Eco-aesthetics and Ecological Aesthetics of Nature

• Autorzy: Tyburski W.

Warianty tytułu

PL

Ekoestetyka i ekologiczna estetyka przyrody

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Eco-aesthetics and ecological aesthetics of nature are closely related, twin disciplines having a similar, but not identical object of interest. Eco-aesthetics is a discipline which – in our opinion – focuses on the existing world of nature, nature intact by man or modified by him only to a limited extent (wilderness areas, natural ecosystems, nature and landscape parks). Eco-aesthetics would advocate simple acceptance of nature without arranging it, nature protected against anthropogenic impact distorting or modifying its original, existing beauty. And for these reasons eco-aesthetics is part of – or at least is close to – the biocentric vision of the world, in contrast to ecological aesthetics of nature, which fits more into the anthropocentric vision of reality. While eco-aesthetics is interested in nature understood autonomously in its original and existing form, ecological aesthetics of nature focuses more on the environment modified by man.

PL

Ekoestetyka i ekologiczna estetyka przyrody to bliskie, siostrzane dyscypliny o podobnym lecz nie tożsamym przedmiocie zainteresowań. Ekoestetyka to dyscyplina, która – naszym zdaniem – uwagę koncentruje na zastanym świecie natury, nietkniętej przyrodzie, bądź w ograniczonym tylko stopniu zmienionej przez człowieka (obszary dzikie, naturalne ekosystemy, parki przyrodnicze i krajobrazowe). Ekoestetyka opowiadałaby się za prostą akceptacją przyrody, bez jej aranżowania, chronionej przez wpływami antropogennymi, zniekształcającymi czy modyfikującymi pierwotne, zastane piękno. I z tych powodów ekoestetyka wpisuje się, albo przynajmniej bliska jest, biocentrycznej wizji świata, w przeciwieństwie do ekologicznej estetyki przyrody, która wpisuje się bardziej w antropocentryczny obraz rzeczywistości. O ile dla ekoestetyki przedmiotem zainteresowań jest przyroda pojęta autonomicznie w swej pierwotnej i zastanej postaci, to ekologiczna estetyka przyrody, bardziej kieruje uwagę ku przyrodniczemu, przetworzonemu otoczeniu człowieka.

Słowa kluczowe

EN

nature; beauty; art; eco-aesthetics; nature aesthetics

PL

przyroda; piękno; sztuka; ekoestetyka; estetyka przyrody

• Wydawca: Lublin University of Technology
• Czasopismo: Problemy Ekorozwoju
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 11, nr 2
• Strony: 7--12
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Tyburski W.

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Instytut Filozofii i Socjologii, Zakład Filozofii Moralności i Etyki Globalnej, Ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa

Bibliografia

• 1. BÖHME, 2002, Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego/The Philosophy and Esthetics of Nature in Times of Environmental Crisis, 0N, Warsaw.
• 2. BONENBERG M., 2000, Aksjologiczne problemy ekologii/Axiological problems of ecology in: Poznanie i doznanie. Eseje z estetyki i ekologii, ed. Gołaszewska M., TWiWPN, Cracow.
• 3. DORST J., 1970, Before Nature Dies, WP, War-saw.
• 4. GOŁASZEWSKA M., 2000, Święto wiosny. Estetyka o pięknie natury/ The Rite of Spring. Esthetics about the Beauty of Nature, TAiWPN Universitas, Cracow.
• 5. GOŁASZEWSKA M., 1984, Zarys estetyki/ An Outline of Aesthetics, PWN, Warsaw 1984.
• 6. GOŁASZEWSKA M., 2000, Ogólnoteore-tyczne założenia ekoestetyki. Osobliwości badań estetyki ekologii/ General theoretical premises of aesthetics. Peculiarities of research in the aesthetics of ecology in: Poznanie i doznanie. Eseje z estetyki i ekologii, ed. Gołaszewska M., Cracow.
• 7. HULL Z., 2011, Wprowadzenie do filozofii zrównoważonego rozwoju/ Introduction to the Philosophy of Sustainable Development, in: Zasady kształtowania postaw sprzyjających wdrażaniu zrównoważonego rozwoju, ed. Ty-burski W., Toruń.
• 8. LISZEWSKA M., LISZEWSKI D., 2010, Czy sozologia potrzebuje estetyki/ Does Sozology Need Aesthetics, in: Nauki humanistyczne i sozologia. Księga Jubileuszowa dedykowana księdzu profesorowi zwyczajnemu doktorowi habilitowanemu M. Dołędze, UKSW, Warsaw.
• 9. ŁEPKO Z., 2003, Antropologia kryzysu ekologicznego w świetle współczesnej literatury nie-mieckiej/ Anthropology of Ecological Crisis in the Light of Contemporary German Literature, UKSW, Warsaw.
• 10. MEINBERG E, 1995, Homo Oecologikus. Das neue Menschenbild im Zeichen der ökologichen Krise, Darmstadt.
• 11. PAPUZIŃSKI A., 2003, Życie – nauka – ekologia. Prolegomena do kulturalistycznej filozofii ekologii/ Life – Science – Ecology. Deliberations on the Culturalist Philosophy of Ecology, WSP, Bydgoszcz 2003.
• 12. PAWŁOWSKI A., 2011, Sustainable Develop-ment as a Civilizational Revolution. A Multidisciplinary Approach to the Challenges of the 21st Century, CRC Press, Taylor & Francis Group, A Balkema Book, Boca Raton, Londyn, Nowy Jork, Leiden.
• 13. PIĄTEK Z., Ekofilozofia/ Ecophilosophy, UJ, Cracow 2008.
• 14. TYBURSKI W., 2013, Dyscypliny humanistyczne i ekologia/ Humanities and Ecology, Wyd. UMK, Toruń.
• 15. ŻELAZNY M., 2008, Podpatrzyć niebo/ To Peer at the Sky, Wyd. UMK, Toruń 2008.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.