earthworms and microorganisms and their interactions upon litter decomposition. Eur. J. Soil Biol., 32: 25-33.
• [14] FRIELAND A.J., 1990: The movement of metals through soils and eco-systems. W: Shaw A.J., (red): Metal tolerance in Plants: Evolutionary Aspects; 7-17. CRC Press, Boca Raton, Florida. GIESY J.P., 1978: Cadmium inhibition of leaf decomposition in an aquatic microcosm. Chemosphere, 6: 467-475.
• [16] GORLACH E., 1995: Metale ciężkie jako czynnik zagrażający żyzności gleby. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 41a: 113-122.
• [17] GRODZIŃSKA K. (red), 1996: Monitoring ekologiczny województwa krakowskiego w latach 1993-95. PIOŚ, Kraków.
• [18] GRODZIŃSKA K., SZAREK-ŁUKASZEWSKA G., GODZIK B., BRANIEWSKI S., BUDZIAKOWSKA E., CHRZANOWSKA E., PAWŁOWSKA B., ZIELONKA T., 1997: Ocena skażenia środowiska Polski metalami ciężkimi przy użyciu mchów jako biowskaźników. PIOS, Warszawa.
• [19] GRODZIŃSKA-JURCZAK M., 1997: Procesy dekompozycji celulozy i czynniki je determinujące. Wiad. Ekol., 141: 61-70.
• [20] GRODZIŃSKA-JURCZAK M., 1994: Wpływ kwaśnych opadów atmosferycznych na środowisko Doliny Waksmundzkiej w Polskich Tatrach Wysokich. Praca doktorska, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
• [21] GRODZIŃSKI W., GRESZTA J., LASKOWSKI R., MARYAŃSKI M., ROŻEN A., 1990: Effect of chemical composition in industrial dusts on forest floor organic matter accumulation. Water Air Soil Poll., 53: 169—178.
• [22] GRODZIŃSKI W., YORKS T.P., 1981: Species and ecosystem level bioindycators of airborne pollution: an analysis two major studies. Water Air Soil Pollut. 16: 33-53.
• [23] GZYL J., 1995: Ecological impact and remediation of contaminated sites around lead smelters in Poland. J. Geochem. Explor., 52: 251-258.
• [24] HEAL O., HOWSON G., FRENCH., JEFFERS N.R., 1974: Decomposition of cotton strips in tundra. W: Holding A.J. (red): Soil organisms and decomposition in Tundra.
• [25] HENDERSHOT W.H.: The effect of chemistry andclimate on biomas decomposition kinetics in forest soils.
• [26] JENSEN V., 1974: Decomposition of Angiosperme tree leaf litter. W: Dickinson C.H. (red): Biology of plant litter decomposition. Academic Press, London, New York.
• [27] KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H„ 1993: Biochemia pierwiastków śladowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [28] LASKOWSKI R., 1988: Rozkład ściółki w ekosystemach leśnych a zanieczyszczenia przemysłowe, Wiadomości ekologiczne, 34: 45-59.
• [29] LASKOWSKI R., NIKLIŃSKA M., MARYAŃSKI M., 1992: Heavy metals in forest litter: A chemical time - bomb CaADSiF International Conference, Nieborów.
• [30] LASKOWSKI R., MARYAŃSKI M., NIKLIŃSKA., SZAREK G., 1993a: Nutrient and heavy metal balance for litter in the mixed beech-pine forest. Ekol. Pol., 41: 401-426.
• [31] LASKOWSKI R., MARYAŃSKI M., NIKLIŃSKA M., 1993b: Nutrient and heavy metal dynamics in decomposing beech-pine litter. Ekol. Pol., 41: 393-405
• [32] LASKOWSKI R, MARYAŃSKI M., NIKLIŃSKA M., 1994a: Efekt of heavy metals and mineral nutrients on forest litter respiration rate, Environmental Pollution, 84: 97-102.
• [33] LASKOWSKI R., MARYAŃSKI M., NIKLIŃSKA M., 1994b: Heavy metals in forest litter: a chemical time-bomb - climate and atmospheric deposition. Studies in Forests Conference Papers, 19: 211-213. IGSO- PAS, Warszawa.
• [34] MC CLAUGHERTY C., PASTOR J., ABER J., 1995: Forest litter decomposition in relation to soil nitrogen dynamics and litter quality. Ecology 66: 266-275.
• [35] MULHOLLAND P.J., PALUBO A.V., ELWOOD J.W., Rosemond A.D. 1987: Effects of acidification on leaf decomposition in streams. J. N. Am. Benthol. Soc., 6:
• [36] NIKLIŃSKA M., LASKOWSKI R., MARYAŃSKI M., 1998: Effect of heavy metals and storage time on two types of forest litter: basal respiration rate and exchangeable metals. Ecotoxicol. Environ. Safety, 41: 8-18.
• [37] NORDGREN A., BAATH E„ SÓDERSTRÓM B., 1988: Soil Biol. Bio-chem., 20: 949.
• [38] OSGOOD M.P., BOYLEN CH.W., 1992: Microbial leaf decomposition in Adironack streams exhibiting pH gradients. Can. J. Fish. Aquat. Sci. Vol. 49.
• [39] PAGE A.L., BINGHAM F.T., CHANG A.C., 1981: Cadmium. W: Lepp N.W. (red) 1981: Effect of heavy metal pollution on plants: 77-110. Applied Science Publishers, London and New Jersey.
• [40] RUHLING A., TYLER G., 1973: Heavy metal pollution and decomposition of spruce needle litter. Oikos, 24: 402-416.
• [41] STEBB1NG A.R.D., 1982: Hofmesis - the stimulation of growth by low levels of inhibitors. The Science of the Total Environment, 22: 213-234.
• [42] STEUBING L., 1970: Studies of the number and activity of microorganisms in woodland soil. W: Reichle D.E. (red): Analysis of temperate forest ecosystems. Spring: 131-146. Verl. Berlin, Heidelberg, New York.
• [43] STROJAN C.L., 1978: Forest leaf litter decomposition in the vicinity of a zinc smelter. Oecologia, 32: 203-212.
• [44] TURZAŃSKI K.P.(red), 1997: Sucha i mokra depozycja pierwiastków w województwie krakowskim w latach 1992-1996. PIOŚ, Kraków.
• [45] TURZAŃSKI K.P., GODZIK B., 1996: Ocena stanu zanieczyszczenia gleb województwa krakowskiego metalami ciężkimi i siarką. PIOS, Kraków.
• [46] TYLER G., 1984: The impact of heavy metal pollution on forest: a case study of Gusum, Sweden-Ambio, 13: 18-25.
• [47] WEINER J. 1999. Życie biosfery. PWN, Warszawa.
• [48] ZACHARCZENKO A.F., 1961: Aktywność biologiczna gleb na stoku pod trwałym zadarnieniem i w uprawie. Zesz. Nauk. WSR w Olsztynie, 22:530.