Antybiotyki w wodach – źródła zanieczyszczeń, degradacja antybiotyków

• Autorzy: Wanot Bartosz , Domagała Marta

Warianty tytułu

EN

Antibiotics in the water – sources of pollution, degradation of antibiotics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podstawowym źródłem zanieczyszczeń wody antybiotykami jest przemysł farmaceutyczny, szpitale, zakłady weterynaryjne oraz gospodarstwa domowe. Duże zagrożenie zanieczyszczeniami antybiotyków i ich metabolitów stwarzają także hodowle zwierząt. Stosowanie profilaktycznych dawek antybiotyków w hodowli drobiu, bydła i trzody chlewnej jest dużo większe niż w celach leczniczych. W uprawach roślin, owoców i hodowli pszczół też stosuje się antybiotyki w celach profilaktycznych, są to np. oksytetracyklina czy streptomycyna. Nawożenie pól odchodami zwierzęcymi, które zawierają bardzo wysokie stężenie antybiotyków w formie pierwotnej prowadzi do ich obecności w środowisku naturalnym. Dodatkowym przekaźnikiem antybiotyków do wód powierzchniowych i gruntowych mogą być składowiska odpadów, zbiorniki z gnojowicą, przydomowe zbiorniki bezodpływowe ścieków oraz źle utylizowane przeterminowane leki. Największe stężenia zanotowano w ściekach poprodukcyjnych z zakładów farmaceutycznych. Biodegradacja antybiotyków w osadzie czynnym odbywa się dzięki obecności mikroorganizmów, które biorą udział w fermentacji osadu ściekowego. Duże znaczenie w kwestii rozkładu antybiotyków w wodach powierzchniowych ma fotodegradacja promieniami UV. Bardzo ważną rolę w oczyszczaniu bierze udział węgiel w formie węgla aktywnego, nanorurek węglowych oraz grafenu.

EN

The basic source of these pollutants is the pharmaceutical industry, hospitals, veterinary clinics and households. High risk of contamination of antibiotics and their metabolites is created by breeding. The use of prophylactic doses of antibiotics in breeding poultry, cattle and pigs is much greater than for medicinal purposes. In plant, fruit and bee breeding, antibiotics are also used for prophylactic purposes, e.g. oxytetracycline, streptomycin. Fertilization of fields with animal feces, which contain a very high concentration of antibiotics in their original form, leads to their presence in the natural environment. An additional transmitter of antibiotics to surface and groundwater may be landfills, slurry tanks, household septic tanks with outflow of sewage and badly utilized out-of-date medicines. The highest concentrations were recorded in post-production sewage from pharmaceutical plants. Biodegradation in the activated sludge is due to the presence of microorganisms that are involved in the fermentation of sewage sludge. The UV decomposition is of great importance for the decomposition of antibiotics in surface waters. Coal in the form of activated carbon, carbon nanotubes and graphene is very important in purification.

Słowa kluczowe

PL

antybiotyki; źródła zanieczyszczeń; degradacja antybiotyków; antybiotyki w wodach

EN

antibiotics; sources of pollution; degradation of antibiotics; antibiotics in waters

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 3 (65)
• Strony: 68--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Wanot Bartosz

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Instytut Wychowania Fizycznego, Turystyki i Fizjoterapii

autor

Domagała Marta

• Akademia Polonijna, Instytut Zdrowia i Pielęgniarstwa

Bibliografia

• 1. Domagała, Marta; Wanot, Bartosz. Antybiotyki w wodach–mechanizm działania, antybiotykooporność, Technologia Wody, 2019, 2 (64): 56-61.
• 2. Wanot, Bartosz; Domagała, Marta. Zanieczyszczenia wody niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Technologia Wody, 2018, 6 (62): 52-57.
• 3. Domagała, Marta; Wanot, Bartosz. Wpływ niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) na środowisko wodne oraz metody ich usuwania z wód. Technologia Wody, 2019, 1 (63): 46-49.
• 4. Szymonik, Anna; Lach, Joanna. Zagrożenie środowiska wodnego obecnością środków farmaceutycznych. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 2012, 15: 249-263.
• 5. Zhang, Lili, et al. Degradation of paracetamol by pure bacterial cultures and their microbial consortium. Applied microbiology and biotechnology, 2013, 97.8: 3687-3698.
• 6. Zalewska, M., et al. Skutki nadużycia antybiotyków w chowie zwierząt. Przegląd Hodowlany, 2017, 85.6.
• 7. Stec, Marcin. Antybiotyki w hodowli organizmów wodnych. Słupskie Prace Biologiczne, 2015, 12: 209-216.
• 8. Giedrojc-Brzana, U.; Kosek-Paszkowska, Katarzyna; Rudy, Andrzej. Problemy Inspekcji Weterynaryjnej przy nadzorowaniu stosowania antybiotyków w leczeniu zwierząt gospodarskich. Życie Weterynaryjne, 2017, 92.01.
• 9. Dz.U.2018.0.1967 t.j. – Ustawa z 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
• 10. Rozanska, H.; Osek, Jacek. Prawne i praktyczne aspekty kontroli pozostałości substancji przeciwbakteryjnych w mleku. Życie Weterynaryjne, 2016, 91.06.
• 11. Koszowska, Aneta; Ebisz, Marcin; Krzyśko-Łupicka, Teresa. Obecność farmaceutyków i środków kosmetycznych w środowisku wodnym jako nowy problem zdrowia środowiskowego. Environ Med, 2015, 18: 62-69.
• 12. Wanot, Bartosz. Obecność antybiotyków w wodach jako jedna z przyczyn lekooporności. Technologia Wody, 2017, 5 (55): 14-19.
• 13. Bartoszewicz, Maria; Michalska, Małgorzata; Cieszyńska, Monika. Antybiotykooporność bakterii heterotroficznych jako skutek zanieczyszczenia środowiska. Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine, 2014, 17.4: 38-46.
• 14. Bielas, Sylwia; Lach, Joanna. Zanieczyszczenie środowiska wodnego antybiotykami. Technologia Wody, 2014, 3 (35): 23-29.
• 15. Popowska, Magdalena. Antybiotykooporność w środowisku naturalnym-przyczyny i konsekwencje. Kosmos, 2017, 66.1: 81-91.
• 16. Zabłotni, Agnieszka; Jaworski, Adam. Źródła antybiotyków w środowiskach naturalnych i ich rola biologiczna. Advances in Hygiene & Experimental Medicine/Postepy Higieny i Medycyny Doswiadczalnej, 2014, 68.
• 17. Makowski, Andrzej, et al. Fotokatalityczna degradacja ampicyliny w roztworach wodnych. Proceedings of ECOpole, 2009, 3.
• 18. Ding, Jie, et al. Z-scheme BiO1-xBr/Bi2O2CO3 photocatalyst with rich oxygen vacancy as electron mediator for highly efficient degradation of antibiotics. Applied Catalysis B: Environmental, 2017, 205: 281-291.
• 19. Warszewska, Martyna; Zima, Anna. Skuteczność użycia sorbentu w procesie uzdatniania wody podczas awaryjnego skażenia paracetamolem.
• 20. Yu, Fei, et al. Adsorptive removal of antibiotics from aqueous solution using carbon materials. Chemosphere, 2016, 153: 365-385.
• 21. Ahmed, Muthanna J. Adsorption of quinolone, tetracycline, and penicillin antibiotics from aqueous solution using activated carbons. Environmental toxicology and pharmacology, 2017, 50: 1-10.
• 22. Boroń, Marta; Pawlas, Krystyna. Farmaceutyki w środowisku wodnym – przegląd literatury. Problemy Higieny i Epidemiologii, 2015, 96.2: 357-363.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).