Tło hydrochemiczne wód w zlewni górnej Wołosatki w Bieszczadach Wysokich

• Autorzy: Siwek J. , Rzonca B.

Warianty tytułu

EN

Hydrochemical background of the upper Wołosatka catchment, High Bieszczady Mts.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto górną część zlewni Wołosatki (9,5 km2) w Bieszczadach Wysokich. Podłoże zlewni stanowią osady fliszowe warstw krośnieńskich, przecięte kilkoma głębokimi uskokami. Na podstawie rozkładu cech fizykochemicznych wód wydzielono tło hydrochemiczne, przyjmując jako tło obszar między 10 a 90 percentylem. Tło wydzielono w odniesieniu do wszystkich wód występujących w zlewni oraz oddzielnie dla wód cieków, źródeł i obszarów podmokłych (młaki, wysięki). Wyniki odzwierciedlają niewielkie zróżnicowanie geologiczne tego obszaru i płytki system krążenia wód. Zróżnicowanie chemizmu wód nawiązuje do sposobu zasilania wypływów i warunków hydrometeorologicznych.

EN

The study area covered 9.5 km2 of the upper Wołosatka catchment in the High Bieszczady Mts. The area is composed of flysch sediments of the Krosno beds, folded and transected by deep faults. Hydrochemical background has been defined with regard to stream and ground waters. The latter were represented by spring and swamp water. The hydrochemical background was assumed as a range between the 10th and 90th percentiles. The results demonstrate a moderate variability of the water chemical composition. Low mineralization and other parameters reflect both the origin of waters from current precipitation and their shallow circulation within the rocks.

Słowa kluczowe

PL

tło hydrochemiczne; źródła; Wołosatka; Bieszczady; Karpaty fliszowe

EN

Wołosatka; Bieszczady Mts.; hydrochemical background; springs; flysch Carpathians

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 436, z. 9/2
• Strony: 469--473
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Siwek J.

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, ul. Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Rzonca B.

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, ul. Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

Bibliografia

• [1] CHOWANIEC J., OSZCZYPKO N., WITEK K.,1983 - Hydrogeologiczne cechy warstw krośnieńskich centralnej depresji karpackiej. Kwart. Geol., 27, 4: 797-810.
• [2] DOWGIAŁŁO J., KLECZKOWSKI A.S., MACIOSZCZYK T., RÓŻKOWSKI A. (red.), 2002 - Słownik hydrogeologiczny. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [3] EDMUNDS M. i in., 2003 - Natural baseline quality in European aquifers: a basis for aquifer management. Final contract report. Contract BASELINE: EVKl-CT1999-0006. Energy Environment and Sustainable Development, European Commission (http://www.bgs.ac.uk/hydrogeology/baseline/europe).
• [4] HACZEWSKI G., KUKULAK J., BĄK K., 2007 - Budowa geologiczna i rzeźba Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Wyd. Akademii Pedagogicznej, Kraków.
• [5] KANIA J., 2002 - Wpływ likwidacji kopalń odkrywkowych siarki na zmiany stosunków wodnych w ich otoczeniu. Biul. Państw. Inst. Geol., 403.
• [6] KMIECIK E., POSTAWA A., 2002 - Modern trends in calculation of hydrogeochemical background. W: Jakość i podatność wód podziemnych na zanieczyszczenie. Pr. WNoZ UŚI., 22: 99-108.
• [7] KMIECIK E., POSTAWA A., 2003 - Wybrane aspekty metodyczne wyznaczania tła hydrogeochemicznego. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 11, cz. 2: 183-191. Gdańsk.
• [8] ŁAJCZAK A., 1996 - Warunki hydrologiczne. W: Plan ochrony Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Operat ochrony przyrody nieożywionej i gleb (red. S. Skiba). Maszynopis. Kraków-Ustrzyki Dolne.
• [9] MACIOSZCZYK A., 1987 - Hydrogeochemia Wyd. Geol., Warszawa.
• [10] MACIOSZCZYK A., 1990 - Tło i anomalie hydrogeochemiczne: metody badania, oceny i interpretacji. Wyd. SGGW-AR, Warszawa.
• [11] MACIOSZCZYK A., DOBRZYŃSKI D., 2002 - Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• [12] MATSCHULLAT J., OTTENSTEIN R., REIMANN C., 2000 - Geochemical background - can we calculate it? Environ. Geol. , 39, 9: 990-1000.
• [13] NIELSEN D.M. (red.), 1991 - Practical handbook of groundwater monitoring. Lewis Publ., Chelsea, USA.
• [14] REIMANN C., FILZMOSER P., 2000 - Normal and lognormal data distribution in geochemistry: death of a myth. Consequences for the statistical treatment of geochemical and environmental data. Environ. Geol., 39, 9: 1001-1014.
• [15] RZONCA B., KOŁODZIEJ A., LASZCZAK E. i in., 2008 - Źródła w zlewni górnej Wołosatki w Bieszczadach Wysokich. Prz. Geol., 56, 8/2: 772-779.
• [16] SIWEK J., KOŁODZIEJ A., LASZCZAK E. i in., 2009 - Geologiczne i geomorfologiczne uwarunkowania wykształcenia sieci hydrograficznej w zlewni górnej Wołosatki (Bieszczady Wysokie). Kwart. AGH, Geologia (w druku).
• [17] TOKARSKI A.K., 1975 - Mapa geologiczna południowo-zachodniej części centralnej depresji oraz jej obrzeżenia w okolicy Ustrzyk Górnych. Geologia i geomorfologia okolic Ustrzyk Górnych, polskie Karpaty Wschodnie. Stud. Geol. Pol., 48.
• [18] ZDECHLIK R., KANIA J., 2003 - Tło hydrogeochemiczne i rozkład stężeń jonów wskaźnikowych w rejonie złoża Bełchatów. W: Współczesne problemy hydrogeologii, t. 11, cz. 2: 327-334. Gdańsk.