Czy gaz ziemny będzie paliwem konkurencyjnym?

• Autorzy: Szurlej A. , Ruszel M. , Olkuski T.

Warianty tytułu

EN

Will natural gas be competitive fuel?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na tytułowe pytanie. W tym też celu została przeprowadzona analiza, ukazująca złożone uwarunkowania krajowego rynku gazu ziemnego oraz pozytywne zmiany na tym rynku. Porównanie dynamiki rozwoju krajowego rynku gazu ze zdecydowaną większością rynków krajów UE w ostatnich latach wypada korzystnie dla polskiego rynku. Dla oceny konkurencyjności gazu ziemnego w przyszłości niezbędne było przybliżenie najważniejszych relacji na rynku gazu skroplonego (LNG) ponieważ w najbliższych latach, te dostawy w dużej mierze mogą przesądzić o przewadze konkurencyjnej paliw gazowych. Mając na uwadze dominujący udział dostaw gazu z importu w artykule szczególną rolę poświęcono uwarunkowaniom geopolitycznym rynku gazu ziemnego. W dalszej części podjęto analizę kosztów importu gazu ziemnego, w tym LNG do wybranych krajów UE oraz Japonii oraz cen paliw gazowych dla odbiorców finalnych (gospodarstwa domowe oraz odbiorcy przemysłowi). Artykuł kończy się podsumowaniem, w którym przedstawiono najważniejsze wnioski.

EN

The paper mainly tries to answer the title question. To this end, an analysis was carried out, showing the complex conditions of the domestic natural gas market and positive developments on this market. When comparing the dynamics of domestic gas market with a large majority of EU national markets in recent years, Poland’s market holds a positive record. To assess the competitiveness of natural gas in the future, it was necessary to explain the most important relations on the LNG market, since in the coming years these supplies may largely decide upon the competitive advantage of gaseous fuels. Having in mind the dominant market share of imported gas supplies, particular attention was given to the geopolitical context of the natural gas market. Further in the paper, the costs of natural gas imports were analysed, including the imports of LNG to selected EU countries and Japan, as well as the prices of gaseous fuels for end customers (households and industrial customers). The paper closes with a summary that outlines the main conclusions.

Słowa kluczowe

PL

gaz ziemny; rynek gazu; cena gazu; gaz skroplony; bezpieczeństwo energetyczne

EN

natural gas; natural gas market; gas prices; LNG; energy security

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 5
• Strony: 3--10
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szurlej A.

• AGH w Krakowie, Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu, Katedra Inżynierii Gazowniczej

autor

Ruszel M.

• Politechnika Rzeszowska, Wydział Zarządzania, Katedra Ekonomii

autor

Olkuski T.

• AGH w Krakowie, Wydział Energetyki i Paliw, Katedra Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego

Bibliografia

• [1] Biały R., Janusz P., Łoś M., Szurlej A.: Analiza kosztów importu gazu ziemnego do Polski i ich wpływ na strukturę dostaw. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, nr 87, 2014, s. 83–98.
• [2] BP: BP Statistical Review of World Energy. June 2015; www.bp.com
• [3] Dorigoni S., Graziano C., Pontoni F.: Can LNG increase competetivness in the natural gas market. Energy Policy, 38, 2010, s. 7653-7664.
• [4] EC- European Commission: Consultation on an EU strategy for liquefield natural gas and gas storage; https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/documents/LNG%20consultation%20-%20publication.pdf (dostęp: 22.07.2015 r.).
• [5] European Commission, Directorate-General for Energy: Market Observatory for Energy, Quarterly Report, Volume 7, 2015 (issue 4; fourth quarter of 2014).
• [6] The Federal Energy Regulatory Commission – FERC: LNG - World Prices and Sendout; www.ferc.gov (dostęp: 1.09.2015 r.).
• [7] Frączek, P., Kaliski, M.: The Deregulation of Natural Gas Markets and its Consequences for Gas Recipients in the EU. Archives of Mining Sciences 54, 4, 2009, 739–752.
• [8] Gawlik, L. (red.): Węgiel dla polskiej energetyki w perspektywie 2050 roku - analizy scenariuszowe. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa, Wyd. Instytutu GSMiE PAN, 2013, Katowice, s. 299.
• [9] GLE: LNG Map, GLE LNG Map: http://www.gie.eu/index.php/maps-data/lng-map (dostęp: 17.08.2015 r.).
• [10] Gross-Gołacka E., Lubiewa-Wieleżyński W., Sikora A.P., Szurlej A., Biały R.: Wyzwania dla producentów nawozów mineralnych w kontekście liberalizacji krajowego rynku gazu ziemnego. Przemysł Chemiczny, ISSN 0033-2496, t. 92, nr 8, 2013, s. 1393–1398.
• [11] Grudziński Z., Szurlej A.: Węgiel, ropa, gaz ziemny – analiza cen w latach 2006–2011. Przegląd Górniczy, t. 67 nr 7–8, 2011, s. 306–313.
• [12] IEA: Gas Medium-Term Market Report 2014. Market Analysis and Forecasts to 2019. International Energy Agency, Paris 2014, s. 161-165.
• [13] IEA - International Energy Agency. Natural Gas Information (2015 edition), Paris, France.
• [14] IEA - International Energy Agency. World Energety Outlook 2014. Paris, France.
• [15] IGU: World LNG Report - 2015 Edition. World Gas Conference Edition. International Gas Union, 2015, s. 34-45.
• [16] Iwicki K., Janusz P., Szurlej A.: Zmiany krajowego ustawodawstwa a rozwój rynku gazu ziemnego. Wiadomości Naftowe i Gazownicze, 2013, R. 16, nr 11, s. 9–14.
• [17] Janusz P.: Aktualna sytuacja na rynku gazu ziemnego – perspektywy rozwoju. Polityka Energetyczna, 2013, t.16, z.2.
• [18] Janusz P., Pikus P., Szurlej A.: Rynek gazu ziemnego w Polsce – stan obecny i perspektywy rozwoju. Gaz, Woda i Technika Sanitarna nr 1, 2013, s. 2-6.
• [19] Kaliski M., Janusz P., Szurlej A.: Wpływ kryzysu gazowego rosyjsko-ukraińskiego z początku 2009 r. na rynek gazu ziemnego w Polsce, Gaz, Woda i Technika Sanitarna, t. 83, nr 7–8, 2009, s. 2–5.
• [20] Kaliski M., Szurlej A., Grudziński Z.: Węgiel i gaz ziemny w produkcji energii elektrycznej Polski i UE. Polityka Energetyczna, t.15, z.4, 2012, s.201–213.
• [21] Kamiński J.: Market power in a coal-based power generation sector: The case of Poland. Energy. Volume 36. Issue 11., 2011, str. 6634-6644.
• [22] Kamiński J.: The impact of liberalisation of the electricity market on the hard coal mining sector in Poland, Energy Policy. Volume 37. Issue 3. 2009.
• [23] Kamiński J.: The development of market power in the Polish power generation sector: A 10-year perspective. Energy Policy. Volume 42, 2012, pages136–147.
• [24] Kaproń H.: Różne segmenty rynku gazu w Polsce. Rynek Energii, nr 4, 2011, s.3-8.
• [25] Kosowski P., Stopa J., Rychlicki S.: Prognozy zapotrzebowania na podziemne magazynowanie gazu w Polsce na tle sytuacji bieżącej i scenariuszy rozwoju rynku gazowego. Rynek Energii, nr 5, 2013, s.117-123.
• [26] Lochner S., Dieckhoner C.: Civil unrest in North Africa - Risks for natural gas supply. Energy Policy, 45 , 2012, p. 165-175.
• [27] Minister Gospodarki: Sprawozdanie Ministra Gospodarki z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw paliw gazowych za okres od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. Warszawa, 2015; www.mg.gov.pl
• [28] Ministerstwo Gospodarki 2014. POLSKA 2014. Raport o stanie handlu zagranicznego. Warszawa; www.mg.gov.pl (dostęp: 2.08.2015)
• [29] OGP Gaz-System S.A.; http://www.gaz-system.pl (dostęp 31.08.2015 r.)
• [30] Olkuski T.,, Szurlej A., Janusz P.: Realizacja polityki energetycznej w obszarze gazu ziemnego. Polityka Energetyczna, t. 18, z. 2, 2015, s. 5-17.
• [31] Ruszel M.: Znaczenie terminali LNG na wspólnym rynku energii UE. Polityka i Społeczeństwo, nr 4, 2014.
• [32] Ruszel M.: Bezpieczeństwo energetyczne Polski. Wymiar teoretyczny i praktyczny. Wydawnictwo Rambler. Warszawa 2014, s. 125.
• [33] Rychlicki S., Siemek J.: Stan aktualny i prognozy wykorzystania gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej w Polsce. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t.29, z.1, 2013, s.5-15.
• [34] Saługa P.:Aplikacja algorytmu analizy opcji rzeczowych w procesie oceny ekonomicznej przedsięwzięcia modernizacji elektrociepłowni. Rynek Energii, nr I(VI), 2011, s. 158-163.
• [35] Szurlej A., Janusz P.: Natural gas economy in the United States and European markets. Mineral Resources Management 29, 4, 2013, p.77–94.
• [36] Szurlej A.: Możliwości konkurencyjności gazu ziemnego jako surowca do wytwarzania energii elektrycznej, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, ISSN 0860-0953, t. 24, z. 3/3, 2008, s. 327–338.
• [37] Szurlej A.: The state policy for natural gas sector. Archives of Mining Sciences, ISSN 0860-7001, vol. 58 no. 3, 2013, pp. 925–940.
• [38] Turowski P.: Bezpieczeństwo dostaw gazu dla Grupy Wyszehradzkiej i pozostałych państw Unii Europejskiej. Kwartalnik Bezpieczeństwo Narodowe, nr 30 (2014), BBN, Warszawa 2014, s.113.
• [39] Wood D. A.: A Review and Outlook for the Global LNG Trade. Journal of Natural Gas Science & Engineering, tom 9, listopad 2012, s. 16-17.
• [40] World Bank – Global Commodity Markets, 2015 (dostęp: 26.08.2015 r.).
• [41] Zajdler R.: Polski rynek hurtowego gazu ziemnego na tle rynków Unii Europejskiej, Warszawa 2014 (dostęp: 26.08.2015 r.)
• [42] Zamasz K., Saługa P.: Ocena efektywności ekonomicznej projektu rozbudowy mocy elektrociepłowni z wykorzystaniem analizy drzew decyzyjnych. Rynek Energii, nr 2 (87), 2010, s. 165-170.