Jeszcze szybsza lampa błyskowa czyli Nagroda Nobla z fizyki 2023

• Autorzy: Radzewicz Czesław

Warianty tytułu

EN

2023 Nobel prize in physics - an even faster flashlamp

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W 2023 Nagroda Nobla z fizyki została przyznana za wytwarzanie attosekundowych (1 as=10-18 s) impulsów promieniowania elektromagnetycznego oraz zastosowanie ich do badań dynamiki elektronów w materii skondensowanej. Przedstawiam podstawowe informacje o mechanizmach fizycznych wiodących do wytwarzania takich impulsów oraz narzędzia do ich diagnostyki. Pokazuję także przykładowe zastosowanie impulsów attosekundowych do badania dynamiki zjawiska fotoelektrycznego.

EN

Nobel Prize in Physics in 2023 was awarded for generation of attosecond (1 as=10-18 s) pulses of electromagnetic radiation and application of attosecond pulses in studies of electrons in condensed matter. I show basic physical mechanisms leading to generation of such pulses and methods to measure them. I also show an exemplary application of attosecond pulses - studies dynamic of photo effect.

Słowa kluczowe

PL

promieniowanie XUV; impulsy attosekundowe; dynamika elektronów w materii skondensowanej

EN

XUV radiation; attosecond pulses; electron dynamics in condensed matter

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Fizyczne
• Czasopismo: Postępy Fizyki
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 74, z. 4
• Strony: 2--4
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys.

Twórcy

autor

Radzewicz Czesław

• Zakład Optyki, Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego

• https://orcid.org/0000-0003-1470-3201

Bibliografia

• [1] A. McPherson et al. “Studies of muliphoton production of vacuum-ultraviolet radiation in rare gases” J. Opt. Soc. Am. B 4, 596-601 (1987).
• [2] Li, X. Fet al. “Multiple harmonic generation in rare gases at high laser intensity” Phys. Rev. A 39, 5751–5761 (1989).
• [3] M. Hentshcel et al, “Attosecond metrology” Nature 414, 509-513 (2001).
• [4] M. Lewenstein et al. “Theory of high-harmonic generation by low-frequency laser fields” Phys. Rev. A 49, 2117-2132 (1994).
• [5] T. Popmintchev, et al. “Bright coherent ultrahigh harmonics in the keV X-ray regime from mid-infrared femtosecond lasers” Science 336, 1287–1291 (2012).
• [6] P. Tzallas et al. “Direct observation of attosecond light bunching” Nature 426, 267 (2003).
• [7] J. Itatani et al. “Attosecond Streak Camera” PRL 88, 173903 (2002).
• [8] A. L. Cavalieri et al. “Attosecond spectroscopy in condensed matter”Nature 449, 25 October 2007, doi:10.1038/nature06229.