Spaliny silników diesla – prognoza narażenia zawodowego w środowisku pracy w podziemnych zakładach górniczych po roku 2025

• Autorzy: Sporysz Grzegorz

Warianty tytułu

EN

Diesel engine exhaust - forecast of occupational exposure in the work environment in underground mines after 2025

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pojawiające się w debacie publicznej sugestie o „technologicznej śmierci” napędów spalinowych pojazdów górniczych z silnikami Diesla w podziemnych zakładach górniczych na korzyść napędów alternatywnych nie są do końca prawdziwe. Wskazuje się przy tym, że ustanowiona nowa wartość Najwyższego Dopuszczalnego Stężenia (NDS – wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń (Rozporządzenie MPiPS 2018) dla spalin emitowanych z silników Diesla, która będzie obowiązywać od dnia 21.02.2026 r. dla sektora górnictwa podziemnego i budowy tuneli na poziomie 0,05 mg/m3 (mierzona jako węgiel elementarny) może ograniczyć stosowanie silników Diesla w pojazdach górniczych. Nowy normatyw higieniczny został opracowany by lepiej chronić pracowników narażonych na spaliny Diesla w środowisku pracy, a nie by zaprzestać całkowicie stosowania silników spalinowych Diesla. Artykuł przedstawia prognozę narażenia zawodowego na spaliny Diesla w środowisku pracy w podziemnych zakładach górniczych po roku 2025, w świetle zmiany wartości normatywu higienicznego w tym zakresie.

EN

The suggestions appearing in the public dispute about the „technological death” of internal combustion engines in mining vehicles with diesel engines in underground mining plants in favor of the alternative drives are not completely true. It is also indicated that the new value of the Occupational Exposure Limit has been established for exhaust gases emitted from diesel engines, which will apply from 02.22.2026. for the underground mining and tunneling sectors, a level of 0.05 mg / m3 (measured as elemental carbon) may limit the using of diesel engines in mining vehicles. The new hygiene standard has been developed in order to better protect workers exposed to diesel exhaust gases in the work environment, and not to stop using diesel engines altogether. The article presents a forecast of occupational exposure to diesel exhaust in the work environment in underground mining plants after 2025 in the light of the change in the value of the hygiene standard in this regard.

Słowa kluczowe

PL

spaliny silników Diesla; najwyższe dopuszczalne stężenie

EN

exhaust gases emitted from diesel; occupational exposure limit

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 78, nr 3
• Strony: 1--6
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sporysz Grzegorz

• Centrum Badań i Dozoru Sp. z o.o. w Lędzinach

Bibliografia

• MROWIEC M., SKÓRA T. 2016 - Gospodarka paliwowa jako ważny element logistyki w kopalnianym transporcie kolejkami z napędem spalinowym. „Przegląd Górniczy” nr 12, s. 94- 99.
• SPORYSZ G. 2016 - Środowisko pracy w górnictwie podziemnym - uwagi do oceny narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia. „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” nr 10 Miesięcznik Wyższego Urzędu Górniczego, Katowice.
• SZLĄZAK N., BOROWSKI M. 2002 - Wentylacyjne aspekty stosowania maszyn z silnikami spalinowymi w kopalniach podziemnych. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Kraków.
• SZLĄZAK N., BOROWSKI M., SPORYSZ G. 2013 - Analiza emisji składników spalin silników z maszyn z silnikami spalinowymi w kopalniach podziemnych. Materiały 7 Szkoły Aerologii Górniczej, Krynica Górska. s.147-160.
• SZEWCZYŃSKA M., POŚNIAK M., KOWALSKA J., 2020 - Spaliny emitowane z silników Diesla, mierzone jako węgiel elementarny. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy, PIMOŚP nr 4 (106) s. 143-162.
• SZYMAŃSKA E., FRYDRYCH B., BRUCHAJZER E., 2019 - Spaliny emitowane z silników Diesla, mierzone jako węgiel elementarny. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wartości wielkości narażenia zawodowego, PIMOŚP nr 4, s. 43-103,
• Rozporządzenie MRPiPS (Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1286 z późn. zm).
• Rozporządzenie MRPiT (Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii) z dnia 18 lutego 2021r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2021 r. poz. 325).
• Rozporządzenie ME (Ministra Energii) z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1118 z późn. zm.)
• Rozporządzenie MZ (Ministra Zdrowia) z dnia 10 lutego 2021r. zmieniające rozporządzenie w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz.U. z 2021r. poz. 279)
• Dyrektywa 97/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1997 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do środków dotyczących ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z silników spalinowych montowanych w maszynach samojezdnych nie poruszających się po drogach.
• Dyrektywa Komisji 2012/46/UE z dnia 6 grudnia 2012 r. zmieniająca dyrektywę 97/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do środków dotyczących ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z silników spalinowych montowanych w maszynach samojezdnych nie poruszających się po drogach.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1628 z dnia 14 września 2016 r. w sprawie wymogów dotyczących wartości granicznych emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych oraz homologacji typu w odniesieniu do silników spalinowych wewnętrznego spalania przeznaczonych do maszyn mobilnych nie poruszających się po drogach, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1024/2012 i (UE) nr 167/2013 oraz zmieniające i uchylające dyrektywę 97/68/WE.
• PN-G-36000: 1997 Napędy spalinowe dla podziemnych pojazdów górniczych. Wymagania.
• PN-EN 1679-1: 2000 Silniki spalinowe tłokowe. Bezpieczeństwo. Silniki o zapłonie samoczynnym.
• Stanowisko Związku Pracodawców Polska Miedź w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii zmieniającego rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – Pismo nr ZZPM /153/XII/2020 z dnia 18.12.2020, Lubin.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)