Badania jaskini Pychowickiej z pasma Skałek Twardowskiego w Krakowie

• Autorzy: Pawlikowski M. , Górny A.

Warianty tytułu

EN

Investigation of Pychowicka cave, Twardowski rocks, Cracow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wykonano badania speleologiczne, geologiczne i mineralogiczno-petrograficzne jaskini Pychowickiej, skał w których jaskinia się rozwinęła oraz osadów zapełniających jaskinię. Otrzymane wyniki wykorzystano do wyjaśnienia historii ewolucji krasu w tej jaskini jak też historii sedymentacji zapełeniających ją osadów. Stwierdzono, że rozwój systemu krasowego jaskini Pychowickiej jest skutkiem składu petrograficznego skał oxfordu w których powstała jaskinia jak też systemu spękań prawdopodobnie pochodzenia tektonicznego. Najstarsze osady o charakterze terra rosa znajdują się w jaskini częściowo w pozycji in situ a częściowo sa namyte z zewnątrz jaskini. Ich charakter sugeruje, że mogą to być osady wieku paleogeńskiego co z kolei sugeruje, że system jaskini Pychowickiej powstał pomiędzy momentem wypiętrzenia wapieni i dolomitów oxfordu, a paleogenem. Kolejne, młodsze osady piaszczyste zapełniające system krasowy są osadami piaszczystymi i piaszczystoilastymi najprawdopodobniej wieku plejstoceńskiego i zostały do systemu jaskiń namyte z zewnątrz gdzie znajdują się także na złożu wtórnym.

EN

Speleological, geological and mineralogical-petrographic analysis of the Pychowicka cave was carried out, including the rocks in which the cave has developed and the sediments that fill the cave. The results were used to explain the history of the evolution of karst in the cave, as well as the history of sedimentation inside. It was discovered that the development of a karst system in the Pychowicka cave is the result of petrographic composition of oxford rocks in which the cave developed, as well as the fracture system of probably tectonic origin. The oldest terra rosa sediments in the cave are partly in position in situ and partly washed in from outside the cave. Their character suggests that they could be Paleogene deposits, which in turn suggests that the Pychowicka cave system developed between the moment of oxford limestone and dolomite uplift, and Paleogene. Other, newer sandy deposits filling the karst system are sandy and sandy-clay sediments, probably from Pleistocene, and have been washed into the cave system from outside, where they are also found in the secondary deposit.

• Wydawca: nakł. Maciej Pawlikowski
• Czasopismo: Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 21
• Strony: 1--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Pawlikowski M.

• Katedra Mineralogii, Petrografii i Geochemii, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

autor

Górny A.

• Muzeum Geologiczne, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz S.W. 1960. Badania geologiczne okolic Tyńca. Biul. Inst. Geol. V.6, str. 275- 276.
• 2. Dżułyński S., 1952. Powstanie wapieni skalistych jury Krakowskiej . Acta Geol. Pol. t.21, str. 125-180.
• 3. Gaweł A., 1948. Dolomityzacja wapieni jurajskich okolic Krakowa. Rocz. Pol. Tow. Geol., t.19, str. 192-317
• 4. Górny A.,Kulbicki P., Szelerewicz M., 2011. Tunel w Pychowicach J.BK – 02.16., Jaskinia Pychowicka - 02.17. Jaskinie Pomostu Krakowskiego . Red. J. Grodzicki) . Pol. Tow. Przyj. Nauk O Ziemi, str. 58-62.
• 5. Łaptaś A., 1974. O dolomitach w wapieniach skalistych okolic Krakowa. Rocz. Pol. Tow. Geol. 34, str . 247-273
• 6. Krinsley D.H., Doorncamp J.C., 1973. Atlas of quartz snd surface textures. Cambridge at the Univ. Press. 90 str.
• 7. Matyszkiewicz J., 1987. Epigenetyczna sylifikacja wapieni górnego oxfordu okolic Krakowa. Anna. Sci. Geolog. Pol. v. 57, str . 59- 87

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).