Azja Centralna : pole energetycznej rywalizacji Rosji i Chin w dobie malejącej roli Zachodu

• Autorzy: Kochanek E.

Warianty tytułu

EN

Central Asia : the Area of Russia and China’s Competition for Energy Resources in Time of Decreasing Role of the West

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na przełomie XX i XXI wieku sytuacja w Azji Centralnej uległa przeobrażeniom. Po upadku Związku Radzieckiego zmienił się geopolityczny obraz tego rejonu świata, powstało bowiem pięć niezależnych, w dużej mierze tylko z nazwy, republik: Kazachstan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kirgistan i Tadżykistan. Niestety, już od początku swego istnienia państwa te borykały się z wieloma problemami, głównie natury politycznej, militarnej i społecznej, co znacząco wpływało na tempo ich rozwoju. W ostatniej dekadzie dało się zauważyć, że wielcy gracze światowi - Rosja i Chiny oraz państwa zachodnie - w większym stopniu interesowały się obszarem centralnoazjatyckim, głównie z powodu bogatych źródeł minerałów, zwłaszcza zaś pożądanych w dzisiejszym świecie surowców energetycznych (ropy naftowej i gazu ziemnego). Autorka analizuje rozgrywkę o wpływy w Azji Centralnej oraz próbuje odpowiedzieć na pytania, kto zwycięży w tej rywalizacji i w jaki sposób zwycięstwo to wpłynie na państwa środkowoazjatyckie.

EN

The end of the last century and the beginning of a new age is a period of significant changes in Central Asia. The collapse of the Soviet Union changed the geopolitical picture in this region: five independent (mainly nominally) republics were founded: Kazakhstan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kyrgyzstan and Tajikistan. Unfortunately, from the beginning these countries have struggled with many problems, mainly of political, military and social nature, which significantly affected their development. The last decade is the time of increased interest in the Central Asian area of the big players: Russia, China and West, mainly due to rich resources of minerals, especially desirable in today’s world energy resources (oil and gas). The article shows the ongoing game for influence in Central Asia. It is also an attempt to answer the question on who will win this competition, and how will this affect the Central-Asian states.

Słowa kluczowe

PL

energia; gaz ziemny; ropa naftowa; bezpieczeństwo energetyczne; Azja Centralna

EN

energy; natural gas; crude oil; energy security; Central Asia

• Wydawca: Wojskowy Instytut Wydawniczy
• Czasopismo: Kwartalnik Bellona
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 4
• Strony: 11--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Kochanek E.

• Instytut Politologii i Europeistyk, Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• 1. A. Wierzbicki, Etnopolityka w Azji Centralnej. Między wspólnotą etniczną a obywatelską, Warszawa 2008.
• 2. R. Giampaolo, R. Capisani, Nowe państwa Azji Środkowej, Warszawa 2004.
• 3. W. Górecki, Coraz dalej od Moskwy. Rosja wobec Azji Centralnej, „Prace OSW” 2014 nr 48.
• 4. A. Jarosiewicz, K. Strachota, Chiny a Azja Centralna. Dorobek dwudziestolecia, „Prace OSW” 2013 nr 45.
• 5. A. Bachulska, Polityczny islam a problem ujgurski. Implikacje chińskiej wojny z terroryzmem, peoplessquare.pl [online], 23.12.2005, http://peoplessquare.pl/2015/12/23/polityczny-islam-a-problem-ujgurski-implikacje-chinskiej-wojnyz-terroryzmem [dostęp: 16.09.2016].
• 6. Rynek dla eksportera – doradztwo Kazachstan, East Analytics [online], http://eastanalytics.com/pl/doradztwo-kazachstan [dostęp: 8.01.2018].
• 7. E. Kochanek, Geopolityka energetyczna współczesnych państw, Szczecin 2016.
• 8. Chiny Azja Centralna. Stosunki gospodarcze, Azja Centralna. Historia-Kultura-Polityka-Gospodarka [online], 5.08.2014, https://azjacentralna.wordpress.com/2014/08/05/chiny-azja-centralna-stosunki-gospodarcze [dostęp: 8.12. 2016].
• 9. T. Młynarski, Implikacje rozpadu ZSRR dla geopolityki surowcowej Rosji i byłych republik radzieckich w basenie Morza Kaspijskiego, w: Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata. Wspólnota niepodległych państw, M Smoleń, M. Lubin (red.), Kraków 2011.
• 10. Ł. Gacek, Azja Centralna w polityce energetycznej Chin, Kraków.
• 11. Uzbekistan, U.S. Energy Information Administration [online], April 2016, http://www.eia.gov/beta/international/analysis.cfm?iso=UZB [dostęp: 11.04.2016].
• 12. Uzbekistan, Informator Ekonomiczny Ministerstwa Spraw Zagranicznych [online], 23.10.2013, http://www.informatorekonomiczny.msz.gov.pl/pl/azja/uzbekistan [dostęp: 11.04.2016].
• 13. Uzbekistan decyduje się na zacieśnianie współpracy z Chinami, Ośrodek Studiów Wschodnich. Analizy [online], 11.05.2011, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2011-05-11/uzbekistan-decyduje-sie-na-zaciesnianiewspolpracy-z-chinami [dostęp: 4.01.2017].
• 14. Why China is Investing in Central Asia’s Energy Infrastructure, Asia Pacific Foundation of Canada (APF Canada), https://www.asiapacific.ca/blog/why-china-investing-central-asias-energy-infrastructure [dostęp: 11.12.2016].
• 15. S. Rajabowa, China to construct oil refinery in Tajikistan, „AzerNews” [online], 10.03.2015, http://www.azernews.az/region/78842.html [dostęp: 11.12.2016].
• 16. Michalski, Zadłużenie zagraniczne Tadżykistanu, Portal Promocji Eksportu [online], 10.02.2016, https://uzbekistan.trade.gov.pl/pl/aktualnosci/179876,zadluzenie-zagraniczne-tadzykistanu.html [dostęp: 13.01.2017].
• 17. Nowy Jedwabny Szlak może zmienić gospodarczą mapę świata, Forsal.pl [online], 18.06.2016, http://forsal.pl/artykuly/953025,wizyta-prezydenta-chin-xi-jinpinga-w-polsce-nowy-jedwabny-szlak-morawiecki-paiiiz.html [dostęp: 8.01.2017].
• 18. C. Mojsiewicz, Wspólnota Niepodległych Państw, Poznań 2000.
• 19. http://www.lukoil.com/Business/Upstream/Overseas?wid=wid9nzQe74pbkybfWJ47RNDpQ [dostęp: 8.01.2018].
• 20. Kazakhstan, Gazprom [online], http://www.gazprom.com/about/production/projects/deposits/kazakhstan [dostęp: 7.01.2018].
• 21. Uzbekistan, U.S. Energy Information Administration [online], April 2016, http://www.eia.gov/beta/international/analysis.cfm?iso=UZB [dostęp: 11.04.2016].
• 22. Kandym gas processing complex (kgpc), Hydrocarbons Technology [online], https://www.hydrocarbons-technology.com/projects/kandym-gas-processing-complex-kgpc [dostęp: 27.11.2017].
• 23. J. Lang, Śmierć Karimowa: gra o Uzbekistan, Ośrodek Studiów Wschodnich. Analizy [online], 7.09.2016, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016-09-07/smierc-karimowa-gra-o-uzbekistan [dostęp: 12.01.2017].
• 24. A. Jarosiewicz, J. Lang, Turkmenistan patrzy na Zachód, Ośrodek Studiów Wschodnich. Analizy [online], 1.04.2015, http://www.osw.waw.pl/pl/ publikacje/analizy/2015-04-01/turkmenistan-patrzy-na-zachod [dostęp: 16.01.2017].
• 25. A. Cohen, Politicized Oil Trade: Russia and its Neighbors, Panel 5 - Case Studies: Special Relationships, 2012.
• 26. Energetyka Azji Centralnej, „Urządzenia dla Energetyki” 2009 nr 4.
• 27. PAP, Gazprom przejął Kyrgyzgaz za 1 USD, Puls Biznesu [online], 10.04.2014, http://www.pb.pl/3613665,99324,gazpromprzejal-kyrgyzgaz-za-1-usd [dostęp: 25.04.2016].
• 28. M. Falkowski, J. Lang, Zakładnicy Moskwy, klienci Pekinu. Bezpieczeństwo w Azji Centralnej w dobie malejącej roli Zachodu, „Prace OSW” 2014 nr 51.