IYQ 2025: Międzynarodowy Rok Kwantowy

• Autorzy: Romaniuk Ryszard

Identyfikatory

DOI

10.15199/13.2025.6.1

Warianty tytułu

EN

IYQ 2025: International Year of Quantum Science and Technology

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Międzynarodowy Rok Kwantowy IYQ2025 jest także uroczyście celebrowany w Polsce. W konferencji otwarcia w Paryżu w siedzibie UNESCO wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, oraz kwantowych grup naukowych. Do oficjalnego programu Roku Kwantowego zgłoszono kilka konferencji naukowych organizowanych w kraju, a w tym między innymi: majowe Sympozja Informacji oraz Horyzontów Kwantowych w Gdańsku, sierpniowe Sympozjum Optyczne Maksa Borna we Wrocławiu, wrześniowy Zjazd Fizyków Polskich w Katowicach, i inne. W kraju realizowanych jest wiele projektów kwantowych dużych i badawczych np. QuantERA, a także mniejszych w ramach Kwantowego Europejskiego Programu Flagowego EQF, również dotyczących budowy sprzętu kwantowego w ramach lokalnych konsorcjów jak MIKOK, sieci kwantowych i innych. Rok IYQ2025 jest bardzo bogaty w wydarzenia kwantowe naukowo- -techniczne, biznesowe i kulturalne, w Europie i na całym świecie. Do tej pory takich wydarzeń zgłoszono z całego świata blisko 200 i kolejne są nadal zgłaszane. IYQ2025 jest trwającą cały rok uroczystą celebracją stulecia kwantów. Oprócz spojrzenia na stulecie kwantowe wstecz, IYQ2025 inspiruje, wskazuje kierunki badań, rozwoju, innowacji, podkreśla wagę nauki i techniki kwantowej na dziesięciolecia wprzód, z jednej strony popularyzuje a z drugiej podnosi kwanty na poziom przemysłowy, ekonomiczny i polityczny. Przypomina nam wszystkim, że nasza cywilizacja, jeśli chcemy przetrwać, musi nieuchronnie podążać w kierunkach kwantowych i kosmicznych.

EN

The International Quantum Year IYQ2025 is also being solemnly celebrated in Poland. The opening conference in Paris at the UNESCO headquarters was attended by representatives of the Ministry of Science and Higher Education, and some quantum science groups. Several scientific conferences organized in the country have been submitted to the official program of the Quantum Year, including: the May Symposia of Information and Quantum Horizons in Gdańsk, the August Max Born Optical Symposium in Wrocław, the September Congress of Polish Physicists in Katowice, etc. Many large and research quantum projects are being implemented in the country, e.g. QuantERA, as well as smaller ones within the Quantum European Flagship Program EQF, also concerning the construction of quantum equipment within local consortia such as MIKOK, quantum networks and others. The year IYQ2025 is very rich in quantum scientific and technical, business and cultural events, in Europe and around the world. So far, nearly 200 such events have been reported from all over the world and more are still being reported. IYQ2025 is a yearlong celebration of the quantum century. In addition to looking back at the quantum century, IYQ2025 inspires, indicates directions for research, development, innovation, emphasizes the importance of quantum science and technology for decades ahead, on the one hand popularizes and on the other raises quanta to the industrial, economic and political level. It reminds us all that our civilization, if we want to survive, must inevitably move in quantum and cosmic directions.

Słowa kluczowe

PL

informacyjne technologie kwantowe; komputing kwantowy; procesor kwantowy; telekomunikacja kwantowa; sieci kwantowe; metrologia kwantowa; czujniki kwantowe; algorytmy kwantowe

EN

quantum information technologies; quantum computing; quantum processor; quantum communications; quantum networks; quantum metrology; quantum sensors; quantum algorithms

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Elektronika : konstrukcje, technologie, zastosowania
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 66, Nr 6
• Strony: 2--9
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz.

Twórcy

autor

Romaniuk Ryszard

• Politechnika Warszawska

Bibliografia

• [1] R. Romaniuk, IYL 2015 in Poland, IJET, 2014, 60(4):341-346, doi:10.2476/eletel-2014-0045;
• [2] R. Romaniuk, Szkło, Elektronika, 2022, 63(12):10-16, doi:10.15199/13.2022.12.1
• [3] UN ESCO, 2025, International Year of Quantum Science and Technology, unesco.org
• [4] 100 years of quantum is just the beginning, quantum2025.org
• [5] European Quantum Technologies Flagship
• [6] QUANT ERA [quantera.eu] The science of today is the technology of tomorrow
• [7] R. Romaniuk, 2023, European quantum strategy – global and local consequences, International Journal of Electronics and Telecommunications, 69(1):199-209, doi:10.24425/ijet.2023.144351
• [8] R. Romaniuk, 2023, Quantum Europe, Quantum Poland, International Journal of Electronics and Telecommunications 69(2):391- 398, doi:10.24425/ijet.2023.144375
• [9] QuantERA Polska [ncn.gov.pl/quantera]
• [10] KIG Komitet Technologii Kwantowych [kig.pl/o-nas/komitety-kig]
• [11] Centrum Doskonałości Technologii Kwantowych i Jądrowych, Politechnika Warszawska
• [https://www.pw.edu.pl/aktualnosci/startuje-c-quant-centrum-doskonalosci-technologii-kwantowych-i-jadrowych]
• [12] Max Planck, 1901 Ann.Phys. 309(3), 553-563, doi:10.1002/andp.19013090310
• [13] Albert Einstein, 1905 Ann.Phys. 322(6), 132-148, doi:10.1002/andp.19053220607
• [14] Niels Bohr, 1913 Philos.Mag. Ser.6, 26(151), doi:10.1080/14786441308634955
• [15] Walther Gerlach, Otto Stern, 1922 Z.Phys. 9, 349-352, doi:10.1007/BF01326983
• [16] Arthur Compton, 1923 Phys.Rev, 21, 483, doi:10.1103/Phys-Rev.21.483
• [17] Werner Heisenberg, 1925 Z.Phys. 33, 879-893, doi:10.1007/BF01328377
• [18] Wolfgang Pauli, 1925 Z.Phys. 31, 373-385, doi:10.1007/BF02980592
• [19] Louis de Broglie, 1925 Ann.Phys. 10(3), 22-128, doi:10.1051/anphys/192510030022
• [20] Erwin Schrodinger, 1926 Ann.Phys. 384(4), 361-376, doi:10.1002/andp.19263840404
• [21] Max Born, 1927 Z.Phys. 40, 167-192, doi:10.1007/BF01400360
• [22] Paul A. M. Dirac, 1928 Proc.R.Soc.A 117(778), 610-624, doi:10.1098/rspa.1928.0023
• [23] Felix Bloch, 1929 Z.Phys. 52, 555-600, doi:10.1007/BF01339455
• [24] Albert Einstein, Boris Podolsky, Nathan Rosen, May 1935, Can quantum-mechanical description of physical reality be considered complete?, Phys.Rev. 47, 777-780, doi:10.1103/ PhysRev.47.777
• [25] Niels Bohr, October 1935, Can quantum-mechanical description of physical reality be considered complete?, Phys.Rev. 48, 696-702, doi:10.1103/PhysRev.48.696
• [26] Erwin Schrodinger, 1935 Naturwissenschaften 23, 807-812, doi:10.1007/BF01491891
• [27] David Bohm, 1952 A suggested interpretation of the quantum theory in terms of “hidden” variables. I, Phys. Rev. 85, 166, doi: 10.1103/PhysRev.85.166
• [28] Yakir Aharonov, David Bohm, 1959, Significance of electromagnetic potentials in the quantum theory, Phys. Rev. 115, 485, doi:10.1103/PhysRev.115.485
• [29] John S. Bell, 1964, On the Einstein Podolsky Rosen paradox, Phys.Phys.Fiz. 1(3), 195-200, doi:10.1103/PhysicsPhysiqueFizika. 1.195
• [30] S. Kochen; E. P. Specker, 1967, The problem of hidden variables in quantum mechanics, Journal of Mathematics and Mechanics. 17 (1): 59–87, doi:10.1512/iumj.1968.17.17004[29]
• [31] J.F. Clauser; M.A. Horne; A. Shimony; R.A. Holt (1969), “Proposed experiment to test local hidden-variable theories”, Phys. Rev. Lett., 23 (15): 880–4, Bibcode:1969PhRvL..23..880C, doi:10.1103/PhysRevLett.23.880
• [32] Stuart J. Freedman and John F. Clauser, 1972, Experimental test of local hidden-variable theories, Phys. Rev. Lett. 28, 938, doi:10.1103/PhysRevLett.28.938
• [33] Tsirelson, B. S. (March 1980). “Quantum generalizations of Bell’s inequality”. Letters in Mathematical Physics. 4 (2): 93–100. Bibcode:1980LMaPh...4...93C. doi:10.1007/BF00417500.S2CID120680226
• [34] Alain Aspect, Jean Dalibard, Gerard Roger, 1982, Experimental test of Bell’s inequalities using time-varying analyzers, Phys. Rev. Lett. 49, 1804, doi:10.1103/PhysRevLett.49.1804
• [35] William K. Wootters, Wojciech H. Zurek, 1982, A single quantum cannot be cloned, Nature (London) 299, 802-803
• [36] Charles H. Bennett and Gilles Brassard, 1984, Quantum cryptography: Public key distribution and coin tossing, Proceedings of the International Conference on Computers, Systems & Signal Processing Vol. 1, pp. 175–179
• [37] David Deutsch, 1985, Quantum theory, the Church–Turing principle and the universal quantum computer, Proc. R. Soc. A 400, 97
• [38] Daniel M. Greenberger, Michael A. Horne, Abner Shimony, Anton Zeilinger, 1990, Am.J.Phys. 58, 1131-1143, doi:10.1119/1.16243
• [39] Sandru Popescu and Daniel Rohrlich, 1994, Quantum nonlocality as an axiom, Found. Phys. 24, 379
• [40] Peter W. Shor, 1994, Algorithms for quantum computation: Discrete logarithms and factoring, Proceedings 35th Annual Symposium on Foundations of Computer Science, Santa Fe, NM, pp. 124–134;
• [41] L . K. Grover, 1997, Quantum mechanics helps in searching for a needle in a haystack, Phys.Rev.Lett. 79,325
• [42] A. W. Harrow, A. Hassidim, S. Lloyd, 2008, Quantum algorithm for linear systems of equations, Physical Review Letters. 103 (15): 150502. arXiv:0811.3171, doi:10.1103/PhysRev- Lett.103.150502
• [43] C. Okay et al, 2022, Mermin polytopes in quantum computation and foundations, arXiv:2210.10186
• [44] Narodowe Centrum Informacji Kwantowej [https://kcik.ug.edu.pl/].
• [45] QuantERA [quantera.eu], [ncn.gov.pl/quantera]
• [46] National Quantum Initiative [quantum.gov/iyq-2025/].
• [47] Frontiers in Optics [frontiersinoptics.com]
• [48] IEEE Quantum Week [https://qce.quantum.ieee.org/2025/]
• [49] R. V. Buniy, S. D. Hsu, 2012, Everything is entangled, arXiv:1205.1584
• [50] Ch. De Ronde, et al, 2024, Everything is entangled in quantum mechanics: are the orthodox measures physically meaningful?, arXiv:2405.05756.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).