Produkcja rzepaku w UE, Polsce i województwie podkarpackim w aspekcie rozwoju odnawialnych źródeł energii

• Autorzy: Jarecki Wacław , Kipa Justyna

Identyfikatory

DOI

10.15584/pjsd.2019.23.2.1

Warianty tytułu

EN

Rapeseed production in the EU, Poland and the Podkarpackie Province in the aspect of the development of renewable energy sources

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zaprezentowano zmiany produkcji rzepaku w UE, Polsce i województwie podkarpackim. Uzyskane wyniki wskazują, że zbiory nasion rzepaku w UE były stabilne. Odnotowano tendencję spadkową powierzchni zasiewów, natomiast wzrostową plonowania. W Polsce (w latach 2010-2018) zarówno zbiory, powierzchnia uprawy jak i plony nasion wykazywały tendencje wzrostową. W województwie podkarpackim w badanym okresie produkcja rzepaku zwiększyła się w wyniku istotnego wzrostu powierzchni uprawy przy wzrostowej tendencji plonowania. Stan produkcji nasion rzepaku w UE, Polsce i województwie podkarpackim jest uzależniony od zmiennych warunków siedliskowych oraz zapotrzebowania rynku na surowiec. Obecna, na ogół stabilna, skala produkcji rzepaku w omawianych rejonach jest głównie wynikiem zagospodarowania nasion do celów spożywczych oraz przemysłowych, w tym na biopaliwo.

EN

The aim of the study is to present changes in rapeseed production in the EU, Poland and the Podkarpackie Province over recent years. The obtained results indicate that rapeseed harvest in the EU was stable in the years 2010-2017. There was a downward trend in sown area and an increase in yield. In Poland, in 2010-2018, both harvest, crop area and seed yields showed an upward trend. In the Podkarpackie Province, rapeseed production increased in the period under consideration. This was the result of a significant increase in the cultivation area with an upward trend in yielding. The production status of rapeseed in the EU, Poland and the Podkarpackie Province depends on changing habitat conditions and market demand for raw material. The current generally stable scale of rapeseed production in the discussed regions is mainly the result of seed management for food and industrial purposes, including biofuel.

Słowa kluczowe

PL

rzepak; produkcja; biodiesel; UE; Polska; województwo podkarpackie

EN

rapeseed; production; biodiesel; EU; Poland; Podkarpackie Province

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej w Rzeszowie, Oddział Południowo-Wschodni ; Polskie Towarzystwo Gleboznawcze Oddział w Rzeszowie
• Czasopismo: Polish Journal for Sustainable Development
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 23, cz. 2
• Strony: 9--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys.

Twórcy

autor

Jarecki Wacław

• Zakład Produkcji Roślinnej, Instytut Nauk Rolniczych, Ochrony i Kształtowania Środowiska, Kolegium Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet Rzeszowski

autor

Kipa Justyna

• Zakład Produkcji Roślinnej, Instytut Nauk Rolniczych, Ochrony i Kształtowania Środowiska, Kolegium Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• 1. Bełdycka-Bórawska A., Bórawski P., Jankowski K. 2015. Zmienność cen na rynku rzepaku w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA. 17(3). 37-43.
• 2. Bobrecka-Jamro D., Romaniak M., Jarecki W., Buczek J. 2013. Postęp biologiczny i jego znaczenie w produkcji rzepaku w Polsce i województwie podkarpackim. Rośliny oleiste – Oilseed crops. 34(1). 37-45.
• 3. Borychowski M. 2014. Produkcja biopaliw w Polsce a zrównoważony rozwój rolnictwa. Dylemat biogospodarki. Roczniki Naukowe SERiA. 16(6). 51-56.
• 4. Chibowski P., Izdebski W., Makarchuk O., Sinielnikov V., Skudlarski J., Zaika S.A., Zając S. 2016. Produkcja rzepaku w Polsce, na Białorusi i Ukrainie w aspekcie rozwoju sektora biopaliw transportowych. Roczniki Naukowe SERiA. 18(2). 52-57.
• 5. Chmura K., Dzieżyc H., Piotrowski M. 2016. Wpływ warunków meteorologicznych na zawartość tłuszczu i białka w nasionach rzepaku ozimego. Acta Agrophysica. 23(2). 163-173.
• 6. Dobek T., Dobek M., Sarec O. 2010. Ocena efektywności ekonomicznej i energetycznej produkcji pszenicy ozimej i rzepaku ozimego wykorzystanych do produkcji biopaliw. Inżynieria Rolnicza. 1(119). 161-168.
• 7. Gugała M., Zarzecka K., Krasnodębska E., Koselak J. 2015. Porównanie opłacalności produkcji rzepaku ozimego w gospodarstwie rolnym w trzech kolejnych latach uprawy. Roczniki Naukowe SERiA. 17(1). 62-65.
• 8. Hoppe Sz., Wenda-Piesik A. 2018. Opłacalność uprawy rzepaku ozimego w technologii standardowej i wysokonakładowej w warunkach województwa kujawsko-pomorskiego. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego. 3. 77-88.
• 9. Jarecki W., Bobrecka-Jamro D. 2003. Regionalne uwarunkowania rozwoju produkcji rzepaku na biopaliwo w województwie podkarpackim. Zeszyty Naukowe AR Kraków. Sesja Naukowa. Gospodarowanie metodami ekologicznymi na tle zrównoważonego rozwoju południowo - wschodniej Polski. 89. 59-66.
• 10. Jarecki W., Bobrecka-Jamro D. 2009. Produkcja głównych ziemiopłodów w województwie podkarpackim w aspekcie zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Fragmenta Agronomica. 26(3). 42-47.
• 11. Jarecki W., Bobrecka-Jamro D. 2019. Yields of oilseed rape in habitat conditions of Podkarpackie Provence. Acta Agrophysica. 26(3). 5-14.
• 12. Kachel-Jakubowska M., Szpryngiel M. 2009. Analiza perspektyw wytwarzania biopaliw płynnych w Polsce. Inżynieria Rolnicza. 8(117). 47-53.
• 13. Kaczmarek J., Kotecki A., Kotowicz L., Weber R. 2003. Interakcja genotypowo-środowiskowa plonowania odmian rzepaku ozimego w doświadczeniach PDO. Biuletyn IHAR. 226/227 (2). 395-403.
• 14. Kapusta F. 2015. Ewolucja miejsca i roli rzepaku w rolnictwie oraz gospodarce Polski. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego. 15(2). 85-95.
• 15. Kulig B., Oleksy A., Pyziak K., Styrc N., Staroń J. 2010. Wpływ warunków siedliskowych na plonowanie oraz zróżnicowanie wybranych wskaźników roślinnych populacyjnych odmian rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops. 31(1). 99-114.
• 16. Kulig B., Oleksy A., Pyziak K., Styrc N., Staroń J. 2012. Wpływ warunków siedliskowych na plonowanie oraz wielkość wybranych wskaźników wegetacyjnych zrestorowanych odmian rzepaku ozimego. Fragmenta Agronomica. 29(1). 83-92.
• 17. Novickienė L., Gavelienė V., Miliuvienė L., Kazlauskienė D., Pakalniškytė L. 2010. Comparison of winter oilseed rape varieties: cold acclimation, seed yield and quality. Žemdirbystė-Agriculture. 97(3). 77-86.
• 18. Ostovari Y., Honarbakhsh A., Sangoony H., Zolfaghari F., Maleki K., Ingram B. 2019. GIS and multi-criteria decision-making analysis assessment of land suitability for rapeseed farming in calcareous soils of semi-arid regions. Ecological Indicators. 103. 479-487.
• 19. Pawlak J. 2014. Przewidywane skutki wykorzystania biomasy rolniczej na cele energetyczne. Problemy Inżynierii Rolniczej. 4(86). 43-55.
• 20. Radziemska E., Lewandowski W., Szukalska E., Tynek M., Pustelnik A., Ciunel K. 2009. Biopaliwa z rzepaku. Przygotowanie surowca do otrzymywania biodiesla w warunkach gospodarstwa rolnego oraz pilotowe metanolizy. Chemia. Dydaktyka. Ekologia. Metrologia. 14 (1-2). 79-84.
• 21. Rosiak E. 2014. Krajowy rynek rzepaku na tle rynku światowego. Zeszyty Naukowe SGGW. Problemy Rolnictwa Światowego. 14(1). 86-96.
• 22. Roszkowski A. 2012. Biodiesel w UE i Polsce - obecne uwarunkowania i perspektywy. Problemy Inżynierii Rolniczej. 3(77). 65-78.
• 23. Skowroń J., Golimowski W. 2015. Produkcja biopaliw – priorytetowy kierunek badań naukowych. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy. 2(84). 5-15.
• 24. Skwaryło-Bednarz B., Kotecki A. 2014. Zmienność plonu i cech jakościowych odmian rzepaku ozimego w warunkach przyrodniczych Dolnego Śląska. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo. 110(606). 33-48.
• 25. Szała L., Cegielska-Taras T., Adamska E., Kaczmarek Z. 2015. Ocena interakcji genotypowo-środowiskowej plonu nasion populacji linii DH rzepaku ozimego otrzymanych z mieszańców F1 krzyżowania odwrotnego. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops. 36(1). 97-114.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).