Zmiany w Ustawie o publicznym transporcie zbiorowym

• Autorzy: Wolański Michał

Warianty tytułu

EN

Amendments to the Law on public collective transport

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje regres transportu publicznego na obszarach wiejskich w Polsce oraz systematyzuje próby zapobiegania temu regresowi, podejmowane w kolejnych regulacjach oraz ich projektach. Regres transportu publicznego na terenach wiejskich wynika z rosnącej dostępności motoryzacji, wyludniania się tych terenów, niżu demograficznego oraz rosnących kosztów prowadzenia przewozów – zwłaszcza kosztów osobowych i paliw. Wszystko to powoduje, że model rynkowej organizacji przewozów, wspieranych jedynie dopłatami do ulg ustawowych, który jeszcze kilkanaście lat temu był skuteczny – przestaje zapewniać nawet minimalny poziom skomunikowania obszarów wiejskich. Odpowiedzią na ten model były kolejne regulacje i projekty. Wszystkie one nie w pełni odpowiadały na przyczyny regresu – m.in. w niewielkim stopniu zdawały się nakłaniać samorządy do podejmowania funkcji organizatora przewozów, nie identyfikowały i nie usuwały barier podejmowania tej funkcji, a także nie zapobiegały ryzyku, że w wyniku zmian dodatkowe obszary zostaną pozbawione obsługi komunikacyjnej. Stąd też zaproponowano autorski model, który stanowi syntezę dotychczasowych badań i dyskusji z praktykami. Opiera się on na identyfikacji przyczyn regresu transportu publicznego, którymi są m.in. funkcjonowanie odrębnych przewozów szkolnych i publicznych, rozdrobnienie kompetencji między różne szczeble samorządu, brak wyposażenia władzy lokalnej w skuteczne narzędzia regulowania rynku opartego na konkurencji, która bywa rujnująca bądź nieefektywna oraz finansowanie publiczne umożliwiające nadużycia i dofinansowujące w największym stopniu linie najmocniejsze, często dochodowe.

EN

The article presents the regression of public transport in rural areas in Poland and systematizes attempts to prevent this regress, taken in subsequent regulations and their projects. The regression of public transport in rural areas results from the growing availability of motorization, depopulation of these areas, demographic decline and rising costs of transport – especially personnel and fuel costs. All this is is resulted with the fact that the model of the market organization of transport, supported only by subsidies to statutory concessions, which was effective several dozen years ago – ceases to provide even a minimal level of communication of rural areas. Further regulations and their projects were the answer to this model. All of them did not fully respond to the reasons for the regress – among others they did not seem to encourage local governments to take the role of transport organizer to a small extent, they did not identify and remove barriers to this function, and they did not prevent the risk that, as a result of changes, additional areas would be deprived of transport services. Therefore, an original model was proposed, which is a synthesis of current research and discussions with practitioners. It is based on identifying the reasons for the regression of public transport, including functioning of separate school and public transport, fragmentation of competences between various levels of local government, lack of local authority equipment in effective tools for regulating the market based on competition, which is sometimes ruinous or ineffective, and public financing enabling frauds and co-financing the most powerful, often profitable lines.

Słowa kluczowe

PL

transport publiczny; transport zbiorowy; prawo transportowe

EN

public transport; collective transport; law on transport

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 4
• Strony: 3--10
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys.

Twórcy

autor

Wolański Michał

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Katedra Transportu

Bibliografia

• 1. Olejniczak K., Widawski I., Wolański M., Regulation crash-test: applying serious games to policy design, “Policy Design and Practice”, 2018, vol.1 (3).
• 2. Projekt ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw z dn. 27.06.2016 (nr druku 208).
• 3. Projekt ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw z dn. 13.06.2018 (nr projektu UD126).
• 4. Rosik P. i inni, Multimodalna dostępność transportem publicznym gmin w Polsce, „Prace Geograficzne”, 2017, nr 258.
• 5. Rosner A., Stanny M., Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap II. Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich, Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa 2016.
• 6. Stanowisko rzecznika Ministerstwa Infrastruktury wyjaśniające przyczyny zmiany definicji komunikacji miejskiej, Ulgi Ustawowe, 4.07.2017.
• 7. Taylor Z., Ciechański A., Deregulacja i przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE, „Prace Geograficzne”, 2017, nr 257.
• 8. Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. 2011, nr 5, poz. 13).
• 9. Wolański M., Gromadzki M., Mikiel P., Pieróg M., Jak zorganizować komunikację pozamiejską po 1 stycznia 2017 roku? Praktyczny przewodnik dla samorządów, Związek Powiatów Polskich, Warszawa 2016.
• 10. Wolański M., Mrozowski W., Pieróg M., Transport zbiorowy poza miastami – regres, reformy, rekomendacje, „Zarządzanie Publiczne”, 2016, nr 4(38).
• 11. Wolański M., Paprocki W., Mazur B., Soczówka A., Jakubowski B., Publiczny transport zbiorowy poza miejskimi obszarami funkcjonalnymi. Diagnoza, analiza zróżnicowania, oddziaływanie społeczne, rekomendacje, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2016.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).