Urban Phenomenon of Lviv. Identification and Regeneration of Valuable Urban Complexes

• Autorzy: Bevz Mykola

Identyfikatory

DOI

10.35784/teka.7015

Warianty tytułu

PL

Fenomen urbanistyczny Lwowa. Identyfikacja i regeneracja wartościowych zespołów miejskich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Lviv is a historic city with the largest amount of historical and cultural heritage in Ukraine. The city has around three thousand architectural monuments. In Lviv, immovable heritage (architectural and urban planning monuments, historical mon-uments, monumental art monuments, archaeological monuments, and landscape architecture monuments) uniquely blends into a single urban entity with movable heritage (museum collections, movable artworks in churches, libraries, etc.). There is also a list of urban planning monuments, consisting mainly of sacred ensembles – churches and monastery buildings. Only the development of Rynok Square and the Citadel fortification structures represent urban planning objects of a different type.However, Lviv’s urban structure is shaped by unique street spaces, quarters with passageways, squares of various types, etc. The article focuses on these other types of urban heritage, which deserve preservation and protection. The status of a UNESCO World Heritage Site, granted more than twenty years ago, should be a key factor in the city’s development.The study highlights the presence of unique architectural-urban ensembles and zones in Lviv’s historic center, which hold exceptional significance on a pan-European and global scale. Together, they constitute the urban phenomenon of Lviv. It is proposed to distinguish seven such urban complexes, with concise planning and urban characteristics provided for each. Their unique phenomenological features are revealed. These complexes are not officially monuments, but they must be considered when planning urban conservation zones and in city development plans. Any transformations of these com-plexes should adhere strictly to methodological principles for regenerating valuable architectural and urban environments.There is a need to improve local and national heritage protection legislation, which should ensure the preservation and sustainable development of the unique urban character of the city’s historic center. Socio-cultural requirements have been formulated to restore the valuable conditions of each ensemble and the overall urban system following a period of unsuc-cessful reconstructive development during Soviet and post-Soviet times.Recommendations have been developed to incorporate the identified valuable characteristics of the historic urban structure into UNESCO heritage management plans, cultural heritage preservation programs, and specialized urban trans-formation projects.

PL

Lwów – miasto, posiadające największą liczbę zabytków historyczno-kulturowych w Ukrainie. W architektoniczno-urbanistycznej strukturze miasta wyjątkowo harmonijnie łączą się kompleksy dziedzictwa nieruchomego (zabytki architektury i urbanistyki, zabytki historii, zabytki sztuki monumentalnej, zabytki archeologiczne) oraz ruchomego (zbiory muzealne, ruchome dzieła sztuki w świątyniach, biblioteki i inne). Te cechy podkreślają konieczność stworzenia systemowego podejścia do ochrony i rozwijania zabytkowego miejskiego kompleksu, zapewniając realizację jego wyjątkowej roli miasta--zabytku. Status zabytku Światowego Dziedzictwa, przyznany miastu ponad dwadzieścia pięć lat temu, powinien stać się najważniejszym czynnikiem w jego rozwoju.Bogata historia Lwowa wytworzyła w urbanistycznej tkance centrum miasta, kilka unikalnych zespołów architektoniczno--urbanistycznych, które według naszej opinii mają wyjątkowy charakter w skali europejskiej i światowej. Tworzą one zjawisko urbanistycznego fenomenu Lwowa. Wyróżniamy siedem takich kompleksów urbanistycznych i przedstawiamy ich krótkie charakterystyki planistyczno-urbanistyczne. Zaznaczamy ich szczególne cechy fenomenologiczne, podkreślając, że muszą być one brane pod uwagę przy planowaniu prac konserwatorskich, a także w planach rozwoju miasta. Jakiekolwiek przekształcenia takich kompleksów powinny odbywać się wyłącznie na metodologicznych zasadach ochrony, konserwacji i regeneracji wartościowego środowiska architektoniczno-urbanistycznego.Przedstawiono propozycje uwzględnienia wartościowych cech historycznej struktury urbanistycznej w planach zarzą-dzania zabytkiem UNESCO, programach ochrony dziedzictwa kulturowego oraz różnorodnych specjalistycznych projektach rozwoju struktury centrum miasta.

Słowa kluczowe

EN

city center; urban monuments; urban phenomenon; regeneration; World Heritage

PL

centrum miasta; zabytki urbanistyki; fenomen urbanistyczny; regeneracja; zabytek Światowego Dziedzictwa

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 20, nr 3
• Strony: 7--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., fig.

Twórcy

autor

Bevz Mykola

• Department of Conservation of Monuments, Lublin University of Technology

• https://orcid.org/0000-0003-1513-7045

Bibliografia

• [1] Atlas, 2014. Atlas ukrainskych istorychnych mist. Tom 1, Lviv. Nauk. Red. M.Kapral. Kyiv, DnVP “Kartografia”, 2014. – 96 s
• [2] Bevz, M., 1994. Istorychna arkhitektura Lʹvova: zberezhennya – tse, nasampered, vyvchennya // Materialy mizhnar-odnoyi narady “Dosvid ta problemy zberezhennya istorychnoyi arkhitekturnoyi spadshchyny”. Lʹviv, 25−26 travnya 1994 r. – Lʹviv. P. 15−21.
• [3] Bevz, Mykola. 2003. The urban phenomenon of Lviv. Its significance for planning the development of the city. Nezalezh-nyi kulturolohichnyi czasopys “Ї”. Journal “Ї”, Lviv, No. 29, p. 300−307.
• [4] Case Studies, 2024. Case Studies on the Conservation and Management of Historic Cities. [on-line]: available at: https://whc.unesco.org/en/activities/634/. Date of reference: 11.11.2024.
• [5] DBN 360−92*. Mistobuduvannya. Planuvannya i zabudova misʹkykh i silʹsʹkykh poselen. – Kyiv: Minbudarkhitektury Ukrayiny, 1993. – S. 83
• [6] Developing..., 2014. “Developing Historic Cities: Keys for Understanding and Taking Action. A compilation of case stud-ies on the conservation and management of historic cities”. Printing: UNESCO/CLD. [on-line]. Available at: https://whc.unesco.org/en/activities/634/52. Date of reference: 20.10.2024
• .[7] Fielden, B. M., Jokilehto, J., 1994. Management Guidelines for World Cultural Heritage Sites // Krajobrazy. – N. 3 (15). – Warszawa: Osrodek ochrony zabytkowego krajobrazu. Narodowa instytucja kultury, 1994. – 105 s.;
• [8] Hrynchyshyn, T., 2014. Relihiyni sporudy Lvova (XIII – pochatok XXI st.) // Atlas ukrainskych istorychnych mist, tom 1, Lviv. Nauk. Red. M.Kapral. Kyiv, DnVP “Kartografia”. – S. 3−10
• [9] Huber, D., 1777. Josepho Daniele de Huber. Hauptstadt Lemberg. 1844. [online] Available at: https://uma.lvivcenter.org/ uk/maps/34493. [Date of reference 15 May 2023].
• [10] IAOP, 2020. Historical and architectural reference plan of Lviv. Scientific and designe documentation. [online] Availa-ble at: https://drive.google.com/drive/folders/1VDCjTstrajEupljZmEXUrTRlNsvhvFtD [Date of reference 15 May 2021].
• [11] Jokilehto, J., 2005. The World Heritage List. Filling the Gaps – an Action Plan for the Future. An Icomos study compiled by Jukka Jokilehto. Monuments and sites. XII. ICOMOS. 2005. [on-line] available at: https://www.semanticscholar.org/paper/The-World-Heritage-List%3A-Filling-the-gaps-An-action/48964174cfcab2b4fe0e2a7834d7f315a916b964 date of reference: 9 September 2024.
• [12] Karnauch, N., 2023. 25 rokiv u pereliku svitovoyi kulturnoui spadshchyny: yak UNESCO pratsiuye nad zberezhenniampa-miatok u Lvovi. [on-line] available at: https://suspilne.media/lviv/629292−25-rokiv-u-pereliku-svitovoi-kulturnoi-spad-sini-ak-unesko-pracue-nad-zberezennam-pamatok-u-lvovi/ [Date of reference 15 september 2024].
• [13] Krakow, 2023. Miasto Krakow. Biuletyn informacji publicznej. Ochrona zabyków. Dotacje na prace konserwatorskie i roboty budowlane przy zabytkach. [on-line] available at: https://www.bip.krakow.pl/?bip_id=1&mmi=3 Date of refer-ence: 12.09.2024.
• [14] Lukomsʹka, N., 1993. Sady ansamblyu Sv. Yura u Lʹvovi // Naukovi zoshyty kafedry restavratsiyi ta rekonstruktsiyi arkh-itekturnykh kompleksiv. Novi materialy z doslidzhennya pamyatok arkhitektury ta mistobuduvannya. – DULP. – No1. – s. 51−68.
• [15] Managing ..., 2024. Managing Cultural World Heritage (16/11/2013) © UNESCO | World Heritage Centre. [on-line] avail-able at: https://whc.unesco.org/en/managing-cultural-world-heritage/. Date of reference: 04 Oktober 2024
• .[16] Mohytych, R., 1996. Rozvytok kniazhoho Lvova. Halytska Brama. Lviv: Tsentr Europy. – No12. – S. 6−7.
• [17] Mohytych R., Onyshchenko L., Yaremych H. Lʹviv vartyy svitovoho vyznannya // Arkhitekturnyy visnyk. – Lʹviv: 1997. – No 2−3 (3−4). – S. 34−39
• .[18] Pichurko, U., 1989. Lviv. Pichurko, U., Kryvosheyeva, I. and other. Istoryko-architekturna inventaryzaciya zabudovy. Ar-chiv Instytutu “Ukrzachidprojektrestavratsia”.
• [19] Prysiazhnyi, K., 2003. Poluvannia na lviv. Nezalezhnyi kulturolohichnyi czasopys “Ї”. Lviv, N 29, s. 294−300.
• [20] Retsenzia, 2021. Retsenzia na istoryko-architekturnyi opornyi plan masta Lvova. M.Bevz // Current Issues in Research, Conservation and Restoration of Historic Fortifications. Lviv, LPNU, N 14. P. 144−160.
• [21] Szmygin, B., 2016. Wyjątkowa uniwersalna wartość a monitoring dóbr swiatowego dziedzictwa. Red. B. Szmygin. Polski komitet Narodowy ICOMOS. Warszawa.
• [22] Svintsitskyi O. and Svintsitskyi S. The project of regeneration of the Smotrych River Canyon in the city of Kamianets-Po-dilskyi. Promotors T. Maksymyuk and A. Martynyuk, Archives of the Department of Architecture and Conservation of the Lviv Polytechnic National University.
• [23] World Heritage, 2016. World Heritage in Europe Today. 2016. [on-line] available at: https://whc.unesco.org/en/world-her-itage-in-europe-today/ Date of reference: 10 September 2024.
• [24] Zakon, 2024. Zakon Ukrainy pro okhoronu kulʹturnoyi spadshchyny (8 chervnya 2000 r.) iz zminamy vnesenymy zhidno z Kodeksom // Vidomosti Verchovnoyi Rady Ukrainy (VVR), 2000, No 39, st. 333. [on-line] available at: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1805−14#Text Date of reference: 11 Oktober 2024

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).